Morgunblaðið - 12.03.2003, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 MIÐVIKUDAGUR 12. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÞRÍR þingmenn Vinstrihreyfingar-
innar-græns framboðs hafa lagt
fram á Alþingi frumvarp til laga um
bann við umskurði á kynfærum
kvenna. Lagt er til að í fyrstu grein
slíkra laga standi: „Hver sem með
ásetningi eða gáleysi veldur tjóni á
líkama eða heilsu stúlku eða konu
með umskurði á kynfærum hennar,
þ.e. með því að fjarlægja hluta
þeirra, skal sæta fangelsi allt að sex
árum. Hafi verknaðurinn haft svo
alvarlegar afleiðingar að bani hlýst
af eða brotið er sérstaklega hættu-
legt vegna aðferðarinnar eða tækja
sem notuð eru varðar brotið fang-
elsi allt að 16 árum.“ Fyrsti flutn-
ingsmaður frumvarpsins er Kolbrún
Halldórsdóttir.
Í greinargerð frumvarpsins segir
m.a. að samtökin Amnesty Inter-
national áætli að um 135 milljónir
núlifandi kvenna og stúlkna í heim-
inum hafi þolað umræddar mis-
þyrmingar á kynfærum sínum. Þá
telja samtökin að um 2 milljónir
stúlkubarna séu umskornar á
hverju ári, um 6.000 á dag. Í grein-
argerðinni segir ennfremur að um-
skurður sé enn framkvæmdur í 28
Afríkulöndum og að einhverju leyti í
Indónesíu, Sri Lanka, Malasíu, Ind-
landi, Egyptalandi, Óman, Jemen,
Sameinuðu arabísku furstadæmun-
um og hjá frumstæðum ættbálkum
Suður-Ameríku. „Í kjölfar aukins
fjölda innflytjenda frá löndum þar
sem umskurður tíðkast hefur þörf
fyrir lagasetningar er banna verkn-
aðinn aukist í löndum Evrópu,“ seg-
ir í greinargerðinni. „Vitað er að
verknaðurinn hefur viðgengist í
Danmörku, Bretlandi, Frakklandi,
Spáni, Bandaríkjunum, Kanada og
Ástralíu og því gæti þess verið
skammt að bíða að siðurinn berist
hingað til lands.“
Í lok greinargerðarinnar segir að
það sé skylda Íslendinga í samfélagi
þjóðanna að leggja sitt af mörkum
til að þessi forna hefð, sem um-
skurður sé, verði aflögð. „Verði
frumvarpið að lögum er það fyr-
irbyggjandi aðgerð og skýr stuðn-
ingsyfirlýsing Íslendinga við barátt-
una gegn þessum hroðalegu
misþyrmingum og mannréttinda-
brotum á börnum og konum í heim-
inum.“
Morgunblaðið/Jim Smart
Karl Matthíasson Samfylkingu (til vinstri) og Hjálmar Árnason Framsóknarflokki fylgjast með umræðum á
Alþingi. Aftan við þá sést í þá Björn Bjarnason Sjálfstæðisflokki og Kristin H. Gunnarsson Framsóknarflokki.
Umskurður verði bann-
aður í íslenskum lögum
ÞINGFUNDUR hefst kl. 10.30 í dag
en þá verða fyrirspurnir til ráð-
herra. Um hádegi verður gert hlé
fram til kl. 19.50 en þá hefjast svo-
kallaðar eldhúsdagsumræður eða
almennar stjórnmálaumræður.
JÓHANNA Sigurðardóttir, þing-
maður Samfylkingarinnar, hefur í
áttunda sinn lagt fram á Alþingi
frumvarp til laga um fjárreiður
stjórnmálasamtaka og frambjóð-
enda í kosningum. Það hefur verið
flutt á sjö síðustu þingum en ekki
hlotið afgreiðslu. „Markmið þessa
frumvarps er að gera fjármál stjórn-
málasamtaka og frambjóðenda opin
og sýnileg enda er leynd einungis til
þess fallin að auka tortryggni al-
mennings í garð stjórnmálasamtaka
og einstakra frambjóðenda,“ segir í
greinargerð frumvarpsins.
Í frumvarpinu er lagt til að stjórn-
málasamtök verði framtalsskyld og
að þau leggi árlega fram endurskoð-
aða reikninga í dómsmálaráðuneyt-
inu. Jafnframt er lagt til að fari fjár-
framlag eða ígildi þess frá einstökum
aðilum, þ.e. einstaklingum, fyrir-
tækjum, félagasamtökum eða sjóð-
um, yfir 500 þúsund kr. skuli birta
nafn styrktaraðila samhliða birtingu
ársreikninga. „Í frumvarpinu eru
þau nýmæli,“ segir í greinargerð, „að
frambjóðendur til Alþingis, sveitar-
stjórna eða til embættis forseta Ís-
lands, sem náð hafa kjöri, skulu fyrir
lok kosningaárs gera grein fyrir
heildarútgjöldum kosningabarátt-
unnar og fjármögnun hennar.“
Meðflutningsmenn frumvarpsins
eru sex aðrir þingmenn Samfylking-
arinnar og báðir þingmenn Frjáls-
lynda flokksins, þ.e. Sverrir Her-
mannsson og Guðjón A.
