NT - 22.02.1985, Blaðsíða 11

Föstudagur 22. febrúar 1985 11
Jón Stefán Rafnsson
tannlæknir
■ Frumbyggjarnir á Nýja-Sjálandi, sem eiga í útistöðum við bresku nýlenduherrana.
Tónabíó:
Orrustur meðal
andfætlinganna
Hefndin (Utu). Nýja-Sjáland
1983. Handrit: Geoff Murphy
og Keith Aberdein. Leikendur
Anzac Wallace, Wi Kuki Kaa,
Bruno Lawrence, Kelly
Johnson, Tim Elliott, Tania
Bristowe, Merata Mita, Faenza
Reuben. Leikstjóri: Geoff
Murphy.
■ Breskir nýlenduherrar áttu
í blóðugum erjum við frum-
byggja Nýja-Sjálands árið 1870.
Frumbyggjarnir voru nefnilega
ekki alveg sáttir við alla þessa
landræningja, sem komu utan
af hafi og settust að á jörðum
þeirra. Slíkarerjurog súkúgun,
sem þeim fylgja eru svartur
blettur á samvisku „siðmennt-
aðra1' manna, og markmið
Geoffs. Murphy með þessari
mynd virðist hafa verið að reyna
að varpa einhverju ljósi á at-
burði þessa. Mun Utu vera
fyrsta kvikmyndin, sem Nýsjál-
endingar gera um baráttu frum-
byggjanna og hvíta mannsins.
Það verður að segjast eins og
er, að Geoff Murphy hefur að
miklu leyti mistekist að byggja
þá brú á milli menningar Maorí-
anna (frumbyggjanna) og
menningar hvítu herranna, sem
hann ætlaði sér. Áhorfandinn
er engu nær um menningu þess
fólks, sem byggt hafði eyjarnar
um langan aldur áður en sá
bleiki mætti á staðinn, þegar
hann gengur út af myndinni. í
mesta lagi tautar hann fyrir
munni sér, að Maoríarnir séu
bara hinir mestu villimenn, sem
drepi bara og drepi, og er þess
vegna sammála hvíta ofurstan-
um, sem er að berjast við þá.
Slíkar hugsanir eru guðlast á
okkar upplýstu tímum, en
áhorfandinn getur þá huggað
sig við það, að hvíti maðurinn
er alveg eins. Það var meira að
segja hann, sem átti upphafið
að blóðbaðinu, sem fram fór út
alla myndina.
Geoff Murphy gerir sem sé
þá reginvitleysu að byggja mynd
sína upp á endalausum skotbar-
dögum og öðrum bardögum,
ásamt eltingaleikjum tilheyr-
andi. Lítil sem engin tilraun er
gerð til þess að greina vanda-
málið, sem var uppsprettan að
öllum hörmungunum. I mynd-
ina vantar alla dýpt, og fyrir
okkur sem þekkjum ekki sögu
Nýja-Sjálands, lítur myndin
aðeins út eins og yfirfærður og
yfirborðslegur vestri, þar sem
Maoríar koma í stað indíána og
breskir séntilmenn í stað kúrek-
anna.
Þrátt fyrir alla gallana, sem
skrifa má á reikning lítt undirbú-
ins og úthugsaðs handrits, er
myndin engu að síður ágætis
skemmtun, ef mönnum finnst á
annað borð gaman að horfa á
eltingaleiki og manndráp. Ekki
sakar það svo, að landslagið á
Nýja-Sjálandi er. alveg sérstak-
lega fallegt. Svo eru leikararnir
mjög svo frambærilegir og
tæknivinna sömuleiðis. En í
þessu tilfelli er það ekki nóg til
þess að skapa eftirminnilegt
verk. Engu að síður er ástæða
til að hvetja fólk til að sjá
myndina, þar sem það er ekki á
hverjum degi,sem mynd frá
Nýja-Sjálandi rekur á fjörur
okkar. Og sennilega verður
langt að bíða næstu myndar.
