24 stundir - 27.08.2008, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 27. ÁGÚST 2008 24stundir
FÉ OG FRAMI
frettir24stundir.is a
Hvers vegna tekur íslenska ríkið
stóran hluta af hverjum seldum
bensínlítra og hvernig er sú gjald-
taka réttlætt?
SALA
JPY 0,7627 0,91%
EUR 122,31 0,12%
GVT 159,77 0,44%
SALA
USD 83,60 1,30%
GBP 153,55 0,15%
DKK 16,398 0,12%
Eftir Þorbjörn Þórðarson
thorbjorn@24stundir.is
Það sem réttlætir inngrip hins op-
inbera og álögur á vörur og starf-
semi er eðli margra þeirra nei-
kvæðu áhrifa sem starfsemi manna
hefur á umhverfi og að þessi nei-
kvæðu áhrif endurspeglast ekki í
kostnaði hjá þeim sjálfum.
Þetta er meðal þess sem kemur
fram í skýrslu starfshóps fjármála-
ráðherra um heildarstefnumótun
um skattlagningu ökutækja og
eldsneytis, en tillögur starfshópsins
fá efnislega meðferð í fjármála-
ráðuneytinu með haustinu, skv.
upplýsingum frá ráðuneytinu. Til-
lögurnar hafa áður verið kynntar
fyrir ríkisstjórninni.
Hvers vegna tekur íslenska ríkið
stóran hluta af hverjum seldum
bensínlítra og hvernig er sú gjald-
taka réttlætt? Má vænta þess að
þessi gjöld verði lækkuð, nú þegar
bensín er einn stærsti reglulegi út-
gjaldaliður neytenda?
Vörugjöld af bensíni eru tvenns
konar, annars vegar almennt vöru-
gjald sem er réttlætt með skírskot-
un til almennrar tekjuöflunar rík-
issjóðs og hins vegar sérstakt
vörugjald sem rennur til vegamála.
Ríkið tekur tæpan fjórðung af
hverjum seldum lítra
Almenna vörugjaldið á bensín
er 9,28 krónur á hvern lítra en sér-
staka bensíngjaldið 32,95 krónur,
hvort tveggja föst fjárhæð. Ef ríkið
myndi ekki innheimta þessi opin-
beru gjöld af bensíni væri það
42,23 kr. ódýrara eða 123,47 kr. í
stað 165,70 kr. núna. Olíugjald,
sem er innheimt af hverjum seld-
um lítra af dísilolíu, er 41 kr. á
lítra.
Núverandi gjaldtaka byggir ekki
á umhverfislegum sjónarmiðum.
Hinn opinberi tilgangur skattlagn-
ingarinnar hefur fyrst og fremst
verið tekjuöflun fyrir vegagerð og
almenn tekjuöflun ríkissjóðs.
Meginreglan er sú að sá sem
mengar eða veldur öðrum skaða á
umhverfinu borgar, að mati starfs-
hóps fjármálaráðherra. Því beri að
tengja skattlagningu eldsneytis við
losun á koltvísýringi. Er það best
gert með sjálfu kolefnisinnihaldinu
í eldsneyti. Leggur starfshópurinn
því til að við núverandi gjöld á
bensín bætist við sérstakur kolefn-
isskattur, 5,57 kr. á bensínlítra sem
þýðir að opinber gjaldheimta af
hverjum seldum lítra yrði 47,80 kr.
og 6,45 kr. á hvern seldan lítra af
dísilolíu. „Ráðherra hefur ekki tek-
ið afstöðu til tillagna starfshóps-
ins,“ segir Böðvar Jónsson, aðstoð-
armaður fjármálaráðherra. Að
sögn Böðvars liggur ekki fyrir póli-
tísk stefnumótun um hugsanlega
lækkun vörugjalda á bensín og dís-
ilolíu, en hann bendir á að margt
hafi breyst síðan starfshópurinn
tók til starfa og því þurfi að skoða
tillögur hans með hliðsjón af því.
Í skýrslunni segir að þrátt fyrir
mjög hátt verð á eldsneyti megi
færa rök fyrir því að nýr kolefn-
isskattur komi til viðbótar við nú-
verandi eldsneytisskatta.
Sá borgar
sem mengar
 Ný réttlæting stjórnvalda fyrir opinberum gjöldum á eldsneyti er
handan við hornið  Ólíklegt að neytendur sjái fram á lægri skatta
Bensínverð Ekki eru fyr-
irséðar lækkanir á opinberum
gjöldum af eldsneyti.
➤ Starfshópur á vegum fjár-málaráðherra leggur til að við
núverandi gjaldtöku af bens-
íni og dísilolíu bætist sér-
stakur kolefnisskattur.
➤ Ólíkegt þykir að neytendursjái fram á skattalækkanir á
eldsneyti. Ný réttlæting rík-
isvaldsins fyrir gjaldtöku birt-
ist í skírskotun til umhverf-
isverndar.
BENSÍNVERÐ
MARKAÐURINN Í GÆR
  




