Pressan - 22.07.1993, Blaðsíða 22

E R L E N T
22 PRESSAN
Fimmtudagurinn 22. júlí 1993
MAÐUR VIKUNNAR
Ichiro Ozawa
Baktjaldamakkarinn
Ichiro Ozawa er ekki á því
að láta bola sér út úr stjómmál-
um eftir að hafa gert þau að
ævistarfi. f vor klauf hann sig
út úr Frjálslynda lýðræðis-
flokknum (FL), sem setið hefur
við völd í lapan í fjóra áratugi,
til að stofna nýjan flokk, End-
urreisnarflokkinn. Eftir kosn-
ingarnar á sunnudaginn er
hinn mánaðargamli Endur-
reisnarflokkur orðinn þriðji
stærsti stjómmálaflokkur Jap-
ans og Frjálslyndir hafa misst
stóran spón úr aski sínum.
Mikil óvissa ríkir í japönskum
stjómmálum eftir kosningam-
ar, en ekki er ólíklegt að Ozawa
reyni að koma sjálfúm sér og
sínum flokki til valda á næstu
vikum.
Ichiro Ozawa er fæddur í
Tokyo árið 1942 og er því 51
árs. Hann gekk í Frjálslynda
lýðræðisflokkinn er hann
neyddist til að hætta námi eftir
lát föður síns árið 1969. Valda-
mestu og spilitustu menn
flokksins tóku hann fljótlega
upp á sína arma og studdu
hann upp metorðastigann:
Kakuei Tanaka forsætisráð-
herra, sem varð að segja af sér
árið 1974, kynnti Ozawa fyrir
tilvonandi eiginkonu sinni
dóttur efnaðs iðnjöfurs; No-
buru Takeshita, sem varð að
víkja vegna hneyklismáls árið
1989, deildi með honum völd-
um; Fyrirmynd Ozawa, Shin
Kanemam, kallaður „Guðfað-
irinn“, var handtekinn í upp-
hafi þessa árs vegna Sagawa
Kyubin hneykslismálsins.
Ozawa náði skjótum met-
orðum innan FL með hjálp
þessara verndara sinna, en ólíkt
fyrirmyndinni, Kanemaru,
kaus hann að starfa á bakvið
tjöldin. Hann lét sig þó hafa
það að setjast í stól iðnaðarráð-
herra á árunum 1986 til 1988,
en hinu raunverulega takmarki
var náð 1989 þegar hann var
valinn aðalritari flokksins. Oza-
wa hafði lengi vonast eftir
þeirri stöðu, enda sú valda-
mesta á eftir forsætisráðherra-
embættinu.
Þar sem Ichiro Ozawa var
flæktur í Sagawa Kyubin
hneykslið neyddist hann til að
„láta fara lítið fyrir sér“ eftir að
það komst upp. Hann hikaði
þó ekki við að ráðleggja Kanu-
mam að segja sig úr flokknum
í ágúst 1992, til að forðast op-
inbera ákæru. En „Guðfaðir-
inn“ slapp ekki úr klóm réttvís-
innar. Hann var handtekínn
aðeins nokkrum mánuðum
síðar. Uppffá því mættti Oza-
wa mikilli andstöðu innan
flokksins og var ásakaður um
að taka ákvarðanir án samráðs.
Hann brá á það ráð að kljúfa
sig úr FL og stofhar sinn eigin
flokk, Endurreisnarflokkinn,
þann 23. júní ásamt Tsutomu
Hata fýrmm fjármálaráðherra
og 44 fyrrum þingmönnum
Fijálslynda lýðræðisflokksins.
Ozawa er sagður vera hroka-
fullur, útsmoginn og harð-
neskjulegur. Uppnefhið Járn-
höndin er því varla tilkomið af
engu. Það væri líka synd að
segja að hann þjáðist af minni-
máttarkennd. Áður en núver-
andi forsætisráðherra, Kiichi
Miyazawa, sem er 22 árum
eldri en hann, var útnefndur í
embættið árið 1991, kallaði
Ozawa hann til sín til yfir-
heyrslu.
Með því að standa í skugga
ráðmanna landsins gat Ozawa
haldið í hin raunveruleg völd
innan FL og hann virðist ekk-
ert vera að breyta um stíl: Tsut-
omu Hata formaður Endur-
reisnarflokksins er hans sköp-
unarverk, en sjálfur gegnir Ic-
hiro starfi aðalritara. Ozawa
hefur einnig rnikil fjárhagsleg
völd á bakvið sig því Kanu-
matu arfleiddi hann að sínum
samböndum. Þá er Ozawa
einn af fáum Japönum sem tal-
inn er trúanlega á alþjóðlegum
vettvangi. Hann er félagi í
þrýstihópi er fylgir Bandaríkj-
unum að málum og sanrdi sem
slíkur beint við Washington
um níu milljarða dollara fram-
lag Japana til Persaflóastríðsins.
