Tíminn Sunnudagsblað - 08.04.1962, Síða 6

ÐJÚPIVOGUR á okkar dögum.
HAUSTKVÖLD
VIÐ ÆDARSTEIN
i.
Eitt hinna allra sviplegustu slysa
hér á landi varð á Djúpavogi haustið
1872. Bátur, hlaðinn glöðu fólki, lét
úr vör í góðu veðri að kvöldlagi og
átti aðeins að fara stuttan spöl með
landi fram. Hann kom ekki fram, og
í heila viku fannst ekki annað, hvern-
ig sem leitað var, en nokkrar húfur,
vasabók eins mannsins og hundur,
sem verið hafði með fólkinu. Þama
fórust fimm systkin, auk fleira fólks
af sama heimili, og fjögur börn inn-
an fermingar voru í hópnum.
í bréfi, sem Jón Asmundsson John-
sen, sýslumaður í Suður-Múlasýslu,
skrifaði Magnúsi Eiríkssyni frá Eski-
firði rúmum mánuði síðar, segir svo
um þennan atburð:
„Mikið sorgartilfelli kom fyrir
gamla Weyvadt. Hann missti son sinn,
. íels Emil, cand. jur., kunningja okk-
ar, elztu dóttur sína, mikið efnilega
stúlku, og þrjú yngri börn, þar á
meðal yngsta son sinn, sem hann hélt
ósköp upp á. Þau voru að sigla að
gamni sínu, en allt í einu sökk bátur-
inn, og allir drukknuðu. Auk þessara
voru fimm manns á bátnum. Ekkert
af líkunum hefur rekið upp, nema
elztu dóttur Weyvadts".
Hlutttekning fólks virðist hafa
verið rík, þegar þessi tíðindi spurðust.
Gömlu verzlunarstjórarnir voru vissu-
lega harðir í horn að taka, svo að ekki
var það dæmalaust, að kaldgeðja
menn, sem orðið höfðu fyrir barðinu
á þeim, hýrnuðu við, ef þeir urðu fyr-
ir raunum og skakkaföllum. En Wey-
vadt gamli á Djúpavogi var hinn
merkasti maður og mannkostum gædd
ur: „Það er makalaus karl í öllu til-
liti. Ég hef varla kynnzt eins grunn-
ærlegum og vönduðum karakter.
Fjandi er hann líka gemytlegur. Yfir-
höfuð: Familían er samvalin og sjálf-
sagt sú bezta eða með þeim beztu fam-
ilíum hér á landi, sem ég þekki“.
Þetta er vitnisburður sýslumanns-
ins, og þó að varla sé gerandi ráð fyr-
ir því, að alltaf og alls staðar hafi
verið fagurlega talað um kaupmann-
inn, þá er glöggt, að Weyvadtsfólkið
naut fyllstu vinsemdar og virðingar í
héraði sínu. Weyvadt gamli mun oft
hafa verið bjargvættur þeirra, sem
stóðu höllum fæti í bágu árferði, og
xausn þeirra hjóna á heimili virðist
hafa verið alkunn. Víða sjást .þess ó-
ræk merki, hve fólk fann til með
þeim, þegar þau misstu börn sín með
svo snöggum og óvæntum hætti.
II.
Þegar verzlunareinokunin var af-
numin og eignir konungsverzlunarinn-
ar seldar upp úr Móðuharðindunum,
keypti danskt verzlunarfélag, Örum &
Wulff, allar verzlanir á Austurlandi.
Hélt það mjög lengi velli á Djúpa-
vogi og Vopnafirði. Voru verzlunar-
stjórar þess á nítjándu öld oftar
danskir menn, en þó voru einnig
þeirra á meðal íslendingar, og
snemma á öldinni var jafnvel kyn-
blendingur fiá Vesturheimseyjum
Dana, Hans Jónatan að nafni, verzlun-
arstjóri á Djúpavogi um nokkurra ára
bil. Margt af niðjum þessara útlendu
verzlunarstjóra ílentist hér, og á nú
fjöldi íslendinga ætt sína að rekja til
þeirra.
Níels Pétur Emil Weyvadt fæddist
og ólst upp í Kaupmannahöfn, en fað-
ir hans hafði starfað í þjónustu ís-
landsverzlunarinnar og dvaldist mörg
ár á ísafirði. Síðar kom hann aftur
hingað til lands, en hafði hér þá að-
eins skamma dvöl. Níels Pétur var
sendur til Skagastrandar fimmtán ára
gamall vorið 1829, og þótt hann væri
eftir það suma vetur í Kaupmanna-
höfn, mun hann upp frá því hafa ver-
ið í þjónustu íslandskaupmanna. Arið
1840 kom hann til Djúpavogs, rösk-
lega hálfþrítugur að aldri, og gerðist
þar verzlunarstjóri. Tók hann sér þeg-
ar ráðskonu, og varð fyrir valinu ung
stúlka, Halldóra Sigurðardóttir að
nafni, er áður hafði þjónað sýslu-
150
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