Guölaugur Bergmundsson
Kveðja frá Rótarý-
klúbbnum Reykjavík -
Breiðholt
Rotarýklúbburinn Reykja-
vík-Breiðholt var stofnaður í
desember árið 1983. Einn af
stofnfélögunum var Jón Stefán
Rafnsson, tannlæknir, sem til
moldar er borinn í dag aðeins
liðlega 38 ára að aldri.
Rótarýhreyfingin hefur það
að meginmarkmiði að efla
persónuþroska félaga sinna til
bættrar samfélagsþjónustu. Því
veljast gjarnan í hreyfinguna
félagslega sinnaðir atorku-
menn. Jón Stefán Rafnsson var
einn þeirra. Auk þess að sinna
fullu starfi sem heimilisfaðir og
tannlæknir var hann, svo dæmi
séu tekin, í stjórn Tannlækna-
félags íslands og átti að auki
sæti í stjórn lífeyrissjóðs tann-
lækna og sat í lyfjanefnd á
vegum sama félags. Ennfremur
var hann í fjáröflunarnefnd
kirkjunnar í Seljasókn og mjög
virkur félagi í Rótarýklúbbnum
Reykjavík-Breiðholt. Allir sem
til þekkja vita hve mikinn tíma
slík félagsstarfsemi tekur.
Þeim fylgir og endalaus erill
og óteljandi snúningar. Er það
sannast sagna með ólíkindum
hvernig sumir menn gefa af sér
til slíkrar samfélagsþjónustu.
Ástæðan er oftast sú að þeir vita
að hlutirnir gerast ekki af sjálfu
sér. Einnig hitt, að hamingja
mannsins er vissulega fólgin í
því að þjóna náunganum.
Jón Stefán var formaður
starfsþjónustunefndar í Rótarý-
klúbbnum Reykjavík-Breið-
holt. Þar nutu ofangreindir eigin-
leikar hans sín með ágætum.
Dagana þrjá fyrir andlátið hafði
hann t.d. samband við undirrit-
aðan símleiðis ekki sjaldnar en
fjórum sinnum vegna máls sem
honum var falið að leysa. Þó var
ekki um stórt mál að ræða.
Hann hefði vel getað tekið
ákvörðun þar um á eigin spýtur.
Hitt var, að það var lífsskoðun
hjá Jóni, að mál ætti að leysa
með félagslegri samstöðu og
góðri vitund allra hlutaðeig-
andi. Málið fékk enda farsæla
lausn þótt Jón Stefán nyti þeirr-
ar uppskeru ekki sjálfur.
Rótarýhreyfingin gerir þá
kröfu til félaga að þeir sæki
fundi einu sinni í viku hverri
allan ársins hring. Á fundum
þessum er sérhver félagsmaður
sérstaklega valinn fulltrúi sinnar
starfsgreinar. Ekki má fundar-
sókn fara niður fyrir 60%
markið. Þá glatast félagsleg rétt-
indi. Gengur mönnum misvel
að sinna þessari sóknarskyldu
svo sem eðlilegt er. Jóni Stefáni
Rafnssyni gekk það vel. Hann
var það sem kallast 100% félagi,
einn úr hópi fárra manna sem
skipa þann flokk. Sæti Jóns
Stefáns hjá Rótarýhreyfingunni
verður vandfyllt; glaður, reifur .
og Ijúfur var hann og rhanna-
sættir að auki. Og eiginkonuna
Sveinborgu Maríu Gísladóttur
hafði hann smitað svo með eld-
legum áhuga sínum á málefn-
inu, að hún var komin á kat í
Rótarýstarfið. Situr hún nú sem
formaður „Inner Wheel" sem
eru samtök eiginkvenna Rótarý-
manna.
Það er gott að kynnast góðum
mönnum og það var gott að
kynnast Jóni St. Rafnssyni.
