Morgunblaðið - 31.12.2004, Side 28

28 FÖSTUDAGUR 31. DESEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
G
óðir Íslendingar
Það er gömul saga
og ný að það skiptast
á skin og skúrir, jafnt
í lífi hvers einstaklings
sem heilla þjóða. Þau hörmulegu
tíðindi bárust heimsbyggðinni yfir
hátíðirnar að náttúruhamfarir í
Suður-Asíu hefðu valdið gríðarlegu
manntjóni og eyðileggingu. Við
slíka atburði sést glögglega hversu
vanmáttugir við mennirnir erum
þegar óblíð náttúruöflin sýna mátt
sinn og megin; hversu viðkvæm við
erum.
Við Íslendingar þekkjum vel þau
sár sem náttúruhamfarir geta
skapað, við höfum tekist á við slíkt
í gegnum aldirnar og sameinast í
stuðningi og uppbyggingu. Við get-
um að einhverju marki sett okkur í
spor þeirra sem nú eiga um sárt að
binda um víða veröld og ég veit að
hugur margra Íslendinga dvelur nú
á þessum fjarlægu slóðum, en ekki
síður hjá vinum okkar á Norð-
urlöndum sem hafa orðið fyrir
miklu áfalli og þurfa á stuðningi og
vinarþeli að halda. Við höfum þeg-
ar veitt nokkurt fé til að byggja
upp að nýju það sem rifið hefur
verið niður og munum leggja enn
meira fram á næstunni, aðstoð sem
sýnir að við gleymum ekki þeim
sem minna mega sín.
II.
Um áramót er bæði horft til for-
tíðar og framtíðar. Árangur ársins
sem er að líða er gerður upp og ný
markmið sett fyrir komandi ár.
Sitt sýnist hverjum þegar litið er
til baka en þó er hægt að fullyrða
að við Íslendingar höfum það betra
nú en nokkru sinni fyrr. Hver al-
þjóðleg könnunin á fætur annarri
sýnir að Íslendingar eru í far-
arbroddi hvað varðar lífsgæði, af-
komu og lýðræði, enda er hag-
vöxtur hér meiri en annars staðar,
kaupmáttur heimilanna hefur auk-
ist um 40% á síðustu 9 árum og
stefnir í 55% aukningu áður en
kjörtímabilinu lýkur. Atvinnuleysi
er minna en þekkist í flestum lönd-
um, afkoma ríkissjóðs betri og
verðbólga innan skynsamlegra
marka.
Í umræðunni um skuldasöfnun
þjóðarinnar vill gleymast að þeir
aðilar sem standa fyrir skulda-
aukningu þjóðarbúsins eru ekki
ríkið heldur fyrirtækin, heimilin og
sveitarfélögin. Það er hins vegar
athyglisvert að þegar litið er til
skulda fyrirtækja eru það ekki all-
ar greinar sem hafa aukið skuldir
sínar á síðustu árum. Skuldir sjáv-
arútvegs og ýmissa iðnfyrirtækja
hafa staðið í stað meðan skuldir
ýmissa hátækni- og fjármálafyr-
irtækja hafa aukist. En það eru
einmitt þessar greinar sem hafa
vaxið hvað mest að undanförnu,
bæði hér innanlands og ekki síður
á erlendum mörkuðum.
Það er ekkert óeðlilegt við það
að skuldsetningin skuli vera mest í
þeim hlutum hagkerfisins sem vaxa
hvað hraðast. Útrás íslenskra fyr-
irtækja á erlenda markaði hefur
gengið vonum framar og vakið
mikla athygli erlendis. Þetta er því
mjög jákvæð þróun og ánægjulegt
að þær skipulagsbreytingar á ís-
lensku efnahagslífi, sem rík-
isstjórnin hefur beitt sér fyrir,
skuli hafa stuðlað að uppbyggingu
öflugra og framsækinna fyrirtækja.
Það er líka nauðsynlegt að hafa í
huga að á móti aukinni skuldsetn-
ingu fyrirtækja standa miklar eign-
ir. Þetta vill oft gleymast í um-
ræðunni og menn tala stundum
eins og fyrirtækin séu að skuld-
setja sig út í bláinn.
III.
Á árinu sem er að líða varð eitt
helsta kosningamál Framsókn-
arflokksins að veruleika. Fram-
sóknarflokkurinn gekk fram fyrir
skjöldu fyrir síðustu alþingiskosn-
ingar og gaf þau heit að hækka lán
Íbúðalánasjóðs upp í 90% á kjör-
tímabilinu. Þegar þetta loforð var
gefið var hámarkslánshlutfall 70%
við kaup á fyrstu íbúð og hámarks-
lánsfjárhæð 9 milljónir króna.
Þetta kosningaloforð þótti mörg-
um fráleitt, jafnt pólitískum and-
stæðingum sem ýmsum aðilum á
fjármagnsmarkaði. Þegar ljóst var
að þetta loforð yrði að raunveru-
leika fóru ytri aðstæður að breyt-
ast. Það frumkvæði og sú vinna
sem fólst í þessari ákvörðun leiddi
til róttækra breytinga á húsnæð-
ismarkaði með aðkomu bankanna
og á svipstundu breyttist lands-
lagið og því var ákveðið að lögin
tækju strax gildi. Nú í desem-
berbyrjun, rétt rúmu einu og hálfu
ári eftir kosningar, varð frumvarp
félagsmálaráðherra um 90% lán að
lögum og þar með náðist að upp-
fylla þetta mikilvæga kosningalof-
orð sem sýnir svo ekki verður um
villst að ríkisstjórnin og þeir flokk-
ar sem að henni standa láta verkin
tala.
