Tíminn Sunnudagsblað - 01.12.1968, Blaðsíða 9

Vísnaspjall Gamk
Oft ýta við huganum ýms orð
tök og orðasambönd, sem ís-
lenzkt mál hefur myndað og
geymt. Talað er um, þegar
menn hafa ratað í raunir, orð-
ið fyrir alls konar áföllum. að
þeir „taki aftur gleði sína“ er
frá Mður. Gleðin kom ekki af
sjálfsdáðum — nei, það varð
að taka hana, beita valdi ef ekki
vildi betur til. í dag skulum
við „taka gleði okkar“ og taka
undir með Friðrik Hansen:
Nú skal hlaupa á hendingum,
hefja staupagaman,
hafa kaup á hugmyndum,
hlæja og raupa saman.
KN er alveg bráðnauðsynleg-
ur, ef menn vilja gera sér til
gamans, enda er eins og allir
sem á annað borð lesa vísur,
kunni KN utanbókar. Stephan
G. gaf þetta heilræði:
Þegar bleik er ævin öll,
elli-smeyk og fámenn,
skjóztu á kreik um vísnavöll,
víktu í leik með KN.
Hér kemur ævisaga hans,
eins og hann sagði hana sjálfur:
Eitt helblátt strik með
punkta og prik,
á pappírinn hlykkjótt sett.
Stökk og hik og hlaup og ryk
og — hér er sagan rétt.
Fyrr a tímum var mikil tízka
að yrkja svokallaðar „heims-
lystarvísur“. Þar töldu höfund-
arnir upp ýms þau heimsgæði,
sem hugurinn ef til vill þráði
mest en hendinni voru fjærst.
Ekki var meiningin að fara að
birta hér safn þessara vísna.
En mér datt í hug að birta eina
þeirra, og svo vísur um hverja
„heimslystina". Varð fyrir val-
inu hin alkunna vísa Júlíönu
Jónsdóttur:
10. þáttur
Fara á'skíðum styttir stund,
stúlku fríða spenna mund.
Sigla um Víði húnaihund,
hesti ríða urn slétta grund.
Ekki kann ég margar skíða-
vísur, enda smátt um íþróttir á
mínum bæ. Þessi sómir sér þó
ekki svo illa:
Tábandsknörru kappi af
kný ég beina línu
yfir mjallar hrímíhvítt haf
hreysi beint að mínu.
Að velja vísur um eða til
blessaðra stúlknanna er svona
eins og að fara í berjaferð á
Snæfellsnes með Þórði á Sæ-
bóli, og eiga að segja, hvaða ber
sé fallegast. Svo ég vel helzt
einhverjar, sem ekki er alltaf
verið að stagast á:
Ennþá man ég augun þín
öllum demant skærri.
Heilög varð hver hugsun mín
— heimurinn fegri og stærri.
Hér talar Jón Magnússon, og
ég get ekki stillt mig um áð
skjóta inn í frá eigin brjósti,
að þetta minnir mig, að hafi
verið eitt einkennið, þegar mað-
ur var að „skjóta“ sig í gamla
daga áð veraldarskarnið varð
fegurra — þær vikurnar.
Ástaskáld Oig í'þróttamaður
um vísnagerð, Steindór Sigurðs
son, sagði:
Hugur þráir, hjartað slær
heitt í barmi mínxim.
Heyrðu brimnið blóðs
míns nær
berast eyrum þínum.
Steinn Steinar var ekki marg
máll, en aðalatriðin komast
venjulega til skila hjá honum:
Víst þótt bágt sé viðhorf mitt
og veröld fátt mér gefi,
ei skal þrátta um það né hitt:
Þig ég átta hefi.
m—iíiiiii ,Ti iwiwiiiinuM i .thbwiii i tr""D
Um siglingavisurnar skulum
við láta Breiðfirðingana helzt
sitja fyrir svörum. Sigurður
kvað:
Dundi í voðum, strengir
stynja,
stundum froðu knörrinn óð,
mundu af boðum hengjur
hrynja,
hrundu af gnoðum Ránar jóð.
\
Frá sunnanverðum Breiða-
firði eða af Snæfellsnesi mun
þessi vísa vera ættuð, veit ekki
betur en höfundur sé Elías
Kristjánsson:
Sækjum róður orku af,
í oss móði hleypum,
yfir blóðugt ævihaf,
oft þó sjóði á keipum.
Gjarnan hefði ég viljað vera
í bát með þeim, sem þessa
kvað, þótt ég sé ek'ki viss um,
hver hann var:
Sævi æstum sel ég far,
seglin hæst skal vinda,
bliki glæstur bak við mar
bjarmi fjærstu tinda.
Um hestavísurnar gegnir al-
vel sama máli og stúlkuvísurn-
ar þær eru óteljandi. Björn S.
Blöndal kvað:
Snjall mér bætir Blesi þor,
blakks ei fætur rasa.
Bjartar nætur, von og vor
við mér lætur blasa.
Allir hestamenn hljóta að
kannast við það, sem Jón Magn-
ússon segir um samfylgd Faxa
og Björns á Reyðarfelli:
Sá ég þér í ungum augum
ofurkappans logablik,
trausta fætur, fjör í taugum,
fjaðurmagnað vöðvakvik.
Okkar milli tröllatryggðir
tengdust einum verkahring
—sömu brestir, sömu dyggðir
sama blóð og tilfinning.
Friðrik Hansen hóf þetta
spjall. Fer vel á að láta hann
ljúka því:
Aldrei kveldar, ekkert húm,
eilíf sýn til stranda.
Enginn tími ekkert rúm,
allar klukkur standa.
T í M 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