Félagarnir í Rótarýklúbbnum
Reykjavík-Breiðholt voru
harmi slegnir eru þeir fréttu
fráfall hans. Þögnin var djúp,
þegar hans var minnst á fundin-
um, sem hann sjálfur hafði átt
þátt í að skipuleggja. Þögnin
var djúp og táknaði bæði hryggð
yfir þesari óvæntu og skjótu
brottför og gleði yfir að hafa
fengið að kynnast þeim mæta
drengskaparmanni Jóni Stefáni
Rafnssyni.
Guð blessi minningu Jóns
Stefáns Rafnssonar og líkni ásl-
vinum lians í þraut.
Fyrir hönd Rótarýklúbbsins
Rey kja vík-Breiðholt.
Þorkell St. Ellertsson,
forseti
Asgeir Kristófersson
Fæddur 23. júlí 1910
Dáinn 14. febrúar 1985
Til hafs sól hraðar sér.
hallar út degi,
eitt skeiðrúm endast hér.
á lífsins vegi.
(A.J.)
Eins og sól gengur til viðar að
loknum degi, eins er víst að lífi
lýkur með dauða. Það er lögmál
sem við öll verðum að hlýða.
Oft kemur dauðinn sem líkn-
andi engill að frelsa sál úr þjáð-
um líkama. Það gerðist er mág-
ur minn Ásgeir Kristófersson
kvaddi þennan heim þann 14.
febrúar s.l. eftir langt og erfitt
sjúkdómsstríð.
Ásgeir Júlíus hét hann fullu
nafni, var fæddur 23. júlí 1910 í
Reykjavík. Hann var þriðji af
sex börnum hjónanna Guðjóníu
Stígsdóttur og Kristófers Jóns-
sonar sjómanns, en hann lést er
Ásgeir var á 13. ári. Þá voru
harðir tímar og þurfti mikinn
dugnað til að bjargast af. Þá
voru engar tryggingar. Þá gilti
lífsreglan „hjálpaðu þér sjálfur
og þá hjálpar Guð þér."
Guðjónía var stolt kona og
fádæma dugleg, útsjónarsöm og
myndarleg að hverju sem hún
gekk. Hún vann í fiski (þurfti að
vera komin að vaskakarinu kl.
6 á morgnana) hún þvoði fyrir
fólk og saumaði líka og sinnti
svo heimili sínu að auki. Ásgeiri
þótti ákaflega vænt um móður
„Aldrei er friður“ í Freyvangi
■ Leikfélag Öngulstaða-
hrepps og Ungmennafélagið
Árroðinn í Eyjafirði frum-
sýndu síðastliðið föstudags-
kvöld gamanleikinn „Aldrei
er friður", eftir Andrés Indr-
iðason. Leikstjóri er Theodór
Júlíusson, lýsingu annast Hall-
dór Sigurgeirsson og Pétur
Haraldsson, búninga önnuð-
ust Svava Jóhannsdóttir og
Hjördís Pálmadóttir. Sviðs-
mynd hannaði hópurinn undir
stjórn Kristjáns Jónassonar.
Leikritið er samið árið 1982,
en í uppfærslu Eyfirðinga er
það í lítillega breyttri mynd,
þ.e. allar aðstæður eru miðað-
ar við Akureyri. Einnig hefur
leikstjórinn sniðið ýmsa van-
kanta af verkinu, og þótt vissu-
lega hefði mátt gera meira af
slíku, á Theodór þakkir skild-
ar fyrir það framlag. Auk þess
sem uppfærsla hans hefur tek-
ist einkar vel. Sýningin er blátt
áfram og leikurum förlast aldr-
ei, svo sem oft vill verða hjá
stressuðum áhugaleikurum.
Það sem helst mætti að sýning-
unni finna er ofleikur einstaka
persónu. Þ.e.a.s. of mikið er
gert af því að reyna að koma
áhorfendum til að hlæja með
Ólöf Birna Garðarsdóttir og Jóhann Jóhannsson í hlutverkum ungu hjónanna.
látbragði ýmiss konar, á kostn-
að þess sem raunverulega er
að gerast á sviðinu.