Kristjánsson.
Frumvarp til laga um styrki til stjórnmálaflokka
Frumvarpið lagt
fram í áttunda sinn
ALÞINGI samþykkti í gær ályktun
þess efnis að ríkisstjórninni verði fal-
ið að skipa nefnd til þess að gera út-
tekt á réttarstöðu samkynhneigðs
fólks á Íslandi. „Skal nefndin jafn-
framt gera tillögur um úrbætur og
nauðsynlegar aðgerðir til þess að
jafna stöðu samkynhneigðra og
gagnkynhneigðra í samfélaginu,“
segir í ályktuninni.
Tillaga að ályktuninni var lögð
fram á Alþingi fyrir jól en fyrsti
flutningsmaður hennar var Guðrún
Ögmundsdóttir, þingmaður Sam-
fylkingarinnar. Fulltrúar allra þing-
flokka voru meðflutningsmenn.
Í umsögn allsherjarnefndar þings-
ins, sem mælti með samþykkt álykt-
unarinnar, kom m.a. fram að mikil
umræða hefði átt sér staða um rétt-
arstöðu samkynhneigðs fólks á
Norðurlöndunum og í Evrópu. „Mik-
ilvægt er að skoða þessi mál heild-
stætt, bæði stöðuna hér heima og í
öðrum löndum og verður það m.a.
hlutverk þeirrar nefndar sem hér er
gerð tillaga um.“
Ályktunin var samþykkt sam-
hljóða á Alþingi og hefur verið send
ríkisstjórninni sem ályktun Alþingis.
Þingsályktun um samkynhneigða samþykkt
Réttarstaða samkyn-
hneigðra verði könnuð
ALÞINGI samþykkti í gær ályktun
þess efnis að Byggðarann-
sóknastofnun Íslands, í samvinnu
við Þróunarstofu Austurlands,
verði falið að fylgjast með sam-
félagsbreytingum og þróun byggð-
ar og atvinnulífs á því landsvæði
þar sem áhrifa álvers- og virkj-
unarframkvæmda á Austurlandi
mun gæta mest. „Verkefninu verði
ætlað fé í fjárlögum í sex ár frá og
með árinu 2004,“ segir í álykt-
uninni. Þar kemur einnig fram að
Byggðarannsóknastofnun skuli
skila formlegum skýrslum til ráð-
herra byggðamála í lok árs 2005 og
2007 og síðan í lok verkefnisins.
Fyrsti flutningsmaður tillögunnar
um ályktunina var Svanfríður Jón-
asdóttir, þingmaður Samfylking-
arinnar.
Fylgst verði
með þróun
samfélagsins
á Austurlandi
MEIRIHLUTI samgöngunefndar
Alþingis mælist til þess að sam-
gönguráðherra vinni nýjar tillögur
um tekjuöflun og rekstur Flug-
málastjórnar Íslands og að þær
verði kynntar á Alþingi næsta
haust í tengslum við gerð fjárlaga
fyrir árið 2004. Kemur þetta fram í
nefndaráliti meirihluta nefnd-
arinnar vegna umfjöllunar nefnd-
arinnar um þingsályktunartillögu
um samgönguáætlun fyrir árin
2003 til 2006.
Í álitinu tekur meirihlutinn fram
að óvissa ríki um tekjuöflun og
rekstur Flugmálastjórnar. „Álagn-
ing flugvallargjaldsins sem er
helsti tekjustofn stofnunarinnar og
notað til að fjármagna fram-
kvæmdir á flugvöllum auk margs
annars hefur verið kærð af Eft-
irlitsstofnun EFTA til dómstóls
EFTA í Lúxemborg. Ef þessi gjald-
taka reynist ólögleg þarf að endur-
skoða tekjustofna Flugmála-
stjórnar.“
Minnt er á að Ríkisendurskoðun
sé að ljúka stjórnsýsluendurskoðun
á Flugmálastjórn. „Að þeirri nið-
urstöðu fenginni og með hliðsjón af
framgangi mála í Lúxemborg telur
nefndin rétt að samgönguráðherra
vinni nýjar tillögur um tekjuöflun
og rekstur stofnunarinnar […].“
Meirihluta nefndarinnar skipa
þingmenn Sjálfstæðisflokks og
Framsóknarflokks. Guðmundur
Hallvarðsson, Sjálfstæðisflokki, er
formaður nefndarinnar.
