Morgunblaðið - 26.10.2002, Blaðsíða 26

Morgunblaðið/rp
Lestarstöðvarnar í Metro-kerfinu eru allar glæsilegar en stöðin við Kóngs-
ins Nýjatorg slær þær allar út. Þaðan er hægt að ganga beint inn í stór-
verslunina Magasin du Nord sem íslenskir ferðalangar þekkja vel.
METRO, neðanjarðarlestakerfið í
Kaupmannahöfn, kostaði jafnvirði
133 milljarða íslenskra króna,
helmingi meira en upphaflega var
gert ráð fyrir, var opnað rúmlega
tveimur árum á eftir áætlun og af
öryggisástæðum mega lestarnar
ekki ganga með minna en sex mín-
útna millibili en ekki þriggja mín-
útna eins og ætlunin var.
Kaupmannahafnarbúar létu
þetta þó ekki trufla sig sl. laug-
ardag þegar fyrsti hluti Metro var
formlega tekinn í notkun af Mar-
gréti Þórhildi Danadrottningu.
Tugþúsundir borgarbúa flykktust í
lestarnar og víða mynduðust lang-
ar biðraðir. Lestarnar gengu eins
og í sögu fyrsta daginn en babb
kom í bátinn á sunnudaginn þegar
ein þeirra bilaði. Loka varð Metro
í um klukkustund og farþegar voru
fastir inni í lestinni í um 20 mín-
útur. Þegar þeir loks losnuðu úr
prísundinni urðu þeir að ganga dá-
góðan spöl að næstu lestarstöð.
Síðustu daga hefur þó allt gengið
vel og vonandi voru þetta bara
byrjunarörðugleikar í neðanjarð-
arlestakerfinu sem er sagt eitt hið
fullkomnasta í heimi.
Engir lestarstjórar!
Það sem fyrst vekur athygli og
jafnvel ugg í brjósti þegar stigið
er upp í Metro-lest er að í lestinni
er enginn lestarstjóri. Þar sem
þeir eru vanir að sitja í öðrum
lestum eru sæti fyrir farþegana en
í staðinn fyrir lestarstjóra fá far-
þegarnir góða útsýn yfir braut-
arteinana. Lestirnar eru sjálfvirk-
ar og er ferðum þeirra stjórnað af
háþróuðu tölvukerfi en auk þess er
grannt fylgst með myndum úr eft-
irlitsmyndavélum sem eru í öllum
lestum, í göngunum og á öllum
brautarstöðvunum. Til að tryggja
öryggið enn frekar eru svokallaðir
lestarþjónar í hverri lest sem eiga
að aðstoða farþega eftir þörfum og
bregðast við hugsanlegum óhöpp-
um. Tæknin sem notuð er í Metro
er nýleg en Morten Søndergaard,
öryggisstjóri Metro, segir að ekki
sé um algjöra nýjung að ræða.
Fjölmörg neðanjarðarlestakerfi
séu sjálfvirk og víða sé eina hlut-
verk lestarstjóranna að sjá um að
opna og loka dyrunum. Sjálfvirkn-
in auki öryggið og komi í veg fyrir
mannleg mistök. Við öryggispróf-
anir komu þó fram ýmsir gallar í
kerfinu og Danska járnbrautaeft-
irlitið fann sig knúið til að setja
ýmis skilyrði áður en Metro fékk
leyfi til að flytja farþega.
Ný vídd í
Kaupmannahöfn
Í fyrsta hluta Metro sem var
opnaður á laugardag eru tvær lín-
ur, M1 og M2. M1 gengur á milli
Nørreport og Vestamager en M2 á
milli Nørreport og Lergravspark-
en. Kerfið stækkar síðan í áföng-
um og þegar fjórði hluti verður
opnaður, í fyrsta lagi árið 2010,
mun Metro ná til allra helstu borg-
arhluta Kaupmannahafnar. Eng-
inn vafi er á því að Metro er mikil
samgöngubót fyrir Kaupmanna-
hafnarbúa. Líkt og aðrar höfuð-
borgir Evrópu hefur umferð þar
aukist mjög og umferðarteppur
verða sífellt algengari. Með til-
komu Metro léttir talsvert á
gatnakerfinu, en gert er ráð fyrir
að 61.000 manns ferðist daglega
með Metro á þessu ári og farþeg-
unum mun að sjálfsögðu fjölga eft-
ir því sem kerfið stækkar.
Vakti hótelgesti á
Hotel d’Angleterre
Framkvæmdir við Metro hófust
árið 1996, en þá þegar hafði orðið
sjö mánaða töf á verkinu. Borg-
arbúar fóru ekki varhluta af fram-
