Tíminn Sunnudagsblað - 07.04.1968, Blaðsíða 3

Lungnafiskurinn afríski er furðuskepna. Hann lifir
á þeim stöðvum, þar sem regntíminn er þrir mánuð-
ir, en þurrkatíminn níu mánuðir. Þegar árnar
þorna, grefur hann sig niður í leirinn og leggst í
dvala.
Vísindamenn komust á snoðir um tilveru þessa fisks á
fjórða áratug siðustu aldar. Það varð mikið fjaðrafok:
Fundinn var fiskur, sem kafnaði, ef hann gat ekki andað
að sér lofti og lá í dvala þrjá fjórðu úr ári.
Lungnafiskarnir leita sér ætis I
ánum um regntímann, rétt eins og
aðrir fiskar. Munurinn er sá, einn,
að þeir verða að koma upp á yfir-
borðið annað veifið til þess að anda.
Eins konar leirpoki myndast utan
um fiskinn, þegar vatnið þverr, og
í honum sígur dvalinn á hann. Fisk-
urinn bíður í dái niðri i þessum
poka, en fær loft um rauf, sem
helzt opin allan þurrkatimann.
Þegar lækkar í ánum, leita þeir til botns
og byrja að grafa sér holu. Það gera
þelr með þeim hætti, að þeir fylla
munn sinn vatni, sem þeir spýta síðan
á leirinn.
Þessi skrítni fiskur býr afkvæmi sínu
líka jarðfylgsni. í þvi heldur hængur
inn vörð um þúsund hrogna. Hann ver
þau fyrir óvinum, blakar uggum yfir
þeim og veitir þannig að þeim súrefn-
isríku vatnl.
Sænskur vísindamaður, Alf Johneis
prófessor, hefur fylgzt nákvæmlega
með því, hvernig lungnafiskurinn
býr um sig, þegar vatnið þrýtur.
Myndin hér að ofan sýnir það.
Frá Afríku hafa lungnafiskar verið
fluttir til Sviþjóðar í leirkökum, sem
likjast móköggli. Þegar þeir voru
látnlr í vatnsker, vöknuðu þelr
bráðlega af dvalanum og tóku að
synda um f hinu nýja umhverfi.
T í M 1 N N - SUNNUDAGSBLAfi
243