Vísir - 16.01.1981, Blaðsíða 27

27
Föstudagur 16. januar 1981
FÉRTUGUR
ÚFÆRU
Austurbæjarbíó: /,10"
Leikstjóri og höfundur handrits: Blake Edwards
Stjórn kvikmyndatöku: Frank Stanley
Tónlist: Henry Mancini
Aðalleikarar: Dudley Moore, Julie Andrews, Bo
Derek og Robert Webber
Bandarísk, árgerð 1980.
Líklega hefur engin jóla-
myndanna i ár vakió meiri at-
hygli en „10”. Bo Derek hefur
verið rækilega auglýst fyrir-
fram svo ekki sé dýpra tekiö i
árinni og þeir voru fleiri sem
vissu aö „10” var myndin meö
Bo Derek en þeir sem gátu sagt
hvort um hrollvekju eöa
gamanmynd var aö ræöa.
Nú vita hins vegar flestir að
hér er á ferðinni kvikmynd full
af gamni, einkum tengdu
kvennamálum fjörutiu og
tveggja ár gamals hrakfalla-
bálks, tónskáldsins George
Webbster (Dudley Moore).
Hann horfir óttasleginn á bak
eigin æsku og er uggandi um
framtið sina og elli. George hitt-
ir raunar elli kerlingu holdi
klædda i gervi ráðskonu prests
nokkurs. Presturinn semur lög
og ljóð i fristundum og liklega er
atriðið sem gerist á prestsetrinu
eitt það fyndnasta i myndinni,
enda næsta nýstárlegt. Onnur
atriði eru tæpast annað en upp-
hitaðar lummur, eins og að láta
mann kútveltast niður bratta
brekku, eða tvo aðila sem ætla
að hittast farast á mis á krosS-
götum.
Það eru samt ekki of gamlir
brandarar sem standa „10”
fyrir þrifum, heldur einfaldar
persónur. Auðvitað er ekki svig-
rúm til að draga upp ákaflega
sterk persónueinkenni i gaman-
mynd, en þegar Hugh (Robert
Webber) vinur Georges segir að
hrakfallabálkurinn atarna sé
ekki bara aulabárður heldur
lika gáfaður og fyndinn, þá vilj-
um við sjá að svo sé. En George
heldur bara áfram aö hella yfir
sig og uppá sig og raula við
pianóið.
Julie Andrews sem leikur
Sam, vinkonu Georges, finnst
mér alltaf eins og nýstokkin út
úr „Sound of Music” og i þessari
mynd verður litil breyting þar
á, þó hún hafi nýja rullu tíl að
fara með.
Hið föngulega fljóð Bo Derek
er stórgóð I hlutverki Jennyar,
draumadisar Georges. Jenny,
þessi imynd fegurðar og sak-
leysis er i rauninni afar frjáls-
lynd i ástum og reykir hass
framan i aumingjann George.
A mörgu má merkja að „10”
er mynd ætluð þeim sem eru að
minnsta kosti kpmnir sæmilega
vel yfir þritugt og kunna skil á
rómantikinni sem i seinni tið
hefur þótt aumust tika. Aðal-
hetjan, George, segist t.d. ekki
skilja ungu mennina sem munu
á gamansaldri segja við eigin-
konur sinar: „Sko, þeir spila
lagiö okkar”, þegar „Why don’t
we do in in the road?” eftir
Bitlana er leikið. Tónlist
Maneinis er raunar stór þáttur i
„10”. Hún er róleg og setur
býsna settlegan og stundum of-
ur viðkvæman svip á myndina.
1 heild er „10” þokkalegasta
gamanmynd, en veröur varla
getiö i annálum. —SKJ
Fullkomnun kvenlegrar feguröar I kvikmynd Blake Edwards,,10”,
Bo Derek.
vtsnt
MiKíll línu-
afll vestra
en tregt
hjá togurum
Geysigóður afli hefur verið hjá
linubátum á Vestfjöröum það
sem af er árinu, að sögn fiskkaup-
enda á tsafiröi, Suöureyri og Pat-
reksfirði. Tæpast hefur skeð aö
aflinn fari niður fyrir 10 tonn I
róðri en fer allt upp I 18 tonn. Afli
togaranna hefur aftur á móti ver-
iö rýrari, „enda fer sjaldan sam-
an góður afli hjá linubátum og
togurum”, sagöi Hans W. Har-
aldsson hjá Norðurtanganúm á
Isafirði. Togararnir hafa veriö
mest á skrapi frá áramótum.
Þrir bátar róa með linu frá Isa-
firöi og hafa fengiö 10-16 tonn I
róðri frá áramótum. 13. janúar
voru þeir komnir meö 80-90 tonn
hver I sjö róðrum. „Menn eru nú
mjög ánægðir”, sagði Hans,
„enda veitti þeim ekki af, eftir
mjög lélega haustvertiö”.
A Suðureyri var svipaða sögu
að segja, þar hefur aflinn veriö
góöur, en þó hafa tveir róðrar
veriö lakari, annars allir yfir-10
tonn. Þaðan róa 2 bátar meö linu.
„Annars er is farinn að hamla
veiðum hér út af Vestfjörðum,
hann er kominn á fiskislóð alveg
frá Vikurál og noröur fyrir
Djúp”, sagöi Halldór Bernódus-
son hjá Fiskiðjunni Freyju. „Bát-
arnir hafa orðið að fara austur á
Húnaflóa og eru núna austur i
Reykjafjarðarál. Þaö er 6-8 tima
keyrsla héðan”.
