Pressan - 19.01.1989, Blaðsíða 20

20
Fimmtudagur 19. janúar 1989
bridqe
Engu máli skiptir hve slæm
kort þú tekur upp, það er alltaf
rangt að leggja árar í bát. í spili
vikunnar fékk vestur lélegustu
spil sem hann hafði augum litið á
ævi sinni og var því fullfljótfær í
afköstum.
♦ 1065
V G1062
♦ ÁG87
•?• 54
♦ 432
V 53
♦ 632
•?• 87632
N
V A
S
♦ ÁKDG8
y 94
♦ K54
•?• Á109
♦ 97
V ÁKD87
♦ D109
•?• KDG
S gefur, allir á, og opnar á
1-spaða. Norður reisti í 2-spaða
og austur doblaði. Suður fór rak-
leitt í 4-spaða og eftir drjúga um-
hugsun ákvað austur að láta þar
við sitja.
Vestur spilaði út lauf-8 og gos-
inn átti slaginn. Austur tók á ÁK
í hjarta og spilaði litlu hjarta til að
eyðileggja ógnunina í blindum.
Suður trompaði hátt en vestur,
sem taldi sig í aukahlutverki,
fleygði tígli. Suður tók næst á
laufás og trompaði lauf. Afkast
vesturs hafði sín áhrif á fram-
haldið, því sagnhafi var nú sann-
færður um að tígulsvíningin tæk-
ist ekki. Hánn ákvað að spila
trompunum í botn og kasta 2 tígl-
um úr blindum. í fjögurra spila
endastöðu sat austur með hjarta-
drottningu og D109 í tígli. Hjarta-
gosinn var í blindur svo hann
neyddist til að sjá af einum tígli.
Suður spilaði þá tígli á ás og fékk
tvo síðustu slagina á K5 í litnum.
Tígulsexan, lykilspilið, fór af
sviðinu við lítinn orðstír.
skák
Polerio og Salvio
Segja má að tímabilið frá
keppninni í Madríd 1575 og langt
fram eftir 17. öld hafi verið gull-
öld skákarinnar á Ítalíu. Hún
hefst með þeim Leonardo og
Paolo Bois. Ljónharð og Pál
mætti víst kalla þá á íslensku, en
síðan koma ýmsir í kjölfarið.
Samtímamenn Leonardos og
Paolos rituðu sögur af afrekum
þeirra, en eftir þá sjálfa liggur
ekkert á rituðu máli. En þeir sem
á eftir fylgdu rituðu bækur um
skák.
Þar má fyrstan nefna Polerio
(1548—1612, vera má að þessi ár-
töl séu ekki alveg nákvæm, en þau
segja nokkurn veginn til um hve-
nær maðurinn var uppi). Hann
var með Leonardo í förinni til
Spánar 1575 ogsigraði Spánverja.
Hins vegar er hann kunnastur
fyrir rit sín. Eftir hann er fjöldi
handrita, einkum um taflbyrjanir
og við hann er kennt afbrigði í
kóngsbragði: Polerio-bragðið, en
það er aldrei teflt nú á dögum.
Annar ítali frá þessari tíð og
öllu merkari er Alessandro Salvio
(1570—1640). Hann var lögfræð-
ingur í Napólí, einn af snjöllustu
taflmeisturum ítala á sinni tíð og
heilmikill könnuður í skákfræð-
um. Það var við hann sem Paolo
Bois var að tefla kvöldið áður en
hann lést. Það var líka hann sem
ritaði ævisögu Leonardos da
Cutri. Hann hefur lýst þessu
blómaskeiði skákarinnar á Ítalíu
og fléttar inn í þá frásögn ýmsu
öðru sem honum finnst frásagn-
arvert, meðal annars ástarsögum.
Salvio átti drjúgan þátt í að
gera ættborg sína, Napólí, að eins
konar miðstöð skákarinnar á
Ítalíu. Hann beitti sér fyrir stofn-
un eins konar skákakademíu:
GUÐMUNDUR
ARNLAUGSSON
Nokkrir áhugamenn hittust reglu-
lega í húsi eins af félögunum,
ræddu um skák og skákfræði og
tefldu. Salvio var snjall skákmað-
ur og rannsóknamaður á sviði
skákarinnar, en margt bendir til
þess að hann hafi verið ákafa-
maður í skapi og ósveigjanlegur í
skoðunum. Eitt afbrigði kóngs-
bragðs ber enn nafn hans, Salvio-
bragð: 1 e4 e5 2 f4 ef4 3 Rf3 g5 4
Bc4 g4 5 Re5. En svipuðu máli
gegnir um það og Poleriobragðið,
það er ekki teflt lengur.
Eftir Salvio liggja þrjú rit um
skák. Höfuðritið er Trattato er
kom út 1604. Eins og áður sagði
var Salvio lögfræðingur að
menntun og kemur sú þekking
fram á einum stað í ritum hans á
óvæntan hátt. Þar fjallar hann
um atriði sem ekki er lengur talin
ástæða til að fjalla um í lögum
skákmanna og sýnir að tímarnir
hafa þó ekki að öllu leyti þróast til
hins lakara. Atriðið er þetta:
Hversu skal fara með mál ef tefl-
endur lenda í deilu að loknu tafli
og lýkur viðureign þeirra með því
að annar verður hinum að bana?
Salvio ræðir þetta rækilega,
ályktar að teflendur hafi verið við
löglegt athæfi (en það voru sumar
tegundir fjárhættuspila ekki) og
því skuli ekki telja athæfið morð
að yfirlögðu ráði. ■
1 2 3
17 ‘ 18 I 19
5 • 6 7 00 9
PRESSUKROSSGÁTA NR. 17
Skilafrestur er til 27. janúar og utanáskriftin er: PRESSAN, Ár-
múla 36, 108 Reykjavík, krossgáta nr. 17.
Verðlaun fyrir 17. krossgátuna eru bókin „Ætternisstapi og átján
vermenn “ 19 söguþættir eftir Þorstein frá Hamri, þar sem hann
rýnir í sagnir og kannar sannleiksgildi þeirra. Útgefandi bókarinnar
er Tákn.
Dregið hefur verið úr innsendum lausnum fyrir 15. krossgátu.
Upp kom nafn Þorsteins Eiríkssonar, Kristnesi 9, 601 Akureyri.
Þorsteinn fær senda bókina „Reimleikar í birtunni" eftir Hrafn
Gunnlaugsson.