Morgunblaðið - 13.01.2003, Blaðsíða 14

LISTIR
14 MÁNUDAGUR 13. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
bílar
ALLTAF Á MIÐVIKUDÖGUM
SMÁAUGLÝSING
AÐEINS 995 KR.*
Áskrifendum Morgunblaðsins
býðst smáauglýsing fyrir aðeins 995 kr.*
Pantanafrestur er til kl. 12 á þriðjudögum.
* 4 línur og mynd.
HAFÐU SAMBAND!
Auglýsingadeild Morgunblaðsins sími 569 1111 eða augl@mbl.is
ÚTLÍNUR söngleiksins Sól &
Máni mun vera að finna á tveimur
plötum hljómsveitarinnar Sálarinnar
hans Jóns míns: „Annar Máni“ (2000)
og „Logandi ljós“ (2001). Plöturnar
tvær mynda einhvers konar heild þar
sem jafnvel má greina söguþráð ef vel
er að gáð, eins og segir í leikskrá.
Hugmyndin mun vera komin frá Guð-
mundi Jónssyni, gítarleikara og aðal-
lagasmið Sálarinnar, en textana
sömdu þeir Stefán Hilmarsson söngv-
ari og Friðrik Sturluson bassaleikari.
Að þessum „drögum að söngleik“ var
síðan kallaður leikhúsmaðurinn Karl
Ágúst Úlfsson og honum gert að fylla
upp í útlínurnar, koma efniviðnum í
leikrænan búning og er hann skrif-
aður fyrir handriti verksins. Það skal
strax játað að undirrituð þekkir ekki
þessar plötur Sálarinnar en kannast
auðvitað við eitthvað af lögunum af
öldum ljósvakans. Ég geri mér því
ekki grein fyrir því hversu vel sögu-
þráður kemst til skila við það eitt að
hlusta á plöturnar tvær. Þó virðist
mér sem hlutur Karls Ágústs í sögu-
sköpuninni hljóti að vera allstór því
hann semur allan texta verksins utan
söngtexta.
Efniviður Sólar & Mána er kunn-
uglegur; hér er fjallað um átök góðs
og ills, ljóss og myrkurs, um leið og
sögð er ástarsaga. Sögufléttan sjálf er
fremur losaraleg enda fléttuð saman
úr ólíkum þáttum. Blandan er æði
kynleg á köflum, þar sem erkitýpísk-
ar persónur og hugmyndir mæta
klisjum úr vísindaskáldskap og síðan
er kryddað með einhverjum trúarleg-
um hrærigraut. Segja má að hér komi
saman ævintýrið um prinsessuna sem
kunni ekki að hlæja, biblíusögur, vís-
indaskáldskapur um inngrip manns-
ins í hringrás náttúrunnar með tækni
og Star-Wars-kvikmyndirnar (bún-
ingar og gervi). Það er erfitt að taka
þessa sögu mjög alvarlega eða draga
af henni einhvern djúpan lærdóm –
enda kannski ekki til þess ætlast.
Auðvitað er verið öðrum þræði að
deila hér á hvers kyns ofurtrú, hvort
sem það er á vísindi og tækni eða
mannlega leiðtoga, um leið og borin
er fram sú trú að ástin sé máttugasta
aflið og í henni sé fólginn kraftur um-
breytingar og sköpunar. Ástinni tekst
það sem engum hefur áður tekist: að
laða fram brosið á andliti Sólar.
Það er deginum ljósara að það er
eðlismunur á texta sem skrifaður er
sem dægurlagatexti og texta sem
lagður er í munn persónum í leik-
verki. Enda kemur fljótt í ljós mikill
munur á talmáli og söngtextum þessa
söngleiks. Texti Karls Ágúst er víða
bæði fallega ljóðrænn (t.d. í tjáningu
Sólar á þunglyndi sínu) og bráðfynd-
inn (t.d. í tjáningu hins fallna engils
Mána á tilfinningum sínum). Söng-
textarnir eru hins vegar margir
hverjir fyrst og fremst leirburður,
eins og glögglega má sjá af þeim
dæmum sem prentuð eru í leikskrá
(„Sálnabúin okkar öll / orkulindirnar
um aldabil. / Og við vökum yfir þeim. /
Ella væri þetta vísast búið spil…“).
