Morgunblaðið - 30.07.2003, Page 22

SUÐURNES
22 MIÐVIKUDAGUR 30. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
LANDIÐ
VISSULEGA var erfitt að fara frá
jörð sem maður hafði byggt upp og
búið á allan sinn aldur en við vildum
hætta áður en svo gæti farið að allt
færi að grotna niður eða við hefðum
ekki þrek til að sinna búskapnum
hjálparlaust,“ segir Heiðar Kristj-
ánsson, fyrrum bóndi á Hæli í Torfa-
lækjarhreppi, en hann og kona hans
Kristín Jónsdóttir seldu jörðina á síð-
asta ári og fluttu á Blönduós.
Þau tóku við búskap á Hæli árið
1966 en þá hafði Heiðar búið í nokkur
ár í félagi við foreldra sína, Þor-
björgu Björnsdóttur og Kristján
Benediktsson. „Ég kynntist konunni
minni þegar hún kom hingað á
Blönduós í Kvennaskólann og hún
eins og margar aðrar konur sem
þangað komu átti ekki afturkvæmt.
Hún var vön sveitastörfum þar sem
hún var fædd og uppalin í sveit þar
sem foreldrar hennar bjuggu í Graf-
ardal í Borgarfirði.“
Hefði getað orðið smiður
Jörðin Hæli stendur í miðri sveit
þaðan sem sést vítt um héraðið og til
sjávar og búsældarlegt er heim að
líta. Heiðar segist hafa haft gaman af
smíðum og þau hjón byggðu upp alla
jörðina eftir að þau tóku við búskap.
Svo mikinn áhuga hafði Heiðar á
byggingum að þegar hann var 15 ára
1954 teiknaði hann viðbyggingu við
íbúðarhús sem foreldrar hans höfðu
byggt um 20 árum fyrr. Teikningin
var samþykkt af teiknistofu landbún-
aðarins og þetta hús stendur enn
ásamt nýrri viðbót. „Ég hefði sjálf-
sagt getað orðið smiður og það er
ólíkt léttara að standa í svona bygg-
ingum ef maður hefur áhuga og eitt-
hvert vit á smíðum og það er eig-
inlega nauðsynlegt fyrir bónda að
þurfa ekki að nota mikið aðkeypta
vinnu. Ég var líka hneigður fyrir bú-
skap og fór einn vetur á Bændaskól-
ann á Hólum til að búa mig undir að
taka við búinu.“
Heiðar segist hafa haft sérstaklega
gaman af kindum og voru þau Kristín
með 650 kindur á fóðrum þegar mest
var og þegar þau hættu síðastliðið
haust var bústofninn 500 fjár. Fyrstu
búskaparárin voru þau einnig með
kýr en hættu mjólkurframleiðslu árið
1977. „Ég sagði það stundum að ann-
aðhvort myndu kýrnar drepa mig eða
ég þær og ég varð fyrri til.“ Þótt búið
á Hæli hafi verið stórt vann Heiðar
mikið utan heimilis. „Skólaakstur hef
ég stundað í um tvo áratugi hérna frá
Húnavallaskóla og á haustin hef ég
flutt fé í sláturhúsið á Blönduósi bæði
hérna úr nágrenninu, frá Ströndum
og víðar að.“
Heiðar segir að þegar útséð var
um að börnin fjögur væru hnneigð til
búskapar hefðu þau ákveðið að selja.
„Þau hafa öll farið í langskólanám og
afkoma í búskap býður ekki upp á að
fólk geti byrjað búskap í dag, mögu-
leikarnir eru svo miklu fjölbreyttari í
þéttbýlinu fyrir ungt fólk.“
Að vinna aðeins
fimm daga í viku
Heiðar fékk vinnu hjá KH hf. á
Blönduósi í sumar en heldur áfram
skólaakstri og fjárflutningum þegar
haustar. Kristín starfar í eldhúsi heil-
brigðisstofnunarinnar á Blönduósi.
Þau hafa komið sér vel fyrir við
Holtabraut í einbýlishúsi með grón-
um garði. En hvernig eyðir fólk frí-
stundum þegar það flytur úr sveit í
kaupstað?
„Mér finnst það nú mestu við-
brigðin að vinna aðeins fimm daga í
viku. Við höfum haft nóg að gera í
sumar við að vinna í garðinum, í bíl-
skúrnum og dytta að húsinu en það
hefur þó komið fyrir að mér leiðist
um helgar. Þá höfum við aðeins farið
í svona eins til tveggja daga ferðir til
dæmis í kringum sauðburðinn í vor
og það var skrýtin tilfinning að vera
engum til gagns meðan sveitafólk
stóð á haus í vinnu.“
Heiðar hefur lengi haft áhuga á
kórstarfi og hefur sungið í kórum um
tuttugu ára skeið. „Ég syng í tveimur
kórum, Kirkjukór Þingeyra- og Und-
irfellssókna og Samkórnum Björk
svo ég get alltaf fundið mér eitthvað
að gera og hef lítinn áhuga á að sitja
auðum höndum.“
Morgunblaðið/Arnheiður Guðlaugsdóttir
Heiðar Kristjánsson og kona hans, Kristín Jónsdóttir, í gróskumiklum
garðinum við hús sitt á Holtabraut á Blönduósi.
