Pressan - 29.10.1992, Blaðsíða 13

FIMMTUDAGUR PRESSAN 29. OKTÓBER 1992
13
Fjárfestingarfélagið Skandia
SPARIF J AREIGEND
TflPfl MILLJARDII
■
Bréfin í Skandia
verða þriðjungi
verðminni

en áður.
I gær var ákveðið að þeir Gisli
Örn Lárusson, forstjóri Skandia
íslands, og Ragnar Aðalsteinsson,
stjórnarformaður Fjárfestingarfé-
lagsins Skandia hf., gengju úr
stjórn Fjárfestingarfélagsins
Skandia og verðbréfasjóða þess. I
þeirra stað fóru þeir Friðrik Jó-
hannsson, forstjóri Fjárfestingar-
félagsins Skandia, og Leif Victor-
in, forstjóri Skandia Norden, inn í
stjórnina. Þar sat fyrir Werner
Rasmussen, stjórnarformaður
Pharmaco, sem verður stjórnar-
formaður.
Um leið var ákveðið að opna
sjóðina næsta fimmtudag, 5. nóv-
ember. Ný stjóm hefúr ákveðið að
færa gengið niður um þriðjung,
33 prósent, en bankaeftirlitið þarf
að veita samþykki sitt áður en það
verður. Þetta þýðir að sparifjár-
eigendur hafa tapað þriðjungi
inneignar sinnar eða því sem
Friðrik Jóhannsson: Kemur inn í
stjórnina fyrir Gísla en þeir hafa
elt grátt silfur undanfarið.
samsvarar ávöxtun síðustu fimm
ára.
VANSKIL UPP A MILLjARÐ í
SJÓÐUNUM
„Tillaga mín var að fá hlutlausa
aðila til að leysa upp sjóðina
þannig að skaði viðskiptavinanna
yrði sem minnstur. Þarafleiðandi
liggur fyrir að það var ágreiningur
um gengislækkunina — ég vildi
ekki svona mikla lækkun," sagði
Gísli örn í samtali við PRESS-
UNA í gærkvöldi þegar hann var
spurður um ákvörðunina um
gengislækkun sem nú liggur fyrir.
Gísli sagði einnig að það væri
alrangt að hann og Ragnar hefðu
verið reknir úr stjórn félagsins.
Það hefði einfaldlega orðið lausn
til að greina á milli fjárfestingarfé-
lagsins og vátryggingarfélagsins.
Það er þó ljóst að mikill og al-
varlegur ágreiningur er á milli
manna. Þeir Gísli og Ragnar gerðu
fýrir nokkrum dögum nýjar og al-
varlegar athugasemdir við stöðu
sjóðanna sem ekki hefðu komið
fram við endurskoðun þeirra.
Þetta munu þeir meðal annars
hafa rætt á fundi með Jóni Sig-
urðssyni viðskiptaráðherra á
mánudag. Þar vöktu þeir athygli á
Þegar Verðbréfasjóði Ávöxtun-
ar hf. og Rekstrarsjóði Ávöxtunar
hf. var lokað í kringum gjaldþrot
Ávöxtunar sf. haustið 1988 töldust
um 1.100 manns eiga inni hjá
sjóðunum á milli 400 og 500 millj-
ónir króna. Nafnvirði bréfanna
hljóðaði upp á um 240 milljónir.
Mismunurinn þarna á milli fel-
ur í sér þá ávöxtun sem Ármann
vanskilum sjóðanna, þ.e.a.s. kröf-
um sem á bak við þá stóðu. Töldu
þeir þessi vanskil vera upp á 30
prósent, sem þýðir um milljarð
króna. Starfsmenn og endurskoð-
endur sjóðanna töldu hins vegar
að vanskil væru ekkert meiri nú
en áður, en miðað við það sem
gengi sjóðanna verður þegar þeir
verða opnaðir virðist hafa verið
tekið tillit til þess.
NÝTT NAFN Á SJÓÐINA
Ekki virðist vera búið að ganga
ffá því hvernig bankaviðskiptum
fyrirtækisins verður háttað þegar
sjóðimir verða aftur opnaðir. Sví-
arnir hafa lýst yfir að þeir muni
aðstoða eitthvað, en jafnframt er
ljóst að eignir verða seldar mjög
hratt til að eiga fyrir innlausnum.
