Morgunblaðið - 04.09.2004, Qupperneq 18

ERLENT
18 LAUGARDAGUR 4. SEPTEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
R
epúblikarnar eru von-
góðir um að barátta
George W. Bush
Bandaríkjaforseta fyrir
endurkjöri hafi hlotið
byr í seglin á flokksþingi þeirra sem
lauk í New York á fimmtudagskvöld.
Fréttaskýrendur telja að þeim hafi
tekist betur upp heldur en demókröt-
um, sem héldu sitt flokksþing í Bost-
on fyrir mánuði, en nýrra skoð-
anakannana á fylgi forsetafram-
bjóðendanna tveggja er þó beðið með
nokkurri eftirvæntingu. Öruggt er
aftur á móti talið að repúblikanar
muni vísa til nýrra atvinnutalna, sem
birtar voru í gær, sem vísbendingu
um að efnahagsstjórn Bandaríkjanna
sé í réttum höndum en tölurnar gefa
til kynna að 144 þúsund ný störf hafi
skapast í landinu í ágústmánuði.
Bush hét því í ræðu sinni í Madison
Square Garden á fimmtudag að sigur
myndi vinnast í stríðinu gegn hryðju-
verkum. „Ég trúi því að helsta og
mesta skylda forseta Bandaríkjanna
sé sú að tryggja öryggi bandarísks al-
mennings. Ef Bandaríkin sýna af sér
hik eða veikleika á næsta áratug þá
mun veraldarinnar bíða mikill harm-
leikur. Þetta mun ekki gerast á minni
vakt,“ sagði Bush.
„Við höldum áfram að sækja – með
árásum á hryðjuverkamenn erlendis
– svo að við ekki þurfum að mæta
þeim hér heima,“ sagði Bush enn-
fremur. „Og við munum hafa sigur.“
Bush eyddi nokkrum tíma í að
verja ákvörðun sína um að ráðast inn
í Írak. Hann sagði árásirnar á Banda-
ríkin 11. september 2001 hafa orðið til
þess að Bandaríkjamenn þurftu að
breyta um hugarfar hvað varðaði
þjóðaröryggi. Sagði hann að Saddam
Hussein Íraksforseti hefði fengið
tækifæri til að afstýra árás, það hefði
hann ekki gert. „Á ég að gleyma þeim
lærdómi sem draga má af 11. sept-
ember og treysta orðum brjálæðings,
eða á ég að grípa til aðgerða í því
skyni að verja land okkar? Þegar ég
stend andspænis slíku vali þá mun ég
alltaf velja að verja Bandaríkin.“
Bush kvaðst trúa því að Bandarík-
in hefðu þá köllun að berjast fyrir
frelsi í heiminum á nýrri öld. Það
hefðu þau gert í Þýskalandi, Japan,
Níkaragúa, Mið-Evrópu og í Eystra-
saltsríkjunum á síðustu öld, milljónir
íbúa Mið-Austurlanda biðu þess að
hljóta frelsi einnig. „Ég trúi öllu
þessu vegna þess að frelsi er ekki gjöf
Bandaríkjanna til annarra þjóða,
heldur gjöf Guðs almáttugs til hvers
einasta karls og hverrar einustu konu
í þessum heimi.“
Mótmælendur í salnum
trufluðu ræðu Bush
Bush ræddi ekki aðeins um utan-
ríkis- og öryggismál. Skólamál voru
honum ofarlega í huga, umbætur á
skattakerfinu og nauðsyn þess að
gera fólki kleift að eignast þak yfir
höfuðið. Hvarf Bush í reynd aftur til
áherslna sinna fyrir fjórum árum en
þá var „brjóstgóð íhaldssemi“ yf-
irskrift kosningabaráttu hans.
Forsetinn gerði ennfremur tilraun
til að minna bandarískan almenning á
að hann væri þrátt fyrir allt vingjarn-
legur náungi, maður sem helgaði sig
fjölskyldu sinni. Þá gerði hann á
óvenjulega persónulegan hátt grín að
kúrekalegu göngulagi sínu og til-
hneigingu sinni til að mismæla sig.
