Íslendingaþættir Tímans - 23.01.1972, Blaðsíða 32

80 ára:
Jón G. Kjerúlf
fyrrverandi verðlagseftirlitsmaður Tungu Reyðarfirði
Einhvern veginn hefur það vilj
að þannig til, að ég hef aldrei haft
tök á því að heimsækja Jón Kjer-
úlf, á Reyðarfirði, á þessum svo
kölluðu merkisdögum í lífi hans,
og svo ikann enn að fara. IÞess
vegna vil ég nú biðja íslendinga
þætti Tímans að bera þessum vini
mínum kveðju mína, ásamt nokkr-
um ávarpsorðum, þegar hann nú
fyllir áttunda áratuginn.
Jón Guðmundsson Kjerúlf fædd
ist á Fljótsbákka í Eiðaþinghá 14.
desember 1891. Foreldrar hans
voru hjónin Vilborg Jónsdóttir
bónda Magnússonar á Kleif í Fljóts
dal og Sigríðar Sveinsdóttur frá
Götu, sem var afbýli frá Skeggja
stöðum í Fellum (nú Holt) og Guð-
mundur Andrésson Kjerúlf bóndi
á Melum í Fljótsdal, en hann var
sonur Jörgens Kjerúlf læknis á
Brekku og konu hans Önnu Jóns
dóttur bónda á Melum. (Um ættir
þessar má lesa í Ættum Austfirð-
inga og íslenzkum æviskrám P. E.
Ólasonar).
Guðmundur var bróðir Þorvarð
ar læknis Kjerúlf á Ormarsstöðum
í Fellum, og árið eftir fráfall hans,
eða 1894, fluttist hann að Ormars-
stöðum og bjó þar í 5 ár. Frá Orm
arsstöðum fluttist hann svo að
Sauðhaga á Völlum og þá var þessi
fjolskylda komin í næsta nágrenni
við mig, því að foreldrar mínir
fluttu sama vorið frá Sauðhaga að
Víkimgsstöðum, að ég held, að
nokkru fyrir tilmæli þeirra Valla
neshjóna. Frú Guðríður Óafsdótt-
ir Hjaltested, ekkja Þorvarðar
læknis, er þá gift séra Magnúsi Bl.
Jónssyni í Vallanesi og mun hún
mjög hafa þráð að hafa þetta fólk
nálægt sér, vegna fyrri tengda og
góðra kynna.
Ég hef oft látið að því liggja,
að ég hafi átt alveg sérstaklega
igott nágrannafólk, til allra ótta, á
æsku- og uppvaxtarárum mínum á
Víkingsstöðum. Þarna á þessum
32
,,Tanga“ var þéttbýlt og þröngbýlt
í þá daga. Gripir margir á hverj
um bæ, því að búskapur og af-
koma mátti sjálfsagt teljast góð,
en þrátt fyrir þetta nábýli, sem
svo möngum hefur orðið að fóta
kefli, fyrr og síðar, fór svo vel á
með þessum heimilum. að ó betra
varð ekki ikosið og talar það sínu
máli um gerð þessa áigæta fólks.
Fylgdi því þó öllu heilsteyptur, per
sónulegur blær. sem gerir minn-
inguna um það ljósa og ánægju
lega.
Vilborg óg Guðmundur eignuð
ust 8 börn: Tvær dætur dóu í
æsku, en upp komust auk Jóns,
Anna, er giftist Sveini Pálssyni
Pálssonar prests í Þingmúla. var
hann fóstursonur hinna kunnu
hjóna Þuríðar og Nikulásár í Arn-
kelsigerði á Völlum. Guðbiörg gift
ist Oddi Kristjánssyni húsasmíða
meistara ó Akureyri, Sigríður átti
Guðmund Guðmundsson á Freys-
hólum (lézt 1932), Sólveig giftist
Gunnari Jónssyni lögregluþióni á
Akureyri, síðar siúkrahússróðs
manni o.fl., Andrés 'kvæntist Hall-
dóru Jónsdóttur ættaðri úr Reýkja
vílk og búa þau á Akri í Reykholts
dal. sem er nýbýli úr Reyholti.
Hann kvnnti sér í æsku gróður-
húsarækt og kornrækt, bæði hér
heima hiá Klemenz á Sámsstöðum
og úti í Noreigi. Hvatti hann á sín
um tíma Jón bróður sinn til að
fara í komrækt á Hafursá. Taldi
að þar væru skilyrði góð, sem sí@-
ar sannaðist.
Vorið 1909 flytja þau Vilborg
og Guðmundur frá Sauðhaga að
Hafursá í Skóigum, næsta bæ við
Hallormsstað. Þar hafði búið við
góð efni og góðan orðstír Sigurð-
ur Einarsson og Sólveig Kjerúlf,
systir Guðmundar. Sigurður var þá
látinn og heimili Sólveigar for-
stöðulaust. Vildi hún gjarnan
stuðla að því, að þessi fjölökylda
næði verulegri fótfestu á fallegri
og góðri jörð, eins og Hafursá var
talfn.
Heimili þeirra Vilborgar og Guð
mundar gerðist nú stórt og um
fangsmikið. Auk þeirra systkina
ólust þar upp að noikkru leyti þau
hálfsystkinin Dagur Gunnarsson
síðar bóndi á strönd og Guðbjörg
í Stóra-Sandfelli, einnig Einar
Markússon f. bóndi á Keldhólum
og Þórir Ásmundsson nú bóndi á
Jaðri II. Þá er þess og að minnast,
að Sólveiig enti þarna ævidaga sína
ásamt heilsulausri dóttur sinni.
Þetta heimili var orðlagt fyrir gest
risni og menningarlega heimilis
hætti. Guðmundur var hverjum
manni dagfarsprúðari, skynsamur
og yfirlætislaus. Sóttist Vkki eftir
vegtyllum né fjármunum umfram
heimilisþarfir og Vilborg, þessi
ágæta húsmóðir, ræðin og
skemmtileg, frjálsleg og 'þægileg
við hvern sem var. Hér var bóka-
og blaðakostur meiri en annars
staðar það ég vissi og heimiliskenn
ari á veturna, lengri og skemmri
tíma, því að hinir eiginlegu barna
Framhald á bls. 30
ÍSLENDINGAÞÆTTIR