Með því að fella gengið svona
rækilega verða innlausnir ef til vill
hægari, en ljóst er þó að tæpast
verður unnt að tryggja að þolan-
legt verð fáist fyrir eignir sem í
sjóðunum eru. Það er því spum-
ing hvernig hagsmunir sparifjár-
eiganda koma út þótt forráða-
menn félagsins hafi allan tímann
sagst hafa þá að leiðarljósi. Starfs-
menn fyrirtækisins munu fá það
erfiða hlutverk að reyna að sann-
Reynisson og Pétur Bjömsson lof-
uðu eigendum bréfanna að þeir
hefðu unnið sér inn.
Þegar sjóðunum var lokað kom
eðlilega upp mikil óánægja meðal
eigenda verðbréfanna. Auk ann-
arra aðgerða var skipuð sérstök
skilanefnd verðbréfasjóða Ávöxt-
unar. Einn skilanefndarmanna,
Ólafur Axelsson, sagði í samtali
Ragnar Aðalsteinsson: Lagði til
9,5 prósenta laekkun á sínum
tlma.
færa eigendur hlutdeildarskírteina
um að bíða með innlausn og lofa
hárri ávöxtun næstu mánuðina í
staðinn. Þá eru uppi vangaveltur
um að nafnbreyta fyrirtækinu og
taka aftur upp nafnið Verðbréfa-
markaðir Fjárfestingarfélags ís-
lands.
Þessi háa gengisfelling er einnig
forvitnileg í ljósi þess hvað svart-
sýnustu menn töldu að þyrfti að
við PRESSUNA að sjálfsagt væm
eigendur bréfanna ekki enn búnir
að fá nema örlítið brot af inneign
sinni ef ekki hefði komið til sér-
stök lántaka sumarið 1990. „Það
var tekið sérstakt lán í Lands-
bankanum. Með þessu móti
greiddum við út um 100 milljónir
króna og reiknast okkur til að
skírteinishafar hafi fengið liðlega
Gísli Örn Lárusson: Vildi ekki
svona mikla lækkun.
fella gengið um strax þegar óvissa
kom upp um stöðu sjóðanna.
Hefur PRESSAN heimildir fyrir
því að á sínum tíma, þegar ákveð-
ið var að loka sjóðunum, hafi þeir
Ragnar og Gísli lagt fram tillögu
um 9,5 prósenta gengislækkun
sem Svíarnir höfnuðu. Sú gengis-
felling er ekki nema brot af því
sem varð raunin.________________
SigurðurMdrJónsson
40 prósent af nafnvirði inneigna
sinna. Skilanefndin er reyndar
ekki búin að ljúka málinu, en það
er lítil sem engin von til þess að til
frekari útgreiðslna til skírteinis-
hafa komi. Nú erum við að inn-
leysa verðmætin og greiða af lán-
inu,“ segir Ólafur.
Skandia í
vanda í
Banda-
ríkjunum
Frá Bandaríkjunum berast
þær fregnir að Skandia Am-
erican Reinsurance Corpor-
ation, dótturfyrirtæki hins
sænska Skandia, sé i þá
mund að segja upp fjölda
starfsfólks og draga úr um-
svifum. Á mánudag tilkynnti
fyrirtækið að það hygðist
„endurraða" viðfangsefnum
sínum þannig að líklegt er
að til umtalsverðra upp-
sagna komi.
Að sögn talsmanns Skand-
ia er um að kenna efnahags-
samdrætti i Evrópu og á
Norðuriöndunum, hærri
vöxtum, lægra fasteigna-
verði og samdrætti á hluta-
bréfamörkuðum. Ekki fékkst
uppgefið hversu mörgum
yrði sagt upp, en talsmaður-
inn sagði að fyrirtækinu yrði
sniðinn nýr stakkur í sam-
ræmi við minni umsvif.
Skandia er áttunda
stærsta endurtryggingarfyr-
irtæki i Bandaríkjunum og
hefur um 350 manns í vinnu.
