Íslendingaþættir Tímans - 13.02.1970, Blaðsíða 13

Þórey yngri systur sína til fylgdar
vi'ð sig, metJ þelm freistandi orð-
um — Tóta, þú veizt ekki hvað
ég ætla að fara að gera núna. —
Og Tóta, sem ekki vildi látá ævin-
týrið sér úr greipum ganga, hljóp
orðalaust af stað til fylgdar við
sinn dugandi bróður.
Hún varð líka góða systirin, sem
ekki gerði það endaslept með eftir
fylgdina. Gegnum lífið fylgdi hún
honum bæði í blíðu og stríðu og
var þá jafnan næst, er neyðin var
stærst. Síðast tók hún á móti hon-
um liðnu líki, með þeirri stillingu
og hugarró, sem þeim einum er
gefin, sem trúir og treystir alvöld-
um Drottni og veit sig hafa gert
allt það, sem í mannlegu valdi
stóð.
Þótt æskusorg sé eins og mjöll
á apríldegi, þá brá þó sárum
skugga á ljúfa gleði okkar barn-
anna, þegar okkar yndislega móð-
ir Sigríður Þórðardóttir, sem fædd
var meðal 16 systkina á Rauðafelli,
en ólst upp hjá afa sínum og
ömmu í Varmahlíð, lagðist á bana
beð og var við hann fjötruð um
tveggja ára skeið, þar til dauð-
inn leysti hana frá þungum þraut
um að síðustu. Hún hafði látið
Einar bera nafn fósturbræðra
sinna í Varmahlíð, Einars Tómas-
sonar, sem dó ungur frá konu og
börnum. En Sigurður bróðir hans
kvæntist Þóru Torfadóttur ekkju
hans og var síðara nafn Einars
míns, Sigurþór, nafn þeirra Sig-
urðar og Þóru. Vil ég ekki láta
mér gleymast nafn þeirra sæmdar
hjóna, sem sýndu okkur systkin-
um trýggð til æviloka.
Auðvitað vorum við systkinin
ennþá of ung til þess að skilja til
fullnustu hvílík raun móðurmissir
inn var okkur, aðeins 9,8 og 6 ára
og við nutum eftir sem áður góðr-
ar umönnunar okkar kæru föður-
ömmu og föðursystur. Okkur með
vitandi biðum við ekki það auðnu
tjón, sem börn annars geta beðið
af slíku áfaili. Pabbi reyndi líka
alltaf að reynast okkur, bæði sem
ástríkur faðir og móðir. Mér er ó-
hœtt að segja, að hann unni Ein-
ari sínum af Innstu kröftum sálar
sinnar. Hann var enginn flysjung-
ur að eðlisfari og helgaði okkur
börnum sínum og heimili krafta
sína óskipta.
Rétt eftir þessa dimmu skúr
eignaðist föðursystir okkar dreng,
sem varð okkur öllum til gleði sem
litli bróðir, þar sem hann hafði
efcki á annan föður að fealla, en
móðurbróður sinn. Eigum við
Tóta nú yngri bróður í Vest-
mannaeyjum þar sem Sigurjón
Vídalín Guðmundsson er.
Við Moldnúpssystkinin vorum
alin upp við eftirlæti og frelsi,
miðað við það, sem þá tíðkaðist í
harðréttinu við lífsbaráttuna.
En við vorum líka alin upp við
mikia sannleiksást og öbrigðult
traust á Guðs almætti og hand-
leiðslu, jafnframt því að níðast
aldrei á þeim, sem voru minni
máttar.
Þar sem pabbí var oftast ein-
yrki, eftir að við komumst á legg,
þá kallaði lífið okkur ung til strits
og starfa. Þá kom það sér vel að
Einar var sterkur og duglegur.
Hann var ekki gamall þegar hann
fór að stunda sjóinn í Vestmanna-
eyjum, sem í þá daga voru 1 meira
nábýli við okkur Eyfellinga en nú
á dögum allrar tækninnar og fram
faranna, þótt undarlega kunni að
hljóma. — Þá var ei til Steina-
staða leiðin löng — stendur þar.
