Morgunblaðið - 29.11.2002, Qupperneq 50

50 FÖSTUDAGUR 29. NÓVEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Gyða Ólafsdóttirfæddist á Akra-
nesi 7. júlí 1946. Hún
lést á Landspítala í
Fossvogi 20. nóvem-
ber síðastliðinn. For-
eldrar hennar eru
Ólafur Guðjónsson, f.
11.9. 1915, d. 26.6.
1987, og Guðrún
Ólafsdóttir, f. 9.12.
1918. Bróðir Gyðu er
Hörður, kvæntur
Rósu Jónsdóttur.
Gyða giftist 26.6.
1965 fyrri maka sín-
um, Pétri Guðmunds-
syni, þau skildu. Dætur þeirra
eru: 1) Guðrún, f. 16.5. 1967, í
sambúð með Jóni Sveinlaugssyni,
f. 4.11. 1966. Barn þeirra er Gyða,
f. 12.11. 1999. 2) Nanna, f. 10.11.
1969.
Hinn 30.12. 1994 giftist Gyða
eftirlifandi eiginmanni sínum,
Halldóri Kjartanssyni, f. 26.11.
1941, en þau bjuggu saman í rúm
20 ár. Bróðir Halldórs er Gunnar,
kvæntur Kristínu Stefánsdóttur.
Foreldrar hans eru Kjartan Guð-
jónsson, f. 2.12. 1911, d. 31.12.
1995, og Matthildur
Pálsdóttir, f. 6.12.
1914.
Gyða ólst upp á
Akranesi og lauk
þar landsprófi. Var í
Húsmæðraskóla
Reykjavíkur vetur-
inn 1964–1965.
Flutti til Reykjavík-
ur 1965 og hefur bú-
ið þar síðan. Hún
vann alla sína starfs-
ævi í Pennanum hf.
að undanskildum
þeim árum sem hún
helgaði sig uppeldi
dætranna, þá sérstaklega Nönnu
sem er fötluð.
Hún var mikill náttúruunnandi
og hafði yndi af að ferðast innan-
lands ásamt Halldóri á sumrin.
Ekki var óalgengt að þau svæfu í
20–30 nætur í tjaldi á hverju
sumri. Hún vann einnig í níu sum-
ur sem ráðskona í fjallaferðum
hjá Úlfari Jacobsen og í þeim ferð-
um kynntust þau Halldór.
Útför Gyðu verður gerð frá
Kópavogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
Tilvera okkar er undarlegt ferðalag,
við erum gestir og hótel okkar er jörðin.
(Tómas Guðm.)
Mér duttu þessar yndislegu ljóð-
línur í hug þegar ég frétti af láti
þínu, Gyða mín. Enda eru þær mér
kærar. Síðustu vikur sem þú hefur
verið veik, hef ég hugsað mikið til
þín, tengdadóttir, og alltaf vonað að
lífið myndi sigra dauðann. En þó fór
það svo, að hann sigraði að lokum.
Þú varst sterk í gleði og sorg því
öll reynum við hvort tveggja á okkar
ævi. Þú fékkst þinn skammt af mót-
læti í lífinu. Nú eru dimmir dagar og
bráðum komin jól. Nú kem ég ekki
til þín, Gyða, á aðfangadag, til að
syngja sálmana fallegu um jólabarn-
ið með Nönnu okkar, eða á annan í
jólum með skyldfólki að veisluborði
þínu og sonar míns. Borðandi kræs-
ingar og svo reyndum við gestirnir
að vera alltaf skemmtilegri en sá
sem á undan var og þannig leið dag-
urinn í gleði og söng. Ég mun alltaf
minnast síðustu heimsóknar ykkar
ömmu Gyðu, litlu Gyðu og sonar
míns. Þegar barnið tveggja ára fór
að stíga dansspor þegar hún heyrði
hljómana úr píanóinu og leit á okkur
tvær og við gerðum svo hið sama við
mikla gleði litlu Gyðu. Kveðju okkar
mun ég kenna litlu Gyðu þegar hún
hefur vit til að skilja hana „bless í
bili“ og fingurkoss.
