NT - 22.02.1985, Blaðsíða 9

Föstudagur 22. febrúar 1985 9
Medic Alert:
Öryggiskerf i fyrir sjúka
Stofnskrárhátíð Medic
Alert á íslandi var haldin í
húsakynnum Lionshreyfing-
arinnar að Sigtúni 9 Reykja-
vík nýlega.
Medic Alert er alþjóðlegt
öryggiskerfi fyrir sjúklinga
með bráða eða hættulega
sjúkdóma, og geta veikst
þannig að þeir verði ófærir að
gera greiri fyrir veikindum
sínum og eiga því á hættu að
fá ranga meðferð eða rétt
meðferð fáist of seint, t.d.
hjarta- og sykursýkisjúkling-
ar, flogaveikir, ofnæmissjúkl-
ingar o.fl.
Sjúklingarnir bera málm-
plötu sem armband eða
hálsmen. Á annarri hliðinni
er merki Medic Alert en á
hinni er skráð sjúkdóms-
greining og/eða meðferð
plötuhafans, ásamt M.A.-
númeri hans og símanúmeri
vaktstöðvar. I vaktstöðinni
eru geymdar upplýsingar um
sjúklinginn. Þangað er hægt
að hringja allan sólarhringinn
hvaðan úr heiminum sem er
til að fá upplýsingar um
meðferð.
Medic Alert á íslandi er
stofnað að frumkvæði Lions-
hreyfingarinnar.
■ ísskáp kaupir maður gjarna með afborgunarkjörum. í
Vestur-Þýskalandi hefurðu viku frest til að hætta við kaupin eftir
að þú hefur skrifað undir samninginn.
Borgar þú
rétta húsa-
leigu
- eða
hefur
leigan
hækkað
meira
en
leyfi-
legt er?
■ Hefur húsaleigan þín
hækkað í samræmi við þá vísi-
tölu sem gefin er út af opinber-
um aðilum, - eða fylgir húseig-
andinn kannski gömlu aðferð-
inni og hækkar leiguna um ára-
mót og þá eftir eigin tilfinningu
eða geðþótta?
Leigjendum eru nú orðið
tryggð ýmis réttindi með lög-
um um húsaleigusamninga frá
árinu 1979 og þar er m.a. að
finna ákvæði um upphæð húsa-
leigunnar.
Við birtum í dag töflu yfir
leyfilegar húsaleiguhækkanir
frá byrjun júlí 1983.1 töflunni
má líka sjá hvað íbúðir sem
kostuðu fjögur, sjö og tíu þús-
und á mánuði fyrir 1. júlí 1983
eiga að kosta í dag, ef leyfileg-
um hækkunum hefur verið
fylgt. Út frá upplýsingum
töflunnar ætti svo hver og einn
að geta reiknað sína eigin
húsaleigu eins og hún ætti að
vera nú, miðað við leyfilegar
hækkanir frá þeim tíma sem
íbúðin var tekin á leigu.
Um fyrirframgreiðslu
leigunnar gilda mjög ákveðnar
reglur. Þannig má fyrirfram-
greiðsla í upphafi leigutímans
ekki vera fyrir lengri tíma en
fjórðung umsamins leigutíma
og eftir það má aldrei inn-
heimta meira en þriggja mán-
aða leigu í senn.
Eigandi íbúðarinnar getur
hins vegar krafist tryggingarfj-
ár af hálfu leigjenda í upphafi
leigutímabils. Tryggingarféð
má þó aldrei vera meira en
sem svarar þriggja mánaða
leigu. Tryggingarféð er ætlað
til að greiða fyrir skemmdir
sem kunna að verða á húsnæð-
inu og leigjandinn er ábyrgur
fyrir.
Vert er að vekja athygli á
því að leigusalinn er skyldugur
til að varðveita tryggingarféð í
banka með hæstu mögulegu
vöxtum, þannig að honum
dugar ekki að endurgreiða
fjárhæðina óbreytta þegar
leigutímabilinu lýkur.
Leigusalinn getur ekki heid-
ur einhliða lagt hald á trygg-
ingarféð, þótt honum finnist á-
stæða til. Hann verður annað-
hvort að fá samþykki leigjand-
ans eða dómsúrskurð.
Leigjandanum er líka heim-
ilt að láta gera við íbúðina á
kostnað eiganda í vissum til-
vikum. Ef eigandi og leigjandi
eru ekki sammála um það
hvorum beri að greiða fyrir
viðgerðina, getur leigjandinn
greitt reikninginn og framvísað
honum síðan til eiganda í stað
leigunnar á næsta gjalddaga.
Eigandinn er samkv. lögunum
skyldugur til að taka þessa
greiðslu gilda, þangað ti! dóm-
ur hefur fallið í málinu.
Uppsagnarfrestur er 3 mán-
uðir af hálfu leigjenda en lengd
uppsagnarfrestsins af hálfu
leigusala er misjöfn og fer eftir
því hve lengi leigjandinn hefur
búið í íbúðinni. Þetta ákvæði
gildir þegar um ótímabundinn
leigusamning er að ræða.
Hægt er að fá eintak af
húsaleigulögunum hjá Félags-
málaráðuneytinu, en leigjend-
um sem telja sig órétti beitta af
hálfu húseigenda skal þó bent
á að rétt getur verið að hafa
samband við lögfræðing áður
en farið er í hart.
