Pressan - 29.06.1989, Blaðsíða 19

Um cillcm heim hittist fólk á laun. Goö-
sögtiin um viðhaldið í gegnsœja nátt-
kjólnum með kampavínsflöskuna er
löngufyrir bí. Sumir víla ekkifyrir sér
að halda uppi tveimur heimilum og
segja að án viðhaldsins vœri hjóna-
bandið hreint helvíti.
Aðrir kotna með þá skýringu að
fratnhjáhald geri ekkert annað en
að styrkja hjónabandið. „Það þarl'
oft þrjá til að hjóiiaband blessist,“
er ekki óalgerig fullyrðing sem er
rökstudd með því að fólk leiti ral'-
tnagnsins utan hjónabandsins, en
t';eri strauminn með sér heini. Þeir
sömu segja að þegar viðhald sé með
i spilinu verði hjónabandið oli i
meira jal'nvægi og fullkomnara.
Sambandið við maka og viðhald sé
i raun ósigrandi og skilnaður myndi
eyðileggja það jafnvægi með
hörmulegum alieiðingum. Það séu
því ol't sekt, hræðsla og djúp
ábyrgöartilfinning sem varni því að
l'ólk leggi út i skilnað.
Viðhöld í klemmu
Ástæðurnar fyrir því að l'ólk skil-
ur ekki viö maka sína virðast vera
fjöhnargar. Sú stærsta þeirra er,
eins og áður sagði, börnin, önnur
fjárhagurinn og sú þriðja, og sú
sem viðhöldin eiga erl'iðast með að
horl'ast í augu við, er að viðkom-
andi elskar ennþá maka sinn. Einn
hjónabandsráðgjafinn segir að l'lest
viðhöld endi með því að hal'a sóað
l'rá þremur upp í ellel'u árum ævi
sinnar, hafi gjarnan farið þess á mis
að eignast börn eða að gil'ta sig.
Viðhöld, scgir hann, eru í rauninni
i algjörri kletnmu. Ncyði þau þann
gil'ta til að skilja eiga þau á hæltu
að hann/luin slíti sambandinu.
Með því að vera alltal' til staðar er
jafnvel verið að stuðla að þvi að
hjónabandið gangi lengur. „Hjón
skilja vegna þess að hjónabandið
gengur ekki lengur upp, ekki til að
gil'tast einhverjum öðrum. En geri
hann það er ágætt fyrir viðhaldið
að hal'aeitt að leiðarljósi: Þessi per-
sóna hélt framhjá maka sínum með
þér. Hvers vegna skyldi hún ekki
gera það ál'ram, núna þegar þú ert
orðin/n makinn?"
eða svo og finnist skyndilega sem
þeir hafi tnisst af lestinni. „Þeir
liitta aðra, gjarnan yngri, konu og
þeim finnst þeir verðskulda að ta
annað tækifæri."
Þeir þurfa þó oft að hugsa sig vel
um hvernig best sé að nýta þetta
„annað tækifæri". Nýtt hjónaband
er ekki endilega það sem þeir eru að
sækjast eftir. Framhjáhaldið er
þægilegra að öllu leyti. Þeir þurfa
ekki að yfirgefa hlýlega heimilið
sitt, börnin eða það afslappaða
heimilislíf sem þeir eru orðnir vanir.
Flestir þeirra segjast leita eftir ást-
um annarrar konu til að fá tilbreyt-
ingu i tilveruna: „Þegar við hjónin
giftumst fyrir sextán árum virtumst
við eiga allt sameiginlegt. Núna er-
um við komin á sitt hvora brautina.
Við höfum engan áhuga hvort á
annars starfi og umgöngumst hvort
sinn vinahóp. Ef við værum að
kynnast í fyrsta skipti núna er ég
viss um að hjónaband hvarflaði
ekki að okkur,“ segir sjónvarps-
maður í Bandaríkjunum sem hefur
haft sama viðhaldið í nokkur ár.
Goðsögnin um
hjákonurnar
Sálfræðingurinn Beatrice Dac-
cardi heldur því fram að goðsögnin
urn „viðhaldið í gegnsæja nátt-
kjólnum með ísköldu kampavíns-
flöskuna“ ýti undir löngun giftra
karlnianna til að halda framhjá.