Ef Endurreisnarflokkurinn
fær tækifæri til að mynda sam-
steypustjóm með stjómarand-
stöðuflokkunum gæti Tsut-
omu Hata allt eins orðið for-
sætisráðherra og Ichiro Ozawa
þar með valdamesti maður
Japans.
THE ECONOMIST
Afskiptin afSómálíu réttlœtt
Sameinuðu þjóðirnar hafa verið gagnrýndar fýrir hernaðarlega
afskipti sín í Sómalíu, sér í lagi, vegna dauðsfalla saklausra borgara
sem óhjákvæmilega hafa fylgt innrásinni.
Á hinn bóginn verða Sameinuðu þjóðirnar alltént ekki gagnrýnd-
ar fýrir að sitja aðgerðarlausar hjá og horfa á byssubófa breyta
ástandinu þar á bæ til hins verra.
Markmið hernaðarafskiptanna em að koma aftur á reglu í Sóm-
alíu og uppræta skaðvaldinn. Þegar slíkri hemaðaraðgerð er hrint í
framkvæmd er alltaf hætta á dauðsföllum saklausra borgara sem
hermanna. Þessa áhættu verður að taka því Sameinuðu þjóðimar
geta einfaldlega ekki virt hið þjáða fólk að vettugi. Allar fjölþjóðlegar
aðgerðir hafa pólitísk vandamál í för með sér; Bretar og Bandaríkja-
menn höfðu nóg af slíkum í seinni heimstyijöldinni. Eina leiðin til
að lágmarka vandamálin nú, eins og þá, er að hafa skýr og einhuga
markmið og yfirstjóm. Sameinuðu þjóðimar ættu að einbeita sér að
því að koma upp sameiginlegu starfsmannahaldi og yfirstjórn á
sviði hemaðar í stað þess að sldptast á nótum á sjónvarpsskjánum.
Týnda kynslóðin
Hulunni hefur verið svipt af örlögum tíu þúsund breskra barna sem send voru til Ástralíu a ár-
unum um og eftir síðari heimsstyrjöld. Börnin voru sögð munaðarlaus og þeim lofað nýju og
áhyggjulausu lífi í faðmi fósturforeldra, en í Ástralíu beið þeirra hins vegar ekki annað en
þrælavinna, misþyrmingar og dæmalaus eymd.
í HÖFN í ÁSTRALÍU. Bresk börn hlaupa glaöbeitt og full vonar á vit „ævintýranna “.
Um fátt er meira talað í
Bretlandi þessa dagana en
„týndu börnin í Ástralíu“,
leyndarmálið sem bresk yfir-
völd þögðu þunnu hljóði yfir í
tæp 50 ár. I ljós hefur komið
að á ámnum um og eftir síð-
ari heimsstyrjöld voru mun-
aðarleysingaheimili í landinu
tæmd og um tíu þúsund börn
send á skipum til Ástralíu.
Börnin voru sögð munaðar-
laus og opinbera skýringin var
sú að þeirra biði nýtt og
áhyggjulaust líf í Ástralíu, í
faðmi fósturforeldra.
Aðgerðir yfirvalda fóru
fram í nafni manngæsku en
staðreyndin var hins vegar allt
önnur. Börnin voru alls eklci
munaðarlaus og þeim hafði
flestum verið komið tíma-
bundið fýrir inni á stofnun-
um, þar sem foreldrarnir
höfðu ekki tök á að annast
þau. Logið var til um fóstur-
foreldrana í fyrirheitna land-
inu Ástralíu.en í þeirra stað
biðu þar barnanna með
óþreyjum margskonar
„þrælahaldarar.“ Um 35 góð-
gerðarsamtök á Bretlandi
tóku þátt í glæpnum, þar á
meðal Hjálpræðisherinn og
Rómversk- kaþólska kirkjan.
Þótt það kunni að hljóma
ótrúlega þurftu forráðamenn
góðgerðarsamtakanna ekld að
sækja um leyfi til að tæma
húsakynni sín og því reyndist
vandalaust að senda bömin til
Ástralíu.
