Íslendingaþættir Tímans - 26.08.1970, Qupperneq 2

starfar sem flugfreyja á sumrin.
Og Önnu, sem er fædd 1955, og
er við skólanám.
Þau áttu tvö barmabörn, og fórst
annað þeirra með þeim á Þingvöll-
ium. Það var Benedikt Vil-mundar
son, sonur Valgerðar og Vilmund
ar Gylfasonar. Hann var fjögurra
ára. Hitt barnabarnið er Bjarni,
þriggja ára, sonur Guðrúnar og
Markúsar Jenssen.
Bjarni Bemediktsson lauk stú-
dentsprófi frá Menntaskólanum í
'Reykajvík 1926 og lagði því næst
stund á Taganám í Háskólanum, en
þaðan lauk hann embættisprófi ár
ið 1930. Þá hélt hanm til framhalds
nárns í stjórnlagafræði við háskóla
í Beriín og Kaupmannahófn, en
kom heim árið 1932 og var skip-
aður prófessor við Háskólann. Var
nann þá 24 ára gamall.
Bjarni gegndi prófessorsembætt
inu til ársins 1940, en þá tók hamn
við embætti borgarstjóra i Reykja
, vík. Hann hafði þá um nokkurt
i skeið, eða frá 1934, átt sæti í boig
larstjórn, og var svo til 1942 og svo
aftur frá 1946 tií 1949. Hann var
borganstjóri til ársins 1947, en það
ár hófst ráðherraferill hans.
Hann var fyirsti utanríkis- og
dómsmálaráðherra og gegndi þeim
.embættum til ársins 1953. Það ár
< varð hamn dómsmála og mennta-
■ máiaráðherra og gegndi því em
! bætti til 1956.
Frá 1956 til 1959 var Bjarni rit
, stjóri Momgunblaðsins, en varð síð
. an dómsmála-, og iðnaðarmála og
kirkju- og heilbrigðismálaráðherra
í ríkisstjórn Ólafs Thors. Þegar
: Ólafur Thors lét af embætti í nóv.
1963, tók Bjarni við því embætti
< og gegndi því til dauðadags.
Bjarni Benediktsson var kjörinn
í miðstjórn Sjálfstæðisflokksims ár
íið 1936 og á alþingi fyrir flokk
I inn árið 1942 og sat þar síðan.
• Hann var lengi varaformaður
■ flokksins, og tók við formennsk-
unni af Ólafi Thors árið 1961.
Bjarni Benedikbsson gegndi fjöl
mörgum öðrum störfum. Hamn var
t.d. stjórnarformaður Almenna.
bókafélagsins frá upphafi, og sat í
stjórnum Eimskipafélags íslands,
Sparisjóðs Reykjavíkur og ná
grennis um árabil og í stjórn Ár-
í vakurs frá 1955. Hann sat allsherj
arþing Sameinuðu þjóðanna og var
jí fjölmörgum inmlendum nefndum
' og ráðum.
Einnig ritaði Bjarni mikið um
stjórnmái, lög og ýmis önnur mál,
a
og hefur hluti af greinum hans og
ræðum þegar verið gefinn út á
vegum Almenna bókafélagsins.
Meðal rita Bjarna Benediktsson
ar er „Deildir Alþimgis“, sem kom
út sem fylgirit Árbókar Háskóla
íslands og síðar í bókaformi árið
1939. Á prófessorsárum sínum gaf
hann einnig út í handriti fyrir-
lestra um Dómstóla og réttarfar
og Ágrip af íslenzkri stjórnlaga
fræði 11.
Þá hefur hann ritað margar
greinar um lögfræðileg og stjórn-
fræðiTeg efni í ýmis tímarit og af
mælisrit.
Bjarni Benediktsson var sæmd
ur heiðursdoktorsnafnbót í lögum
á hálfrar aldar afmæli Háskólans
árið 1961, og var auk þess sæmd
■ur mörgum heiðursmerkjum.
Frú Sigríður Björnsdóttir fædd
ist árið 1919, dóttir hjónanna
Björns Jómssonar, skipstjóra í Ána
naustum, og Önnu Páísdóttur.
Benedikt Vilmundarson, dóttur-
sonur þeirra hjóna, fæddist 1966,
sonur þeirra Valgerðar og Vil-
mundar Gylfasonar, sonar Gylfa Þ.
