Íslendingaþættir Tímans - 11.11.1970, Blaðsíða 2

fögrum vorkvöldum og stjörnu-
heiðum himmi var arfur, sem hún
aldrei týndi. Áhugi henmar á mann
lífinu og öllu litskrúði þess var
igjöf að heiman, sem entist henni
tii síðasta dags. Þess vegna sýndi
hún mér blómin sín og garðinn,
fáum dögum áður en hún andað-
ist, af 'sama áhuga og sömu ástúð
og hún hafði svo oft gert áður,
og þess vegna talaði hún um menn
ina, sorgir þeirra og gleði. af sömu
hjartahlýju og umhyggju og hún
hafði ætíð gert áður.
Hinn 18. júlí 1915 giftist Aðal-
björg Pálsdóttir unnusta sínum,
Agli Þórlákssyni kennara. Hann
fæddist að Þóroddsstað í Köldu-
kinn 6. marz 1886. Föður sinn
missti hann ungur. Var hann að
miklu leyti alinn upp hjá Guðrúnu
Tómasdóttur og Páli H. Jónssyni
í Stafni í Reykjadal. Hann stund-
aði nám í Gagnfræðaskólanum á
Akureyri og lauk síðam kennara-
prófi 1910. Hafði hann verið kenn
ari í Bárðardal nokkur ár, er þau
Aðalbjörg felldu hugi saman. Eg-
ill Þórláksson var yfirburða kenn-
ari, enda þjóðkunnur sem slíkur.
Mjög var jafnræði með þessum
ungu hjónum hvað snerti glæsi-
menmsku, lífsgleði, lífsáhuga og ó-
venjule'ga mannkosti. Aðalbjörg
hafði verið við hússtjórnar- og
hannyrðanám í Reykjavík. Verald-
arauður var þeim hins vegar ekki
tiltækur. Þó áttu þau einn þann
grip, sem þeim var einkar kær og
var þeim í einu sem fósturbarn,
vinur og bróðir. Það var steimgrár
gæðingur, sem fósturforeldrar Eg-
iis höfðu gefið honum, þegar leið-
ir hans og þeirra skildu.
Ungu hjónin fluttu nú heimili
sitt til Akureyrar. EgiII fékkst við
heimiliskennslu, og safnaðist
þeim hjónum fljótt, þá sem jafn-
an síðan, auður mikillar vináttu
og kærleika allra, sem þeim kynmt
ust og sem þau höfðu eitthvert
samneyti við. Til slíkrar auðsöfn-
unar voru þau bæði jafnvel fallin.
Árið 1919 réðst Egill Þórláks-
son sem kennari til Húsavíkur.
Þar gerðist Aðalbjörg Pálsdóttir
húsmóðir á nýju heimili og í nýju
umhverfi. Þau bjuggu þar í leigu-
húsnæði á ýmsum stöðum og nutu
vinsælda í nábýli, en kenmaralaun-
in voru lág. Veraldarauðurinn var
þeim óáleitinn enn sem fyrr. en
gestrlsni, hjálpsemi og umhyggja
fyrir mannlífinu þeim mun meiri.
Egill leitaði sér atvinnu á sumrin
t
við ýmij störf og enda Aðalbjörg
líka. M þurftu þau einnig að afla
fóðurs handa gæðingnum góða á
meðan samfylgd þeirra og hans
entist.
Nokkrum árum eftir að þau
komu til Húsavíkur fékk Aðal-
björg Pálsdóttir nýju verkefni að
sinna, er hún gekk í móðurstað
kornungri frænku sinni. Fórst
henni jafnvel úr hendi hvort
tveggja, húsmóðurstaðan og móð-
urumhyg’gjam. Húsnióðir var hún í
fremstu röð og heimili hennar,
hvar sem það var og hvernig sem
aðstaðan var, bar bott mannkost-
um henmar og hæfileikum. Fóstur-
barnið varð þeim hjónum báðum
sem það væri þeirra eigið barn.
En aldrei var húsmóðurstarfið
henni sá fjötur um fót, að hún
sinnti ekki gestum sínum og rækti
vináttu við fjölda heimila á Húsa-
vík. Þegar þau, Egill og Aðalbjörg
fluttu þaðan eftir 20 ára dvöl,
höfðu þau með sér dýran sjóð ást-
úðar fjölda fólks, jafnt ungra sem
aldraðra. Entist sá sjóður þeim
ævilamgt og átti enda eftir að auk-
ast og margfaldast. Vinsældir
þeirra hjóna voru spunmar úr mörg
um þáttum og þættir hvors um
sig undnir þráðum hins, svo að
sú voð verður ekki rakin sundur.