Sannleikurinn kemur í
Ijós
Það var breski félagsráðgjaf-
inn Margaret Humphrey í
Nottingham sem uppgötvaði
hneykslið árið 1986. 1 sjö ár
hefúr hún unnið að því sleitu-
laust að leita uppi „týndu
bömin“ í Ástralíu og aðstoða
þau við að hafa upp á ættingj-
um sínum í Bretlandi. Fórnar-
lömbin, sem nú eru miðaldra
fólk búsett um alla Ástralíu,
upplifðu skelfilegar raunir í
æsku og mörg biðu varanlegt
sálarlegt tjón. Mörg þeirra
þekkja ekki einu sinni sín
réttu nöfn og sum hafa ekki
enn fengið fæðingarvottorð
sitt í hendur, svo þau geta
hvorld sótt um breskt né ástr-
alskt vegabréf.
Börnin lifðu flest af þræl-
dóminn í æsku en þegar þau
loks sluppu þaðan út var eng-
inn í Ástralíu sem vildi taka
við þeim. Fókið reyndi að
skapa sér sitt eigið líf en með
misjöfnum árangri. Nokkrum
tókst að spjara sig en mörg
enduðu sem flækingar og létu
lífið úr hungri, eiturlyfaneyslu
eða styttu sér aldur. Meðal
þeirra fjölmörgu sem þó eru
enn á lífi og notið hafa að-
stoðar félagsráðgjafans
Humphrey, er þingmaðurinn
John Hennessey. Hann var
ekki munaðarleysingi og
móðir hans hafði aldrei gefið
samþykki sitt fyrir því að son-
ur hennar yrði sendur úr
landi. Það var eldd fyrr en á
síðasta ári sem Hennessey
fékk loks í hendur fæðingar-
vottorð sitt og komst þá að
því að hann ætti móður á lífi á
Englandi.
Bömin sem vom send á vit
ævintýranna vom glöð í hjarta
og fúll vonar þegar þau sigldu
úr höfn í Bretlandi, en um leið
og til Ástralíu var komið var
draumurinn búinn. Stúlkur
og drengir vom strax aðskilin
og sum systkini hittust aldrei
aftur. Hennessey var í hópi
fjölmargra drengja sem voru
hnepptir í þrælavinnu við að
reisa hinn illræmda Bindoon
Boys Town í sandauðninni
um 100 kílómetra fyrir utan
Perth. Þrælahaldararnir voru
trúarofstældsmenn sem köll-
uðu sig kristnu bræðurna og
hin risavaxna bygging Bindo-
on var reist „til dýrðar
drottni“. Bindoon var eign og
stolt rómversk- kaþólsku
kirkjunnar og þangað til upp
komst um ódæðið, vissu
menn ekki annað um staðinn
en að þar færi ffam bænahald,
ffæðiiðja ýmisskonar og trú-
arlegar athafúir.
Þrælabúöir kristnu
bræðranna
Mönnum brá eðlilega í
brún þegar sannleikurinn um
Bindoon kom í ljós. ímynd
hins kxistilega musteris sem
hafði verið umlukið dýrðar-
ljóma í rúm 40 ár breyttist
skyndilega þegar blóðug saga
þess var dregin fram í dags-
ljósið. Bindoon, sem reist var
á áratug, reyndist hafa verið
byggt af urmul ungra drengja
sem sumir voru ekld eldri en
fimm ára. Auk sjálffar bygg-
ingarinnar reistu drengirnir
kapellur, skólahúnæði,
bóndabýli og vatnsstíflur.
Drengirnir í Bindoon voru
látnir þræla undir grimmilegri
stjórn kristnu bræðranna og
unnu með berum höndum
frá morgni til kvölds, allan
ársins hring. Þeir máttu þola
hungursneyð og misþyrming-
ar og að auki kynferðislega
misnotkun að minnsta kosti
28 manna úr röðum kristnu
bræðranna sem noldtrir eru
enn á lífi. Reyndu drengirnir
að flýja á brott voru þeir eltir
uppi og misþyrmt hroðalega.
Kristnu bræðurnir báru sín
eigin heimatilbúnu vopn, raf-
magnsvíra, kylfúr og leðuról-
ar. Drengirnir voru oft illa
leiknir eftir meðferð þeirra og
lentu margir á sjúkrahúsi af
þeim sökum en meiðslin sem
þeir hlutu í í Bindoon voru þó
aldrei tilkynnt yfirvöldum.
Enginn kristnu bræðramna
var eins hataður af drengjun-
um og Bróður Keany öðru
nafni Konunginn yfir Bindo-
on. Hann var af írskum ætt-
um og starfaði sem lögreglu-
þjónn uns hann gerðist trúar-
ofstækismaður. Hann lést
1954 en hryllingssýn hins við-
urstyggilega lostalcvalara lifir
enn í hugum fórnarlamba
hans. Keany var óffeska í aug-
um drengjanna. Ekki þurfti
mikið til að reita hann til reiði
eins og Hennessey fékk sjálfúr
að reyna. Hann stamaði lítil-
lega sem barn sem fór gífúr-
lega í taugarnar á Keany. Að
lokum tapaði hann sér af
bræði, leysti niður um dreng-
inn og húðstrýkti hann á
meðan nunnumar horfðu á.
