Morgunblaðið - 11.04.2005, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 11. APRÍL 2005 37
MENNING
EF rétt er munað kvað nafn hins
allt að átta manna stóra KaSa-
kammerhóps, er verður fjögurra
ára í ár, stytting á „Kammerhópi
Salarins“. Væri því fróðlegt að vita
hvers vegna hann hefur í seinni tíð
kosið að koma fram í Norræna
húsinu í stað Tónlistarhúss Kópa-
vogs. Varla ræðst valið af betri
hljómburði, enda sló það mann í
verkum Schuberts þetta laug-
ardagssíðdegi að endurómurinn
hefði þurft að vera töluvert gjöfulli
en örlitli salurinn í Vatnsmýrinni
býður upp á.
Tónleikarnir hófust á Notturno
Schuberts í Es-dúr Op. 148 D 897
fyrir píanótríó; áleitnu fullþroska
verki í einum þætti frá dánarárinu
1828 er byggði í upphafi á lágróma
lúðrakallsstefi, líkt og endurómi
veiðihorna innan úr myrkviðum.
Sannkölluð næturlokka með þjóð-
sögulegum undirtóni, og vel og
samtaka flutt.
Var þá komið að gesti hópsins,
Eyjólfi Eyjólfssyni tenór, er ljúka
mun framhaldsnámi við óperudeild
Guildhall School of Music and
Drama í London í sumar. Söng
hann hér fimm lög eftir Schubert,
öll við ljóð tengd fiskveiðum (m.ö.o.
tilvalin tyllidagskrá fyrir LÍÚ!) og
skartaði, sem raunar fyrr var vitað
frá m.a. tónleikum í Skálholti, ein-
hverri efnilegustu tenórrödd sem
hér hefur heyrzt í mörg ár.
Þó virtist hann að einu leyti eiga
nokkuð eftir. Því burtséð frá tak-
markaðri yfirlegu, ef marka má oft
frekar fábreytta
inntakstúlkun er
studdist við nót-
ur, virtist söngv-
arinn enn reiða
sig furðumikið á
að læðast í tón-
inn úr veiku í
sterkt (eða að
„eftirreigja“ eins
og einnig mætti
kalla), í stað þess að kýla beint á.
Viðlíka inntónunaraðferð má stund-
um einnig heyra í stroknum
strengjaleik, og getur óeirðin sem
af henni leiðir verkað afar truflandi
á flæði hendinga. Freistandi væri
að halda að „kækurinn“ stafaði af
ónægri undirstöðu, hefði maður
ekki áður heyrt annað eins hjá
jafnvel langreyndu hljómlistarfólki.
Gæti því frekar verið um eins kon-
ar ofvöndun að ræða – ásamt
kannski ómeðvituðu vantrausti á
eigið tóneyra.
Einna mest bar á þessu í 10 er-
inda langa laginu Des Fischers
Liebesglück. Annars var fjörlega
sungið við oftast sannfærandi
þýzkuframburð og yfirleitt ljóm-
andi góðan píanómeðleik Nínu
Margrétar (burtséð frá stakri
loftnótugloppu á veikum styrk),
enda voru undirtektir áheyrenda
með bezta móti.
Strengjatríó Schuberts fyrir
fiðlu, víólu og selló í B-dúr D 581
(1817) var ekki jafn frumlegt og
Noktúrnan, eins og fram kom af
sterkum Mozartáhrifum í Men-
úettnum (3.) og frá Haydn í
eccosaise-tiplandi lokaþættinum. 1.
þáttur var svolítið grófur í flutn-
ingi, og þótt Andante (2.) væri að
vísu samtaka vel, vantaði alla dul-
úðarspennu. Hins vegar var Men-
úettinn bráðfallegur, ekki sízt þökk
sé Tríókaflanum með víólu Helgu
Þórarinsdóttur í forgrunni.
TÓNLIST
Norræna húsið
Sönglög og tríó eftir Schubert. KaSa-
hópurinn (Sif M. Tulinius fiðla, Helga Þór-
arinsdóttir víóla, Sigurgeir Agnarsson
selló og Nína Margrét Grímsdóttir
píanó). Sérstakur gestur: Eyjólfur Eyjólfs-
son tenór. Laugardaginn 9. apríl kl. 14.
Kammertónleikar
Eyjólfur Eyjólfsson
Ríkarður Ö. Pálsson
Síðdegi með Schubert
MENN hafa minnst Jóhannesar Páls páfa II með margvíslegum hætti á síð-
ustu dögum en hann var sem kunnugt er lagður til hinstu hvílu síðastliðinn
föstudag. Einn af þeim er kólumbíski listamaðurinn Fernando Restrepo
sem reisti þennan sandskúlptúr á ströndinni í borginni Cartagena í heima-
landi sínu.