Einn þessara þátta var gleðin, og
hláturinn hennar Aðalbjargar er
vinum hennar ógleymanlegur. Og
hæfileikinn til gleði entist henni
til hinzta dags. Annað sterkt ein-
kenni í skapgerð hemnar var hinn
brennandi áhugi. Náði sá áhugi til
fjölmargra viðfangsefna í félags-
málum og þjóðmálum, þótt hún
hefði sig lítt í frammi á þeim svið-
um. En hún brann af löngun til
að ræða þau mál í einrúmi við
vini sína. Þau voru henni hluti af
mannlífinu og arfur heiman að frá
Stóruvöllum.
Leiðin lá nú aftur til Akureyr-
ar. Þar gerðist Egill kennari við
barnaskólann í 10 ár og síðan við
Gagnfræðaskóla Akureyrar á með-
an aldur hans leyfði lögum sam-
kvæmt.
Á Akureyri bjuggu þau enn í
leiguhúsnæði á ýmsum stöðum.
Enn sem fyrr bjó Áðalheiður heim
ili sitt þeirri hlýju og reisn er ein-
kennt hafði hana í föðurgarði og
fylgdi henni alla ævi. Þegar hús-
bóndinn fór til vinnu sinnar gekk
húm með honum til dyra, eins og
hún væri að fylgja kærum vini,
klæddi hann í frakkann, hagræddi
tref'linum um háls hans og bjó
hann að öllu því iíkast sem hann
væri að fara til fundar við þjóð-
höfðingja til að setjast þar í rit-
ara stól. Síðan kvöddust þau, eins
og verið væri að skilja til lang-
frama. Úti á götunrli leið ekki á
löingu þar til Iitlum, köldum hönd-
um hafði verið smokrað í lófa kenn
arans, þegar ungir nemendur áttu
með honum samleið í skólann, en
húsmóðirin gekk til vinnu sinnar
og heimilismennin'gar innan húss,
þar sem handbragð hennar, hvort
heldur var á hannyrðum eða heim
ilisstörfum, bar slí'kri menningu
fagurt vitni.
Þannig liðu árin, þar til að því
kom að Aðalbjörg og Egill Þórláks
son fiuttu í eigið húsnæði í nýju
einbýlishúsi að Grænumýri 5 á
skipti i lífi þeirra og þótti mörg-
um sem fyrr hefði mátt verða. En
Egill og Aðalbjörg gengu samstíga
straumi tímans og létu brambolt
og byltingar eftir þeim er slíkt
hentar. Þau ræktuðu garð mann-
lífsins hvar sem þau voru, og
hvert sem þau fóru. Um það voru
þau samtaka, en biðu veraldargæð
anna í fyllingu tímans
Umhverfis hið nýja og góða hús
komu þau sér upp fögrum skrúð-
garði og þar annaðist Aðalbjörg
blóm sín og trjáplöntur eins og
börn væru. Innan húss lauk hún
uppeldi fósturdótturinnar og tók
síðan son hennar til fósturs og
flutti yfir til hans móðurást sína
og umhyggju. Þar bjó hún ástvin-
um sínum hið fegursta og hlýjasta
heimili. Og þaðan fylgdi hún
manni sínum á sjúkrahúsið í síð-
ustu ferðina. Hann andaðist á
Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri
26. júlí 1966.
Þegar Egill Þórláksson hætti
kennslu fyrir aldurs sakir við
Gagnfræðaskóla Akureyrar, var
starfsorka hans og þó einkum
mannræktaráhugi engan veginn
þrotinn. Þá stofnaði hann sinn eig
in smábarnaskóla heima í stofu
þeirra hjóna. Þar kenndi hann
mörgum ungum Akureyring'um að
stíga fyrstu sporin á menntabraut-
inni, sem stundum átti eftir að
verða löng. Það þótti mikið happ
að ’koma barni sínu i þennan litla
skóla. Þá fékk Aðalbjörg Pálsdótt-
ir enn nýtt fóstrustarf. Hún tók á
móti nemendunum í forstofunni,
klæddi þá úr 'kápum og skóm.
Börnin komu oft löngu áður en
ekólinn átti að byrja, full eftirvænt
ISLENDiNGAÞÆTTIR