Morgunblaðið - 30.08.2002, Qupperneq 11

SIV Friðleifsdóttir umhverfisráð-
herra segir að mjög góður árangur
hafi náðst á ráðstefnu Sameinuðu
þjóðanna um sjálfbæra þróun í Jó-
hannesarborg í S-Afríku, sérstaklega
varðandi baráttu gegn mengun hans.
Full samstaða hafi náðst um tillögu
Íslands um að Sameinuðu þjóðirnar
beiti sér fyrir því að safnað verði sam-
an upplýsingum um mengun í hafinu
og afleiðingar hennar. Þessi tillaga sé
nú orðin hluti af framkvæmdaáætlun
ráðstefnunnar.
Siv kom til Jóhannesarborgar í gær
og sat m.a. fund umhverfisráðherra
ríkjanna sem sitja ráðstefnuna, en
þar var farið yfir verklag á ráðstefn-
unni næstu daga. Embættismenn
hafa unnið að samkomulagi um þau
mál sem deilt er um á ráðstefnunni og
hefur þeim fækkað verulega. Nokkur
ágreiningsmál verða hins vegar ekki
leyst nema með aðkomu stjórnmála-
manna. Siv sagði að á ráðherrafund-
inum hefði verið ákveðið að viðræður
um hreinlætismál yrðu færðar frá
embættismönnum yfir á hið pólitíska
svið. Ágreiningur væri um hvort setja
ætti inn í kaflann um hreinlætismál
skýr töluleg markmið. Talið er að um
2,4 milljarðar manna búi við óviðun-
andi hreinlætisaðstöðu. Samstaða
hefði hins vegar tekist um að setja
það markmið að fækka þeim sem ekki
hafa aðgang að öruggu drykkjarvatni
um helming fyrir árið 2015.
Upplýsingum safnað
um mengun hafsins
Kaflinn um hafið og sjálfbærar
fiskveiðar var fyrsti kafli fram-
kvæmdaáætlunarinnar sem fullkom-
in samstaða náðist um. Áætlunin ger-
setja sér markmið sem
unnið verður eftir. Ég
spyr hvað ef Ríó-ráð-
stefnan hefði ekki verið
haldin? Hvar stæðum
við þá? Það hefur stór-
kostlegur árangur
náðst síðan Ríó-ráð-
stefnan var haldin.
Auðvitað vilja margir
að lengra sé gengið og
meiri árangur náist og
það er eðlilegt og gott
fyrir stjórnmálamenn
að búa við slíkt aðhald,“
sagði Siv.
Siv minnti á að á
fundinum í Ríó hefði að
frumkvæði Íslands verið samþykkt að
gerður yrði alþjóðasamningur um
bann við losun á þrávirkum lífrænum
eiturefnum, en þau væru afar hættu-
leg og hefðu áhrif á heilsu manna og
dýra. Unnið hefði verið að þessu verk-
efni sem loks hefði skilað þeim ár-
angri að 2001 hefði alþjóðlegur samn-
ingur á þessu sviði verið undirritaður.
„Ísland er því leiðandi ríki varðandi
varnir við mengun sjávar,“ sagði Siv.
Eitt erfiðasta ágreiningsmál fund-
arins er um aðgang þróunarríkja að
mörkuðum og niðurgreiðslur iðnríkj-
anna á landbúnaðarvörum. Siv sagð-
ist vona að þar næðist árangur, en
jafnvel þó að hann yrði minni en von-
ast væri eftir mætti ekki gleyma því
að menn myndu halda áfram viðræð-
um um þau mál á vettvangi Alþjóða-
viðskiptamálastofnunarinnar. Menn
væru í vaxandi mæli farnir að horfa á
þessi viðskiptamál í samhengi við um-
hverfismálin sem væri afar mikil-
vægt.
Góður árangur hefur náðst
í baráttu gegn mengun
Jóhannesarborg. Morgunblaðið.
Siv Friðleifsdóttir á fundi Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun
ir ráð fyrir að fyrir árið 2015 verði
fiskveiðar í heiminum sjálfbærar. Siv
sagði þessa niðurstöðu ánægjulega.
Hún væri einnig merkileg fyrir þær
sakir að Bandaríkjamenn hefðu fallist
á að setja inn í framkvæmdaáætl-
unina skýr töluleg markmið en þeir
hefðu verið mjög tregir til þess varð-
andi aðra þætti framkvæmdaáætlun-
arinnar.
„Inni í kaflanum um hafið er tillaga
sem Ísland lagði fram um að Samein-
uðu þjóðirnar söfnuðu saman á einn
stað upplýsingum um ástand hafsins
og hverning ástand hafsins hefur
áhrif á efnahagslega og félagslega
þróun. Við lögðum þessa tillögu fram
á fundi í Kenýja á fundi Umhverfis-
stofnunar Sameinuðu þjóðanna. Í
kjölfarið var haldin ráðstefna í
Reykjavík, sem Magnús Jóhannesson
ráðuneytisstjóri stýrði og ég sótti.