Úr búskap á Blönduós
Blönduós
ÞEGAR gengið er fram á
svokallað Tóarnef fremst á
Dyrhólaey stendur maður
ofan á gatinu fræga og horfir
nánast beint ofan í sjóinn of-
an af þverhníptu bjarginu.
Þaðan sést best hvað bergið
er hátt og sérstaklega ef
horft er í átt til vitans en
framan við vitann er mjög
vinsælt af ferðamönnum að
standa á bjargbrúninni og
taka myndir og fara ferða-
langarnir oft óþarflega utar-
lega til að ná sem bestum
myndum. Það er alls ekki
hættulaust því að eins og
sést á myndinni hefur hrun-
ið stór fylla úr berginu enda
er bergið víða laust í sér og
sprungið.
Dyrhólaey vinsæll
ferðamannastaður
Fagridalur
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson
Ferðamaður að taka mynd beint upp af
grjóthruninu í Dyrhólaey.
STURLA Böðvarsson samgöngu-
ráðherra segir að ekki komi til
greina að bæta svo miklu við þá
framkvæmd sem nú er unnið að
við breikkun Reykjanesbrautar án
þess að það verk verði boðið út.
Verktakar fyrsta áfanga breikk-
unarinnar hafa lýst yfir áhuga á
að taka að sér að ljúka Reykjanes-
brautinni til Njarðvíkur á grund-
velli sama einingaverðs og þeir
vinna nú á og að þeir þurfi ekki
að bæta nema átján mánuðum við
framkvæmdatímann.
„Allir sem komu að þessu máli
þegar verkið var hafið ætluðust
til þess að því myndi ljúka. Við
höfum fagnað þeim áföngum sem
við höfum fengið en nú er kominn
tími til að yfirvöld samgöngumála
segi okkur hvenær fram-
kvæmdum við Reykjanesbrautina
á að ljúka,“ segir Steinþór Jóns-
son, forsvarsmaður Áhugahóps
um örugga Reykjanesbraut. Verk-
takar við breikkun fyrsta áfanga
Reykjanesbrautarinnar hafa lýst
því yfir við áhugahópinn að þeir
séu tilbúnir að taka að sér að
ljúka tvöföldun brautarinnar á
grundvelli sama einingaverðs og
þeir vinna nú á og að þeir þurfi
ekki að lengja framkvæmdatím-
ann nema um átján mánuði.
Samsteypa verktakanna Há-
fells, Jarðvéla og Eyktar átti
lægsta tilboð í fyrsta áfanga tvö-
földunar Reykjanesbrautar þegar
verkið var boðið út á síðasta ári.
Tóku þeir að sér að leggja 8 kíló-
metra veg frá bæjarmörkum
Hafnarfjarðar og upp á Strand-
arheiði fyrir 616 milljónir sem var
62% af kostnaðaráætlun Vega-
gerðarinnar. Á þessum kafla eru
tvö mislæg gatnamót. Fram-
kvæmdir hófust 11. janúar síðast-
liðinn. Síðar var verkið stækkað
með því að bætt var við 3,5 kíló-
metra kafla þannig að vegurinn
mun ná langleiðina að Voga-
afleggjara og greiðir Vegagerðin
137 milljónir til viðbótar fyrir
það. Samtals vinna verktakarnir
því að 11,5 kílómetra kafla, eða
hálfa vegalengdina milli Hafnar-
fjarðar og Njarðvíkur, fyrir rúm-
ar 750 milljónir kr. Munu fyrir-
tækin skila verkinu í síðasta lagi
1. desember á næsta ári.
Sérhæfð tæki
„Þeir Suðurnesjamenn, Stein-
þór og fleiri hafa verið duglegir
að þrýsta á um að verkinu verði
lokið. Það varð til þess að við fór-
um að leggja niður fyrir okkur
hvernig við gætum komið að því,“
segir Eiður Haraldsson, fram-
kvæmdastjóri Háfells. „Við teljum
okkur ráða við það að bæta við
þessum tólf kílómetrum á til-
tölulega stuttum tíma og á sama
verði og við erum að vinna nú,“
segir Eiður. Á umræddum kafla
eru tvenn mislæg gatnamót, við
Vogaafleggjara og Grindavíkur-
veg, auk tengingar við byggðina í
Njarðvík og hefur Vegagerðin tal-
ið að þessi helmingur braut-
arinnar yrði dýrari en sá sem nú
er unnið að.