Gíslasonar menntamálaráðherra
og konu hans, frú Guðrúnar Vil-
mundardóttur.
t
Ólafur Jóhannesson, formaður
Framsóknarflokksins, minntist
hinna Látnu í Tímanum 16. júli með
eftirfarandi orðum:
Þegar sorgartíðindin um hið
sviplega fráfall forsætisráðherra-
hjómanna spurðust, áttu orð Jón-
asar skálds HaTlgrímissonar áreið
anlega við:
Nú reikar harmur í húsum
og hryggð á þjóðbrautum.
Svo djúp voru áhrif þeirrar harma
fregnar. Og í dag eru forsætisráð
herrahjónin, Bjarni Benediktsson
og Sigríður Björnsdóttir, og dótt
ursonurinn ungi, kvödd af þjóð-
inni allri. Á þeirri kveðjustund er
margs að mimnast, en í fáeinum
kveðjuorðum verður fátt eitt sagt.
Með dr. Bjarna Benediktssyni
er hniginn í valinn einn svipmesti
stjórnmálamaður þjóðarinpar.
Hann hefur í störfum sínum kom
ið víða við og markað hér dýpri
spor en flestir aðrir samtímamenn
hans. Síðasta áratuiginn hefur hann
óefað verið valdamesti og áhrifa-
rí'kasti stjórnmálamaður Tandsins.
Þegar slíkir menn hverfa af sjón
arsviðinu, verður skarð fyrir
skildi.
Bjarni Bemediktsson átti að baki
óvenjulega glæsilegan starfsferil.
Hann varð ungur að árum kennari
í lögfræði, borgarstjóri í Reykja-
vík liðlega þrítugur að aldri, var
ráðherra um tuttugu ára skeið, og
þar af síðustu sjö árin forsætisráð
herra. Alþingismaður var hann frá
því 1942. Formaður SjáTfstæðis-
flokksins var hann frá 1961, en
hafði þá áður um árabil verið vara
formaður. Auk þess gegndi hann
fjölmörgum trúnaðarstörfum öðr-
um, sem hér verða eigi rakin. Öll
starfssaga hans ber því vitni, að
allt frá unga aldri og æ síðan naut
hann mikils og óvenjulegs trausts
þeirra, er þekktu hann bezt. Ég
held og, að ekki sé ofmælt, að
stjórnmálaandstæðingar hafi al
mennt virt hann og viðurkennt,
þrátt fyrir allt sem á milli bar.
Allt frá æskuárum hafði Bjarni
Benediktsson ríka hneigð til fræði-
mennsku og stjórmmálastarfa. Má
vera, að framan af hafi þessir þætt
ir nokkuð togazt á um hann. En
allan síðari hluta ævi hans sátu
stjórnmálin í fyrirrúmi, og hans
er nú fyrst og fremst minnzt sem
stjórnmálamanns. Þó hygg ég, að
fræðistörfin hafi jafnan átt í hon-
um ríkan þátt. Og honum auðnað
ist að inna af hendi fræðistörf,
sem lengi halda gildi. Lagadeildin
sýndi honum því verðskuldaðan
sóma, er hún sæmdi hann doktors
nafnbót. Hygg ég, að honum hafi
þótt vænt um þann virðingarvott.
Ég kynntist Bjarna Benedikts-
syni fyrst sem kennara í lögum.
Ég var nemandi hans öll námsár
mín í Háskólanum. Á ég um hann
góðar minningar frá þeim árum.
Hann var góður kennari, skýr,
ákveðinn og þungur á bárunni.
Það varð síðar hlutskipti mitt að
fást sérstaklega við þau fræði, er
hann kenndi, og hef ég á ýmsan
hátt stuðzt við þann grundvöll er
hann lagði.
Eftir að ég kom á Alþingi, og
reyndar áður, átti ég við hann
margvísleg samskipti á stjórnmála
sviðinu. Þar vorum við á öndverð-
um meiði, og sá ég hann því auð
vitað frá annarri hlið en samherj
ar, og er mín mynd af honum því
eðlilega önmur en þeirra. Hann
var sterkur pólitískur andstæðing-
ur, skiapheitur baráttumaður,
slyngur málafylgjumaður og gat
ÍSLENDINGAÞÆTTIR