Eftir alla þessa vinnu náðist síðan það
fram að texti Íslands fór inn í drögin
að framkvæmdaáætlun fundarins í
Jóhannesarborg.
Ég fagna þessum árangri. Þetta er
mikilvægt, ekki bara fyrir Ísland,
heldur alla heimsbyggðina. Með því
að safna saman upplýsingum og gera
reglulegar úttektir munu málefni
hafsins og varnir gegn mengun sjávar
fá aukna athygli á hinum pólitíska
vettvangi. Þegar hinn vísindalegi
grunnur liggur fyrir aukast verulega
líkur á að á því að stjórnmálamenn
taki nauðsynlegar ákvarðanir á þessu
sviði.
Loftslagsmál fengu mikið vægi í
hinni pólitísku umræðu eftir að vís-
indanefndin um loftslagsmál lagði
fram sínar upplýsingar um ástand
loftslags heimsins. Það skapaði grunn
fyrir aðgerðir stjórn-
málamanna á þessu
sviði. Eitthvað sambæri-
legt á vonandi eftir að
gerast með hafið í kjöl-
farið á þessari sam-
þykkt,“ sagði Siv.
Hefðbundin
gagnrýni á
alþjóðlega fundi
Talsverð gagnrýni
hefur verið á leiðtoga-
fundinum í Jóhannesar-
borg. Miklar efasemdir
eru um að nokkuð komi
út úr fundinum og þau
sjónarmið heyrast að
fundurinn snúist mest um málæði um
ekki neitt.
Siv sagðist vera ósamþykk þessu.
„Þetta er hefðbundin gagnrýni á
stóra alþjóðlega fundi. Viðkvæði er að
þetta sé dýrt og skili litlu. Ég tel að
svona ráðstefna sé afar mikilvæg fyr-
ir framtíð mannkyns. Þetta er í þriðja
skiptið sem þjóðarleiðtogar koma
saman til að ræða umhverfismál í víðu
samhengi. Fyrsta ráðstefnan var
haldin í Stokkhólmi 1972, næsta í Ríó
árið 1992 og svo er þessi ráðstefna í
Jóhannesarborg haldin. Það er því
ekki hægt að halda því fram að svona
ráðstefnur hafi verið oft haldnar.
Þessi ráðstefna er hins vegar afar
mikilvæg. Það er eftirtektarvert hvað
margir þjóðarleiðtogar mæta. Og þó
að það kunni að vera að það verði ekki
allir ánægðir með það sem samþykkt
verður á ráðstefnunni þá má ekki
gleyma því að hér fara fram mjög
gagnlegar viðræður um mikilvæg
málefni og menn munu væntanlega
Siv Friðleifsdóttir
FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30. ÁGÚST 2002 11
ÁTTA starfsmönnum á skrif-
stofu fjarskiptafyrirtækisins
OZ í Reykjavík hefur verið sagt
upp störfum. Aðeins sex starfs-
menn eru þá eftir hjá OZ á Ís-
landi en að sögn Skúla Mogen-
sen, forstjóra OZ, er ætlunin að
halda starfsemi áfram hér á
landi þó að aðalstöðvar fyrir-
tækisins hafi verið fluttar til
Montreal í Kanada.
Hann segir að þegar ákveðið
hafi verið að flytja starfsemina
út sl. vetur hafi legið fyrir að
dregið yrði verulega úr starf-
seminni hér á landi. Því hafi
þessar fregnir nú ekki átt að
koma á óvart. Aðspurður segir
Skúli starfsemina í Kanada
ganga vel og eftir áætlun.
Skrifstofa OZ
í Reykjavík
Átta af fjór-
tán starfs-
mönnum
sagt upp
FJARSKIPTAFYRIRTÆKIÐ
Svar hefur síðustu þrjú ár boðið
upp á sítengingu við Netið í gegn-
um gervihnött og segir Ari Jó-
hannesson, yfirtæknistjóri hjá fyr-
irtækinu, að viðskiptavinir
fyrirtækisins hafi ekki misst sam-
band við Netið á miðvikudag. Ut-
anríkisráðuneytið sé meðal við-
skiptavina fyrirtækisins. Svar
tengist beint í gegnum gervihnött
til Þýskalands.
Fyrirtækið hafi haft samband
við banka, Flugmálastjórn og fleiri
aðila sem eigi mikið undir teng-
ingu við Netið sem hafi afþakkað
þjónustuna, hafi ekki sagst þurfa á
varasambandi að halda þar sem
allir geri ráð fyrir því að varasam-
andi sé komið á á mjög stuttum
tíma. „Stofnkostnaður vegna svona
sambands er ekki nema 200 þús-
und krónur og mánaðargjaldið 18
þúsund,“ segir Ari.
