Tíminn Sunnudagsblað - 08.04.1962, Page 3

VERM.MPM VIKUNNAR:
ENDURMINNING
LJÓSMÓÐUR
Dagarnir lengjast, draumarnir
léttast og dýrð vorsins er í nánd.
Æskan breiðir út faðminn mót ó-
vissunni með öll sín glæstu fyrir-
heit og ellin lyftir hæruskotnu
höfði og hugsar margt; einnig hún
getur horft vonglöð fram á veginn,
en — einnig til baka. Ellin hefur
reynsluna fyrir því, að þótt ein
von bresti, rís önnur brátt, og fjar
lægðin gefur fyllstu yfirsýn.
En það var nú annars vorið og
æskan, sem vakti gamla minningu
upp í huga mínum, enda náinn
samhljómur í þeim orðum. Og á
vorin ber fermingarnar hátt i hug-
um flestra. Öllum mæðrum mun
það minnisstætt, þegar fyrsta barn
þeirra var fermt. En fleira varð til
þess að marka þann dag skýrum
dráttum í minni mínu, og þar sem
það atvik er nokkuð táknrænt
dæmi upp á störf ljósmæðranna,
langar mig til að festa það á blað.
Það átti að ferma hjá mér á
hvítasunnudag, en ég var þá Ijós-
móðir í allmannmörgu kauptúni
og hafði enga fæðingu haft um
nokkurn tíma og óskaði þess inni-
lega, að blessaðar konurnar mínar
gæfu mér nú frí, bara þrjá daga í
viðbót, því að nú var komið
fimmtudagskvöld. Mér var þó vel
ljóst, að það gat brugðið til
beggja vona, að sú ósk mín rætt-
ist, því að ég hafði jafnvel heyrt,
að frú úr næstu sveit væri komin
í sjúkrahúsið til þess að fæða, þótt
ekki hefði hún hitt mig að máli.
Það fór nú líka svo, að ég var vak-
in upp seinni part næturinnar
vegna hennar. Eg klæddist í
skyndi og hraðaði mér af stað í
bezta skapi; að skilja við börnin
sofandi heima var ekki orðið neitt
vandamál síðan þau stækkuðu, og
þau voru vön því og vissu hvað
á seyði var, þegar mamma var
horfin úr húsinu, er þau vöknuðu.
Mild vornóttin breiddi töfra-
blæju yfir sofandi kauptúnið og
spegilsléttan sjóinn. En nú var
ekki tími til þess að njóta dá-
semda náttúrunnar. Starfið beið
og bezt að hraða sér. Og fegin var
ég, að kallið kom þó svon'a fljótt
— tveir dagar enn til hvítasunnu,
svo að vonandi yrði fæðingin þá
löngu afstaðin og sök sér, þótt ég
þyrfti að fara tvær ferðir á dag til
þess að sinna konunni. Er ég hafði
rannsakað hana, sá ég fram á, að
eitthvað gæti þó dregizt á langinn
með fæðinguna, en allt virtist eðli
legt, og ég undirbjó það, sem
þurfti, og minntist einnar æðstu
dyggðir ljósmæðra (að því
er okkur hafði verið kennt) —
þolinmæðinnar.
Það sýndi sig líka, að nú var
hennar þörf, og það í ríkum mæli,
því að föstudagurinn leið allur, án
þess að nokkur veruleg breyting
yrði á, laugardagsnóttin læddist
yfir og leið á enda, án þess að um
hvíld væri að ræða. Þótt konan
gæti smáblundað öðru hvoru,
mátti ég ekkert frá henni víkja.
f stofunni var ekki annað en einn
tréstóll til þess að tylla sér á og
hjúkrunarliði sjúkrahússins ekki
á þann veg háttað, að þaðan gæti
ég hjálpar vænzt, þar sem ein
hjúkrunarkona annaðist öll störf,
bæði á nóttu og degi. Setti ég það
heldur Okkert fyrir mig, því að
ljósmæður eru vanar vökum.
