Pressan - 17.12.1992, Blaðsíða 10

10
FIMMTUDAGUR PRESSAN 17. DESEMBER 1992
Sameinaði lífeyrissjóðurinn
FJARFESTINGAR ÞVERT GEGN
REGLUGERD SJÚBSI^H
1 reglugerð Sameinaða lífeyris-
sjóðsins eru skýr ákvæði þess efn-
is að sjóðurinn megi ekki eiga yfir
5 prósentum í öðrum fyrirtækj-
um. Samt sem áður á hann 10
prósent í hinu nýstofnaða Eignar-
haldsfélagi Aflgjafa hf. Augljóst er
að forsvarsmenn sjóðsins fara
ekki eftir reglugerð sjóðsins og
hefur PRESSAN heimildir fyrir
því að bankaeftirlitið hafi í hyggju
að kanna hvort um er að ræða
brot á lögum um lífeyrissjóði, en
bankaeftirlitið hefur eftirlits-
skyldu með lífeyrissjóðum.
Hinn 27. maí síðastliðinn var
Sameinaði h'feyrissjóðurinn stofn-
aður með sameiningu Lífeyris-
sjóðs byggingarmanna og Lífeyr-
issjóðs málm- og skipasmiða. Til-
gangurinn með sameiningunni
var að ná fram hagræðingu í
rekstri, auk þess sem forsvars-
menn þeirra töldu sig betur í
stakk búna til að nýta hluta fjár-
magns sjóðsins til uppbyggingar
atvinnulífsins með hlutafjárkaup-
Suðurlandsbraut 30:1 þessu húsi er aðsetur
Sameinaða lífeyrissjóðsins svo og lögmanns-
stofa Guðjóns Ármanns Jónssonar.
um eða lánveitingum til arðsamra
fyrirtækja.
Forsyarsmenn Sameinaða líf-
eyrissjóðsins láta ekki sitja við
orðin tóm. Fyrir tveimur mánuð-
um átti sjóðurinn frumkvæði að
stofnun Eignarhaldsfélagsins Afl-
gjafa, en hlutur sjóðsins í því er 10
prósent eða 30 milljónir króna af
300 milljóna áætluðu hlutafé. f
grein 8.1.6. í reglu-
gerð lífeyrissjóðsins
segir: „Lífeyrissjóðn-
um skal eigi heimilt
að eiga meira en 5%
hlut í hverju fyrir-
tæki.“ Reglugerðin er
staðfest af fjármála-
‘ráðuneyti.
; Eitt fyrsta verk
hins nýja eignar-
haldsfélags var að
festa kaup á um
helmingi hlutafjár
bifreiðainnflutnings-
fýrirtækisins Jöfurs
hf. fyrir um 50 millj-
ónir króna. Með þeim kaupum og
auknu hlutafé fyrri eigenda var
fótum komið undir Jöfur á nýjan
leik, en fyrirtækið hafði þá um
nokkurt skeið rambað á barmi
gjaldþrots. I gegnum 10 prósenta
hlut sinn í Aflgjafa á Sameinaði líf-
eyrissjóðurinn um 5 prósent í
Jöfri. Sú eign brýtur einnig í bága
við reglugerð sjóðsins, þar sem
samkvæmt
áðurnefndri grein má hann að-
eins fjárfesta í hlutabréfum í fyrir-
tækjum sem skráð hafa kaup- eða
söiugengi hjá Verðbréfaþingi fs-
lands. Hins vegar mun þessi regla
vera brotin víðast hvar, sökum
þess hve fá fýrirtæki eru skrásett
hjá Verðbréfaþingi Islands og eins
þess að stjórnvöld hafa hvatt líf-
eyrissjóði til að fjárfesta í hluta-
bréfum.
ÁTTU FYRIRTÆKIÐ AÐ-
EINS í FIMM DAGA
Forsagan að stofnun Aflgjafa
var stutt og forvitnileg. Guðjón
Ámiann Jónsson, lögmaður Sam-
einaða lífeyrissjóðsins, og Björn L.