Fra Patreksfiröi róa 6 bátar
meö linu, að sögn Agústs Péturs-
sonar hjá Skildi, og hafa fengið
frá 11-18 tonn i róðri. Gæftir hafa
veriöþarsæmilegar á árinu og Is-
inn er ekki enn farinn að há bát-
unum þaðan neitt, sem orö er á
gerandi.
SV
Leiðrétling
Bankaviöskipti undir
ráðstjórn
t gærdag brenglaðist fyrirsögn
á grein Svarthöfða þar sem af-
greiöslu Landsbankans var að ó-
sekju flækt inn i ráöstjórnarvið-
skipti.
Er beðist velviröingar á þess-
um mistökum.
ER GAGNRYNIN AÐ DREPA ROKSOLUNA?
Enginn er búmaður nema
hann berji sér eru orð að sönnu.
Þetta á viö um margvisleg við-
skipti. Samt munu fæstir hafa
tileinkaö sér anda og inntak
þessar orða með meiri glæsi-
brag en bókaútgefendur. Þeir
berja sér vanalega ákaflega
eftir hver jól, og láta sem bóka-
vertiðin hafi aldrei verið verri.
Til að vita um ástand bóksölu i
raun þarf þvi að spá i fleira en
yfirlýsingar bókaútgefenda
einna. Og svo virðist sem nú sé
sannarlega kominn timi til að
berja sér. Augljóst er pö bók-
sala hófst mikið siðar á liönu ári
en venja er til. Jafnframt er
augljóst að i heild reyndist árið
1980 lélegasta bóksöluár i
„mannaminnum”. Kemur þar
margt til. Bókin á nú við mjög
vaxandi samkeppni að ræöa, og
skal þar fyrstar telja hljómplöt-
ur, þar sem menningarstríðið
geisar á fullu, og flestir gagn-
rýnendur taka þátt i, bæði með-
vitað og ómeðvitað.
Þá skal ekki gleymt svoköll-
uðu Hagkaupsmáli, sem varð
þess valdandi, að bókin komst i
óheppilegar umræöur. Það er
augljóst mál, að bókin þarf að
komast sem viðast til m.a. að
standa betur i vaxandi sam-
keppni. Auk þess erum við ts-
lendingar viðkvæmir fyrir
prentuðu máli. Þannig má telja
vist, að umræðan um bóksölu I
Hagkaupi hefur haft á sér þann
blæ, aö verið væri að hindra
.dreifingu á prentgögnum.
Við samkeppni við hljómplöt-
ur er ekkert að gera. Hljóm-
burðartæki eru nú til á fjölda
heimila, og hefur útþensla á
þeim vettvangi haldist i hendur
við leiöinlega útvarpsdagskrá,
sem miöar aö þvi að halda uppi
atvinnubótum fyrir menningar-
fólk frekar en að vera hlustend-
um til skemmtunar. Sjálfsvörn-
in hefur siðan verið fólgin i því
að kaupa sér hljómlistarlif við
hæfi meö plötubirgöum og tækj-
um. Siðan ganga glymskratt-
arnir dag og nótt, en útvarpið er
lokað nema á fréttatimum, þeg-
ar Kabúl-radióið er i gangi. Viö
þessari þróun geta bókaútgef-
endur ekkert gert.
Gagnrýnendur hafa komið til
sögunnar, sem markvisst vinna
að þvi að fjarlægja bókina al-
menningi. Þeir vinna velflestir
'að stefnumótun, sem þýðir, að
hundleiðinlegar stefnumiða-
bækur eru hafnar til skýjánna i
blöðum og rikisfjölmiðlum.
Þegar almennur lesandi opnar
svo þessar „dýrlegu” bók-
menntir finnur hann ekkert sem
hann skilur. Þegar á þessu
hefur gengið árum saman finnst
hinum almenna lesanda trygg-
ara að láta bókakaup vera fyrst
ekki er hægt að trúa einu oröi af
þvi sem um þær stendur i blöð-
um. Þetta eina atriði hefur að
likindum haft úrslitaáhrif i bók-
sölu á undanförnum árum. Eina
svariö við þessu væri aö ná
samkomulagi við blöðin um að
geyma ritdóma fram yfir ára-
mót. Það ætti ekki að koma illa
við blöðin, sem oft eru ansi rýr
að jólum loknum. Ritdómur um
bók er frá fræöilegu sjónar-
miði jafn góður hvort heldur
hann kemur fyrir jól eða eftir.
Aftur á móti væri tryggt aö bók-
in fengi að vera i friði á sinum
besta tima, væri spóum menn-
ingarinnar gefið fri fram yfir
hátiðir. Að vísu tekur langan
tima að kveða niður þann trún-
aðarbrest sem orðinn er milli
lesenda og bóka fyrir atbeina
gagnrýnenda, en frestun á sjón-
armiðum þeirra er þó skárri en
ekkert.
Við tslendingar erum i raun
einlægir bókavinir. Við viljum
hins vegar fá sem minnst af
blaöagreinaefni i bækur, af þvi
við teljum að bækur séu meira
mál en svo, að þar megi koma
við venjulegum kjafthætti. Þeg-
ar við bætist aö svo að segja heil
stétt manna vinnur að þvi baki
.brotnu að þræla undirmálsverk-
um með lofsyrðum inn á sak-
lausa lesendur ár eftir ár er von
að lesandinn gefist upp. Stærsti
árangur þessarar iðju sést i af-
rakstri liðins árs. Þá náðu met-
sölubækurnar þvi varla að
standa undir kostnaði. Rikiö er
ekki enn komiö til sögunnar að
greiða hallann á hinum.
Svarthöföi.