Verra var að geta ekki linað þján-
ingar blessaðrar konunnar, og
vera farið að renna grun í, að til
vandkvæða gæti dregið í þessu til-
felli. Fyrir ljósmóður í starfi er
aðeins eitt til sárara en að horfa
upp á sorg móður yfir látnu, litlu
barni, — en það er auðvitað að
missa hana sjálfa. Slíkt vakir að
baki, þótt ekki sé um það hugsað
meðan barizt er fyrir lífi beggja.
Hugur minn hvarflaði varla að
því, hvað fermingarbarnið mitt
mundi hugsa. Meira var nú í veði.
Hvitasunnunótt, svo hljóð og hríf-
andi fögur, færði enga lausn, og
morgunninn kom, blikandi bjart-
ur. Það leið að hádegi, og ég lét
nægja að treysta því, að telpan
mín kæmist í kirkjuna, þótt
mamma hennar hefði öðru að
sinna. Þá gekk læknirinn inn í
sjúkrastofuna og bauð mér að ann-
ast konuna, svo að ég gæti skropp
ið heim og í kirkjuna, þvi að auð-
vitað vissi hann, hvernig á stóð.
Mikið var ég honum þakklát. Það
var ihressandi að koma út, sjá
hraust og glatt fólk á ferli og
finna sólina og blæinn strjúka af
sér örþreytuna — áhyggjurnar
þurfti meira til að má út. Þegar
heim kom, var ánægjulegt að hitta
fyrir hugulsama grannkonu, sem
óbeðin hafði komið til þess að búa
barnið mitt í kirkjuna. Og nú gat
ég slegizt í hópinn og verið við-
stödd, að minnsta kosti líkamlega
— hugurinn dvaldist sannarlega í
sjúkrahúsinu áfram. Og að athöfn-
inni lokinni var ég fljót að hafa
fataskipti og hraða mér þangað
aftur.
Seint um kvöldið varð svo lækn
irinn að losa konuna við barnið,
sem ekki lifði aðgerðina af — báð
um varð ekki bjargað.
Um miðja nóttina gat ég svo
haldið heim til þess að leita hvíld-
ar, sjálf orðin sjúk og of þreytt
til þess að geta notið svefns, með
sáran huga af samúð með vesa-
lings móðurinni, sem hafði barizt
þetta allt til einskis. Og ekkert
barn átti hún fyrir.
Morguninn eftir gat ég ekki ris-
ið úr rekkju, og með næstu skips-
ferð sendi læknirinn mig til
Reykjavíkur í sjúkrahús. Af sæng-
urkonunni þurfti ég þá ekki að
hafa áhyggjur. Henni heilsaðist
vel, og hún var í góðum höndum
hjá hjúkrunarkonunni. Samt lang-
aði mig til þess að sjá hana og
staulaðist upp á sjúkrahúsið dag-
inn, sem skipið var væntanlegt. En
hún var þá sofandi. Eg tímdi ekki
að vekja hana og læddist út aftur.
Síðan hef ég aldrei séð hana —
enda fluttust báðar á aðrar slóðir
innan skamms. En innilega glöð
varð ég, þegar mér bárust þær
fréttir síðar, að hún væri orðin
hamingjusöm móðir.
★
Einn lítill eftirmáli fylgir þó
þessari frásögn, og læt ég hann
fljóta með af því að hann sýnir
svo glöggt, hvað sumir gera of lít
inn mun á eðli starfsgreina.
Það bar við nokkru eftir að ég
var komin heim aftur, að eigin-
maður sængurkonunnar minnar —
vel gefinn og menntaður maður —
ætlaði að senda mér greiðslu fyrir
aðstoð mína — með meðalgöngu
þriðja aðila. Sú aðferð snart mig
illa, þar sem honum var auðvelt
að hitta mig sjálfa, þótt vitanlega
hafi þetta aðeins verið hugsana-
skekkja af hans hendi. En sjálfri
Framhald á 164. slðu.
T í M I N N
SUNNUDAGSBLAÐ
147