Morgunblaðið - 15.09.2003, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 15. SEPTEMBER 2003 C 27Fasteignir
Þórhildur Sandholt
lögfr. og lögg. fast.sali.
Gsm 898 8545
Gísli Sigurbjörnsson
sölumaður
FAX 568 3231
HÆÐIR
4RA HERBERGJA
ÁLFTAMÝRI
Falleg 4ra herbergja íbúð á 1. hæð, 100,3
fm, suðursvalir. Góður 23 fm bílskúr fylgir.
Laus fljótlega. Verð 14,8 millj.
GNOÐARVOGUR
Fjögurra herbergja íbúð, 80 fm á jarðhæð
með sérinngangi. Skiptist í stofu, 3 svefn-
herbergi, eldhús og baðherbergi. Gott
gler. Parket á gólfum. Verð 12,8 millj.
LAUTASMÁRI
Góð 4ra herb. endaíbúð á 2. hæð. Stofa,
eldhús, flísalagt bað, 3 svefnherb. Þvotta-
herb. í íbúð. Suðursvalir. Verð 14,4 millj.
BARMAHLÍÐ
Fjögurra herb. íbúð, 103,2 fm á 2. hæð
í fjórbýli. Skiptist í 2 samliggjandi stof-
ur, 2 svefnherb., eldhús og bað. Parket
á stofum, holi og hjónaherb. Áhvílandi
6,1 millj.
3JA HERB.
REYKÁS - M. BÍLSKÚR
Falleg 3ja herb. íbúð, 95,2 fm á 2. hæð í
góðu fjölbýli. Skiptist í stofu með rúmgóð-
um svölum og fallegu útsýni, tvö svefnh.
með skápum, svalir frá hjónaherb. Flísa-
lagt baðherb. Eldhús og þvottaherb. Bíl-
skúr 23,6 fm. Verð kr. 15,0 millj.
2JA HERB.
LEIFSGATA
Falleg 2ja herbergja íbúð á 2. hæð í góðu
steinhúsi. Áhvílandi húsbr. 4,5 millj.
EINSTAKLINGSÍBÚÐIR
KARLAGATA Ósamþ. íbúðarherb. í
kjallara ásamt baði og 2 sérgeymslum,
alls 23,4 fm. Þarfnast algjörrar endurnýj-
unar og fylgir talsvert efni s.s. parket, lítil
eldhúsinnrétting o.fl. Verð 3,5 millj.
SUMARHÚS OG LÓÐIR
SUMARHÚSALÓÐIR - GRÍMS-
NESi Svínavatn - Grímsnesi. Eigum til
þrjár lóðir á góðu verði undir sumarhús.
FLÉTTURIMI
Góð 2ja herbergja íbúð á 2. hæð í góðu
fjölbýli ásamt stæði í bílageymslu.
Parket á holi og stofu, sérþvottaherb. í
íbúð. Rúmgóðar svalir með fallegu út-
sýni.
ÍSLENSKIR stjórnmálamennhafa löngum viljað vera gjaf-arar hinna góðu gjafa þjóð-inni til handa, sem hún – ef
að er gáð – borgar yfirleitt sjálf
gegnum Gjaldheimtuna. Húsnæðis-
málin eru sá málaflokkur sem
einna oftast hefur orðið farvegur
fyrir slíka góðvild stjórnmálamanna
okkar.
Nýjasti gjafapakki hinnar póli-
tísku stéttar inniheldur loforð ann-
ars stjórnarflokksins þess efnis að
hækka almenn húsbréfalán upp í
90% af kaupverði eða að hámarki
18 milljónir króna. Sú tala er 90%
af 20 milljónum, sem svarar til
verðs á nettu einbýlishúsi.
Þegar áform nýskipaðs félags-
málaráðherra verða að veruleika
mun ungum húsbyggjendum gefast
kostur á að byrja húsnæðisferil
með stökki beint út í djúpu laugina
og kaupum á draumahúsinu í þann
mund sem skólakerfi ríkisins slepp-
ir af þeim hendinni og húsnæðis-
lánakerfi ríkisins tekur við þeim
opnum örmum.
Ráðherrar taka til höndum
Að mati þess sem þetta ritar er
líklegt að almennur 90% lánsréttur
verði til þess að ný kollsteypa hefj-
ist í húsnæðismálum Íslendinga af
svipuðu tagi og fyrri stórfeldar
uppstokkanir kerfisins hafa æ ofan
í æ kallað fram.
Nýir félagsmálaráðherrar undan-
farinna áratuga hafa nær undan-
tekningarlaust hafið ráðherraferil
sinn með víðtækri endurskoðun
húsnæðislöggjaf-
arinnar og eftir
nokkurn tíma
hafa óvæntir
hlutir farið að
gerast á húsnæð-
ismarkaðnum:
Svavar Gestsson kom sem félags-
málaráðherra árið 1980 í höfn nýrri
húsnæðislöggjöf sem undirbúin
hafði verið í ráðherratíð forvera
hans, Magnúsar H. Magnússonar,
1978–1979. Áhersla var lögð á
byggingu verkamannabústaða en
þess ekki gætt að styrkja almenna
lánakerfið, sem án efa ýtti undir þá
kreppu í lánamálum sem skall á ár-
ið 1983 og mótmælt var á fjölda-
fundi húsbyggjenda í Sigtúni 24.
