Tíminn Sunnudagsblað - 23.02.1964, Blaðsíða 10

' gera sér í hugarlund, hve geð-
fellt honum hefur verið hundaketið.
Knútur Rasmussen afréð að
brjótast suður til Thúle við annan
mann og leita hjálpar, en hinir sil-
uðust áfram eftir því sem þrek ent-
ist. Wullí lagðist hvað eftir annað
fyrir og vildi ekki fara lengra. Stund
um kastaði hann jafnvel kveðju á
félaga sína. Eskimóunum var fjarri
skapi að gefast upp, en þeim fannst
maður, sem ákveðið hafði að deyja,
ætti rétt á því að fá vilja sínum
framgengt. Lauge Koch leit öðru
vísi á. En loks rak að því, að Wulff
varð ekki lengra komið. Hann hrip-
aði ástvinum sínum heima í Sví-
þjóð bréf og lagðist síðan fyrir án
sýnilegra geðbrigða. Þar skildi með
þeim. Hans var síðan leitað. Stað-
urinn, þar sem hann. lagðist fyrir,
fannst af tilviljun, en af honum
sjálfum sást hvorki tangur né tet-
ur.
II.
Þess var getið í upphafi, að
Thorild Wulff hafði farið viða um
heim. Hann fór til Svalbarða 1902
á árunum 1910—1912 ferðaðist hann
um Kína, Japan og Austur-Indíur
og til íslands kom hann tvívegis.
Það er einmitt þess vegna, að við
erum hér að rifja upp afdrif hans
á Grænlandi.
1 fyrri för sinni til íslands fór
Wulff með ströndum fram á Vestu
að vetrarlagi, og virðist hann þá
hafa eignazthér nokkra kunningja,
þrátt fyrir sjálfsþóttann og má vera,
að hann hafi verið maður trygglynd
ur, ef honum geðjaðist að fólki og
vinátta tókst á annað borð. Hinar
síðari Islandsför sína fór hann sum
arið 1911 með sænska listamann-
inum og rithöfundinum Albert Eng
ström og skrifstofumanni frá Stokk
hólmi, Karli Daníelsen að nafni.
Var ferðinni fyrst og fremst heitið
til Siglufjarðar, þar sem síldargróss
erinn John Wedin hafði þá aðsetur
sitt.
Það var Thorild Wulff, sem fyrir
þessari ferð gekkst og bauð hinum
með sér. Hingað komu þeir félagar
á skipi, sem hét Emmy og flutti
salt og bryggjustaura til Siglufjarð
ar. Ef til vill lýsir það Wulff nokk-
uð, að hann var ekki fyrr stiginn
upp í járnbrautarlestina, er þeir
fóru með frá Stokkhólmi, en hann
fór að hugsa um flær, veggjalýs
og kakalakka, semy jafnan mætti
búast viðví flutningaskipum. Eng-
ström segir, að hann hafi þó ekki
ætlað að gefast skilyrðislaust upp
fyrir þess konar óværu. En það kom
sér líka eins vel, því að þau kvik-
indi, sem fyrst voru talin, komu
nokkuð við sögu í þessari ferð.
Nú segir ekki af ferðalöngunum
fyrr en þeir komu til Siglufjarðar,
þar sem John Wedin tók þeim
tveim höndum. En ekki verður það
ráðið af frásögn Engström, að Siglu
fjörður hafi beinlínis áunnið sér
virðingu þeirra. Þeir komust fljótt
að raun um, að þar var staupa-
gleði meiri en hóf var að. Þeim
taldist svo til, að tuttugu og þrjár
leyniknæpur væru í kaupstaðnum,
og í illviðratíð og landlegum óðu
drukknar skipshafnir þar uppi, svo
að lögreglan fann vanmátt sinn „og
Thorild Wulff afS koma úr steypibaöi
undir fossi i Siglufirði.
ekkert fyrir hana að gera nema
drekka sig eins fulla“.
Hjálpræðisherinn lét að sjálf-
sögðu til sín taka á slíkum stað.
