Tíminn Sunnudagsblað - 06.01.1968, Qupperneq 8

legt, ef það er gott, og okkur
finnst verk gott, ef það fær áhorf-
andann til að átta sig betur á sjálf-
um sér og tilveru sinni hversdags-
lega. í því skyni eru öll brögð
leyfileg. Menn hafa jafnvel raðað
innanstokksmunum og manneskj-
um (úr gipsi) upp á svið og skírt
„Umhverfi“ eða þvílíktr
— Er þetta_ ekki hálfgerð nið-
urrifsstefna? Ég meina, þið ráð-
izt á viðurkenndar fegurðarhug-
myndir og hafnið eldri viðmiðun,
er það ekki?
— Ég treysti, að það sé þá mð-
urrif í jákvæðum skilningi. Og
eins og á tíma landslagsmyndar-
innar er hliðstæðu að finna í bók-
menntum. Skynjun Guðbergs
Bergssonar rithöfundar og vinnu-
brögð hans eru pop-listinni skyld.
Hann ræðst á allar hefðir og flysj-
ar rómantíkina utan af nútíman-
um, sem stendur loks berskjald-
aður frammi fyrir sannleikanum
um sjálfan sig. Hérna skal ég sýna
þér mynd eftir bandarískan lista-
mann, „Björgunaráhöld borgarbú-
ans“ (Survival Kit), þar sem hann
raðar hlið við hlið nokkrum hlut-
um án hverra nútímamaður stór-
borg getur illa komizt af. Áhrif-
in verða óhugnanleg og þó spaugi-
leg. Samanburður við aðferðir Guð
bergs er nærtækur. Það er eins
og báðir listamenn setji sig í stell-
ingar til að rannsaka innyfli sjúks
líkama, plokki með töng eitt líC-
færi í einu út úr búknum og raði
þeim snyrtilega hlið við hlið á
bakka.
Þetta viðhorf listamanna er að
nokkru leyti runnið frá dadaist-
um í París á þriðjatug aldarinn-
ar. Þeir eignuðust ekki fulltrúa á
íslandi, og eru raunar fyrst núna
að öðlast viðurkenningu sem mark
vert skeið í listsögunni. Einn
helzti foi“vígismaður þeirra, Mar-
cel Duihamp, var aldrei í vand-
ræðum með að gera samtíðarmenn
sina hlessa. Það var víst hann,
sem fann upp á því að taka fjölda-
framleidda hluti, stilla þeim upp
á liistsýningum og kalla sín verk.
Dæmi um það var framgaffall af
reiðhjóli, standandi uppi á stól-
toolli.
— Og hvað átti það nú að
táikna?
— Það var undir hugarflugi
hvere álhorfanda komið. Ég hafði
persónulega mjög gaman af þvi.
Mér finnst það bera blæ af ft
strit spunakonu, sem það minmr
á. Annað skipti sýndi Duchamp
hlandskál og skírði hinu fagra
nafnj Fontana. Enn eitt uppátæki
hans var að afhenda safni í New
York evrópskt verk. Það var inn
siglað Parísarloft i loftþéttu íláti.
Sigurjón er nú búinn að snúa
svo upp á heilann í mér, að ég
er að verða eins og skáldið, sem
fannst það finna til. En ég get
ekki annað en skammazt mín, þeg-
ar mér verður Ijóst, að tímabili
abstraktmyndanna er að ljúka, áð-
ur en við leikmenn höfum fylli-
lega áttað okkur á þeim, og ný
liststefna gengin í garð. Er það
furða, þótt listamenn kvarti yfir
skilningsleysi almennings? Það er
sannarlega gráglettin kaldfyndni
lífsins, að sú samtíðartúlkun, sem
heiðarlegir listamenn eru tilbúnir
að fórná^öllum heimsins gæðum
til að gera 'sem sannasta, skuli
aldrei ná til almennings fyrr en
einni eða tveim kynslóðum síðar,
þegar hún er að vissu leyti úrelt
orðin með breyttum tímum.
Fjárhagsástæður Sigurjóns eru
í samræmi við það.
fengið styrki, eins og ungir raun-
vísindamenn?
— Nei, framlag ríkisins til
ungra listamanna er lítið sem ekk-
ert. Styrkur Alþingis skiptist í allt-
of marga staði til að koma að
gagni, og er helzt ekki veittur
mönnum, fyrr en þeir komast á
fertugsaldurinn.
Nú, en
aldrei skal gefast upp, þótt á móíi
blási. Að vori höldum við i#an og
freistum gæfunnar.
Sunnudagsblaðið árnar Sigur-
jóni fararheilla. Það hefur verið
skemmtilegt að fá tækifæri til að
gægjast augnablik inn í heim pop-
listarinnar, þann kapítula úr list-
-þróunarsögunni, sem sækir efni-
yið í manneskjunnar bjástur á því
herrans ári 1967.
Inga.
□
— Geta ungir listamenn ekki
Sigurjón Jóhannsson hefur áhuga á leikhúsi og gerSi meSal annars leiktjöld fyrir
sýninguna „Jakob eða uppeldið'* eftir lonesco, sem leikflokkurinn Grfma
gekkst fyrlr siðastliðið haust. Aðalpersónan, Jakob, heimtar konu með þrjú nef
og fœr hana að lokum. Sigurjón útbjó litrikar grlmur, ekki aðeins á hina
þrlnefjuðu brúði, heldur og á alla lelkarana, og gáfu þær sýningunni skemmtileg-
an svlp. Hérna sjást vlnnutelkningar að nokkrum þeirra. og voru þessar ætlaðar
á foreldra brúðhjónanna. Aðferðin er sú gamla góða, sem lýst er i föndurbókum
handa ungllngum, sem sé að hnoða andlit úr leir jpg þekj^ það slðan pappirs-
kveOnu vonleysi. Kaunsáté• »r það •» bmt. , • -x,;r.
' "■■■-• - -á,.->•>' -
T t M l fy N - 8WNNUDAG8BLAÐ