Tvívegis tókst andstæðingum for-
setans að trufla einbeitingu hans en
tveimur konum, sem andsnúnar eru
stefnu Bush, hafði á ótrúlegan hátt
tekist að komast inn í sal Madison
Square Garden þrátt fyrir gífurlega
öryggisgæslu. Veifuðu þær spjöldum
þar sem innrásin í Írak var átalin.
Þær voru hins vegar undireins púað-
ar niður af viðstöddum þingfulltrúum
og dregnar burt af öryggisvörðum.
Forsetinn var langt frá því eins
harðorður í garð Johns Kerry og þeir
Dick Cheney varaforseti og Zell Mill-
er, öldungadeildarþingmaður frá
Georgíu, voru á miðvikudag en sagði
Kerry hafa lagt til 2 milljarða dollara
útgjaldaaukningu ríkisins „og það er
mikið, meira að segja fyrir öld-
ungadeildarþingmann frá Massa-
chusetts“. Og Bush bætti síðan við.
„Til að borga fyrir þessi útgjöld vill
hann hækka skatta – og þess háttar
loforð heldur stjórnmálamaður
venjulega.“
Fréttaskýrendur telja að Bush hafi
tekist vel upp í ræðu sinni á fimmtu-
dag, andi ræðunnar hafi verið réttur
og forsetinn hafi flutt hana vel.
Nokkrir bentu þó á að hann hefði
ekkert talað um það hvernig hann
ætlaði að fjármagna þau verkefni á
innanlandsvettvangi sem hann ræddi
um. Ekkert hefði heldur verið minnst
á gífurlegan fjárlagahalla og þá stað-
reynd, að engin gereyðingarvopn
hafa fundist í Írak. Þá var heldur ekk-
ert minnst á óvin Bandaríkjanna
númer eitt, Osama bin Laden. En
skýringin á því virðist ljós: bin Laden
gengur ennþá laus, þrátt fyrir að tvö
stríð hafi nú verið háð í nafni barátt-
unnar gegn hryðjuverkum.
Demókratinn John
Kerry svarar fyrir sig
Bush batt með ræðu sinni á
fimmtudagskvöld endahnútinn á
flokksþing repúblikana. Fyrir utan
Madison Square Garden mættu for-
setanum við brottförina þúsundir
mótmælenda en Bush hélt þegar frá
New York og í kosningaferðalag um
Bandaríkin.
Baráttan vegna forsetakosning-
anna fer núna af stað fyrir alvöru og
raunar beið keppinautur Bush, John
Kerry, ekki boðanna heldur hélt hann
kosningafund rétt fyrir miðnætti í
Ohio, aðeins örfáum mínútum eftir að
Bush lauk máli sínu. Kerry svaraði
þar árásum þeim sem hann varð fyrir
á miðvikudag en víst þykir að Kerry
reyni hér eftir að verða harðari í horn
að taka en fram að þessu – ljóst þykir
að árásir á hann undanfarna daga og
vikur hafa skaðað framboð hans
nokkuð.
„Þið sáuð þá reiði og þá afbökun á
staðreyndum sem einkenndi þing
repúblikana,“ sagði Kerry. „Und-
anfarna viku hafa þeir ráðist gegn
ættjarðarást minni og jafnvel hæfni
minni til að þjóna sem æðsti yfirmað-
ur heraflans. Ég ætla ekki að hlusta á
menn sem neituðu að þjóna í Banda-
ríkjaher þegar þeir gátu það eða
blekktu þjóðina í Íraksmálunum gera
lítið úr þeim ásetningi mínum að
verja þetta land fyrir árásum,“ sagði
Kerry og vísaði þar annars vegar til
Bush sjálfs og hins vegar til Cheneys
varaforseta.