Tillögur verði
gerðar um
tekjuöflun
Flugmála-
stjórnar
ALÞINGI samþykkti í fyrradag
frumvarp dómsmálaráðherra, Sól-
veigar Pétursdóttur, sem kveður
m.a. á um hækkun hámarksrefs-
ingar fyrir kynferðisbrot gegn
börnum. Var frumvarpið samþykkt
með 44 samhljóða atkvæðum.
Breytingartillaga Kolbrúnar Hall-
dórsdóttur, þingmanns Vinstri-
hreyfingarinnar – græns framboðs,
um að refsivert verði að kaupa
vændi var hins vegar felld. 27 þing-
menn greiddu atkvæði gegn tillög-
unni en sjö þingmenn greiddu at-
kvæði með henni, þ.e. þingmenn
VG og Guðjón A. Kristjánsson, for-
maður Frjálslynda flokksins.
Með samþykkt frumvarpsins
hækkar hámarksrefsing fyrr-
greindra kynferðisbrota í 8 og 12
ára fangelsi í stað 6 og 10 ára refsi-
vistar. Auk þess er svonefnt mansal
refsivert skv. nýsamþykktu lög-
unum.
Hámarksrefs-
ing hækkar
KRISTJÁN Pálsson, þingmaður ut-
an flokka, hefur lagt fram á Alþingi
tillögu til þingsályktunar um að Al-
þingi álykti að skora á fjár-
málaráðherra að draga nú þegar til
baka kröfulýsingu sína um þjóð-
lendur þar sem kröfurnar nái yfir
þinglýst eignarlönd bænda og ann-
arra jarðeigenda. Jafnframt að
kröfurnar verði færðar úr veðbók-
um. „Einnig verði bændum og öðr-
um landeigendum greiddur kosn-
aður þeirra af hagsmunagæslu í
þjóðlendumálum, sbr. 17. gr. þjóð-
lendulaga. Þá dragi fjármálaráð-
herra til baka dómsmál sem áfrýjað
var um úrskurð óbyggðanefndar í
Árnessýslu,“ segir í tillögunni.
Í greinargerð segir að markmið
laga um þjóðlendur og ákvörðun
marka eignarlanda, þjóðlendna og
afrétta hafi verið sagt að ná utan
um skipulag miðhálendis Íslands,
þess svæðis sem teljist einskis
manns lands. „Hvergi í lögunum er
að finna heimild til að gera kröfur
um þinglýstar eignir manna,“ segir
m.a. í greinargerðinni.
Ríkið geri ekki
kröfur í þing-
lýstar eignir
FJÓRIR þingmenn út þingflokkum
stjórnarandstöðunnar hafa lagt
fram á Alþingi tillögu til þings-
ályktunar um að landbúnaðar-
ráðherra verði falið að skipa fimm
manna starfshóp sem hafi það hlut-
verk að koma með tillögur til úr-
bóta fyrir loðdýrarækt í landinu.
„Starfshópurinn skal athuga það
lánakerfi sem greinin býr við, fóð-
urmál, umhverfismál og byggða-
mál,“ segir í tillögunni.
Í greinargerð tillögunnar segir
að framtíðarhorfur í loðdýrarækt
hér á landi séu mjög góðar og að í
greininni hafi verið allnokkur vöxt-
ur þrátt fyrir áföll. „Tekjumögu-
leikar eru miklir og má, ef rétt er á
haldið, margfalda gjaldeyristekjur
sem greinin gefur af sér. Þær eru
nú 400 til 500 milljónir á ári.“
Minnt er á að loðdýrarækt eigi
nokkra sögu hér á landi og að verð
á skinnum á heimsmarkaði hafi
fallið árið 1986. Sagt er að stuðn-
ingur við loðdýrarækt hafi verið
mikill á hinum Norðurlöndunum og
að Danir hafi þar skarað fram úr,
hvað það varðar. Danir hafi við-
haldið stuðningskerfi sínu þrátt
fyrir verðfallið árið 1986. Þá hafi
þeir unnið að rannsóknum á grein-
inni. Sagt er að Íslendingar njóti
þess að hafa aðgang að norrænum
rannsóknum í þessum efnum.
Unnið verði
að tillögum
í loðdýrarækt
FRUMVARPI fjármálaráðherra,
Geirs H. Haarde, um að Kópavogs-
höfn verði aðaltollhöfn var vísað til
þriðju og síðustu umræðu á Alþingi
í gær. Með frumvarpinu er lagt til
að Kópavogshöfn verði aðaltollhöfn
svo að skip í förum til og frá land-
inu geti fengið fyrstu og síðustu
tollafgreiðslu hér á landi við höfn-
ina án sérstaks leyfis tollyfirvalda.
Í athugasemdum með frumvarp-
inu segir að á undanförnum árum
hafi orðið mikil uppbygging í Kópa-
vogshöfn og að aðstaða hafi skap-
ast þar til afgreiðslu stórra skipa í
millilandasiglingum.
Kópavogs-
höfn verði
aðaltollhöfn