    ! ""#


   

 

  


 
    
!  

" # 
$   
%
&'()*
&  + ,- ./-
0 
    12
 '
  '3.
 
.4
2 
*5
/
62
62,,
7 ,

    
8 2    8

  
 ,/
 ! 
" 
 

 
 


 

 




 






 
 
 






 




 


 

7, 

6
, 9 
 " & ;<=>?@AA
;A;B>C@=B
CC?D>>?A
;@=A=A@=B
>>>>>?@<D
;>C@>C>?
;AD<DA<>
;?B@<C;@?C
CB<?>D=?C
?;@;?<@
;<C;@@C<
=CDD=A<A
D>;>B@=
A
C=A@A>
<CBA@<B
CADD>=B
+
+
+
+
>B;@AAAA
+
+
BEBD
?E;A
CBE=A
@E@>
;?EC?
;>E;@
;DE@A
@A?EAA
C<E=A
=?E?A
<E??
DE<@
DAEBA
CA;EAA
;@CAEAA
CCDEAA
;?>EAA
+
+
+
+
<=;?EAA
;AEAA
+
BE@C
?E;?
CBED?
@E@=
;?E<?
;>E<A
;DE=?
@ABEAA
C<EDA
=BECA
<EBA
DE>A
D;E<A
CA>EAA
;@C=EAA
C<CEAA
;??EAA
C;EAA
CEAA
+
=E?A
<=@AEAA
;AE?A
>E?A
./ 
, 
<
C>
@
>;
>=
<
@
BA
;D
>
@
;@
<
+
C
?
@
+
+
+
+
>
+
+
F
, ,
CB=CAA=
CB=CAA=
CB=CAA=
CB=CAA=
CB=CAA=
CB=CAA=
CB=CAA=
CB=CAA=
CB=CAA=
CB=CAA=
CB=CAA=
CB=CAA=
CB=CAA=
CA=CAA=
CB=CAA=
CB=CAA=
CB=CAA=
;B@CAA=
C?=CAA=
B;CCAA@
<BCAA=
CB=CAA=
;>=CAA=
@<CAA=
● Mesta veltan í Kauphöllinni í
gær var með hlutabréf í Kaupþingi
eða fyrir 1,6 milljarða króna.
● Mest hækkuðu bréf í Century
Aluminum, 2,8%, Össuri, 0,55%,
og Icelandair, 0,51%.
● Mest lækkuðu bréf í Eik Bank,
9%, Atorku, 5%, og Exista, 3,7%.
● Úrvalsvísitalan lækkaði um
0,69%. Heildarvelta með hluta-
bréf nam 2,8 milljörðum króna.
● Krónan hækkaði lítið eða um
0,07%. Gengisvísitalan stóð í 158,6
við lokun markaða.
● Samnorræna OMX-vísitalan
hækkaði um 0,86%. Úrvalsvís-
istalan í Danmörku lækkaði um
0,3% og 0,98 í Osló. 1% hækkun
var í Svíþjóð og 0,04% í Finn-
landi.
Siðanefnd norska blaðamanna-
félagsins gagnrýndi í gær norska
dagblaðið Dagens Næringsliv fyrir
vinnubrögð blaðsins við und-
irbúning fréttar um Kaupþing,
sem birtist 10. maí síðastliðinn. Í
fyrirsögn á forsíðu stóð „Kúnn-
arnir flýja“.
Kaupþing taldi umfjöllun blaðsins
skaðlega bankanum, auk þess sem
hún hefði verið byggð á ósönnum blaðafréttum og tölum sem DN hafi
verið ljóst að væru úreltar. Tók nefndin undir sjónarmið Kaupþings og
gagnrýndi Dagens Næringsliv fyrir vinnubrögð. „Við erum að sjálf-
sögðu ánægð með niðurstöðu nefndarinnar. Hún sýnir að siðanefndin
sé tilbúin að veita áminningu þeim fjölmiðlum sem beinlínis fara með
rangt mál og vonandi mun Dagens Næringsliv vanda sig betur í frétta-
