NT - 03.09.1984, Blaðsíða 13

segir Keith Humphreys, kennari á námskeiði um sérkennslu
■ Reynir Guðsteinsson.
Margir áttu erfitt með
að meðtaka kenningarnar
- segir Reynir Guðsteinsson, skólastjóri,
einn þátttakenda á námskeiðinu
■ „Það er óhætt að segja að Humphreys hafi hrært
mjög vel upp í þátttakendum á námskeiðinu og margir
hafa talað um að hann hafí eiginlega brotið niður hjá
þeim sjálfstraustið. Hann byrjaði á því að rífa niður allt,
sem við höfðum áður hugsað um þessa hiuti og síðan var
tekið til við að byggja upp á nýtt,“ sagði Reynir
Guðsteinsson, skólastjóri í Snælandsskóla í Kópavogi,
en hann var einn þátttakendanna á námskeiðinu.
Humphreys er með ýmsar
kenningar sem margir áttu erf-
itt með að meðtaka. Einkunn-
arorð hans á námskeiðinu má
segja að hafi verið að hvert
einasta barn þarfnist sér-
kennslu og það er auðvitað
alveg rétt. Grunnskólalögin
gera líka ráð fyrir að hvert
barn fái kennslu við sitt hæfi.
Kennsluaðstæður á íslandi
hafa hins vegar verið þannig
að kennarar miða miklu frem-
ur við hóp þó við reynum að
sinna hverju barni.
Þá hefur Humphreys verið
að kenna okkur að meta'upp-
lýsingar sem sérkennarar fá
frá hinum ýmsu aðilum og lesa
þær með gagnrýnum huga, og
hvað eigi að gera við upplýs-
ingarnar og hvernig eigi að
vinna úr þeim.
Þróunin hér á landi undan-
farin ár hefur verið sú að
sérbekkir hafa verið lagðir
niður, en í þessum sérbekkjum
voru nemendur sem höfðu
dregist aftur úr í námi. Nú er
miklu meira um það að sér-
kennararnir komi inn í bekk-
ina, sem nokkurs konar stuðn-
ingur við aðalkennarana og
vinni í náinni samvinnu við þá.
Þetta er raunverulega það sem
hann er að segja. Mestur tím-
inn hefur farið í það að kenna
fólkinu hér hvernig eigi að
skipuleggja þannig vinnu og
hann er með ákveðið kerfi sem
hann er að kynna fyrir okkur.
Humphreys hefur lagt mikla
áherslu á það að skólinn eigi
að mæta þörfum hvers barns.
T.d. ef að barn þarf að gæta
yngri barna, gefa því að borða
og skipta á því o.s.frv., þá
þurfi skólinn að koma með
þau atriði inn í kennsluna sem
komi barninu að gagni við
þessi störf á heimilinu.
Þá telur Humphreys allan
samanburð óæskilegan því
þarfir barnanna séu mismun-
andi. Hann telur einkunnir í
raun úreltar, en á íslandi hefur
allt miðast við það að ná
ákveðnum árangri með prófi.
Humphreys telur að með
öllum einkunnum þurfi að
fylgja umsögn um nemendur.
Annars eru skiptar skoðanir
um þetta á íslandi eins og
annars staðar og mér sýnist nú
ekki stefna í það að þessu
verði breytt.
Breytingar í skólastarfi hér
á landi, eins og víða annars
staðar er spurning um peninga.
Því miður er oftast spurt hvað
kosta breytingarnar og síðan
eru þær réttlættar í Ijósi þess
hvað þær megalíosta. I staðinn
ætti að spyrja: Hverju þarf að
breyta og síðan hvernig á að
afla fjár til breytinganna. En
það sem Humphreys hefur rætt
um er kannski frekar breyting
á hugarfari en breyting á kerf-
inu sem slíku og það væri
hugsanlegt að gera svona
breytingu innan ramma núver-
andi kerfis. Mér virðist t.d. að
í sumum framhaldsskólunum
taki fólk orðið meira mark á
umsögnum skólastjóra og
kennara, sem e.t.v. hafa verið
með nemendur í níu ár, en
einkunnum á grunnskóla-
prófum. Annars er rétt að fara
varlega í þessar breytingar,
eins og allar aðrar í skólakerf-
inu, það þýða engar byltingar,
sagði Reynir Guðsteinsson,
skólastjóri.
