Morgunblaðið - 08.09.2003, Side 8
FRÉTTIR
8 MÁNUDAGUR 8. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Banka ketið kemur, banka ketið kemur.
Samþætting kynja- og jafnréttissjónarmiða
Erum skammt
á veg komin
EVRÓPSK málstofasem ber yfir-skriftina Europ-
ean Perspectives of Gen-
der Mainstreaming –
Male and Female
Aspects, verður haldin
þriðjudaginn nk í Korn-
húsinu, Árbæjarsafni.
Málstofan er haldin í
tengslum við vinnufund í
ESB verkefni um sam-
þættingu, sem fram fer
hér á landi, en í verkefn-
inu eru samstarfsaðilar
frá Grikklandi, Þýska-
landi, Möltu, Danmörku,
Austurríki, Eistlandi og
Íslandi. Af Íslands hálfu
tekur jafnréttisnefnd
Reykjavíkurborgar þátt í
verkefninu. Morgunblað-
ið ræddi við Hildi Jóns-
dóttur jafnréttisráðgjafa
Reykjavíkurborgar.
– Segðu okkur fyrst, hvað er
samþætting kynja- og jafnrétt-
issjónarmiða?
„Samþætting kynja- og jafn-
réttissjónarmiða er þýðing á
enska heitinu Gender-main-
streaming. Á ensku lýsir hug-
takið því að kyn og allt sem því
fylgir í félagslegum, sögulegum
og pólitískum skilningi sé tekið
með inn í meginstraum stjórn-
málanna, sé eitt af þeim grund-
vallaratriðum sem taka þurfi
mið af við hvers konar stefnu-
mótun og ákvarðanatöku. Með
þessu er verið að hafna því að
jafnréttismál séu jaðarmálefni
sem aðeins sé unnið að í ein-
angruðum afkimum. Með því að
viðurkenna og skoða mismun-
andi aðstæður og þarfir
kynjanna og taka tillit til þess
við ákvarðanatöku, sé því hægt
að finna lýðræðislegri lausnir
sem mæti betur þörfum fólks.“
– Hvert er tilefni málstofunn-
ar og hver er tilgangur hennar?
„Reykjavíkurborg tekur þátt í
Evrópuverkefni sem snýst um
aðferðir til að fræða fólk og
þjálfa í innleiðingu á samþætt-
ingu. Núna var komið að því að
halda vinnufund hér á landi með
samstarfsaðilunum. Okkur
fannst upplagt að biðja sam-
starfsaðilana um að standa með
okkur að þessari málstofu til að
gefa fleirum tækifæri til að
kynnast umræðunni innan ESB
um samþættingu og einstaka
verkefnum. Ísland hefur á vett-
vangi EES, Evrópuráðsins og
Norðurlandasamstarfsins skuld-
bundið sig til að vinna að sam-
þættingu, en við erum afskap-
lega skammt á veg komin í því
að tileinka okkur þekkingu og
aðferðafræði sem nauðsynleg er
til að þetta séu ekki bara inn-
antóm orð. Við erum alls ekki
ein á báti þar, en ég held að það
sé mikilvægt að taka þátt í sam-
ræðunni sem fram fer alþjóð-
lega og reyna að læra hvert af
öðru.“
– Hvernig fer málstofan fram
og hvað er helst um þátttak-
endur að segja?
„Í málstofunni
skiptast á fyrirlestr-
ar og umræður. Dr.
Heidemarie
Wunsche-Piétzka,
lögfræðingur og sérfræðingur
um samþættingu innan ESB
mun fjalla um grundvallarskil-
greiningar. Hún fjallar um sam-
þættingarferli og hönnun þeirra,
og tengir þetta kenningum um
breytingastjórnun og lærdóms-
ferla innan skipulagsheilda.
Christiana Weidel frá Austur-
ríki mun ásamt Helgu
Grafschafter fjalla um samþætt-
ingarverkefni þar í landi sem
unnin eru í samvinnu frjálsra fé-
lagasamtaka og stjórnvalda.
Christiana er stofnandi samtak-
anna The World of NGO’s og
hefur aðstoðað frjáls félagasam-
tök kvenna víða um heim í að
nýta upplýsingatæknina.
