Íslendingaþættir Tímans - 23.01.1972, Page 3

_ ^
Runólfur Asmundsson
„Náttúran skapar manninn”
Öræfin á íslandi. Ætli þetta sé
e'kki eitthvert kaldranalegasta nafn
á mannabyggð í veraldarsögunni.
Ég minnist þess frá unglingsárum
mínum á Norðurlandi, að um mig
fór hálfgerður hrollur, þegar
minnzt var á Öræfasveitina, sem
maður vissi það ieitt um, að hún
var innikróuð af mestu jökulvötn-
um landsins, er voru ýmist illfær
eða ófær nema fulginum fljúgandi.
Það var því með eftirvæntingu
og nokkrum ugg, að ég fulltíða
maður, lagði í fyrsta sinn leið mína
austur yfir Skeiðarársand til þess-
arar ævintýrasveitar. Síðar lá leið
mín það oft um Öræfin, að mér
eðlileg, en aldrei heyrði ég hana
hallmæla nokkrum manni. Hún
var ein af þeim, sem hafði skap-
bætandi áhrif á þá, sem í návist
hennar voru. Ekki kvartaði hún
þó á móti blési, og raunirnar að
því er varðaði ástvinamissi bar hún
af mikilli stillingu, enda er það
ekki háttur þessa frændfólks að
bera íilfinningar sínar á torg.
Ég heimsótti Sveinlaugu jafnan,
er ég var á ferð fyrir austan hin
síðustu ár. Samræður okkar fóru
yfirleitt fram í léttum tón, og af
hennar fundi fór ég oftast í góðu
skapi.
Öllum afkomendum Sveinlaug-
ar óska ég velfarnaðar og er þess
fullviss að minningarnar um móð-
urina, ömmuna og langömmuna
verður þeim gott veganesti á ófar
inni leið.
Persónulega eru efst í huganum
þakklæti fyrir margar ágætar
rabbstundir, er við áttum saman.
Síðast en ekki sízt ber mér að
þakka góðverkið, sem hún vann,
þegar hún kenndi honum Frissa að
dansa.
Friðrik Steinsson.
gafst færi á talsverðum kynnum
af sveitinni og íbúum hennar. Og
hvílík kynni: Ein svipmesta nátt-
úrufegurð, sem sést í sveit á ís-
landi. Eina sveitin, er hefur hvort
tveggja í senn, seiðmagn hálendis-
ins og blíðu sveitasælunnar. Hvergi
á landinu hefi ég kynnzt jafn lang-
varandi veðurblíðu og sums staðar
í Öræfum, enda þótt þar geti og
brugðið til stórviðra. Þessi einangr
aða sveit í jöklanna skjóli hefur
ekki svikizt undan því lögmáli nátt
úrunnar, að móta börn sín eftir
eigin mynd. Þar býr hreinskilið,
drenglundað og hjálpsamt fólk,
með gestrisnina í guðastóli og kann
ráð til að leysa hvers manns vanda.
Þetta er margra alda arfur, sem
einangrunarneyðin hefur þroskað
til meiri fullkomnunar en almennt
gerist. Hjartahlýja, æðruleysi, yfir-
vegun og karlmennska er aðals-
merki Öræfinga.
í þessum gróðurreit manndóms
og mannkosta fæddist Runólfur
Ásmundsson hinn 20. apríl 1894
að Hnappavöllum, ósvikinn sonur
æskustöðvanna. Foreldrar hans
voru Þuríður Runólfsdóttir og Ás-
mundur Davíðsson, sæmdarhjón,
er þá dvöldust í húsmennSku, en
fluttust litlu síðar að Hofi, þar
sem þau hófu búskap og bjuggu
lengst af, en síðast í Sandfelli.
Runólfur var elztur 6 barna, og
eru aðeins tvö þeirra lifandi. Run-
ólfur dvaldist æskuárin á Hofi, en
frá fermingu og fram undir tví-
tugt vann hann að sveitastörfum
hér og þar í Öræfum. Þá hvarf
hann til sjómennsku á Eyrarbakka
og síðan í Þorlá’kshöfn, en þar var
hann jafnframt ráðsmaður í 9 ár
hjá Þorleifi alþingismanni Guð-
mundssyni frá Háeyri.
í janúarmánuði 1925 tók hann
þátt í björgun enskra togarasjó-
manna úr sjávarháska í Þorláks-
höfn. Hlaut hann fyrir það heiðurs
pening og áletrað vasaúr frá Breta
konungi.
Árið 1927 fluttist hann til
Reykjavíkur og gerðist togarasjó-
maður í nokkur ár, en stundaði
síðan landvinnu: Var um skeið vigt
armaður við kolaverzlun Þórðar
Ólafssonar, en árið 1949 gerðist
hann starfsmaður Olíufélagsins h.
f., og vann hjá því til 1970, að
hann kenndi vanheilsu, er endaði
með sjúkrahúsvist á Landakoti,
þar sem hann andaðist.
í upphafi þessarar greinar er
manngerð Runólfs þeigar óbeint
lýst. Til viðbótar skal þess þó get-
ið, að hann var eftirsóttur starfs-
maður sökum dugnaðar, reglusemi
og trúnaðar. Þessi vinfasti dreng-
skaparmaður er eftirsjá hverjum
þeim, sem honum kynntist eða
með honum starfaði.
ISLENDINGAÞÆTTIR
3