3. september 1984 13
ar allar persónulegar upplýs-
ingar, t.d. hvernig viðkomandi
sé í mannlegum samskiptum,
hvort hann sé úrræðagóður,
sjálfstæður o.s.frv. Ég get
nefnt sem dæmi að stórfyrir-
tæki eitt í Bretlandi er löngu
hætt að taka nokkurt mark á
unglingaprófum. Forráða-
menn fyrirtækisins segja að
það væri alveg eins hægt að
nota hæð nemendanna sem
einhverja viðmiðun um hæfni
þeirra í starfi.
Þessar breytingar sem ég er
hér að tala um þurfa ekkert að
kosta meiri peninga. Það er
fyrst og fremst hugarfari
ráðamanna sem þarf að breyta,
því breytingar sem þessar yrðu
Einkunnir á prófum gefa
litla mynd af nemendum
ekki rétt, því börn, sem þurfa
á sérkennslu að halda, eru
misgreind. Sem dæmi má
nefna börn, sem eiga erfitt
með að hreyfa hendurnar, eða
hafa minniháttar heyrnar-
skemmdir, sem læknar hafa
e.t.v. ekki uppgötvað. Ég er
sjálfur rneð skerta heyrn, en
það var ekki fyrr en ég var
orðinn rúmlega tvítugur að
aldri og kominn í háskóla að
það kom í Ijós. Það eru einnig
mörg börn, sem ekki hafa
áhuga á þeim námsgreinum, er
kenndar eru í grunnskólunum,
en þau eru ekkert heimskari
en önnur börn fyrir það. Stað-
reyndin er sú að það er breitt
bil á milli þess, sem kennt er í
skólum og þess veganestis
sem börn þurfa á að halda í
lífinu.
Við getum ekki breytt börn-
unum, en kennararnir geta
breyttstarfsháttumsínum. Það
er þess vegna miklu hagkvæm-
ara að breyta um kennsluhætti,
heldur en að vera sífellt að
kenna börnunum um.
Ég hef reynt á námskeiðinu
að kenna hvernig meta eigi
börnin, hvaða upplýsingar
þurfi að hafa og hvernig eigi að
safna þeim og síðan hvernig
eigi að kenna börnunum á
grundvelli þeirra upplýsinga.
Oft og tíðum má einfaldlega
breyta áhersluatriðunum í
kennslunni eftir hverju og einu
barni. Tökum t.d. matreiðslu.
Sum börn kunna að hafa mjög
gaman af matreiðslu og vilja
kannski læra að elda sjö rétta
máltíð. Önnur hafa e.t.v.
minni áhuga og fyrir þau væri
nóg að læra að búa til einfaldan
og fljótlegan mat.
Kennsla í skólum á ekki að
miðast við að allir nemend-
ur nái einhverju prófi, það er
rangt. Það þarf að vera sveigj-
anleiki í kerfínu og ég er mik-
ið á móti allri samræmingu. Sam-
ræmingin bitnar jafnt á þeim,
sem hafa mikinn áhuga á að
læra viðkomandi greinar og
þeim, sem minni áhuga hafa.
Hinir fyrrnefndu fá ekki að
læra nóg og hinir síðarnefndu
dragast aftur úr.
Þá tel ég að einkunnir á
■ Keith Humphreys.
prófum gefi ákaflega litla helst að koma ofan frá, sagði
mynd af nemendum. Þar vant- Keitli Humphreys.
■ I Æfingaskóla Kenn-
araháskóla Islands var
haldið námskeið uni sér-
kennslu í íiðinni viku.
Kennari á námskeiðinu
var Keith Humphreys, en
hann er yfirmaður sér-
kennslusviðs í kennslu-
fræðum við Newcastle-
upon-Tyne Polytechnic.
Við svifum á Humphreys í
hádegishléinu einn daginn
og báðum hann að segja
okkur lítillega frá nám-
skeiðinu.
Þetta námskeið er fyrir sér-
kennara, eða kennara með sér-
stakan áhuga á sérkennslu og
koma þeir hvaðanæva að af
landinu. Þátttakendur eru um
60 og þeir kenna flestir í
grunnskólum landsins, en
námskeið þetta er ekki ætlað
fyrir kennara í sérskólum.
Hugtakið sérkennsla hefur
orðið dálítið óljóst hin síðustu
ár og stundum hefur með því
aðeins verið átt við börn sem
eru miður vel gefin. Það er
■ Fjörugar umræður hafa spunnist um kenningar Humphreys á námskeiðinu enda kveður hér
nokkuð við nýjan tón í kennsluháttum. NT-myndir: Roberi