Hét sigri í
stríðinu gegn
hryðjuverkum
Flokksþingi repúblikana lauk í New York á
fimmtudagskvöld en þá samþykkti George
W. Bush Bandaríkjaforseti að taka við út-
nefningu flokks síns sem frambjóðandi í
forsetakosningunum í nóvember. Davíð
Logi Sigurðsson hlýddi á ávarp forsetans í
Madison Square Garden en þar var stríðið
gegn hryðjuverkum efst á dagskrá. Reuters
George W. Bush forseti og eiginkona hans, Laura Bush, veifa til mannfjöldans við lok flokksþings repúblikana.
’Ef Bandaríkin sýna afsér hik eða veikleika á
næsta áratug þá mun
veraldarinnar bíða
mikill harmleikur.
Þetta mun ekki gerast
á minni vakt.‘
david@mbl.is
Fasteignasalan Hóll er með til sölu einkar gott 188 fm
endaraðhús með bílskúr í Fossvoginum. Gott viðhald
er á húsinu og garðurinn glæsilegur. Útsýni frá
suðursvölunum er feikna gott og svalirnar stór-
ar og hentugar til útiveru. Húsið var innréttað á
sínum tíma með miklum glæsibrag og litlu til
sparað, gæði látin ráða ferðinni. Má segja að
húsið hafi góða sál.
Sölumaður er Lárus Ómarsson, s. 824 3934
Giljaland 24
Opið hús kl. 14.00-16.00
Sími 595 9000
„VILTU gjöra svo vel að fylgja okk-
ur,“ heyrði ég rödd segja fyrir aftan
mig. „Við viljum aðeins fá að tala við
þig.“ Bush hafði nýlokið ræðu sinni,
búið var að sleppa blöðrunum laus-
um og niðri á
sviði var forset-
inn og fylgdarlið
hans að heilsa
þingfulltrúum.
Ég hafði ætlað að
taka myndir en
var nú dreginn
burt af þremur
öryggisvörðum.
Viðmót þeirra
var í fyrstu líkt
og ég hefði brotið
af mér. Og ég vissi upp á mig sökina.
Ég verð nefnilega að gangast við því
að sú hugsun hafði flökrað að mér
að maður ætti nú að standa upp og
mótmæla þeirri þjóðrembu sem
fram kom í ávörpum svo margra
ræðumanna á flokksþinginu.
En ég vissi þó að þeir voru ekki að
fara að handtaka mig fyrir hugrenn-
ingar mínar. Svo langt erum við
ekki ennþá leidd.
Þeir fylgdu mér fram á gang á
meðan stemmningin náði hámarki
inni í sal. Vildu spyrja mig um mann
sem setið hafði við hliðina á mér á
meðan Bush flutti ræðu sína.
Í fyrstu var mikill asi á þeim og
mér stóð hreint ekki á sama. „Hvaða
maður var þetta sem sat við hliðina
á þér?“ spurðu þeir, „Hvernig teng-
ist þið?“ „Hvað ertu að gera hérna?“
„Hvernig fékkstu aðgang að
þinginu?“
Hér ber að nefna að tvisvar í ræðu
Bush hafði það gerst að andstæð-
ingur forsetans birtist skyndilega
niðri á gólfi og veifaði spjaldi gegn
honum. Maðurinn við hliðina á mér
fékk símtal skömmu síðar sem gaf
mér tilefni til að halda að hugs-
anlega hefði hann þekkt aðra kon-
una, sem mótmælti. Og ég dreg þá
ályktun, úr því að hann þótti grun-
samlegur, að þetta hafi verið rétt.