Bergsson, fulltrúi á lögmannsstofu
Guðjóns, stofnuðu fyrirtækið
þann 18. september síðastliðinn.
Var hlutafé þess 400 þúsund
krónur og átti Guðjón 95 prósent
hlutafjár. Samkvæmt stofnsamn-
ingi er tilgangur fyrirtækisins „að
örva nýsköpun í íslensku atvinnu-
Aflgjafi, fyrirtæki Sameinaði lífeyrissjóðsins keypti bílaumboðið
Jöfur.
lífi og efla arðsama atvinnustarf-
semi“. Fimm dögum eftir stofnun
fyrirtækisins seldu þeir félagar
hins vegar fyrirtækið á nafnverði
til Sameinaða lífeyrissjóðsins, Vá-
tryggingarfélags Islands og fleiri
aðila. Áðspurður sagði Guðjón
breyttar forsendur hafa ráðið
mestu um skyndilega sölu fyrir-
tækisins.
Stjórn hins nýja Aflgjafa er
skipuð þeim Guðmundi Hilrn-
arssyni, sem er formaður, Gunn-
ari S. Bjömssyni, sem er varafor-
maður, og Inga R. Helgasyni,
stjómarformanni VIS. Til vara em
Benedikt Davíðsson, nýkjörinn
forseti ASf, Hallgrímur Gunnars-
son verkfræðingur og Axel Gísla-
son, forstjóri VIS. Enginn stjórn-
armanna Aflgjafa situr í stjórn Jöf-
urs hf., sem þó ræður yfir tveimur
af þremur stjórnarmönnum fyrir-
tækisins. Þeir sem sitja í stjórn
Jöfurs fyrir hönd félagsins eru
Hákon Björnsson í Áburðarverk-
smiðjunni og áðurnefndur Guð-
jón Armann Jónsson, en hann á
einnig persónulegan hlut í Jöffi.
Jónas Sigúrgeirsson
Sverrir Hermannsson, fyrrum fasteignasali
Þrisvar gjaldþrola á síðustu fimm árum
Hefur á undanförnum árum ekki skilað inn skattframtölum og var á einu ári gerður upp eignalaus gagnvart yfir 28 milljóna króna kröfum.
Sverrir hefur aðstöðu á Hverfisgötu 4b, þar sem mun vera hlutafé- Sverrir býr í íbúð við Skólavörðustíg, sem skráð er á fyrrum sambýl-
lagið Scan-ám hf„ en síminn er skráður á óskráð félag sem kallað er iskonu hans. Hann er ekki skráður fyrir bifreið en fullyrt er að hann
Eignaskrifstofan. Á sama gangi er lögfræðiskrifstofa Jóns G. Zoéga. aki um á glæsilegri BMW-bifreið.
Sverrir Hermannsson, fyrrum
fasteignasali, var í síðasta mánuði
úrskurðaður til gjaldþrotaskipta
að kröfu Gjaldheimtunnar í
Reykjavík. Er það í þriðja sinn á
rúmum fimm árum sem Sverrir er
úrskurðaður til gjaldþrotaskipta
og raunar í fjórða skiptið á sjö ár-
um sem gjaldþrotakrafa hefur
komið fram.