skrifum um okkur í framtíðinni,“ segir Jónas Sigurgeirsson, fram-
kvæmdastjóri samskiptasviðs Kaupþings. bjorgvin@24stundir.is
Villandi frétt um Kaupþing
Plastframleiðsla Atorku Group,
sem fer fram undir merkjum Pro-
mens, var eina deild samstæð-
unnar sem skilaði hagnaði á fyrri
helmingi ársins og nam hann 292
milljónum króna. Ríflega 11,1
milljarðs króna tap varð á fjár-
málastarfsemi fyrirtækisins og
59,2 milljóna króna tap varð á
byggingarstarfsemi þess.
Tap Atorku á fyrri helmingi árs-
ins nam 8,7 milljörðum króna,
samanborið við 226 milljóna
króna tap á sama tímabili í fyrra,
og má aukninguna að miklu leyti
rekja til veikingar krónunnar á
tímabilinu. Þá hafa skráðar eignir
félagsins lækkað í verði.
Tap móðurfélagsins nam á sama
tíma 3,9 milljörðum króna, en á
fyrri helmingi síðasta árs var ríf-
lega 6 milljarða króna hagnaður á
rekstri móðurfélags Atorku. bó
Promens skilaði
Atorku hagnaði
Meiri bjartsýni virðist einkenna
bandaríska neytendur í ágúst en í
mánuðinum á undan en vænt-
ingavísitalan hækkaði í Banda-
ríkjunum milli mánaðanna.
Mældist hún 56,9 stig í ágúst en
var 51,9 stig í júlí. Ef vísitalan
mælist undir 100 stigum eru fleiri
svartsýnir en bjartsýnir. bg
Aukin bjartsýni í
Bandaríkjunum
Hrein raunávöxtun lífeyrissjóðanna, það er ávöxtun umfram verð-
bólgu, minnkaði töluvert á milli áranna 2006 og 2007. Í fyrra nam
raunávöxtunin 0,5% samanborið við um 10% árið 2006.
Um 13% aukning var hins vegar á eigum lífeyrissjóðanna á milli ára og
námu heildareignir þeirra tæplega 1700 milljörðum króna samanborið
við um 1500 í árslok 2006.
Séreignarsparnaður í vörslu lífeyrissjóða og annarra vörsluaðila á
árinu 2007 jókst um 20% og nam 238 milljörðum króna samanborið
við 198 milljarða í árslok 2006.
Þetta kemur fram í skýrslu Fjármálaeftirlitsins um ársreikninga lífeyr-
issjóða fyrir árið 2007. bg
Eignir lífeyrissjóða 1700 milljarðar
Kostnaður banka og fjármálafyr-
irtækja við fjármögnun með út-
gáfu skuldabréfa hefur ekki verið
meiri síðan á tíunda áratug síð-
ustu aldar, að því er segir í Fin-
ancial Times.
Segir í greininni að margt bendi
til þess nú að yfirstandandi
hremmingar á fjármálamörk-
uðum fari versnandi. bó
Áfram erfitt
JAZZINN
Í BORGINNI!
26.-30. ÁGÚST
stundir