Svo er sérstaklega áhugavert
að hlusta á Renée Laiviera, sem
stýrir jafnréttisskrifstofu félags-
málaráðuneytis Möltu. Stjórn-
sýslan þar hefur um árabil verið
á bólakafi við undirbúning undir
inngönguna í ESB, og það fól
m.a. í sér viðamikið samþætting-
arverkefni sem náði til megin-
hluta stjórnsýslunnar. Renée
stýrir þessari vinnu og ég veit
að hún mun gefa okkur innsýn í
þetta magnaða verkefni.
Samþætting á að nýtast körl-
um jafnvel og konum, eins og
Peter Ussing frá hinni dönsku
jafnréttisstofu, sem nú er innan
Hróarskelduháskóla, mun fjalla
um. Peter hefur verið kallaður
til af ríkjum sem eru í aðlög-
unarferli að ESB til að veita
ráðgjöf um samþættingu. Fleiri
koma að dagskrá málstofunnar,
en allt er þetta fólk með mikla
reynslu.“
– Hverjar verða helstu áhersl-
urnar?
„Í umræðunum munum við
reyna að greina hvar við erum
stödd hér á landi með tilliti til
samþættingar og Evrópu. Við
viljum auðvitað ná til þeirra sem
starfa að jafnréttismálum, svo
og allra sem hafa áhuga á fram-
gangi þeirra. Okkur langar mik-
ið að koma á nánari
tengslum annars
vegar milli fólks
sem hefur hlutverki
að gegna hér á Ís-
landi við að fram-
fylgja stefnumörkun stjórnvalda
um samþættingu og hins vegar
við fólk úti í Evrópu sem vinnur
við það sama frá degi til dags,
hvort sem það eru ráðgjafar,
fólk úr háskólasamfélagi, eða
innan úr stjórnsýslu mismun-
andi landa. Með því vonumst við
til að opna umræðuna og efla
starf og samþættingu hér á
landi.“
Hildur Jónsdóttir
Hildur Jónsdóttir er fædd 2.
desember 1955. Lauk prófi frá
Blaðamannaháskólanum í Dan-
mörku 1988 en hefur lengst af
starfað að jafnréttismálum, bæði
sem verkefnisstjóri Norræna
jafnlaunaverkefnisins og sem
jafnréttisráðgjafi Reykjavík-
urborgar frá 1996. Sambýlis-
maður er Hjörtur O. Að-
alsteinsson héraðsdómari.
Samanlagt eiga þau þrjár upp-
komnar dætur, tvo syni og fjögur
barnabörn.
Samþætting á að
nýtast körlum
jafnvel og konum
STEFÁN Ólafsson, prófessor við Há-
skóla Íslands, fékk greiddar tæpar
2,5 milljónir króna fyrir skýrslugerð
við undirbúning kosninga um framtíð
Reykjavíkurflugvallar árið 2001. „Ég
verð að segja að mér finnst það ansi
vel í lagt fyrir skýrslu sem er alls 130
blaðsíður. Ef maður tekur frá efni frá
öðrum, sérfræðiálit og sérálit, þá er
skýrslan vel innan við 100 síður,“
sagði Kjartan Magnússon, borgar-
fulltrúi Sjálfstæðisflokksins, í borgar-
stjórn á fimmtudag.
Kjartan sagðist hafa beðið eftir
svari við fyrirspurn sinni um
greiðslur til Stefáns Ólafssonar frá 1.
mars 2001. Þá hafi Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir, þáverandi borgarstjóri,
lofað í tvígang að svara. Síðast hafi
hann ítrekað fyrirspurnina í bréfi til
borgarráðs í apríl og nú sé svarið
loksins komið. Kjartan segir það
vekja athygli að þegar spurningum
um menn sem tengjast Samfylking-
unni er beint til borgarstjóra, þá
gangi illa að fá svör.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, borg-
arfulltrúi R-listans, sagði Reykjavík-
urborg greiða 1,5 milljarða í sérfræði-
aðstoð af ýmsu tagi á ári. Spurði hún
hvað ræki Kjartan Magnússon til að
spyrja sérstaklega út í Stefán Ólafs-
son en ekki einhvern annan. „Eftir
hverju er borgarfulltrúinn að leita?
Hvaða svar vill hann fá?“ spurði Ingi-
björg.
„Svarið sem borgarfulltrúinn fær
er svar sem búið er að gefa tvisvar
sinnum áður,“ sagði Ingibjörg. „Enn
er spurt og enn er sama svarið. Borg-
arfulltrúinn ætti að kynna sér þau
gögn sem fyrir liggja í þessum efn-
um.“
Hún sagði þetta mál ekkert hafa
með eftirlitshlutverk Kjartans að
gera. „Borgarfulltrúinn er einfaldlega
að misnota pólitíska stöðu til að kasta
rýrð á tvo tiltekna einstaklinga, á
vinnu þeirra og fagmennsku, og gera
greiðslur til þeirra tortryggilegar.
