Tíminn Sunnudagsblað - 23.02.1964, Blaðsíða 11

Verner von Heidenstam
í Marstrandarkirkju
Kvíðafullir menn hnöppuðust
saman á Marstrándartorgi. Fiski
maður kunni að segja þá sögu,
að Tordenskjöld myndi innan
skamms sigla flota sínum að
eynni og hertaka virkið.
Hringjarinn, Marteinn Rósin-
garður, kom arkandi yfir torgið
með lyklakippu sína og gekk
beint í gegnum hópinn rakleið-
is til kirkjunnar, án þess að
yrða á nokkum mann.
„Hann er orðinn gamall og
heyrnardaufur“, sagði fólk.
En Marteinn Rósingarður
sagði lágum rómi við sjálfan sig:
„En hann er minnisgóður,
hann Marteinn gamli — hann er
býsna minnisgóður. Hann gleym
ir ekki þeim degi, sem veitti hon
um kjark og gleði, er endast
mátti heila mannsævi. Hann
gleymir ekki séra Bagga, þó að
sá maður hafi nú legið fimm ár
í gröf sinni. Hann var kennari
okkar, og enn vísar hann okkur
leiðina úr gröf sinni. Þess vegna
minnumst við hans í dag. Hann
er hann hold af okkar holdi, og
hann varpaði ljóma á liðna daga.
í hjörtum okkar er vígi, sem eng
inn útlendur her getur sigrað.
Þið skuluð núa hendurnar. Það
er sunnudagsmorgunn og Mar-
teinn gamli hefur sínum hnöpp
um að hneppa."
Hann kinkaði ánægjulega
kolli, þegar hann hafði lokað
kirkjuhurðinni á eftir sér, og
það var eins og þessi saman-
skroppni maður yrði höfði hærri.
Hann lét. svérðliljur í stjakana
og hagræddi knippluðum altaris
dúknum. Minningar frá æsku
hans hans fylltu svo huga hans,
að það lá við, að hann heyrði liá-
værar raddir mapna og glamur
í sporum í tómri kirkjunni.
Það var líka á sunnudegi, og
f'-ullinlauf, sem hafði fyrir
skemmstu hertekið eyna með
hinum dönslcu liðsveitum sínum,
hafði skipað séra Friðrik Bagga
að halda þakkarguðsþjónustu og
biðja fyrir Kristjáni konungi og
hinum sigursæla her hans eins
og tíðkaðist í Danmörku. Gullin
lauf sat siálfur í stóli virkisstjór
ans með liðsforingjum sínum, og
milli bekkjanna var þröng út-
lendra hermanna ,allt fram að
kirkjudyrum. Messuskrúði séra
Friðriks Bagga sýndist upplitað-
ur og fátæklegur innan um alla
þessa skrautlegu búninga. Sví-
arnir, sem sátu í yztu bekkjun-
um, karlar og konur, störðu
hyggjuþungir fram fyrir sig, og
sumir hvísluðust á með beiskju-
svip, þegar þeir sáu hann standa
við altarið. Geisli skein á andlit
hans gegnum opinn glugga, þar
sem spörfuglar flögruðu út og
inn.
Rödd hans var skærari en
nokkru sinni fyrr, og þegar
hann hafði lokið altarisþjónustu
og var kominn í stólinn, greip
Gullinlauf fram í fyrir honum
og sagði lágri röddu:
„Séra Baggi — þér mælist vel“.
Hann talaði um vegsemd sigur
sældarinnar af þvílíkum eldmóði,
að þrauthertum hermönnum
vöknaði um augu, en þegar að
því kom, að hann átti að lesa
konungsbænina, spennti hann
greipar um enni sér og það að
vanda fyrir konungi Svía.
Þá stökk Gullinlauf upp úr
sæti sínu, og blót og ragn fyllti
litlu kirkjuna. Það glamraði í
sverðum og sporum eins og orr-
usta hefði tekizt, en £ gegnum
hávaðann heyrðist lágvær bæna
lestur séra Bagga.