kvæmdunum bæði ofan jarðar og
neðan. Grafa þurfti upp ógrynni af
jarðvegi og hávaði og umferð
þungaflutningabíla hafa sjálfsagt
spillt góða skapinu hjá ófáum
borgarbúum. Hristingur frá
gangaborunum náði upp á yfir-
borðið og um tíma varð að fresta
framkvæmdum þegar undirstöður
rúmlega aldagamalla fjölbýlishúsa
við Nørreport byrjuðu að hristast
ótæpilega. Og eina nóttina varð
jafnvel að flytja gesti í þremur
herbergjum á einu fínasta hóteli
Kaupmannahafnar, Hotel d’Angle-
terre, yfir í önnur herbergi, þar
sem þeir gátu ekki sofið fyrir há-
vaða frá gangagerðinni. Fregnir
bárust af því að áfallahjálp fyrir
gestina hefði falist í ókeypis
kampavíni.
Dagsljósið nær
alla leið niður
Hér að framan hefur Metro oft-
ar en einu sinni verið kallað neð-
anjarðarlestakerfi sem er hálfgert
rangnefni því um helmingurinn af
lestarstöðvunum sem nú hafa verið
teknar í notkun eru ofanjarðar.
Metro-stöðvarnar eru hinar glæsi-
legustu. Burstað stál og gler eru
þau efni sem mest eru áberandi.
Stöðvarnar sem eru neðanjarðar
eru ekki síður bjartar en þær sem
eru ofanjarðar enda var það eitt af
skilyrðunum í arkitektasamkeppn-
inni fyrir Metro að dagsljósið næði
alla leið niður. Og þetta hefur tek-
ist, því jafnvel þó maður sé stadd-
ur 20 metra ofan í jörðinni finnst
manni samt sem dagsbirtan leiki
við mann. Þar hjálpa til speglar og
öflugir ljóskastarar.
Landslag Kaupmannahafnar
breytt til frambúðar
Allt kostaði þetta þó peninga og
reyndar helmingi meiri en gert var
ráð fyrir. Þó að kostnaðurinn hafi
farið úr böndunum má þó ekki líta
fram hjá því að Metro mun bæta
samgöngur í Kaupmannahöfn til
muna og verða til þess að bæj-
arhlutar sem áður voru frekar af-
skekktir eru komnir í örskotsfjar-
lægð frá miðborginni sem mun án
efa stuðla að uppgangi þeirra.
Þetta var Margréti Þórhildi Dana-
drottningu efst í huga þegar hún
opnaði Metro á laugardaginn. Í
ræðu sinni sagði hún að með til-
komu Metro hefði landslag Kaup-
mannahafnar breyst til frambúðar
og borgarhlutar væru nú tengdir
saman sem aldrei fyrr. „Ég er viss
um að íbúar Kaupmannahafnar
eru stoltir af Metro og ég er viss
um að þeir muni nýta sér það. En
hvað um Sjáland og aðra lands-
hluta Danmerkur? Jú, þar geta
menn glaðst yfir því að Danmörk
er nú loks komin með höfuðborg
sem hefur neðanjarðarlestakerfi.
Og ekki er það nú slæmt!“
Kaupmannahöfn loksins komin með neðanjarðarlestakerfi – og það er ekki svo slæmt
Enginn lest-
arstjóri en
Stóri bróðir
fylgist með
Morgunblaðið/rp
Glerveggir koma í veg fyrir að farþegar geti fallið (eða stokkið) niður á lestarteinana.
Höfuðborg Danmerkur skipaði sér á bekk
með Moskvu, París og London þegar
Kaupmannahafnarbúar tóku í notkun
nýtt neðanjarðarlestakerfi um liðna helgi.
Rúnar Pálmason fylgdist með og fór
nokkrar ferðir með Metro.
TENGLAR
.....................................................
www.m.dk
runarp@mbl.is
 
 
 
 
     !" 
# $%&  '( 
)*!'$! !!+&! 
$
,--

.  
./!!'$!&
% ! --0
.--1
% 
 &' 

(
   
)
 '
&*

+ 
, 


 



 

 
 (

%



.


*


*





-


 $
 

 






! 



"





#



$ 







  
 
)2 '$ +34
. '!.!5+! ' 

.' $ *  .!!
$6!--





   

  

 
  
 




 

)
$&
(%


.
*

7'
!
!

'




 


 


 
 

"






 


# 


 


 8 9
:('

 4*
(4'  $%
!
    


 
 


&
%
%
'

$

<

%

&

$


!

(
 )


$%






(

4

ERLENT
26 LAUGARDAGUR 26. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