Segir hann að afskekktir
bóndabæir, rútur og skip séu með
sítengingu við Netið í gegnum
gervihnött á þeirra vegum.
Hægt að fá
sítengingu
í gegnum
gervihnött
HALLDÓR Blöndal, forseti Al-
þingis, og eiginkona hans, Krist-
rún Eymundsdóttir, eru ásamt
fimm manna sendinefnd í opin-
berri heimsókn í Hansaborginni
Brimum dagana 28. ágúst til 1.
september í boði fylkisstjórnar
Brima.
Í heimsókninni mun sendinefnd-
in m.a. eiga fundi með Christian
Weber, forseta borgarstjórnar
Brima, Jörg Schultz, borgarstjóra
Brimahafnar, og Henning Scherf,
borgarstjóra Hansaborgarinnar
Brima. Þá mun sendinefndin hitta
Íslendinga sem reka atvinnustarf-
semi í Brimum og eiga fund með
fulltrúum verslunarráðs Brima og
Brimahafnar. Með Halldóri Blön-
dal og eiginkonu hans í för verða
þingmennirnir Össur Skarphéðins-
son, Guðjón Guðmundsson, Ísólfur
Gylfi Pálmason og Árni Steinar
Jóhannsson, auk Belindu Ther-
iault, forstöðumanns alþjóðasviðs
Alþingis.
Forseti
Alþingis
heimsækir
Þýskaland
SELIRNIR í Húsdýragarðinum
eiga marga aðdáendur. Þetta eru
landselir og þeim virðist líka lífið í
garðinum því urturnar kæpa þar,
en slíkt er ekki algengt í dýragörð-
um í nálægum löndum.
Á myndinni, sem var tekin fyrr í
sumar, sjást urtuna Kobba, f. 1988,
og brimilinn Snorra f. 1989, mak-
ast, en afar sjaldgæft er að ná slíku
á mynd því mökunin stendur mjög
stutt.
Urtan gengur með í 10–11 mán-
uði, á oftast einn kóp, einstaka sinn-
um tvo, en aldrei þrjá eftir því sem
heimildir herma. Kópurinn er á
spena fyrstu 4–5 vikurnar og fær
næringarríka mjólk, sem er hvít og
rjómakennd og þykkari en kúa-
mjólk.
Fæðing kópsins gengur mjög
hratt fyrir sig og bítur móðirin
naflastrenginn í sundur. Hún þefar
af nýfæddum kópnum og þekkir
hann síðan af lykt hans og hljóðum.
Urtur landsela þykja mjög um-
hyggjusamar mæður. Urtur ná kyn-
þroska 4–5 ára og brimlar 5–6 ára.
Landselir eru algengir við Ísland.
Þeir finnast líka við strendur Norð-
ur-Atlantshafsins og í norðanverðu
Kyrrahafi. Talið er að stofninn við
Íslandsstrendur sé um helmingur
alls landselastofnsins, en árið 1987
var áætlað að hér við land væru um
40 þúsund dýr.
Áður fyrr voru drepnir hér við
land 6–7 þús. kópar árlega vegna
verðmætis skinnanna, en þessum
drápum var hætt eftir árið 1977.
Una sér
í sela-
lauginni
♦ ♦ ♦
ÍSLANDSBANKI keypti bréf Orca-
hópsins á markaðsvirði eða nálægt
því en ekki á yfirverði segir Bjarni
Ármannsson, forstjóri Íslandsbanka.
„Jú, þetta er rétt. Að teknu tilliti
til núvirðingar greiðsluflæðisins og
arðgreiðslu vegna ársins 2002 sem
kemur í hlut seljanda er verðið ná-
lægt markaðsverði. Að vísu er ekki
búið að ákveða arðgreiðslu vegna
ársins 2002 þannig að menn vita ekki
hver hún verður. En miðað við okkar
forsendur erum við ekki að greiða yf-
irverð heldur verð sem er í takt við
markaðsverð og erum sáttir við það.
En markaðsverð er auðvitað ekki ná-
kvæm tala, bankinn endaði til dæmis
í 4,95 í gær en ef hann hefði endað í
4,70 hefðu menn sagt verðið vera að-
eins yfir markaðsverði.“
Bjarni segir að Íslandsbanki stefni
ótrauður að því að bjóða almenningi
bréf til kaups í haust, væntanlega í
október eða nóvember en menn hafi
þó ekki sett sér nákvæma tímasetn-
ingu í því sambandi né heldur hversu
stór hluti verður seldur almenningi.
Bjarni segir enga ákvörðun hafa
verið tekna um það hvort starfs-
mönnum verði boðin bréf til kaups.
„Það yrði þá eitthvað sem myndi
tengjast útboði á bréfum til almenn-
ings en það er aðeins flóknara ferli.“
Bréf Orca-hópsins
ekki keypt á yfirverði
Bjarni Ármannsson, forstjóri Íslandsbanka
Morgunblaðið/Sigurjón Jóhannsson