Tíminn Sunnudagsblað - 01.12.1968, Blaðsíða 14

Síðan koma endalausar skýringar,
sendar af fréttariturum úti um all-
an heim. Útvarpið hefur ekki fjár-
magn til að senda menn til útlanda,
en við þyrftum að hafa hér heima
aðgang að nokkrum gáfuðum og
iskemmtilegum mönnum, sem
væru sérfróðir um mál hinna
ýmsu heimshluta og gætu sagt
hlustendum hvað í fréttunum fæl-
ist, hver væri þýðing þeirra fyrir
heimsbyggðina.
Mér finnst það vera svik við
hlustendur, að veita ekki þær
fyllstu upplýsingar, sem fært er.
En hentjur fréttastofunnar eru
bundnar af þessum gömlu, úreltu
fréttareglum.
Það eimir líka dálítið eftir af því
enn, að viss mál megi alls ekki
minnast á í útvarpinu. Ég skil
þetta ekki. Mér finnst um að gera
að minnast á sem allra flest.
Mér finnst útvarpið eigi að vera
vettvangur frjálsra skoðanaskipta,
staður þar sem menn velta
hlutunum fyrir sér.
„En hafa stjórnmálaflokkarnir
nokkurt beint vald yfir útvarp-
inu?“
„Já, samkvæmt lögum stofnun-
arinnar hefur útvarpsráð í mörgum
greinum úrslitavald um, hvort
efni skuli flutt dagskrártíma eða
ekki. í útvarpsráði eru ekki færri
en sjö stjórnmálamenn eða erind-
rekar þeirra — úr öllum flokkum.
Þeir koma utan úr bæ og ráðsk-
ast með málefni útvarpsins í
nokkrar klukkustundir á viku. Ef
föstum starfsmönnum, sem vinna
þar daglega, er ekki treyst til að
gæta sóma síns og stofnunar-
innar — af hverju eru þeir þá ráðn
ir? Það virðist augljóst, að þeir
vita meira um daglegan rekst-
ur stofnunarinnar en menn utan
hennar, hversu mætir sem þeir a'nn
ars eru, og oft eru í útvarpsráði á-
gætir menn.
Útvarpsráði mun ætlað meðal
annars að vaka yfir hlutleysi út-
varpsins.“ /
„Er það ekki nauðsynlegt?"
„Útvarpið á ekki að vera hlut-
laust, það er hlutdrægni, sem ber
að forðast“
„Er einhver munur?“
„Já, er það ekki? í hlutleysi felst
einhvers konar afskiptaleysi Tök-
um síðustu gengisfellingu. Mér
skilst, að það hefði verið hlutleysið
að geta hennar aðeins í smáfrétt,
en við lengdum fréttatíma til að
geta gefið sem mestar upplýsingar,
höfðum viðtöl við leiðtoga
stjórnmálaflokkanna og fleiri á-
hrifamenn, með og móti. Reyndum
að gera okkur ekki sek um neins
konar hlutdrægni, en leituðumst
við að kynna hlustendum ýmiss
konar forsendur og viðhorf.
Enn brýnni þörf er fyrir ítarleg-
ar og nákvæmar fréttir í ríkisút-
varpinu vegna þess, að þau fimm
dagblöð, sem hér eru starfandi,
eru öll nátengd stjórnmálaflokk-
um og hættir til að túlka fréttir
á þann veg, að þær styðji málstað
viðkomandi flokks. Þorri manna
les aðeins eitt dagblað, og fær
þannig óhugnanlega einfalda mynd
af heiminum. Hann verður eins og
ævintýri í barnabók Um að gera
að styðja Rauðhettu — móti úlfin-
um.
„Þú meinar, að slík heimsmynd
splundrist við að fara til útlanda,
eða þó ekki sé nema að lesa er-
lend blöð?“
„Já, ef þú opnar gott blað, segj-
um frá Norðurlöndum, Frakk-
landi Englandi eða Bandaríkjun-
um, þá er þar fullt af greinum
eftir greinda menn, sem reyna að
kryfja til mergjar það sem er að
gerast í heiminum og skoða við-
burðina frá öllum sjónarmiðum.
íslendingar verða að eiga kost á
slíkri fræðslu líka.
Ég sé ekki, að fylgi flokkanna
ætti að þurfa að riðlast við það. Er
ekki óhætt að segja íslendin-gum
allt sem hægt er að komast yfir
að segja þeim, svo þeir geti síðan
Á fréttastofuitni.
myndáð sér sínar eigin skoðanir?
Er ekki hægt að eftirláta þeim að
brúka sína eigin dómgreind? Af
hverju þurfa stjórnmálamenn að
skammta fræðsluná til lesenda?
Ég veit ekki til, að slíkt fyrirkomu
lag tíðkist hjá þokkalegum dag-
blöðum í nokkru lýðfrjálsu landi.
Er hægt að sýna þjóð sinni meiri
fyrirlitningu en þá, að ætla, að
henni sé ekki treystandi að fá ó-
brenglaðar fréttir?
„Þú vilt sem sagt, að Ríkisútvarp
ið falli ekki í sömu gryfjuna?“
„Það ætti að vera sjálfsögð
k-rafa. En þú veizt, að allt síðan á
dögum Hannesar Hafsteins, þá
hafa allar stöður hjá ríkinu, frá
forstjórum niður í sendisveina ver-
ið veittar af ráðherrum. Ráðherra
er fulltrúi stjórnmálaflokks og oft,
ekki alltaf, hefur stjórnmálaskoð-
un verið þun-g á vogarskáli-nni,
þegar meta skyldi hæfni umsækj-
anda. Allir flokkar hafa gengið i
þennan dans. Og hin óbeina skoð-
anaþvingun, sem í þessu fyrir-
komulagi felst, hefur gert andrúms
loftið hjá sumum opinberum stofn
unum áþekkt því, sem lýst er í
skáldsögum Franz Kafka. Fólk
finnur þetta lamandi loft allt í
kringum sig, en getur ekki snúizt
gegn því, það er eins og reka rýt-
ing í ullarballa.
Við verðum að komast út úr
höll Dofra konungs og opna glugg-
ana fyrir frjálslyndinu. Hver er
eiginlega hrædd-ur við hvern?“.
Inga.
(Tímamynd: — Gunnar)
974
T I M I N N - SUNNUDAGSBLAÐ