Ég mun ætíð minnast þín með
gleði og mér dettur þá í hug
þessi kveðja:
Ég lít í anda liðna tíð,
sem leynt í hjarta geymi
sú ljúfa minning létt og hljótt
hún læðist til mín dag og nótt
Svo aldrei aldrei gleymi.
(Halla Eyj. frá Laugabóli)
Enn og aftur hjartans þakkir fyrir
kynnin þín sem urðu alltof stutt. Ég
vona að við eigum eftir að hittast aft-
ur. Ég enda þetta með hinu dásam-
lega ljóði Davíðs Stefánssonar Há-
tíðarkantata:
Þú mikli, eilífi andi
sem í öllu og alstaðar býrð
þinn er mátturinn, þitt er valdið,
þín er öll heimsins dýrð.
Þú ríktir frá upphafi alda,
ert allra skapari og skjól,
horfir um heima alla,
hulin myrkri og sól
…..
Allt lifandi lofsyngur þig,
hvert barn, hvert blóm,
þótt enginn skynji né skilji
þinn skapandi leyndardóm.
Matthildur Pálsdóttir.
Það var árið 1965, að saman komu
nokkrar ungar stúlkur, víðs vegar að
af landinu, til þess að öðlast leikni í
matargerð, saumum og þvottum í
Húsmæðraskóla Reykjavíkur. Þar á
meðal var hávaxin, tignarleg stúlka
ofan af Akranesi, Gyða Ólafsdóttir,
sem bjó á Vesturvallagötunni ásamt
manni sínum, Pétri Guðmundssyni.
Þær voru ekki margar í hópnum sem
bjuggu í eigin íbúð, þannig að fljót-
lega varð það svo, að við hinar sótt-
um gjarnan heim til þeirra Péturs.
Okkur Gyðu varð vel til vina og urð-
um samstiga um margt. Seinna
bjuggum við svo í næsta nágrenni í
Árbænum þegar hann var að byggj-
ast upp og á þeim árum voru íbú-
arnir þar nánast eins og ein stór fjöl-
skylda. Börnin fóru á milli íbúða,
stigaganga og húsa og komu hvergi
að lokuðum dyrum.
Gyða og Pétur eignuðust tvær
stúlkur, Guðrúnu og Nönnu. Guðrún
var rólynd og umfram allt varkár.
Hún rasaði aldrei að neinu, kannaði
allt vel áður en hún tók ákvörðun um
hvað gera skyldi. Ánægðust var hún
grúskandi í bókum. Nanna fæddist
eftir sex mánaða meðgöngu. Ég man
það vel þegar ég hélt á henni í fyrsta
sinni uppi á fæðingardeild að bakið
hennar rúmaðist í lófanum mínum.
Það verður ekki hjá því komist, að
þegar lítið barn fæðist í heiminn
svona löngu fyrir sinn tíma verða
verulegar breytingar á heimilislífi
fjölskyldunnar. Litla stúlkan var
með ófullkomið taugakerfi og annar
fótleggurinn ekki í mjaðmarliðnum.
Hún var óvær og þurfti mikla
umönnun. Fljótlega komust þau
Pétur upp á lag með að rugga henni í
vöggunni með öðrum fætinum með-
an þau sinntu öðrum störfum.
Nanna hefur verið bundin hjólastól
alla tíð.
Gyða hafði alltaf mikinn áhuga á
að kynnast landinu sínu og þau Pét-
ur réðu sig til starfa á sumrin hjá
Úlfari Jacobsen, hann sem bílstjóri
og hún sá um eldhúsbílinn. Þar með
hafði hún möguleika á að ferðast og
hún naut sín hvergi betur en í
óbyggðum. Annars starfaði hún nán-
ast óslitið frá 1965 hjá Pennanum.