ísíðustu viku hafnaði Skand-
ia kauptilboði frá John Head
& Partners, sem hljóðaði upp
á fimm hundruð milljónir
dala eða 28,5 milljarða ís-
lenskra króna. Ekki var gefið
upp af hverju tilboðinu var
ekki tekið.
Hvað gerðist þegar sjóðum Ávöxtunar var lokað?
Eigendur fengu 40 prósent inneignar eftir tveggja ára bið
Vonlaust mál að meta verð áfengisverslana
segir Bjarni Finnsson, formaður Kaupmannasamtakanna
„Það er auðvitað eitt af baráttu-
málum okkar að fá að selja þetta
eins og annað, því við teljum að
það sé ekkert annars eðlis að rétta
þessa vöru yfir búðarborðið en
aðrar,“ segir Bjami Finnsson, for-
maður Kaupmannasamtakanna,
um þær hugmyndir Friðriks Sop-
hussonar fjármálaráðherra að
selja áfengisverslanirnar einkaað-
ilum.
Kaupmannasamtökin hafa
lengi barist fyrir að fá að selja bjór
og léttvín í almennum matvöru-
verslunum og samið margar
ályktanirþarum.
En hvemig á að verðleggja þær
áfengisverslanir sem hugsanlega
verða til sölu? Árið 1991 seldu
áfengisverslanirnar í Reykjavík, í
Kringlunni, Mjódd, Austurstræti,
við Sund og Heiðrún uppi á
Höfða, áfengi fyrir rúmlega íjóra
og hálfan milljarð króna. Af þess-
um búðum er Kringlan án efa
söluhæst, er ekki vonlaust að
verðleggja hana? „Ég hef nú ekki
lagt það reikningsdæmi niður fýr-
ir mér. Það fer auðvitað eftir því
hvernig þessu verður skipt. Það er
nokkuð öruggt mál að álagning
þarna verður skömmtuð og það
fer fyrst og ffemst eftir því hvað er
til skiptanna hversu áhugavert
þetta dæmi er. Þarna er gríðarleg
velta en ég held að það sé vonlaust
á þessu stigi að gera sér í hugar-
lund hvert kaupverðið gæti orð-
ið,“ segir Bjarni.
Bjarni sagði ljóst að rtkið hefði
alla möguleika á að gera búðirnar
mjög verðmiklar með því að auka
álagningarmöguleikana. Ríkið
réði verðlagningunni og því gæti
það verðlagt búðirnar afar hátt.
En hver þyrfti álagningin að vera,
tíu prósent, tuttugu? „Eg þori ekki
að segja til um það, ég hef ekki
farið svo ofan í þetta. Eg hef það
ekki á’takteinum hver sölukostn-
aður væri við núverandi ástand,
þannig að ég vil ekkert láta hafa
eftir mér um það,“ segir Bjarni.
„Vissulega kæmi til greina að
athuga það, en ég vildi gjarnan að
við mættum að minnsta kosti selja
bjór og létt vín með annarri
neysluvöru. Hvort við erum til-
búnir að fara að reka vínbúðir er
hins vegar stærra mál og verður
að skoðast frekar," sagði Jón Ás-
bergsson, framkvæmdastjóri
Hagkaups, aðspurður um hvort
Hagkaup mundi hugsanlega
kaupa áfengisverslunina í
Kringlunni.
Hugmyndir um sölu vínbúð-
anna eru á frumstigi og í fjármála-
ráðuneytinu segjast menn ekkert
hafa rætt fyrirkomulagið á söl-
unni; enn séu þetta bara hug-
myndir á blaði, nánari útfærsla og
útreikningar séu eftir. Á síðasta ári
var velta vínbúða ríkisins tæpir
átta milljarðar, á landinu eru nú
tuttugu vínbúðir og velta þeirra
mjög mismunandi. Minnstu velti
búðin á Siglufirði á síðasta ári,
fjörutíu og sex og hálfri milljón, en
þúðimar á Stór-Reykjavíkursvæð-
inu veltu mestu.
Kaupmenn segja enn mörgum spurningum ósvarað áður en hægt
verði að gera sér i hugarlund hvað eitt stykki áfengisverslun komi
til með að kosta.