Leikritiðfjallarumunghjón skeið í lífshlaupi þeirra. Fjöl-
meðtvöbörnogeitttilvonandi skyldan er að flytjast í nýja
og spannar ríflega 6 mánaða íbúð, og ýmislegt gengur á
afturfótunum eins og gerist og
gengur við slíkar kringunt-
stæður. Afskiptasöm tengda-
móðir gerir unga manninum
lífið leitt, og svo mætti lengi
telja, en ástæðulaust er að fara
nánar út í þá sálma hér.
Hvað einstaka leikara
varðar, þá er Jóhann Jóhanns-
son í hlutverki unga mannsins
óborganlegur. Þetta er frum-
raun Jóhanns á sviði, og hann
skilar hlutverki sínu með ágæt-
um. Leikur hans er látlaus,
eiginlega „léttkómískur" og
áhorendur hrífast auðveldlega
af honum. Magnús Thorlac-
íus, 12 ára gutti sem leikur
soninn á heimilinu, kemst að
öðrum leikurum ólöstuðum
best frá sýningunni. Magnús
hefur skýra framsögn og góða
leikhæfileika. Anna Ringsted,
sem hin drukkna prestsmadd-
ama, var svo sannfærandi í
hlutverki sínu að maður fór að
efast um að hún væri allsgáð.
Annars var sýningin í heild
góð, og kvöldstund með Leik-
félagi Öngulstaðahrepps í
Freyvangi er vel varið.
Halldór Ingi
sína og var henni góður sonur.
Börnin fóru að vinna um leið
og þau gátu, til að létta undir
með heimilinu. Allt komst það
af og aldrei leitað neinnar
hjálpar.
Ásgeir og bræður hans tveir,
Kristján (látinn fyrir rúmu ári)
og Hörður, lærðu allir bifvéla-
virkjaiðn hjá mági þeirra, Sveini
Egilssyni sem rak Ford verk-
stæðið við Laugaveg um langt
árabil og var Geiri eins og hann
var kallaður, verkstæðisformað-
ur þar. Hann stofnaði síðar sitt
eigið fvrirtæki, Bifreiðaverk-
stæði Ásgeirs Kristóferssonar
sem hann rak svo þar til fyrir ári
að sonur hans tók við. Þá var
heilsunni farið að hraka.
Árið 1945 kvæntist Geiri
eftirlifandi konu sinni Sigríði
Sigurjónsdóttur, sem reyndist
honum hinn ágætasti lífsföru-
nautur.
Saman byggðu þau upp
myndarlegt heimili í Bólstað-
arhlíð lOógsaman stóðu þau að
uppbyggingu og rekstri verk-
stæðisins. Ög síðast en ekki síst,
þegar Geiri veiktist s.l. sumar,
þá stóð hún við hlið hans tilbúin
að gera honum allt til hjálpar
sem hún gat. Hvern einasta dag
sem hann var á sjúkrahúsinu sat
hún tímunum saman við rúm
hans uns yfir lauk.
Sigga og Geiri eignuðust fjög-
ur börn. Þau eru: Birna Guð-
jónína, Valur Stefán, Ásgeir
Kristófer og G uðlaug Snæbjörg.
Öll hafa þau fest ráð sitt og
stofnað eigin heimili.
Geiri var maður fáskiptinn og
dulur í skapi en hann var vinur
vina sinna. Hann hafði gaman
af lestri góðra bóka og eins af
góðri tónlist og leitaði sér hvíld-
ar við að hlusta.
Hörður þakkar bróður sínum
langt og gott samstarf. Þeir
bræður unnu saman lengstan
hluta ævinnar. Ég þakka líka
fyrir góð samskipti öll þau ár
sem ég hefi verið í sömu fjöl-
skyldu.
Elsku Sigga og börnin! Við
Hörður vottum ykkur dýpstu
samúð. Geira biðjum við bless-
unar Guðs.
Pálína Stefánsdóttir