15 MILLJÓNA GJALDÞROT
VEGNA SPRENGISANDS OG
TJÓNS
Fyrsta gjaldþrotabeiðnin kom
fram í febrúar 1985, en hún var
afturkölluð mánuði síðar eftir að
Sverrir hafði borgað viðkomandi
skuldir. 1 maí 1987 var Sverrir síð-
an úrskurðaður gjaldþrota í fyrsta
sinn, að kröfu Klemensar Eggerts-
sonar lögfræðings. I því máli
komu kröfur aðallega úr tveimur
áttum. Annars vegar fékk Sverrir á
sig 3 til 4 milljóna króna kröfur
vegna ábyrgða sem hann hafði
gengist í vegna stofnunar og
rekstrar Sprengisands við Bú-
staðaveg, en aðrir ábyrgðarmenn
voru Tómas A. Tómasson í Hard
Rock, Úlfar Eysteinsson og Ásgeir
Hannes Eiríksson. Tómas mun
hafa tekið á sig og greitt þessar
skuldir. Hins vegar hafði Sverrir
verið tjónvaldur í umferðarslysi í
Þýskalandi og fengið kröfur á sig
vegna þess. Gjaldþrotameðferð-
inni lauk rúmlega tveimur og
hálfu ári á eftir úrskurðinum eða í
janúar 1990. Engar eignir fundust
upp í kröfur að upphæð 7,7 millj-
ónir, sem framreiknað frá úr-
skurðardegi til núvirðis samsvarar
tæpum 15 milljónum króna.
GJALDHEIMTAN KNÚIN
TIL AÐ KREFJAST GJALD-
ÞROTS
Aðeins tæplega fimm mánuð-
um síðar eða í maí 1990 var Sverr-
ir aftur úrskurðaður gjaldþrota,
að þessu sinni að kröfu Tollstjór-
ans í Reykjavík og Gjaldheimt-
unnar. f báðum tilfellum mun
hafa verið um áætlanir að ræða
þar eð Sverrir hafði ekki skilað inn
gögnum, þ.e. skattframtali og
öðru. Að þessu sinni tók gjald-
þrotameðferðin ekki nema rúma
þrjá mánuði, skiptalok urðu í
september 1990; í annað skiptið á
sama árinu. Engar eignir fundust
frekar en í fyrra skiptið og nú
hljóðuðu kröfur upp á 12,1 millj-
ón eða 13,5 milljónir að núvirði.
Nú tveimur árum síðar kom
fjórða gjaldþrotabeiðnin og þriðji
gjaldþrotaúrskurðurinn, að þessu
sinni að kröfu Gjaldheimtunnar.
Krafa hennar mun hljóða upp á
nálægt 4 milljónum króna og
byggist á lögtaki þar sem Sverrir
lýsti yfir eignaleysi.
Að vonum vekur það athygli að
sami maðurinn skuli tekinn til
gjaldþrotaskipta hvað eftir annað
á stuttum tíma. Engin lög banna
gjaldþrotamönnum að taka á sig
fjárhagslegar skuldbindingar eftir
skiptalok, en hins vegar fyrnast
ekki kröfur, þótt til skiptaloka hafi
komið, fýrr en að allt að tíu árum
liðnum. Ef kröfuhafi telur þannig
að fyrirtæki eða einstaklingur hafi
eignast eitthvað eftir skiptalok er
ný gjaldþrotakrafa eina leiðin til
að reyna að fá eitthvað upp í hinar
ófýrndu kröfur.
BAGGIÁ RÍKISSJÓÐIEN
BÚBÓT FYRIR LÖGFRÆÐ-
INGA
Reyndar mun það vera svo
með Gjaldheimtuna að hún hefur
lagalega séð ekki leyfi til að af-
skrifa kröfur nema að undan-
gengnum eignalausum skiptum.
Þannig á Gjaldheimtan nú aðild
að fjölda gjaldþrotabeiðna, sem
vonlaust er að nokkuð fáist út úr.
Slík mál fela að mati nokkurra
viðmælenda blaðsins eingöngu í
sér óþörf og mikil útgjöld emb-
ættisins og þar með ríkissjóðs, því
leggja þarf fram að minnsta kosti
150 þúsund króna tryggingu í
hverju máii og fer stór hluti trygg-
ingarinnar upp í skiptakostnað,
oft helmingur. Ef þannig hundrað
aðilar eru á ákveðnu tímabili
gerðir eignalausir upp að kröfu
Gjaldheimtunnar heftir embættið
orðið að kría út fimmtán til tutt-
ugu milljónir króna án þess að
nokkuð kæmi á móti og sjö til átta
milljónir farið í skiptakostnað.
