Íslendingaþættir Tímans - 26.08.1970, Blaðsíða 25

ÁTTRÆÐ:
Sigurlaug Guðmundsdóttir
frá Hvammi í Norðurárdal
80 ára varð 24. júlí s.l. frú Sig-
Urlaug Guðmundsdóttir frá
Hvammi í Norðurárdal, ekkja
Sverris heitins Gíslasonar, nú tii
heimilis að Skólabraut 37, Seltjarn-
arnesi. Sigurlaug fæddist að Lund-
um í Stafholtstungum, dóttir merk
ishjónanna Guðlaugar Jónsdóttur
frá Melum og Guðmundar Ólafs-
sonar bónda að Lundum, sem var
Ikunnur fyrir félagsmálastörf í
héraði, og búhöldur mikill.
Sigurlaug ólst upp í föðurgarði.
Stundaði nám í kvennaskólanum á
Blönduósi, en slíkt var fátítt um
þær mundir að stúlkur úr sveit
færu í skóla.
Árið 1916 giftist Sigurlaug
Sverri Gíslasyni bónda í Hvammi
— hinum landskunna bændaleið-
toga og félagsmálamanni, og þar
bjuggu þau hjón rausnarbúi milli
40 og 50 ár og eignuðust 6 mann-
vænleg börn, sem öll eru á lífi.
Fyrstu búskaparárin í Hvammi
voru mikil harðinda og erfiðleika-
ár, er reyndi mjög á þrek frum-
býlinganna í Hvammi.
Á þeim árum voru íslenzku
bændabýlin þægindasnauð. Þá var
Núpi, lét breyta þvi og endurbæta.
har bjuggu þau síðan. Séra Sig-
tryggur andaðist 3. ágúst 1959, en
Hialtlína býr þar enn. Sonardóttir
hennar var hjá henni á skyldu-
námsaldrinum, en síðustu tvö ír-
in er hún þar ein og þar vill hún
helzt dvelja, meðan heilsa og kraft-
ar leyfa.
Frú Hjaltlína er vel gerð og gef
*n ..til munns og handa“ eins og
^omizt var að orði.
Hún er svo vel verki farin og
vandvirk, að fágætt má teljast.
Hún skrifar enn í dag svo falíega
rithönd, að slíkt sést nú varla.
Um saumaskap og hannyrðir er
nið sama jð segja. Hún hraðar sér
ekki, en lætur vandvirknina og
snyrtimenosKuna sitja hvarvetna í
iyrirrúmi. Hún hefur góða söng-
rodd og er söngvin. Heilsteypt í
hvorki rafmagn né miðstöðvarhit-
un, aðdrættir langsóttir og erfiðir
enda varð sveitafólkið að bjargast
að miklu leyti á heimaframleiðslu,
og þá kom sér vel að húsfreyiurn-
ar kynnu að vinna ull til fata
ásamt fleira.
Þegar á fyrstu búskaparárum
skapgerð og trú bindindishugsjón-
inni, emda lengi starfað í st. Gvðu
No. 120, ásamt manni sínum og
fleiri góðum mönnum á Núpi.
Hún er í einu orði sagt drengur
góður. sönn og hreinlynd. Hlotið
hefur hún viðurkenningu ríkisins
fyrir ágæt störf við ræktun og
fræðslu. Sæmd riddarakrossi
Fálkaorðunnar fyrir nOkkrum ár-
um.
Ég 1 enda þessi afmælisorð
mín, j' ) því að þakka henni æfi-
langa I nningu og vináttu, og bið
hana a' afsaka það sem er van-
sa-'t í gj *i-n þessari.
ú ð síðustu bið ég henni blessun-
ar ruðs og verndar og að æfikvöld
he’ nar megi verða friðsælt og fag-
urt.
Jóhannes Davíðsson.
þeirra hjóna í Hvammi hlóðust
rnörg og vandasöm opinber störf
á húsbóndann, og varð hann af
þeim ástæðum oft að dvetja fjarri
búi sínu.
Það féll því á herðar húsfreyj-
unmar í Hvammi að stjórna heim-
ilinu og annast uppeldi barnanna
ein, í forföllum húsbóndans
Við túnið í Hvammi liggur þjúh
vegurinn til Norðurlands. Með^a
al'lar ár. voru óbrúa^ar og margir
ferðuðust jafnvel gangandi milli
bygeía. var oft gestkvæmt i
Hvammi.
f Hvammi er einnig kirkjusetur
og var af beirri ástæðu oft saman-
komið fjölmenni þar, sem hlaut
gó A i fyrirgreiðslu.
Ég geri ekki ráð fyrir að ungu
húsfreyjurnar í dag skiTjj til hlít
ar hve mikið starf hefur verið lagt
á herðar ungrar konu á þeim ár-
um á heimili sem Hvammi í Norð-
urárdal.
Að sjá stórum barnahóp far-
borða ásamt mörgu heimilisfólki,
taka á móti gestum og veita þeim
beina við þær aðstæður. er þá
voru í sveitum, er mikið þrekvirki.
Það hættir svo mörgum tiT að
gleyma hvað eldra fól'kið vann En
við sem þekkjum Sigurlaugu frá
Hvammi vitum að hún hef
ur gengið æðrulaus til verka. Sig
urlaug er yfirlætislaus kona, hóg
vær og prúð í framgöngu, en
ákveðin og heldur vel á sínu máli,
greind og fylgist af áhuga með
opinherum málum.
Hlutur Sigurlaugar frá Hvammi
er stór í sögu sveitar og héraðs.
Það er erfitt hlutverk að gegna
foystu á stóru heimili, en þetta
var oft hlutverk Sigurlaugar, þair
sem maður hennar var kalTaður
til fjölþættari félagsmálastarfa en
flestir aðrir íslenzkir bændur.
Endurminningar minar um
heimili þeirra Sigurlaugax vg
Sverris i Hvammi verða mér áv•* lt
kærar. Þar var gott að koma ’g
gott að dvelja. Frá Hvammi fór
ÍSLENDINGAÞÆTTIR 25