Svo kom að Gyða og Pétur slitu
samvistum og eignuðust hvort um
sig nýjan lífsförunaut. Gyða gekk í
hjónaband með Halldóri Kjartans-
syni jarðfræðingi og hélt hún upp-
teknum hætti og ferðuðust þau sam-
an um landið. Sumarævintýrin
hófust oftast með ferð í hlíðar Esju í
leit að fyrsta íslenska vorblóminu,
vetrarblóminu. Þegar það var fundið
var þeim ekki lengur til setunnar
boðið. Og um hvítasunnuna var
gjarnan farið í Fljótshlíðina eða á
Snæfellsnesið. Ég sat hins vegar í
bænum og horfði á snjókornin á veð-
urkortinu í sjónvarpinu, glöð yfir að
hafa ekki verið drifin með í þá ferð.
En hvort sem snjóaði á þau eða sólin
skein við þeim komu þau ætíð alsæl
úr fyrstu ferð sumarsins.
Fátt var skemmtilegra eða meira
fræðandi en að ferðast með þeim
Halldóri og Gyðu. Halldór var líka
þaulreyndur fararstjóri og kunni
skil á flestu því sem fyrir augu bar.
Hann þekkti staði sem voru ekki í al-
faraleið og taldi ekki eftir sér að
sýna þá og segja sögu þeirra. Á
ferðalögum okkar kom ég þess
vegna á staði, sem ég hefði sennilega
aldrei annars komið á. Og að lokinni
dagsgöngu var gjarnan sest að kjöt-
súpupottinum og eftir vel útilátna
máltíð var tekið fram Trivial Pur-
suit, kössunum dreift og spurningar
flugu. Þegar ég horfi til baka var
veðrið á þessum ferðum okkar alltaf
eins og best verður á kosið. Þess
vegna á ég erfitt með að skilja hvers
vegna við erum í úlpum og með húf-
ur á sumum myndunum í albúmun-
um mínum.
Fáir voru hjálpsamari en Gyða og
Halldór. Þegar við hjónin hugðum á
tíu daga ferð til London og vorum að
vandræðast með fjögur börn og
hund var ekkert eðlilegra en að
bjarga því. Þau tóku það nauðsyn-
legasta og fluttu búferlum inn á
heimili okkar og gættu bús og barna
meðan á þurfti að halda. Ekkert var
sjálfsagðara.
Svo kom að Gyða og Halldór tóku
þá erfiðu ákvörðun að láta Nönnu
frá sér og hún flutti á yndislegt sam-
býli í Grundarlandi. Aldrei verður
Guðnýju og starfsfólkinu þar nóg-
samlega þakkað fyrir umönnun og
elskulegheit. Guðrún færði svo móð-
ur sinni litla nöfnu og sjaldan hef ég
séð ánægðari og montnari ömmu og
afa en þau Gyðu og Halldór.
En lífið er ekki alltaf auðvelt og
það hlóðust upp dökkir bólstrar á
lofti. Það fór að bera á erfiðum veik-
indum hjá Gyðu sem reyndust henni
að lokum ofviða. Og eftir stöndum
við hnípin og tómarúmið hjá okkur
verður ekki fyllt. Nú gengur Gyða
aðrar hlíðar en Esjuhlíðar þar sem
vetrarblóm gróa í breiðum og hjá
henni er komið eilíft sumar.
Elsku Halldór, Guðrún og fjöl-
skylda, Nanna, amma Nanna á
Akranesi, Hörður og Rósa. Við Jó-
hannes sendum ykkur okkar inni-
legustu samúðarkveðjur og biðjum
ykkur huggunar og blessunar í sorg-
inni.
Anna Hallgrímsdóttir.