Einn viðmælandi blaðsins
sagði að hér væri vissulega góð
búbót fýrir fjölmarga lögfræðinga,
en um leið oft ástæðulaus útgjöld
fvrir ríkissjóð — skattgreiðendur.
Áður fýrr hefðu skiptaráðendur
sýslumannsembættanna sjálfir
séð um þrotabú sem augljóslega
voru eignalaus, en nú bæri sam-
kvæmt lögum að ráða bústjóra í
öll mál.
í þessu sambandi má geta þess
að frumvarpsdrög munu vera til
þar sem breyta á lögum á þann
hátt, að aðilum eins og Gjald-
heimtunni verði gert kleift að af-
skrifa kröfur án þess að fara út í
kostnaðarsöm og vonlaus gjald-
þrotamál.
VANN MEÐ SVAVARIEG-
ILSSYNI í ARNARFLUGIOG
VERÖLD
Sverrir Hermannsson hefur að
sögn heimildamanna PRESS-
UNNAR víða komið við í sölu-
me'nnsku sinni og er greinilega
umdeildur sem slíkur. Hann er
sagður mikill sölumaður, sem þó
fari stundum ansi geyst í hlutina,
og er kallaður „Trukkurinn".
Hann mun yfirleitt fara óhefð-
bundnar leiðir og sagt að hann
klúðri stundum málum með fljót-
færni sinni. Hann hefur starfað
við fasteignasölu hjá Brynjólfi Ey-
vindssyni og Guðna Haraldssyni,
Róberti Árna Hreiðarssyni, Þor-
steini Steingrímssyni, Friðriki
Stefánssyni og um skeið starfaði
hann með Svavari Egilssyni í
Arnarflugi og ferðaskrifstofunni
Veröld. Að undanförnu hefur
hann átt í samstarfi við Jón G.
Zoega lögfræðing og hefur að-
stöðu á Hverfisgötu 4b. Hann er
hvorki skrifaður fyrir fasteign né
bifreið, en býr á Skólavörðustíg 6b
í íbúð sem skráð er á fyrrverandi
sambýliskonu hans. Fullyrt er að
hann aki urn á glæsilegum BMW-
bíl.
Þegar PRESSAN spurði um
hann á skrifstofu Jóns G. Zoéga
var þar gefið upp símanúmer,
sem reyndist tilheyra einhverju
sem kallast Eignaskrifstofan, en
ekkert með því nafhi fýrirfinnst í
fýrirtækjaskrá Hagstofunnar.
Sverrir segir sjálfur að númerið
tilheyri fyrirtækinu Scan-am hf.
Það er fýrirtæki sem stofnað var af
Sverri, Erni Óskarssyni, Bcering
Ólafssyni og fleirum 1985 og til-
gangur þess almenn markaðs-
setning, sala einkaleyfa, fram-
leiðsluleyfa, eignaumsýsla, al-
menn ráðgjöf og fleira. Sverrir
segist ekki vera í fasteignasölu.
SVERRIR: BORGA SKATTA
MÍNAOG SKULDIR
„Það er búið að ffesta meðferð
þessa gjaldþrots og ég geri mér
vonir um að það verði að lokum
afturkallað, því ég hef nú skilað
inn framtölum fýrir síðustu þrjú
árin, sem áætlanir Gjaldheimt-
unnar og krafan byggðust á,“ segir
Sverrir aðspurður um nýjasta
gjaldþrotið.
„Eg borga mína skatta og aðrar
skuldir. Það er rétt að ég skilaði
ekki inn framtölum og ég held að
það sé bara rútína hjá skattinum
að krefjast gjaldþrots og ég fer
ekki í grafgötur með að um trassa-
skap hafi verið að ræða hjá mér.
Ég hef búið við óvissar tekjur og
erfið mál, en ég er að gera upp það
sem kalla má fýrri syndir og hef
greitt allar skuldir ef Gjaldheimtan
er undanskilin, en hún hefur
tvisvar beitt sér fýrir gjaldþroti hjá
mér,“ segir Sverrir.
Friðrik Þór Guðmundsson