Íbúðalánasjóður býður nú 90%
lánshlutfall og hámarkslán upp
undir 15 milljónir króna. Nýr raun-
veruleiki blasir við þeim sem vilja
eignast sitt eigið þak yfir höfuðið,
raunveruleiki sem sumum þótti
fjarstæðukenndur fyrir aðeins
nokkrum mánuðum.
IV.
Á sviði heilbrigðisþjónustu hefur
verið gert rækilegt átak í uppbygg-
ingu grunnþjónustu heilsugæsl-
unnar á árinu sem senn er liðið og
þessi þjónustuþáttur heilbrigð-
iskerfisins verið styrktur. Mikil
breyting varð fyrir nokkrum miss-
erum á samskiptum samtaka eldri
borgara og yfirvalda heilbrigðis- og
tryggingamála. Samkomulag varð
um áherslur í uppbyggingu hjúkr-
unarheimila, um áherslur í trygg-
ingamálum og fleiri málum sem
snerta hag aldraðra og á árinu var
settur punkturinn aftan við það
samkomulag sem gert var og með
því að fullu staðið við sam-
komulagið.
Ríkisstjórnin hefur unnið mark-
visst að því á undanförnum árum
að stytta biðlista fatlaðra og verður
á annað hundrað fleiri rými á sam-
býlum á næsta ári en fyrir fjórum
árum síðan. Hvað öryrkja varðar
tala tölurnar sínu máli þrátt fyrir
harðan áróður gegn staðreynd-
unum. Sérstaða þeirra sem yngstir
eru hefur verið viðurkennd með
tvöföldun á grunnlífeyri þeirra og
hefur rúmur milljarður króna verið
settur sérstaklega í þann mála-
flokk. Heildarbótagreiðslur til ör-
yrkja síðustu sex ár hafa þrefald-
ast og er óhætt að segja að undir
forystu Framsóknarflokks hafi þar
orðið meiri bót á en nokkur annar
getur státað af. En áfram verður
unnið að því að styrkja þennan
málaflokk, ekki síst með vitund-
arvakningu um heilbrigðan lífsstíl
og samspili lífshátta og sjúkdóma.
V.
Á árinu var unnið að undirbún-
ingi sölu á hlut ríkisins í Lands-
síma Íslands hf., samkvæmt heim-
ild Alþingis og stefnuskrá
ríkisstjórnarinnar. Framkvæmda-
nefnd um einkavæðingu hefur um-
sjón með undirbúningi sölu og hef-
ur sér til ráðgjafar Morgan
Stanley í Lundúnum, sem er virt
fjármálafyrirtæki og býr meðal
annars yfir mikilli reynslu af
einkavæðingu í fjarskiptageiranum.
Gætt verður að því að sala Sím-
ans fari fram við hagstæðar mark-
aðsaðstæður og þannig tryggt að
ríkissjóður fái sanngjarnt verð fyr-
ir eign sína. Nú um stundir eru að-
stæður til sölu hagstæðar og hefur
markaðurinn hérlendis sem erlend-
is brugðist jákvætt við fregnum af
fyrirhugaðri sölu, enda Síminn
einkar vel rekið fyrirtæki í fremstu
röð á sínu sviði. Miðað við núver-
andi aðstæður gæti sala á hlutum í
fyrirtækinu hafist fyrri hluta næsta
árs.
Með sölu á hlut sínum í Síman-
um er markmið íslenskra stjórn-
valda að auka samkeppni á fjar-
skiptamarkaði enn frekar og bæta
þannig hag neytenda. Það verður
þó áfram skylda stjórnvalda að
beita tiltækum úrræðum til að
tryggja nauðsynlega uppbyggingu
á fjarskiptaþjónustu á svæðum þar
sem markaðsaðilar treysta sér ekki
til.
VI.
Góðir landsmenn.
Framundan er nýtt ár; ár tæki-
færa, ár uppbyggingar, ár vaxtar
og þroska. Eins og ég hef rakið
hefur ríkisstjórnin látið verkin tala
og árangurinn liggur fyrir. Það er
því einkar bjart framundan, en
verkefnin eru næg og á næsta ári
tökumst við á við krefjandi og mik-
ilvæg verkefni á borð við endur-
skoðun stjórnarskrárinnar, áfram-
haldandi styrkingu grunneiningar
þjóðfélagsins, fjölskyldunnar, og
viðhald og eflingu velferðarkerf-
isins.
Um leið og ég þakka ykkur fyrir
samstarfið á árinu, sem er að líða,
bið ég þess að árið 2005 verði ykk-
ur ár farsældar og friðar.
Halldór Ásgrímsson forsætisráðherra, formaður Framsóknarflokksins
Einkar bjart framundan
Morgunblaðið/Sverrir
Á árinu sem er að líða varð eitt helsta kosningamál Framsóknarflokksins fyrir síðustu kosningar að veruleika, fyr-
irheit um að hækka lán Íbúðalánasjóðs upp í 90% á kjörtímabilinu, segir Halldór Ásgrímsson forsætisráðherra.
Formenn
stjórnmálaflokka
við áramót
Skólavörðustíg 21, Reykjavík
sími 551 4050
Glæsileg
brúðarrúmföt
í úrvali