Hann er að misnota pólitíska stöðu
sína til þessara hluta. Það verður ekk-
ert sagt öðruvísi,“ sagði Ingibjörg.
Kjartan hafði fyrr á þessu ári spurt
um greiðslu til Hákons Gunnarssonar
fyrir Alþjóðahúsið, en hann var kosn-
ingastjóri Samfylkingarinnar árið
1999. Hákon fékk greiddar 310 þús-
und krónur fyrir þá sérfræðivinnu.
Sagði Kjartan hælbít
„Í sjálfu sér skiptir engu máli þó að
þessi borgarfulltrúi bíti í hælana á
okkur sem sitjum hér í borgarstjórn,“
sagði Ingibjörg og borgarfulltrúar R-
listans væri fólk til að svara því. „En
þegar borgarfulltrúinn fer í hælana á
einhverjum einstaklingum sem hafa
tekið að sér tiltekna vinnu fyrir borg-
ina þá horfir málið svolítið öðruvísi
við. Þá er ástæða til þess að grípa til
svara. Það sem er hérna á ferðinni er
einfaldlega það að tilgangurinn er lát-
inn helga meðalið.“
Guðlaugur Þór Þórðarson, borgar-
fulltrúi Sjálfstæðisflokksins, sagði bú-
ið að ræða allt milli himins og jarðar á
borgarstjórnarfundinum, sem snerti
fyrrverandi borgarstjóra, Ingibjörgu
Sólrúnu, en hún hafi ekki haft fyrir
því að blanda sér í umræðuna fyrr en
Kjartan Magnússon vogaði sér að
spyrja um kostnað vegna ákveðinna
einstaklinga. „Er það svo að þeir að-
ilar misnoti sína pólitíska stöðu sem
spyrja um hluti sem þessa?“ spurði
Guðlaugur.
Kjartan Magnússon sagði ræðu
Ingibjargar harorða og hann hafi
upplifað sig sem sökudólg bara fyrir
það eitt að spyrja spurninga um
kostnað til ákveðinna manna. Hann
sagðist spyrja margra spurninga inn-
an borgarkerfisins. „Ég hef aldrei
verið sakaður um það fyrr en nú að
vera að misnota stöðu mína sem borg-
arfulltrúi,“ sagði Kjartan og minntist
þess að fulltrúar flokkanna sem nú
standa að meirihlutasamstarfi R-
listans voru iðnir við að spyrja slíkra
spurninga þegar þeir voru í minni-
hluta.
„Ég held að það sé aldrei óeðlilegt
að það sé spurt um kostnað í borg-
arkerfinu, ekki síst til einstaklinga
sem tengjast stjórnmálaflokkum,“
sagði Kjartan.
Fyrirspurn um greiðslur til Stefáns Ólafssonar
Kjartan Magnússon
sakaður um að misnota
pólitíska stöðu sína
Leit í kjölfar neyðarblysa
BJÖRGUNARSVEITIN Hérað
frá Egilsstöðum og Hjálparsveit
skáta á Fjöllum úr Jökulsdal voru
kallaðar út á laugardagskvöld eftir
að tilkynning barst lögreglunni á
Egilsstöðum um að tvö neyðarblys
hefðu sést með stuttu millibili yfir
Fljótdalsheiði. Aðilar sem voru
staddir við norðurbrún Jökulsár-
dals sáu á tíunda tímanum um
kvöldið tvö neyðarblys, að þeir
töldu, koma upp yfir Fljótsdals-
heiði. Gátu þeir gefið það nákvæma
lýsingu á staðsetningu blysanna að
lögregla og björgunarsveitir fundu
út að staðsetningin væri líklega á
Klausturselsvegi á Fljótsdalsheiði.
Sendir voru tveir björgunar-
sveitarjeppar til leitar á veginum
og keyrðu þeir um svæðið alla nótt-
ina í blíðskapar veðri án árangurs.
Hugað var að því í gær að senda
flugvél til leitar, en sökum lélegs
skyggnis var það ekki hægt. Björg-
unarsveitarmenn hafa engar skýr-
ingar á ljósaganginum. Ekki hafa
borist tilkynningar um fólk í vand-
ræðum á þessum slóðum.