„Margir karlmenn segjast ekki einu
sinni ná sambandi við konurnar
sínar yfir kvöldverði, hvað þá í rúnt-
inu. í þeirra augunt er hjákonan sú
sent myndi uppfylla allar kröfur
þeirra. Kynlífið verður fjarlægara
eftir því sem árin líða og daglegt
amstur verður mikilvægara hjá
hjónunum. Viðhaldið býður hins
vegar uppá tilbreytingu í kynlifi, án
þess að áhyggjur morgundagsins
spili þar inn í, hvernig á að borga af
húsinu eða bílnurri eða hvað eigi að
hafa í matinn á morgun.“
Það hafa verið gerðar bíómyndir
um framhjáhald og það sem af því
kann að leiða. Sumar þessara
fnynda eru svo ógnvekjandi að fólk
hugsar sig um tvisvar áður en það
leggur í framhjáhald. Dæmi um al-
varlegar afleiðingar slíks Var meðal
annars að finna í myndinni „Fatal
Attraction". Kvikmyndin „Heart-
burn“ sýndi þá ólæknandi ástríðu
eiginmannsins að halda framhjá án
þess að vilja sleppa takinu af eigin-
konunni. Aðrir framleiðendur taka
á þessum málunt á gamansaman
hátt og sýna hversu auðvelt það er
að vera tveggja manna maki úti í
Ameríku. Þannig dæmi var tekið í
myndinni „Having lt A1I“ sem sýn-
ir ráðsetta frú í New York skipta um
ham í flugvélinni yfir til Los Ange-
les þar sem hún átti yngra viðhald.
„Svona væri aldrei hægt að gera á
íslandi!" segja flestir þeirra sem séð
hafa þessa mynd — og hal'a ekki
hugmynd um hvað þeir eru að
börnunum. Og hver ætti að taka
hundinn? Nei takk, þetta hefur
gengið svona árum satnan og ég sé
enga ástæðu til að breyta því.“
Loksins kom kona sem segir það
sem karlmenn hafa alltal' haft
einkarétt á að segja: „Til hvers að
skilja?" Giftir karhnenn hafa af-
sakanir á reiðum höndum þegar
hjákonurriar l'ara að „l'æra sig upp
á skaltið" og vilja að þeir skilji. Al-
vinsælasta skilgreiningin er sú að
þeir geti ekki farið frá börnunum
sínum. Önnur skýringin er að þeir
telja sig litlu bættari með því að fara
úr hjónabandi yfir í fast samband
og bera því við að þeir viti þó hvað
þeir hal'i núna, en ekki hvað þeir
fái. Einn útskýrði það á þann hált
að hjákonan yrði vafalaust betri
eiginkona en sú sem hann á núna,
en hann þyrði ekki að hætta á að
missa það sem liann á þcgar. Við-
haldið svarar þvi til að það sé lalað
um að hún sé „svikarinn" en segii
staðreyndina vera þá að það sé ein-
mitl það sent gil'ti maðurinn sé:
„Hann er að svíkja, ekki ég. Konan
hans og ég gjöldum þess báðar og
sitjum livor um sig uppi með „hálf-
an mann“!
Það þarf þrjá til...
Og bandarískur sáll'ræðingur
kann skýringuna á framl'erði slíkra
manna. irene Kassorla segir nel'ni-
lega að maður sem komi svona
frant hafi i'arið á rriis við bliðu for-
eldra í æsku eða haf'i ekki lært að
takast á við streitu. „Þannig maður
er hræddur við að hlaða öllum til-
finningum sínum á eina mann-
eskju,“ segir hún og bætir vió að
þessir menn séu í raun ckkert annað
en litlir drengir sem þurl'i tvær
mömmur að styðja sigvið. Kassorla
segir líka að það fólk sem velur sér (
það hlutskipti að vara viðhöld ein-
hverra geri það af ómeðvituðum
ótta við að bindast.
segja.
Þetta er líka hægt
í Reykjavík
Hér í borginni býr til dæmis l'rú
sem hefur í mörg ár verið „tveggja
manna maki“ og ferst það vel úr
hendi. Hún vílar ekkert fyrir sér að
kaupa í matinn fyrir tvö heimili og
segist stunda framhjáhaldið með
glans því maðurinn hennar viti ekk-
ert hversu lengi frameftir hún þarl'
að vinna og hún segir það koma sér
vel að hafa verið í skóla úti á landi,
því þar búi flestir æskuvina hennar.
Eina skilyrðið sem hún setur l'yrir
því að hlutirnir gangi upp er að hún
eigi góðan bíl. „Bíll er allt sent
þarl',“ segir hún og þýtur milli
borgarhluta.
Vinir hennar hneykslast á henni
og dást að henni um leið. Henni
tókst að sprengja hjónaband við-
haldsins í loft upp, en það hvarl'lar
ekki að henni sjálfri að skilja við
manninn sinn. „Til Itvers að borða
alla kökuna þegar maður getur
bæði átt hana og fengið sér sneið
þegar maður vill?“ spyr hún. „Mér
líður vel með manninum mínum og