Eiður segir að hugmyndir fyr-
irtækjanna byggist á því að þau
hafi keypt sérhæfð tæki fyrir
þetta verk, stórar gröfur og
námabíla. Ef ekki fáist áframhald-
andi vinna fyrir tækin verði þeim
skilað og fari þá úr landi.
Að sögn Steinþórs og Eiðs hafa
þau alvarlegu umferðarslys sem
orðið hafa á Reykjanesbrautinni á
þessu ári, meðal annars banaslys,
einnig orðið til að auka þrýsting-
inn á að verkinu verði haldið
áfram til loka.
Vinna við breikkun Reykjanes-
brautarinnar gengur vel, að sögn
Eiðs, og er verkið heldur á undan
áætlun. Hann segir stefnt að því
að hleypa umferð á veginn næsta
vor ljúka honum um mitt sumar.
Áhugahópur um örugga
Reykjanesbraut mun koma hug-
myndum verktakanna til sam-
gönguráðuneytisins og Eiður býst
við að verða í sambandi við ráð-
herra um framgang málsins.
Hann er bjartsýnn á að hugmynd-
irnar verði teknar til jákvæðrar
skoðunar enda um afar arðsama
framkvæmd að ræða.
Líkur eru á að Vegagerðin
muni bjóða áframhald breikkunar
Reykjanesbrautarinnar út, hvort
sem ákveðið verður að flýta fram-
kvæmdinni eða ekki. Jónas Snæ-
björnsson, umdæmisstjóri á
Reykjanesi, segir að tæknilega sé
hægt að vinna verkið með þeim
hætti sem verktakarnir leggja til,
undirbúningur sé vel á veg kom-
inn og hönnunargögn að verða
tilbúin. „En stjórnsýslulega er
þetta sennilega erfiðara mál.
Verkið sem var boðið út hefur nú
þegar verið stækkað um 25% eða
svo, og það er ekki samkvæmt
reglum að við getum stækkað
verkið meira en það. Við myndum
leggja til að þetta yrði boðið út ef
það yrði ákveðið að flýta fram-
kvæmdum eins og verið er að tala
um. Þá hafa þessir verktakar
mjög góða aðstöðu til að bjóða í,“
segir Jónas.
Sturla Böðvarsson samgöngu-
ráðherra segir að verktakarnir
vinni samkvæmt verksamningi
sem gerður hafi verið að undan-
gengnu útboði. Ekki sé inni í
myndinni að bæta svo miklu við
án þess að bjóða verkið út. Hann
segir að vissulega hafi tilboð
verktakafyrirtækjanna verið gott
í fyrsta áfangann og vonandi
verði tilboð einnig góð í seinni
áfangann þegar hann verði boð-
inn út.
Vinna við endurskoðun vega-
áætlunar hefst á næsta ári. Þá
verður tekin afstaða til þess hvort
unnt verður að flýta seinni áfanga
Reykjanesbrautar.
Verktakarnir bjóðast til að ljúka breikkun Reykjanes-
brautarinnar alla leið til Njarðvíkur á átján mánuðum
Framkvæmdin boðin út
þegar að henni kemur
Reykjanesbraut
MESTA mildi þykir að bílstjóri
Caterpillar-námabíls, sem valt
með hlassi við Reykjanesbrautina í
gær, skuli hafa sloppið með smá-
skrámur. Að sögn Ólafs Kjartans-
sonar, eiganda verktakafyrirtæk-
isins Jarðvéla, sem á trukkinn,
hvellsprakk á hægra framdekki
bílsins með þeim afleiðingum að
hann valt.
Ef sprungið hefði á vinstra
dekkinu hefði getað farið verr því
þar fyrir ofan er bílstjórahúsið.
„Ég hefði ekki viljað hugsa það til
enda ef bíllinn hefði oltið á hina
hliðina þar sem bílstjórahúsið er,“
sagði Ólafur. Hann segir að bíllinn
hafi verið að koma á nokkurri ferð
í beygju þegar dekkið sprakk.
„Það á ekki að vera nokkur leið að
velta svona bíl en þetta óhapp af-
sannar það.“
Bílstjórinn var að vinna á bíln-
um við breikkun Reykjanesbraut-
ar þegar óhappið varð. Trukkurinn
vegur fullhlaðinn hátt í hundrað
tonn, þar af hlass á palli tæp 60
tonn.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Lögreglumenn rannsökuðu vettvang í gær og tóku skýrslur en námubíllinn lá á hliðinni við Reykjanesbrautina.
Bílstjórinn slapp með skrámur
Reykjanesbraut