Það er með söknuði í huga sem ég
skrifa þessi kveðjuorð um Gyðu vin-
konu mína. Fyrstu kynni okkar voru
fyrir tæpum tuttugu árum, þegar
hún og Halldór föðurbróðir minn
hófu sambúð. Ég minnist þess hvað
hún og fjölskylda hennar var
ánægjuleg viðbót við fjölskyldu okk-
ar. Greinilegt var að Halldór hafði
vandað vel valið á konu sinni. Gyða
var fædd og uppalin á Akranesi og
hafði m.a. í gegnum störf sín í ferða-
mennsku kynnst landinu okkar bet-
ur en flestir aðrir.
Hún hafði þann hæfileika að geta
brugðið upp ljóslifandi myndum af
því sem fyrir augum bar, og skipti
ekki máli hvort um var að ræða at-
burði sem gerðust fyrir löngu eða
skömmu síðan, frásögn hennar bar
vitni um greind og kímnigáfu sem
varla er á hvers manns færi. Sjálfur
bjó ég úti á landi á táningsárunum,
og því kom sér vel að geta gist hjá
Halldóri og Gyðu þegar t.d. starfs-
kynningar eða íþróttaæfingar voru í
höfuðstaðnum. Þó að heimur ung-
lingsins hafi stundum verið nokkuð
frábrugðinn heimi fullorðna fólks-
ins, þá mætti ég ávallt sérlega vina-
legu viðmóti á heimili þeirra. Það
átti ekki eftir að breytast í áranna
rás, hvort sem um var að ræða jóla-
hlaðborð öðrum í jólum, eða kvöld-
kaffi í miðri viku, allt lék í höndum
hennar Gyðu Ólafsdóttur. Hún var
einstaklega hlý persóna, og hafði
ríka hæfileika til að láta fólki líða vel
í sinni návist. Tilkoma dótturdóttur
hennar var að sjálfsögðu einn af
stærri sólargeislunum. Oft sagði
hún mér frá nýjum uppátækjum og
miklu æskufjöri nöfnu sinnar.
Um leið og ég þakka Gyðu fyrir
ómetanlegar samverustundir, send-
um við fjölskyldan innilegar samúð-
arkveðjur.
Stefán Gunnarsson.
Frá fjarlægu landi langar mig að
minnast æskuvinkonu minnar Gyðu
Ólafs, sem nú hefur kvatt þennan
heim. Samkvæmt heimildum hitt-
umst við fyrst þriggja ára gamlar,
enda stutt á milli heimila okkar á
Akranesi. Þarna var leikvöllurinn
stór, allt Kirkjuhvolstúnið, Kampur-
inn, túnið við Barnaskólann, sem var
ísilagt á vetrum. Þar horfðum við
vinkonur með aðdáun í fyrsta sinn á
listdans á skautum, þegar Ólafur í
Mýrarhúsum sýndi snilldar tilþrif.
Ekki má gleyma fjörunni við Króka-
lónið. Þar var m.a. öslað í sjónum,
farið í parís og mörg hornsílin veidd.
Í flæðarmálinu við Kampinn gnæfði
kletturinn Grásteinn. Mörgum árum
síðar gengum við stöllur um fjöruna,
sem orðin var nær að engu og Grá-
steinn aðeins svipur hjá sjón, enda
horfðum við á með fullorðinsaugum.
Heima hjá mér var hún kölluð Gyða
litla til aðgreiningar frá Gyðu systur
minni, sem var eldri að árum. Á góð-
um stundum heima hjá henni, þegar
Berti frændi hennar kom í heim-
sókn, var ég kölluð frú Eðvaldína
Briem, enda þeir bræður Óli og
Berti afburðaskemmtilegir og
stríðnir. Ef heimsóknir mínar dróg-
ust á langinn og myrkrið skollið á,
var gott fyrir litla myrkfælna stelpu
að finna traustu höndina hans Óla
taka í sína og fylgja sér heim. Af og
til lögðum við land undir fót til fund-
ar við ömmu hennar og afa í Hraun-
gerði, að ógleymdum ferðum okkar
til Bjarna bókbindara við Vesturgöt-
una. Ef til vill má segja að þar hafi
orðið til fyrsti vísir að leikskóla fyrir
börn, þar sem búnar voru til bækur í
stórum stíl, ásamt því að vera önnur
helsta ljósmyndastofa bæjarins. Oft
hef ég undrast þolinmæði þess
merkismanns, sem þrátt fyrir sína
miklu fötlun tók okkur ávallt opnum
örmum. Merkisatburður gerðist eitt
sinn, sem Gyða minntist oft á, en það
var þegar hún kom með dúkkurnar
sínar á Kirkjuhvol og húsbóndinn á
heimilinu gaf þeim nafn við hátíð-
lega athöfn í stofunni. Margs er að
minnast frá ljúfum bernskuárum,
þótt nú sé aðeins stiklað á stóru.