Þá var ekki langt að líta yfir sund-
ið, þvl þá var helzt ekki hugsað
um krókaleiðir, heldur að öllum
jafnaði farið beint, þótt oft reynd
ist það nokkuð torsótt og oft var
líka telft á tæpasta vað. En Eyjarn
ar voru okkar Fjallamanna óska-
og ævintýraland og þangað leituðu
ungir menn og konur til fjár og
frama. Einar var svo gæfusamur
að lenda á völdum heimilum, þeg-
ar hann lagði út í heiminn bæði
ungur og óreyndur, þá voru góð
heimili ennþá öruggt vígi andleg-
ar og líkamlegrar menningar.
Fyrst lenti hann hjá Helga Guð
mundssyni í Steinum og Þórunni
konu hans.
Hann var víst aðeins 14 ára þeg-
ar hann kom þangað fyrst. Þór-
unn í Steinum var ein af þeim
ágætustu konum, sem ég hef haft
kynni af. Það var ekki einungis að
hún reyndist Einari sem móðir,
heldur lét hún einnig okkur syst-
ur njóta gjafmildi og alúðar. Þá
má nefna þau Staðafellshjón Ein-
ar Runólfsson og Kristínu Trausta
dóttur, reri Einar á þeirra vegum
með Guðjóni Jónssyni á Heiðl, sem
þá átti Kára Sölmundarson með
Einari Runólfssynl. Guðjón var
Fjallamaður að uppruna, dugmik-
ill sjósóknari og fengsæll aflamað-
ur.
Þá ber að nefna þau ágætu
Skuldarhjón, Sigurð Oddsson og
Ingunni Jónasdóttur konu hajja, j
þau reyndust ekki einungS íflhatí j
órjúfandi tryggðarvínlr, heldur og j
okkur öllum i Moldnúpsheimilinu, ;
Síðustu vertíðirnar, sem Einar rerl i
í Eyjum, var hann stýrimaður hji í
þeim Skuldarþræðrum, hvorum (
fyrir sig, Ólafi og Oddi Sigurðs- j
sonum. Ólafur er nú dáinn fyrir ,
aldur fram, en hér skai Oddi færð S
hinzta kveðja frá góðum vini og i
skipsfélaga.
Á þessum tímum fengum við
að lifa mörg unaðsleg og heilla
drjúg var, þegar vertíðinni var
lokið og guð gaf okkur Einar heil- í
an heim, með feng af blessun í bú.
En það var þvl miður meira en )
allir gátu sagt, því oft bárust sárar 1
og þungar helfregnir heim til j
Fjallanna, og þar áttu margir um ;
sárt að binda, eftir þá þungu !
skatta er Ægir krafðist í sinn j
hlut.
En Einar sótti þangað aðeins
björg og blessun. Meira að segja ,
sótti hann þangað sína elskulegu j
eiginkonu, sem var Meðallending j
ur. ;
Hann hefur vist kynnzt henni i
hjá Bjarna Sveinssyni og Ragn- !
hildi Þórðardóttur frá Steinhóli. j
En Bjarni var frá Melhóli í
Meðallandi þar sem Eyja Einars
fæddist. Það var líka með fádæm-
um hvað Einar hélt upp á þessi
sæmdarhjón, þótt hann að vísu
dveldi um tíma á vegum þeirra
til sjós. En það hafa svo margra
vegamót legið um Vestmannaeyj-
ar.
Það var fyrst 1929, þegár Einar
var búinn að vera í hjónabandi
um eins árs skeið og hafði eign-
azt sinn frumgetna son Guðjón, að
hann um haustið dreif sig til Vest-
mannaeyja og gekk þar í sjó-,
mannaskóla, sém veitti réttindi til j
formennsku á minniháttar fiski- ■
skipum, eða þeim skipum, sem þá
voru uppistaðan í skipastóli Vest-
mannaeyja. Hann hafði heppnina
með sér og náði prófinu, þótt
hann hefði ekki staðmikla undir-
búningsmenntun. En hann var eðl-
isgreindur maður og þar að auki
hygginn og reyndur sjómaður. Atti
enda formannsblóð í æðum frá
báðum ættum. Frá þessu var hann
formaður eða stýrimiaður í Eyjum,
þau 14—15 ár, sem hann átti þá
eftir að dveljast þar á vertíð.
Einar kunni vel að sjó, bæði á
rúmsævi og einnig við sandabrim-
ið, sem hann hafði alltaf vanizt
ÍSLENDINGAÞÆTTIR
13