Tíminn Sunnudagsblað - 30.09.1962, Page 13

al annars nokkrar spesíur og hafði
leyft Gróu, tengdamóður sinni, að
taka eina af þeim, ef henni lægi á,
og ýmis peningaviðskipti átti Jón
við menn í sveitinni um þessar mund
ir. Við suma skipti hann peningum,
öðrum greiddi hann smáskuldir. —
Voru peningar þessir, sem Jón hafði
í höndum, af ýmsum gerðum, sumt
dönsk smámynt, en annað þýzkar
spesíur og spænskir pjastrar. Þorláki
bónda Einarssyni á Vatni lánaði hann
tvo áttskildinga og einn tískilding,
og svokallaða Leópoldsspesíur fékk
hann honum til þess að borga með
kindakrof, sem hann hafði fengið hjá
yMarteini Marteinssyni, sambýlis-
manni Þorláks.
Árni á Stóra-Vatnshorni var ekfci
skartgjarn maður, og þótti honum
lítils vert um gullhringinn, sem hann
hafði að veði fyrir matarskuldinni.
Fór hann fljótt að ámálga það við
Jón, að hann leysti út hringinn með
peningum, því að hann hefði ekk-
ert við hann að gera. í lok febrúar-
mánaðar kom Jón svo með peninga
upp í skuldina, fimm heilar spesíur
þýzkar og þrjár hálfar danskar. Lét
Árni hringinn af höndum alls hugar
feginn, en fór í skemmu sina með
peningana, því að þar varðveitti
hann silfursjóð sinn í kistuhandraða.
Nokkru síðar gerðist það, að Þor-
lákur á Vatni greiddi Árna skuld
með tískildingnum og öðrum átt-
skildingnum frá Jóni Andréssyni. —
Þegar Árni fór að skoða þessa skild-
inga, þótti honum liturinn óhreinn,
og varð af því nokkur umræða með-
al heimilisfólksins á Stóra-Vatns-
horni. Þar var vinnumaður, Jón Hall
grímsson að nafni, og tók hann ann-
an skildinginn og mælti:
„Ég ætla að bera mig að því að
brjóta hann“.
„Gerðu það“, svaraði Árni. „Ég á
hann, þó þú brjótir hann“.
Tók þá Jón Hallgrímsson að sveigja
skildinginn milli fingra sér og hrökk
hann við það í sundur. Þótti þá sýnt,
að ekki væri allt með felldu, enda
var hann þvílíkur í sárið, sem í
honum væri tinblendingur, og var
margt um þetta talað.
Árni geymdi nú brotin um hríð,
unz Marteinn bóndi Marteinsson, sam
býlismaður Þorláks á Vatni, kom
einn dag. Rak Árni í hann skilding-
ana og bað hann skila þeim til Þor-
láks .Mun hann þá hafa fengið vitn-
eskju um, að þeir væru frá Jóni
Andréssyni runnir, því aö iáom dög-
um síðar hvarflaði það að honum, að
vert væri að skoða betur peningana,
sem hann hafi fengið upp í matar-
skuld fólksins í Fremra-Skógskoti.
Sótti hann þá í skemmuna og bar
til baðstofu, þar sem hann kvaðst
vilja láta prófa hálfan spesíudal í
viðurvist heimilisfólksins. Sagði hann
Jóni, vinnumanni sinum, að láta pen
inginn á kistilfjöl og slá á með
hamri. Og það var ekki að sökum að
spyrja: Peningurinn hrökk sundur
í tvennt við hamarshöggið.
Árni þóttist að vonum illa svikinn
Fékk hann mann til þess að teikna
það, sem á peningana var letrað, og
lét skrifa Skúla sýslumanni Magnús-
syni á Skarði svolátandi bréf:
„Anno 1817, þann 27. febrúar, kom
Jón Andrésson frá Syðra-Stóra-Skógs-
koti og útleysti pant Gróu Sigurðar-
dóttur sama staðar, sem var gull-
hringur, með þessum peningum: —
Tveimur Leópoldsspesíum af 1691,
tveimur spesíum af þýzkri mynt Caro-
li 6ta af 1718, einni spesíu Ferdin-
andi 3ja af 1649 og þremur hálfspesí-
í febrúarlok kom Jón meS peningana upp í skuldina,
T f M I N N
SUNNUDAGSBLAÐ
709