Saman gengum við vinkonur
menntaveginn. Fyrst í tímakennslu
hjá Jónínu, í Barnaskólanum hjá
Sigríði Elís og þannig fetuðum við
veginn fram á við. Það var samstæð-
ur og góður hópur sem útskrifaðist
frá Gagnfræðaskóla Akraness árið
1963. Að afloknu námi skildi leiðir.
Við tók daglegt amstur, þar sem
skiptast á skin og skúrir. Þó vissum
við alltaf hver af annarri. Síðustu ár-
in var ljúft að rifja upp bernskuna,
sem átti stórt rúm í hjörtum okkar.
Kæri Halldór, Guðrún, Nanna,
Nanna eldri, Hörður og fjölskyldan
öll. Ég bið algóðan Guð að styðja
ykkur og styrkja á þessum erfiðu
tímum.
Guð geymi þig, elsku vinkona mín.
Megir þú ganga á ljóssins vegum.
Edda S. Jónsdóttir.
Með sorg í huga fylgi ég öðlings-
konu til grafar í dag, Gyðu Ólafs-
dóttur.
Gyða var móðir æskuvinkonu
minnar Guðrúnar Pétursdóttur.
Ég kynntist Gyðu ung að árum er
ég byrjaði að venja komur mínar inn
á heimili hennar í Hraunbænum.
Þær heimsóknir urðu æði margar.
Má segja að ég hafi verið eins konar
heimalningur þar um árabil. Þar
sem fjölskylda mín flutti úr hverfinu
áður en ég kláraði skyldunámið varð
ég þeirrar gæfu aðnjótandi að vera
ávallt velkomin á heimili Gyðu. Þá
fyrst á meðan hún og Pétur, faðir
Guðrúnar og Nönnu, héldu heimili
saman og síðar er hún hóf sambúð
með Halldóri Kjartanssyni. Gyða og
Dóri voru afskaplega samrýnd. Þau
voru mikil náttúrubörn, unnu saman
hjá Úlfari Jacobssyni í fjallaferðum
og ferðuðust víða bæði innan lands
og utan. Þau voru ófá skiptin sem við
Gudda, Begga og Nanna systir
Guddu sátum í stofunni í Hraun-
bænum með þeim hjónum og horfð-
um á „slides“-myndasýningu frá
ferðum þeirra. Þau voru einnig
mörg matarboðin, ferðalögin í
Brekkuskóg og svo mætti lengi
telja. Gyða og Dóri voru fyrst og síð-
ast miklir félagar okkar og mátti
varla sjá aldursmun er við komum
öll saman. Það var auðvelt og um-
fram allt skemmtilegt að ræða við
Gyðu um hin ýmsu mál er brunnu á
okkur unglingunum á þessum árum.
Hún var laus við alla fordóma, hafði
ákveðnar skoðanir en umfram allt
leyfði hún okkur að hafa skoðanir
líka.
Árin liðu og samskiptin urðu stop-
ulli eins og gengur í hröðu samfélagi
þar sem ekki vinnst tími til neins. Ég
hitti þó gjarnan á Gyðu í verslun
Pennans í Hallarmúla þar sem hún
átti farsælt starf frá því ég man eftir
henni þar til hún lét af störfum nú í
vor. Umræðuefnið var gjarnan litla
barnabarnið og nafnan hennar,
Gyða, sem var stolt ömmu sinnar. Í
hvert skipti var talað um að það yrði
nú gaman að hittast fljótlega í Fells-
múlanum. Sá fundur verður víst síð-
ar á öðrum stað.