En þetta skiptir kannski ekki heldur
neinu meginmáli; hér er það tónlistin
sem hlýtur að vera í aðalhlutverki,
verkið er byggt upp í kringum hana
og stendur líklega og fellur með
henni. Og það má öruggt telja að
aðdáendur Sálarinnar (sem og söng-
leikja almennt) fá hér allnokkuð fyrir
sinn snúð, enda fögnuðu áhorfendur
þeim ákaft í lok sýningar.
Íslenskir söngleikir eru ekki á
hverju strái og sýningin sætir að sjálf-
sögðu tíðindum hvað það snertir.
Sjónrænt er sýningin líka oft á tíðum
mikil skemmtun, sviðsmynd Finns
Arnars er glæsileg, hið mikla rými
stóra sviðsins er vel notað og smart
lýsing Elfars Bjarnasonar eykur
mjög á áhrifamátt umgjörðarinnar.
Búningar Þórunnar Maríu Jónsdótt-
ur minna einna helst á búninga úr
Stars-Wars-myndunum og fer ágæt-
lega á því samhengi. Þetta eru flottir
búningar og skemmtilegur heildar-
svipur á þeim.
Þáttur Íslenska dansflokksins er
mikill í þessari sýningu og reyndar tel
ég að sýningin hefði ekki verið svipur
hjá sjón hefði dansatriðanna ekki not-
ið við. Peter Anderson danshöfundur
og Hilmar Jónsson leikstjóri hafa
fléttað dansinn á skemmtilegan hátt
inn í atburðarás verksins þannig að
dansinn endurspeglar gjarnan það
sem fram fer hjá leikurum og er það
ítrekað með því að hafa dansara og
leikara í eins búningum. Þetta kemur
skemmtilega út og gaman er að fylgj-
ast með færni og list dansaranna, ekki
síst í atriðum þar sem kannski er
fremur lítið að gerast hjá leikurunum.
Það hlýtur að vera ævintýri fyrir
leikara að fá að taka þátt í söngleik, en
um leið er það auðvitað áskorun því
það er ekki sjálfgefið að góður leikari
sé einnig góður söngvari. Flestir leik-
aranna stóðu sig mjög vel í söngnum
(enda varla valdir miklir söngskussar
í sýninguna). Hins vegar var hljóm-
urinn oft á tíðum dálítið holur og
málmkenndur og má þar örugglega
kenna um tæknibúnaði. Að öðrum
leikurum ólöstuðum vakti frammi-
staða Sveins Þóris Geirssonar (í hlut-
verki Lýðs) einna mesta athygli, en
söngur hans og leikur var öðru frem-
ur kraftmikill og sannfærandi. Sveinn
Þórir sýndi síðastliðið haust þegar
hann lék og söng hlutverk Sölvars
súra og Jósafats mannahrellis í Bene-
dikt búálfi hvers hann er megnugur á
þessu sviði.
Bergur Þór Ingólfsson (Máni) og
Arnbjörg Hlíf Valsdóttir (Sól) hafa
bæði fallega rödd og skiluðu sínum
söng með sóma. Bergur Þór var frá-
bær í hlutverki engilsins Mána, ekki
síst eftir að hann fellur af himnum og
fer að upplifa mannlegar tilfinningar.
Þetta hlutverk er afar vel skrifað hjá
Karli Ágústi og fallega túlkað af
Bergi Þór. Minna er í hlutverk Sólar
lagt og er það miður. Arnbjörg Hlíf
sýndi í Nemendaleikhúsinu að hún er
hæfileikarík leikkona og sannaði það
síðan í túlkun sinni á Ófelíu hjá Leik-
félagi Akureyrar síðastliðið haust. En
hérna hefur hún úr engu að moða.