Hann hélt samkomur sínar í stóru
tjaldi, sem allt var sundurskorið,
því að mönnunum, sem komu að-
vífandi, þótti fljótlegast að rista á
það göt, ef þá langaði til þess að
gægjast inn. Svíarnir fóru á eina
tjaldsamkomu, og sungu þar þá
og vitnuðu tvær stúlkur, önnur
dönsk, en hin íslenzk. í miðjum
sálmi var allt í einu skorið á tjald-
ið, og inn um rifuna var rekinn
haus með sjóhatt á höfði og undir
hattinum glitti í augu, „vatnsblá
af ákavíti". En konurnar létu sér
ekki bregða. Þær hrópuðu: Guð
blessi ykkur öll. Og viti menn: Fá-
einir sjómenn vörpuðu sér á hnén,
þegar þær tóku að biðjast fyrir.
Eina nóttina, sem þeir félagar
gistu hjá Wedin, reyndi fullur ís-
lendingur að brjótast inn í húsið.
Heyrðu þeir hávaöann og fóru á
vettvang. Var þá maðurinn að
skríða upp stigann, og það skildu
þeir, að hann þóttist eiga brýnt er
indi við Wedin. En með því að
þetta var ekki sá tími sólarhrings-
ins, er menn reka helzt erindi sín,
var maðurinn hrakinn niður stig-
ann og rekinn út.
Ekki virtust sumir embættismenn
staðarins þeim félögum betur en
annað fólk. Engström lætur þess
sérstaklega getið, að „gamli lækn-
irinn“ og „gamli sýslumaðurinn",
sem ef til vill hefur verið einhver
aukalögreglustjóri, er þá var títt að
skipa á Siglufirði á sumrin, hafi
verið „rambandi fullir“. Hinn síð-
arnefndi minnti þá helzt á „for-
ingja úr rússnesku sveitalögregl-
unni“, sem líklega hafa ekki þótt til
fyrirmyndar á Norðurlöndum á
þeirri tíð. Lentu þeir, að minnsta
kosti Engström, í talsverðu stíma-
braki við þennan mann. Svo var
mál með vexti, að þessi maður hugð
ist efna til dansleiks eitt kvöldið
og bjóða Svíunum til sín. Engström
gekk inn á undan hinum, og hús-
ráðandi tók á móti honum í fullum
embættisskrúða. En hér fór á ann-
an veg en til var stofnað. Húsráð-
anda varð það á að bera Engström
á brýn, að hann kynni ekki fyllilega
mannasíði. Nú eru Svíar allra
manna formfastastir, enda tóku
þeir félagar þetta óstinnt upp. Þeir
sneru frá í fússi, og ekki bætti úr
skák, að Engström frétti það eftir
gestgjafanum, að réttast væri
að flengja hann og setja hann í
járn. Hóf hann næsta dag leit að
karli og hugðist krefjast þess, að
hann bæðist afsökunar. Afsökun
arbeiðnin fórst þó fyrir, því að
hann neitaði að eiga orða-
stað við Svíana nema skriflega, að
sögn Engströms. Fór svo, að þeir
létu málið niður falla.
Frá Siglufirði fóru þeir félagar
inn á Akureyri og þaðan á hestum
austur um Þingeyjarsýslu. Réðu þeir
sér fylgdarmann, Stefán Jónatans-
son að nafni, gagnfræðing frá
Möðruvöllum. Ekki voru þeir alls
kostar ánægðir meö hann. Að því
er látið liggja, að hann hafi verið
værukærari en þeim þótti við hæfi
og dregiö í efa, að honum hafi verið
leiðir kunnar á þeim slóðum, er
farið var um. Meðal annars fýsti
þá að sjá hveri við Námaskarð, en
fylgdarmaðurinn færðist undan því
að fara þangað — kvaðst ekki rata
og auk þess áliðið dags. Þegar Wulff
heyrði þetta, vildi hann með engu
móti láta ferðina undir höfuð leggj
ast. Kom þar, að hann mælti þau
orð, sem ef til vill lýsa honum all-
vel:
„Ættum við ekki, þrír Svíar, að
komast þetta á eigin spýtur?"
Þeir félagar sneru aftur til Siglu-
fjarðar eftir þessa ferð. Þaðan fóru
þeir veiðiferð með skipi frá Staf-
angri og gengu þá einn daginn á
land í Fljótum. Komu þeir að Barði
og hittu þar séra Jónmund Hall-
Frarr.hald á 189. síSu.
178
T I M 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