Hermennimir ruddust upp í
prédikunarstólinn og drógu
hann niður, en hahn hélt áfram
að þylja bænina til enda.
„Sé ekki annað, sem þú vilt
segja,‘r hrópaði Gullinlauf, „þá
bíður þín dauðadómur eða ævi-
löng fangelsisvist."
„Það er dálítið, sem ég vildi
bæta við.“
Snöktið í fremstu bekkjunmn
þagnaði, og Danir biðu átekta.
Þá fór séra Bragi að biðja
fyrir sænska hernum. Hann bað
fyrir aumustu dátunum í liðinu
— bað guð að veita Svíum sigur,
svo að þeir gætu komið aftur og
frelsað eyna hans.
Gullinlauf snaraðist fram fyr
ir gráturnar og sló hönzkum sín
um út í loftið.
„Komið með handjárnin, sem
hanga við gapastokkinn fyrir ut
an kirkjudymar", hrópaði hann.
Tveir hermenn gengu út. Þeir
drógu glamrandi keðjurnar eft-
ir steingólfinu, þegar þeir komu
inn aftur. Gullinlauf nam stað-
ar fyrir framan prestinn.
„Eg vil trúa því ,að þú sért
réttlátur maður og hafir gert
þetta af einfeldni hjartans. Þess
vegna skal ég vægja þér í þetta
sinn, ef þú iðrast gerða þinna . .
En þrjózkist þú á ný, þá bíður
þín ekki annað en dómur her-
réttarins. Þú átt heimili og fjöl-
skyldu — hugsaðu þig vel um.
Eg skal véita þér frest meðan þú
íhugar þetta. Sleppið honum, her
menn, og lofið honum að fara
aftur upp í prédikunarstólinn.
Og þið sem sitjið þarna frammi
á bekkjunum — þið hafið líka
heyrt orð mín“.
Séra Friðrik Baggi hagræddi
hempu sinni eins og hann ætlaði
að hlýðnast fyrirmælum hers-
höfðingjans og fara á ný upp í
stólinn. Svo sneri hann sér aftur
að söfnuðinum.
„Það er dálítið, sem ég iðrast“,
sagði hann. „Það var rétt til
getið. En ég get sagt það hér,
sem ég stend, og þess vegna þarf
ég ekki að fara aftur upp í stól-
inn“.
Gullinlauf stjakaði frá sér liðs
foringjunum, sem næstir hon-
um stóðu, og tók sér stöðu við
sæti sitt. Fingur hans léku óþol-
inmóðlega við hjörtun á sverð-
inu. Allir kirkjugestirnir voru
þegar staðnir upp.
Séra Baggi spennti ekki greip
ar. f stað þess rétti hann fram
hendurnar og í svipinn áttaði
enginn sig á því, hvers vegna
hann gerði það. '
„Eg iðrast", sagði hann, „að ég
hef allt of lengi hikað við að
flytja þá bæn, sem lá mér
þyngst á hjarta“.
Síðan tók hann umsvifalaust
að biðjast fyrir. Hann bað himna
föðurinn um að milda veðurfar-
ið, hann bað fyrir jarðargróðan
um, timburflotunum á ánum,
heystökkum bændanna og allri
Svíþjóð, sem hann hét tryggð
sinni, þó að hann yrði fyrir þær
sakir að rotna um öll ólifuð ár
í dimmri og fúlli myrkvastofu.
Þá rann það upp fyrir her-
mönnunum, hvers vegna hann
hafði rétt fram hendurnar.
Hann hélt áfram áð flytja bæn
sína á meðan þeir skrúfuðu járn
in að úlnliðum hans, og hann
þagnaði ekki, þótt þeir leiddu
hann út úr kirkjunni með brugð
in sverð á lofti og héldu með
hann áleiöis upp að virkinu.
J. H. þýddi.
llMINN- SUNNUDAGSBIAÐ