ágúst 1983.
1. september árið 1986 kom Al-
exander Stefánsson, með virkum
stuðningi og fulltingi aðila vinnu-
markaðarins, á nýju – og á þess
tíma mælikvarða – afar örlátu hús-
næðislánakerfi, sem byggðist á
samstarfi Húsnæðisstofnunar og
lífeyrissjóða launafólks. Boðin voru
allt að 70% lán með niðurgreiddum
vöxtum. Gífurleg uppsveifla varð á
fasteignamarkaði, 20.000 láns-
umsækjendur skráðu sig í biðröð
eftir lánum og biðtími eftir af-
greiðslu komst í þrjú ár.
Næsti félagsmálaráðherra, Jó-
hanna Sigurðardóttir, neyddist til
þess að varpa „86-kerfi“ Alexand-
ers Stefánssonar fyrir róða, sem
komið var í miklar ógöngur. Í stað
þess var komið á algerlega nýju
lánakerfi, húsbréfakerfinu. Það hef-
ur reyndar – ólíkt öðrum „nýjum
lánakerfum“ – reynst það vel að
það er í grundvallaratriðum enn við
lýði 14 árum eftir að því var komið
á.
Einnig stokkaði Jóhanna árið
1990 upp félagslega kerfið og var
upp úr því farið allgeyst í lánveit-
ingar, m.a. veitt á níunda hundrað
félagsleg lán á einu ári, þ.e. 1992.
Var þar þó við ramman reip að
draga, því sveitarstjórnir víða um
land sóttu fast í slík lán og sitja
sum hver í dag uppi með fleiri
íbúðir en þörf er á í byggðum sem
eiga undir högg að sækja í atvinnu-
og húsnæðismálum.
Arftaki Jóhönnu, Páll Pétursson,
tók sér lengri tíma í gagngera end-
urskoðun lánakerfis hins opinbera,
en var að sama skapi enn stórtæk-
ari og lagði m.a. niður hina grónu
Húsnæðisstofnun ríkisins og fé-
lagslega íbúðalánakerfið.
Umsvif arftakans, Íbúðalána-
sjóðs, urðu hins vegar strax frá
byrjun enn meiri en nokkru sinni
hafði verið hjá Húsnæðisstofnun og
fyrstu ár sjóðsins einkenndust af
meiri óróa á íslenskum fast-
eignamarkaði en oftast áður hafði
sést.
Met í lánveitingum
framundan
Ljóst er að áform núverandi fé-
lagsmálaráðherra, Árna Magn-
ússonar, munu
hafa í för með sér
umfangsmestu
opnberar lánveit-
ingar til húsnæð-
ismála sem sést
hafa hér á landi.
Nú þegar nema lánveitingar Íbúða-
lánasjóðs 30–40 milljörðum króna á
ári. Þar munar mikið um vaxandi
hlut viðbótarlána, auk þess sem
hafnar eru nú þegar meiri lánveit-
ingar til byggingar leiguhúsnæðis
en nokkru sinni fyrr, sem vissulega
er í sjálfu sér fagnaðarefni.
Umfang lána Íbúðalánsjóðs er
því nú þegar í sögulegu hámarki og
að hálfu félagsmálaráðuneytisins
hefur verið bent á að svigrúm til
aukinna lánveitinga er e.t.v. minna
en margir halda þegar heild-
arstærðir hagkerfis húsnæðismál-
anna eru skoðaðar.
Einnig muni aukin útlán Íbúða-
lánasjóðs draga úr lánum annarra
aðila, t.d. lánum lífeyrissjóðanna til
sjóðfélaga sinna. Að mínu mati
verður í þessu sambandi einmitt að
setja stórt spurningarmerki við að
færa allt fjármagnsstreymi til hús-
næðismála í einn farveg sem þar að
auki á sér stað undir formerkjum
jafn úrelts rekstrarforms og rík-
isrekinn húsnæðisbanki óneitanlega
er.
Engum þarf að blandast hugur
um að 90% lánsréttur er mikið
búsílag fyrir ungt fólk sem er að
kaupa sitt fyrsta húsnæði, þó ekk-
ert ætti í sjálfu sér að hindra að al-
menna bankakerfið geti ráðið við
það verkefni jafn vel eða betur en
ríkisvaldið.
Með 90% lánsrétti getur fólk
stytt þann tröppugang sem oft
byrjar í lítilli blokkaríbúð og tekið
strax stökkið í sæmilega rúma
íbúð. Lánsrétturinn er hins vegar
almennur og veitir hátekjufólki
sama lánsrétt og öllum öðrum.
Minna má á, að einmitt það hve
lánsrétturinn var almennur reynd-
ist vera helsti Akkilesarhæll lána-
kerfisins sem komið var á fót árið
1986.