Það er margs að minnast .
Ég á eftir að fyllast lotningu er ég
sest niður, set geisladiskinn í spil-
arann, vel lagið: „The Rose“ með
Janis Joplin, sem okkur var sérlega
kært, og minnist Gyðu minnar.
Elsku Dóri, Guðrún og Nanna. Ég
sendi ykkur og öðrum ástvinum
Gyðu mínar innilegustu samúðar-
kveðjur.
Um leið og ég þakka samfylgdina
óska ég þess að hin fagra minning
um mæta „Rós“ lifi um ókomna tíð.
Ásta Hrönn Stefánsdóttir.
Í dag þegar við kveðjum Gyðu
Ólafsdóttur vinkonu okkar er hugur
okkar fullur sorgar og trega. Minn-
ingarnar hrannast upp. Okkur finnst
svo stutt síðan við vorum ung og
hress. Vesturvallagatan var mið-
punktur tilverunnar. Þar vorum við
leigjendur en Gyða var húsmóðirin.
Eins og ungu fólki er tamt fannst
okkur lífið án takmarkana, framtíðin
björt og vandamálin nánast ekki til.
Við skemmtum okkur og nutum lífs-
ins.
Smám saman skildi leiðir hver fór
að búa í sínum ranni og baslið tók
við.
Heimsóknir urðu strjálli þótt vin-
kapur héldist. Glaðvært bros og
kómískar athugasemdir hrutu af
vörum þegar við hittumst, síðan fór
hver til sinna verka.
Skyndilega er eins og við séum
vaktir af doða hversdagsins. Daníel
Lárusson kvaddi fyrir mánuði og nú
Gyða Ólafsdóttir. Eins og alltaf þeg-
ar fráfall ber að hugsum við um það
sem við hefðum átt að gera en gerð-
um ekki. Af hverju komum við ekki
oftar saman, ræktuðum vináttuna,
studdum hvert annað í dagsins
amstri? Eru verkefni hvers dags svo
merkilegt að vinirnir gleymast?
Sennilega er það rétt að lífið er í dag
eins og haft var eftir ágætri konu í
blaðaviðtali um síðustu helgi.
Eins og að framan greinir söknum
við Gyðu. Við finnum til með hennar
nánustu og vottum þeim okkar
dýpstu samúð. Megi Guð veita þeim
styrk í þeirra miklu sorg.
Einar Einarsson,
Sigurður Georgsson,
Sigurður P. Guðnason.
Eitt það eftirminnilegasta á
löngum starfsferli hjá Pennanum
eru samskiptin við Gyðu Ólafsdótt-
ur.
Ég veit að ég mæli fyrir munn
margra vinnufélaga hennar þegar
ég segi að það var ómetanlegt að fá
að njóta vináttu hennar og stuðn-
ings.
Gyða var ekki ein af þeim sem
kom sér áfram í lífinu með yfirgangi.
Hún var þessi klettur sem aldrei
haggaðist.
Kímnigáfa hennar var óbrigðul og
fljótlega eftir að við kynntumst voru
ýmsir hlutir í daglega lífinu sem við
„urðum að segja hinu frá“ næst þeg-
ar við hittumst.
Enn í dag og um ókomna tíð mun
ég iðulega hugsa með mér „þetta
verð ég að muna eftir að segja
Gyðu“, en það verður að bíða betri
tíma.
Við sem áttum því láni að fagna að
eiga samleið með Gyðu hér í Penn-
anum árum og áratugum saman
sendum fjölskyldu hennar okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Megi hún lifa í huga okkar og
hjarta um ókomna tíð.
Ólafur Sveinsson.
GYÐA
ÓLAFSDÓTTIR