Stúlkurnar misnotaðar
kynferðislega
Enda þótt stúlkurnar
slyppu við Bindoon lentu þær
engu að síður í miklum raun-
um. Stúlkurnar voru krúnu-
rakaðar, öll leikföng og minn-
ingagripir teknir af þeim og
þær látnar draga ffam lífið á
matarafgöngum úr eldhúsinu.
Þær fengu enga uppfræðslu
um kveneðli sitt og þegar þær
byrjuðu að hafa á klæðum
voru þær barðar og látnar
þrífa upp „óþverrann" eftir
sig. Jafnvel minnstu merki um
kynhneigð þeirra kostaði bar-
smíðar af hendi kristnu
bræðranna. Niðurlægingin
sem stúlkurnar máttu þola í
æsku markaði djúp spor og
margar kvennanna eiga nú
mislukkuð hjónabönd að
baki, sakir lcynkulda sem þær
fá ekki ráðið við.
Ofbeldi var daglegt brauð í
klaustrunum og smávægileg-
ustu mistök kostuðu barsmíð-
ar. Væri einhver stúlknanna
gómuð með gat á solcknum
var henni refsað með því að
reka nál á kaf í fótinn. Og þær
sem varð á að pissa undir
voru niðurlægðar á allan hátt
og látnar standa fyrir framan
hinar með blautt rúmlakið
vafið um sig. Margar telpn-
anna voru leigðar út til bænda
sem ódýrt vinnuafl, þar sem
þær voru einnig beittar lík-
amdlegu ofbeldi og off mis-
notaðar lcynferðislega. Bóndi
einn, sem ekki tókst að fá vilja
sínum framgengt við barn-
unga vinnukonu sína sendi
hana affur í klaustrið þar sem
hún væri ónýt til verka. Stúlk-
an var barin fýrir lygar þegar
hún reyndi að segja sannleik-
ann. Sama stúlka var síðar
send í vinnu á prestsetur og
var nauðgað af prestinum í
slcrúðhúsinu.
Fórnarlömbin leggja
fram ákæru
Engin opinber rannsókn
hefúr farið ffarn á máli bam-
anna í Ástralíu. Humphrey, sú
sem dró hneykslið fram í
dagsljósið, hefur því tekið
málið í sínar hendur. Með
hennar hjálp hefúr hundruð-
um fórnarlamba tekist að
grafast fýrir um uppruna sinn
og hafa upp á ættingjum sínu
í Bretlandi. Humphrey hefur
ítrekað reynt að fá ýmsa aðila
til að styrkja málstaðinn svo
unnt verði að koma fólkinu til
aðstoðar, ekki síst öllum þeim
sem beðið hafa andlegt tjón
og orðið hafa undir í lífsbar-
áttunni. En af óskiljanlegum
ástæðum hefúr hún alls staðar
komið að lokuðum dyrum.
Svo virðist sem menn vilji sem
minnst af hneykslinu vita.
Reyndar hafa nolckrar þeirra
góðgerðarstofnana sem báru
ábyrgð á flutningunum fallist
á að veita Humphrey aðgang
að skjölum sínum, en lengra
nær „aðstoðin“ ekki.
I augum breskra yfirvalda
er ekkert að gera í málinu.
Fórnarlömbin eru þó á allt
annarri skoðun og nú hafa
hundruð þeirra lagt fram
ákæru á hendur hinu opin-
bera, sem brátt verður telcin til
meðferðar af áströlskum
dómsyfirvöldum. Þar eru
bresk yfirvöld sökuð um
mannrán, andlegt og líkam-
legt ofbeldi og margra ára
þrælavinnu þúsunda breslcra
bama. Krafa fórnarlambanna
er sú að yfirvöld sýni iðrun og
ekki aðeins í orði, heldur
einnig með greiðslu skaðabóta
og víðtækri aðstoð við að hafa
upp á ættingjum í Bretlandi.
Fórnarlömbin hafa nú loks
rofið 50 ára þögn og krefjast
skilyrðirðislaust réttar á að fá
að snúa „heim“ og leita upp-
runa síns.
Byggt á The Sunday Tlmes.
BINDOON BOYS TOWN. Stolt kristnu bræöranna í Ástralíu, sem
börnin voru látin reisa með berum höndum.