Einn öryggisvarðanna fullyrti að
hann hefði séð mig heilsa manninum
með virktum þegar hann settist, að
við hefðum greinilega þekkst. Því
neitaði ég um leið og ég gerði grein
fyrir því hver ég væri. Ég væri sann-
arlega ekki með neinum í húsinu,
raunar væri ég sannfærður um að
ég væri eini íslenski blaðamaðurinn
í húsinu, ef ekki eini Íslendingurinn
yfirhöfuð. Ég sagði þó eins og var,
að ég hefði rætt við manninn. Stuttu
eftir símtalið „grunsamlega“ hafði
hann spurt mig hvort ég vissi hversu
lengi Bush myndi tala.
Þegar hér var komið sögu hafði
leyniþjónustan verið kölluð til,
mennirnir sem sjá um öryggi
Bandaríkjaforseta. Leyniþjón-
ustumennirnir tveir voru mun ábúð-
armeiri en öryggisverðirnir, einkum
sá háttsettari af þeim, Brian. Brian
fór afsíðis með einum varðanna og
fékk að heyra sögu mína. Ég heyrði
hvað þeim fór á milli en var annars í
gæslu leyniþjónustumanns nr. 2,
Griffs. Hversu saklaus sem ég þó var
átti ég ekki að fá að hlaupast á brott.
Þeir könnuðu vegabréf mitt í bak
og fyrir og hringt var eftir upplýs-
ingum um það hvort hér væri á ferð-
inni vafasamur einstaklingur.
„Fer nafnið mitt nú á skrá ein-
hvers staðar þannig að ég lendi í
vandræðum næst þegar ég kem til
Bandaríkjanna?“ spurði ég Griff.
„Nei, nei. En við verðum að kanna
hvort nafn þitt sé nú þegar á ein-
hverjum lista,“ svaraði hann. „Þú
veist hvernig þetta er, við verðum
að athuga ökumanninn ef hann hef-
ur verið að keyra of hratt,“ bætti
hann við. „En ég var ekkert að
keyra of hratt [þ.e. gera neitt af
mér],“ sagði ég þá og var býsna
ánægður með tilsvarið.
Um fjörutíu mínútum eftir að
þetta ævintýri hófst höfðu þeir
greinilega komist að þeirri nið-
urstöðu að hér væri ekki á ferðinni
stórglæpamaður. Vildu þó fá að
fylgja mér út, alla leið til dyra. Þar
kvöddu þeir mig og voru hinir vin-
gjarnlegustu.
Tortryggnir
öryggisverðir
Davíð Logi
Sigurðsson
ÓTTAST er að allt að 30 þúsund
ómetanlegar bækur hafi orðið eldi
að bráð eða skemmst mikið, þegar
kviknaði í Anna-Amalia-bókasafn-
inu í Weimar í austanverðu Þýska-
landi í gær, þar sem margar bæk-
ur sem teljast til þjóðargersema
eru geymdar.
Naumlega tókst að bjarga um
50.000 bókum úr brennandi safn-
inu, þar á meðal eintaki af biblíu
Marteins Lúters frá 1534. Starfs-
menn safnsins, slökkviliðsmenn og
borgarar mynduðu keðju og hand-
lönguðu þannig bækurnar út úr
húsinu.
Margar af bókunum eru samt
nokkuð skemmdar af reyk og
vatni.
„Hluti af menningararfi mann-
kynsins hefur glatast að eilífu,“
sagði Christine Weiss, menningar-
málaráðherra Þýskalands, í gær.
Anna-Amalia-bókasafnið var
stofnað 1691 og er kennt við Önnu
Amalíu, greifynju af Weimar og er
til húsa í 17. aldar húsi, að nokkru
í rókókóstíl. Þar eru alls um millj-
ón bækur en einnig fjöldi gamalla
handrita og landakorta, mikið af
bókunum er varðveitt í öðrum
húsum í Weimar.
Eldurinn kom upp í risi hússins
á fimmtudag og logaði í um tvær
klukkustundir áður en slökkviliðs-
mönnum tókst að slökkva hann.
Ekki er vitað hvað olli eldsvoð-
anum en giskað á bilun í raf-
leiðslum.
Fornar bækur brunnu í Weimar
Weimar. AP, AFP.