Íslendingaþættir Tímans - 23.01.1972, Blaðsíða 9

Suðurnesja og mun þa® hafa ver-
ið frumkvæði að skipulagi og föst-
um ferðum á þessari leið. Ekki
leið á löngu að hann fengi keppi
naut, sem var Steindór Einarsson,
en Einar hélt sínum hlut á hverju
gekk og hafði fargjöld læigri.
Árið 1930 hætti Einar bifreiða-
akstri og fór aftur að gera út
skip í félagi við aðra, enda mun
hugur hans alltaf hafa hneigzt
að sjómennsku og útgerð fisfki-
skipa. Árið 1934 keypti hann vél-
bátinn Örninn, nýjan eikarbát frá
Svíþjóð 36 lestir, ef ég man rétt
og gerði hann einn út í 7 vertíðir
eða öllu heldur 7 ár, því eitthvað
var báturinn við veiðar á sumrin.
Þessar vetrarvertíðir allar, var óg
hjá Einari og vann við bátinn. Þá
kynntist ég þeim hjónum vel og
eina eða tvær vertíðir hafði ég
fæði og húsnæði ó heimili þeirra.
Ég á hlýjar minningar um góðvild
þeirra í minn garð, og trygglyndi
þeirra og vinfesta fannst mér fá-
gæt. Þau gleymdu ekki gömlum
vini.
Þessar vertíðir vann Einar ekki
sjálfur við bátinn, nema að stjórna
því sem við kom útgerðinni, en
hann var fiskimatsmaður og verk-
aði fisk yfir vorið og sumarið.
Hann átti allstórt geymsluhús, sem
enn mun standa og stakkstæði þar
hjá. Þar geymdi hann veiðarfæri
og þurran fisk á sumrin. Enginn
gekk um þetta hús nema, hann
sjálfur og það var reglulega
skemmtilegt að líta þar inn, hver
hlutur á sínum stað og allt í röð
og reglu, sem bezt mátti verða. Og
snyrtimennsfka og þrifnaður Einars
náði til fjármálanna. Hann var orð-
heldinn og áreiðanlegur í viðskipt-
um og það var til þéss tekið; hvað
hann var fljótur að reka sín erindi
í baníkanum, var kominn heim aft
ur eftir fáa klukkutíma, en sumir
aðrir útgerðarmenn voru marga
daga í sömu erindagerðum. Einar
mun hafa borið gott síkyn á fjár
mál og hagfræði, og var talinn
einn af efnuðustu útgerðarmönn-
um í Keflavík á þeim tíma.
Einar Guðmundsson var vínmað
ur nokkur, var við vín einn eða
tvo daga og svo ieið stundum iamgt
á milli. Hann var ekki út um borg
og bý undir víni. Hann dralkk sitt
brennivín heima hjá sér og kona
hans umbar það fullkomlega, enda
skorti hana aldrei neitt. Stundum
ræddi ég við Einar, þegar hann
var undir áhrifum víns og þá kom
það fram, hvað hann var mikill
trúmaður. Hann trúði á handleiðslu
og forsjá æðri máttarvalda, var
mikill vinur kirkjunnar og dáði
sóknarprest sinn séra Eirík Brynj-
ólfsson.
Þau hjón voru lík að mörgu
leyti. Bæði voru þau höfðingjar í
lund, bæði stóngjöful við toág-
stadda, en skaplyndi þeirra var
ólíkt. Einar var skapmaður mikill
og vildi ékki láta hlut sinn, ef í
odda skarst og stífur á sinni mein-
ingu, ef honum þótti á sig hall-
að, en Elísabet ákipti aldrei skapi
og heldur hefði hún látið hlut
sinn, en missa geðró sina.
Þessi minningarorð eru tileinkuð
Elísabetu Sveinsdóttur, en ég hef
nú sagt miklu meira frá manni
hennar og er það ekki oft, svo að
konan sem þurrkar rýkið, sem
alltaf Ikemur þó aftur, er ekki um-
töluð. þó hún vinni sín störf á
heimilinu af alúð og samvizkusemi,
dag eftir dag og áratug eftir ára-
tug? Elísabet var igrandvör til orðs
og æðis og vann sín störf í kyrr-
þev innan vébanda heimilisins, fór
vel með allt, sem hún hefði und-
ir höndum, þó nóg væri til. Ekki
lét hún á sér bera utan heimilis,
nema ef hún fór á toarnasamkom-
ur með drengunum sínum. En gott
var og traustvekjandi fyrir þá, sem
erfitt áttu, að heimsækja hana og
finna ylinn frá handtaki hennar og
mildu brosi. Aldrei vildi hún vita
það, að hún væri kona velmegandi
útgerðarmanns, heldur vildi hún
ræða um smæð sína og vanmátt.
Slíkt var lítillæti hennar og auij-
mýkt. Ég þykist þó muna það, að<
sumar konur útgerðarmanna vissu
um stöðu sína og stand í þjóðfé-
laginu.
Frændgarður Elísabetar Sveins
dóttur er nú orðinn stór. Sigríð-
ur systir hennar átti sjö börn og
meðal barna hennar eru þeir bræð
ur Elentínus skipstjóri og Sverrir
alþingismaður. Allt þetta fóJk sem
ég kynntist fyrr á árum er gott
íólk.
Svo er fyrir að þakka, að Elísa-
bet Sveinsdóttir var eklki einstök í
sinni röð. Mikil fjöldi af slíkum
gæðakonum hafa verið til í landi
voru frá upphafi og eru enn. Þeim
ber að þakka, því að þær hafa allar
sem ein reist þann grunn, sem ís-
lenzk menning og kristindómur
standa á.
Björn Egilsson
Sveinsstöðum.
V'egna breytinga
við prentun Islendingaþátta
eru höfundar
minningar- og afmælisgreina
beðnir að skila
vélrituðum handritum,
ef kostur er.
ÍSLENDINGAÞÆTTIR