Henni er gert að vafra svipbrigðalaus
um sviðið og afhafast sem minnst og
æskilegt hefði verið ef leikstjóri hefði
getað gert sér meiri mat úr hæfileik-
um þessarar ungu leikkonu.
Jóhanna Vigdís Arnardóttir, sem
fer með hlutverk Söru, móður Sólar,
er kunn sem söngkona ekki síður en
leikkona en hún hefur oft notið sín
betur en á þessari frumsýningu – og á
það bæði við söng hennar og leik.
Guðmundur Ólafsson var mjög
skemmtilegur í frábærlega útfærðu
gervi vísindamannsins Ófeigs, föður
Sólar. Ellert A. Ingimundarson leikur
Frosta, hinn mállausa aðstoðarmann
Ófeigs, og af skiljanlegum ástæðum
reyndi ekki á sönghæfileika hans hér,
heldur líkamstjáningu og svipbrigði,
sem hann beitti hvoru tveggja af
færni. Björn Ingi Hilmarsson, Katla
Margrét Þorgeirsdóttir og Valur
Freyr Einarsson voru í hlutverkum
erkienglanna Gabríels, Rafaels og
Mikaels og mynduðu þau skemmti-
legt tríó.
Hilmari Jónssyni leikstjóra hefur
tekist vel að samræma hina ólíku
þætti sýningarinnar: tónlist, söngur,
dans og leikur mynda góða heild sem
virðist stýrt af öryggi og fagmennsku.
Lifandi tónlistarflutningur Sálarinn-
ar var einnig snurðulaus, þótt eflaust
megi bæta hljómgæðin eitthvað
(hljómur var dálítið holur í byrjun og
söngraddir óskýrar, en lagaðist þegar
á leið). Sýning þessi ætti að vera af-
bragðs skemmtun fyrir þá sem hafa
gaman af söngleikjum og tónlist Sál-
arinnar hans Jóns míns. Einnig geri
ég ráð fyrir að hún geti höfðað til
yngri kynslóðanna og því breikkað
hóp þeirra sem alla jafna fara í leik-
hús.
Ástin er sterkasta aflið …
LEIKLIST
Leikfélag Reykjavíkur, Íslenski
dansflokkurinn og Sálin hans
Jóns míns
Söngleikur eftir Guðmund Jónsson og
Karl Ágúst Úlfsson. Leikstjóri: Hilmar
Jónsson. Tónlistarstjórar: Jón Ólafsson
og Guðmundur Jónsson. Leikarar: Arn-
björg Hlíf Valsdóttir, Bergur Þór Ingólfs-
son, Björn Ingi Hilmarsson, Ellert A. Ingi-
mundarson, Guðmundur Ólafsson,
Jóhanna Vigdís Arnardóttir, Katla Mar-
grét Þorgeirsdóttir, Sveinn Þórir Geirsson
og Valur Freyr Einarsson. Dansarar: Guð-
mundur Helgason, Guðmundur Elías
Knudsen, Katrín Ingvadóttir, Katrín Á.
Johnson, Peter Anderson, Steve Lorenz,
Tinna Grétarsdóttir, Valgerður Rúnars-
dóttir og Yaron Barami. Sálin hans Jóns
míns: Friðrik Sturluson, Guðmundur Jóns-
son, Jens Hansson, Jóhann Hjörleifsson,
Stefán Hilmarsson og Jón Ólafsson.
Danshöfundur: Peter Anderson. Leik-
mynd: Finnur Arnar Arnarson. Búningar:
Þórunn María Jónsdóttir. Leikgervi: Eva
Sólan og Þórunn María Jónsdóttir. Lýs-
ing: Elfar Bjarnason. Hljóð: Gunnar Árna-
son. Stóra svið Borgarleikhússins, laug-
ardagur 11. janúar.
SÓL OG MÁNI
Soffía Auður Birgisdóttir
Morgunblaðið/Kristinn
„Afbragðs skemmtun fyrir þá sem hafa gaman af söngleikjum,“ segir í
leikdómi.