Fólki sem nú þegar býr við góð
húsnæðiskjör mun nú bjóðast sá
möguleiki að stækka við sig og
kaupa húsnæði að verðmæti um og
yfir 20 milljónir króna.
Í mörgum tilvikum mun kostn-
aðaraukningin bætast að stórum
hluta upp af auknum vaxtabótum.
Slíkt samspil eykur hættuna á að
fólk festi kaup á stóru húsnæði
fyrst og fremst í fjárfestingarskyni,
auk þess sem auknir lánamögu-
leikar munu gera lántakendum
mögulegt að losa um fjármuni til
annarrar neyslu en húsnæðisöfl-
unar. Hættan á þensluhvetjandi
áhrifum er því veruleg og eru slík
áhrif líkleg til þess að ná hámarki
einmitt á sama tíma og virkjunar-
og álversframkvæmdir austanlands
munu verða í hámarki.
90% lánin – kollsteypa
eða kjarabót?
Morgunblaðið/Arnaldur
Íbúðalán
eftir Jón Rúnar Sveinsson, félags-
fræðing hjá Borgarfræðasetri
/ jonrunar@hi.is
tilbúnum einingum í hús hefur einn-
ig verið að aukast.
Þessi þróun hefur átt sér stað í
samráði við verkfræðinga og arki-
tekta en ekki síður fyrir atbeina
starfsmanna fyrirtækisins, sem hafa
verið óþreytandi í að koma með nýj-
ar lausnir.
Styrkur og gæði timburhúsa okk-
ar er því enn meiri og betri en var
fyrir nokkrum árum. Þetta er samt
endalaus þróun og það er stöðugt
unnið að því að gera betur og leysa
þau spursmál, sem koma upp.“
Þeir Óskar og Kári segja það
ennfremur mikinn kost við timbur-
hús, hve byggingartími þeirra er
skammur. „Eftir að efnið er komið á
byggingarstað, tekur ekki nema 8–
10 vinnudaga að reisa 150–160 ferm.
hús þannig að búið sé að setja í það
einangrun og húsið tilbúið undir raf-
lagnir og til innréttinga. Það er
þarna sem hagræðið við timburhús
kemur fram. Það sparast tími og
fjármagnskostnaður.“
Þeir félagar segja áhuga fólks á
timburhúsum ekki bundinn við
ákveðna aldurshópa, stéttir eða
landshluta. „Kaupendur að húsum
okka koma úr öllum stéttum og eru
á mismunandi aldri,“ segja þeir.
„Það má segja, að þeir séu þver-
skurður af íslenzka þjóðfélaginu.
Þetta fólk er alls staðar að af land-
inu.
Það hefur verið mikil eftirspurn
eftir húsum okkar á Suðurlandi, þar
sem sumarhúsum hefur fjölgað mik-
ið. Fólk gerir nú allt aðrar og meiri
kröfur til sumarhúsa en eitt sinn var
og húsin eru því dýrari en áður,
enda meiri og betri hús. Fólk lítur á
þau sem sitt annað heimili og vill
geta dvalizt í þeim jafnt vetur sem
sumar. Heitið sumarhús er því ekki
réttnefni lengur. Orlofshús eða frí-
stundahús væri betra heiti.
En það má finna hús frá okkur
um allt land og á þessu ári höfum
við byggt hús á höfuðborgarsvæð-
inu, í Húnavatnssýslu, Borgarfirði,
á Suðurnesjum og víðar. Nú fram-
leiðum við 50–55 hús á ári, það er
um eitt hús að meðaltali á viku.“
Landnám í Grænlandi
Í fyrra komu hingað til lands sitt í
hvoru lagi tveir hópar manna frá
Grænlandi og Kanada til þess að
kynna sér framleiðslu SG-húsa.
„Þessir aðilar sýndu húsum okkar
mikinn áhuga,“ segja þeir Óskar og
Kári. „Við höfðum áður reist eitt
hús á Grænlandi og komizt að raun
um, að það er engum erfiðleikum
bundið að byggja þar. Samgöngu-
erfiðleikar við Grænland settu okk-
ur hins vegar stólinn fyrir dyrnar.
Nú þegar beinar siglingar eru
hafnar á milli Grænlands og Íslands
eru aðstæður allt aðrar og það kann
að opnast verulegur markaður fyrir
framleiðslu okkar í Grænlandi.
Kanadamenn hafa einnig sýnt
starfsemi okkar mikinn áhuga. Þeir
vilja koma á samstarfsverkefni milli
Íslends og Nýfundnalands í fram-
leiðslu á timburhúsum hér á landi
með útflutning til Evrópu í huga, en
Kanada stendur utan við EES.
Enn er ekkert hægt að fullyrða
um framhaldið. En það er ljóst, að
þessum mönnum er alvara, því að í
þessari viku kemur hingað til lands
hópur Kanadamanna gagngert í því
skyni að kynna sér starfsemi okkar
og framleiðslu.“