Dags. Hækkun íbúðA íbÚðB íbÚðC
4.000 7.000 10.000
1. júlí’83 8,2% 4.328 7.574 10.820
1. jan. ’84 4,0% 4.501 7.877 11.253
l.apr. ’84 6,5% 4.794 8.389 11.984
1.júlí 84 2,0% 4.890 8.557 12.224
1.0kt.’84 3,0% 5.037 8.814 12.591
l.jan.’85 15,8% 5.833 10.207 14.580
Taflan sýnir leyfilegar hækkanir á húsaleigu frá 1. júlí 1983
til þessa dags. Auk þess eru tekin dæmi um 3 íbúðir sem
fyrir 1. júlí 1983 kostuðu 4.000,7.000 og 10.000 krónur. Síðan
má lesa úr töflunni hvað þessar íbúðir áttu að kosta eftir
hverja hækkun.
Borgar þú rétta leigu fyrir íbúðina?
Heimilisfang
-y'ai k
Vól:/í>Ha eAdur/ýjt^^-fiæ\l á lltrar ? .
«1fk/'-J
w- -
/Undirvagn smurður
Sjálfsmurö bifreið, vinnugjald
' Loftsla hreinsuö — olla endurnýjuö
Oliusfa hreinsuö — endurnýjuö
Smurkoppar endurnýjaöir
Kælivökvi — Glvcoshell plus
Skipting — Drif — Gir

—
Vér vekjum athygli yöar á þvl, aö
eftirfarandi þarfnast viögeröar:
MÓTT.:
Lestu nóturnar þínar?
■ Það getur borgað sig að
vera vakandi og fylgjast með
því sem fram fer í kringum
mann. Sá bíleigandi sem fékk
þessa nótu á ónafngreindri
smurstöð í Reykjavík græddi
(eða öllu heldur slapp við að
tapa) 90 kr. af því að hann las
það sem stóð á nótunni.
Það sem gert var sam-
kvæmt nótunni var, að skipt
var um olíu á vél fyrir 211 kr.
og undirvagn smurður fyrir
209 kr. Gallinn var bara sá að
ekkert var til að smyrja á
undirvagninum þar sem hann
er sjálfsmurður. I slíkum til-
vikum taka smurstöðvarnar
vinnugjald sem í þessu tilviki
átti að vera 119 kr.
Varla er ætlandi að hér sé
um neitt annað en mistök að
ræða og bensínstöðin lofaði
að sjálfsögðu endurgreiðslu
þegar við höfðum samband
við hana.
Þetta litla dæmi sýnir engu
að síður að það getur iðulega
komið sér vel að hafa augun
opin, ef maður vill komast
hjá því að vera hlunnfarinn í
viðskiptum.
Svíar dragast aftur úr
■ Svíar, sem lengi hafa verið
í forystu á flestum sviðum
velferðarmála, eru teknir að
dragast aftur úr löndum Vest-
ur-Evrópu, a.m.k. að því er
varðar neytendalöggjöfina.
Neytendalöggjöf þróaðist
mjög hratt í mörgum löndum
Vestur-Evrópu á8. áratugnum
og Svíþjóð var lengi framan af
á undan öðrum og allmörg lög
um neytendamál litu þar dags-
ins ljós fyrr en í öðrum
löndum.
Nú eru hins vegar allmörg
lönd búin að ná Svíþjóð í
þessu efni og sum komin feti
framar.
Sem dæmi um þetta má
nefna að lagasetning um
ábyrgð framleiðenda er ófull-
komin og t.d. ekki hægt að
skylda fyrirtæki til að aftur-
kalla hættulega vöru sem sett
hefur verið á markað. Til
samanburðar má nefna að lög
urn þetta efni eru mjög full-
komin í USA þar sem fyrir-
tækjum er meira að segja gert
skylt að reyna að hafa uppi á
þeim neytendum sem kunna
að hafa keypt slíka vöru.
Ófullkomnar
verðmerkingar
Svíar eru líka að dragast
aftur úr öðrum þjóðum Vest-
ur-Evrópu í verðmerkingum.
Sænska Neytendastofnunin
hefur vissulega sett reglugerðir
um þetta efni en þeim reglum
er slælega fylgt eftir. í Sviss og
Frakklandi eru mun harðari
reglur um verðmerkingar og
þar má jafnvel sjá verðmerk-
ingar á pinnum sem stungið er
í smákökur.
Afborgunarkaup
í Vestur-Þýskalandi er það
álit ríkjandi að neytandinn
þarfnist meiri verndar af opin-
berri hálfu við afborgunar-
kaup, en þegar borgað er út í
hönd. Þannig er vestur-þýsk-
um neytendum undantekning-
arlaust tryggður viku frestur til
að skipta um skoðun og hætta
við afborgunarkaup. Þetta er
gert til þess að kaupandinn
geti í ró og næði skoðað hug
sinn um það hvort efnahagur-
inn leyfi hinar mánaðarlegu
afborganir þegar öll kurl koma
til grafar.
„Iðrunarvika" af þessu tagi
er vissulega til í Svíþjóð en
gildir einungis þegar selt er í
gegnum síma eða sölumaður-
inn ber að dyrum í heimahús-
um og kaupsamningurinn er
undirritaður þar.
(Byggt á Dagens Nyheter)