Reuters
Sandskúlptúr af páfa
ÞVÍ færri sem frumsýningar og
fastráðnir leikarar L.R. verða
þeim mun fleiri verða samstarfs-
verkefnin í Borgarleikhúsinu. En
orðið samstarfsverkefni merkir í
reynd að leikhópur sem fengið
hefur einhverja smápeninga í
styrk frá ríki eða bæ, stundum
fyrirtækjum, vinnur á lúsar-
launum við að koma upp eins ein-
faldri sýningu og kostur er.
Í þetta sinn heitir samstarfs-
hópurinn Kláus og í honum eru
leikstjórar og leikarar (allir nema
einn) menntaðir í Bretlandi. Ungt
fólk sem er fyrst og fremst að
kynna sig til leiks og vill gleðja
aðra, ef ég skil leikskrána rétt,
sem stundum er reyndar erfitt.
Titillinn á sýningunni er tvíræð-
ur en annars flest í sviðsetning-
unni einrætt og hvunndagslegt.
Dýnur sem eru rúm og ekkert
annað fylla salargólfið – áhorf-
endur sitja umhverfis. Á dýnunum
veltast fáklæddir leikarar og eru
Kolla, Valli, Elín, Einar, Hrabba,
Danni, Bryndís, Eva, Leó, Karen,
Haukur; persónur búnar til af
breska höfundinum Önnu Reyn-
olds inn í form sem einna helst
minnir á þátt í gamanþáttaröð fyr-
ir sjónvarp eða kannski útvarp um
hrellingar hjónabandsins; og í
þessum þætti eru það uppáferðir
undir sæng sem er þemað og eitt-
hvað blandast þar inn í alkóhól-
ismi, skilnaðir og húsnæðiskaup.
Samtöl og persónur lipurlega
smíðaðar að hefðbundnum bresk-
um hætti og flest kunnuglegt.
Leikstjórarnir Oddur Bjarni
Þorkelsson og Ólafur Jens Sig-
urðsson hafa unnið af natni með
undirtexta, persónusköpun og
samband persónanna en ekki að
sama skapi gert sig sjálfa gildandi
í sýn á innihald verksins og á
verkið í rýminu. Eini reyndi leik-
arinn, Guðlaug Elísabet Ólafs-
dóttir, var í essinu sínu sem
millinn Bryndís, viss um óskorað
vald peninga, og lék sér að karl-
hóru eins og köttur að mús. Alexíu
Björg Jóhannesdóttur, Erlend Ei-
ríksson og Ólaf S.K. Þorvalds hef
ég séð einu sinni áður á sviði, þau
sýna hér öll á sér nýjar hliðar og
meiri fagmennsku – eru öruggari
og nákvæmari. Margrét Sverr-
isdóttir dró upp blæbrigðaríka
mynd af unglingsstúlku Evu sem
alveg öll vill losa sig við meydóm-
inn og Guðjón Þorsteinn Pálm-
arsson er sannferðugur sem
aumkunarverður, gráðugur, hall-
ærislegur leikari með enga sjálfs-
virðingu – sem á sér þó þann
draum að fá að leika svepp í aug-
lýsingu.
Persóna fyrrnefnds leikara er
eiginlega það eftirminnilegasta við
verkið. Og setur að manni hroll á
dimmu bílastæðinu þegar hún er
manni samferða í burtu frá þessu
leikhúsi sem nú er orðin viðbygg-
ing við aðalhelgistað Reykvíkinga,
Kringluna. Hvert munu þau nýju
trúarbrögð landsmanna,að allt
skuli einungis metið til peninga,
allt eigi að borga sig, leiða það
unga leikhúsfólk sem nú er ef til
vill að grafa undan framtíð sinni
með því að halda úti ódýrri af-
þreyingu í sölum Borgarleikhúss
og Leikfélags Akureyrar? Er
kannski skammt í það að einnig í
veruleikanum geti leikari aðeins
átt sér þann eina draum að fá að
leika í auglýsingu fyrir Lands-
banka eða Bónus?
Hvað dreymir leikarann?
Morgunblaðið/Sverrir
„Leikstjórarnir Oddur Bjarni Þorkelsson og Ólafur Jens Sigurðsson hafa unnið af natni með undirtexta, persónu-
sköpun, og samband persónanna en ekki að sama skapi gert sig sjálfa gildandi í sýn á innihald verksins og á verkið
í rýminu,“ segir María Kristjánsdóttir m.a. í umsögn sinni um leikritið Riðið inn í sólarlagið í Borgarleikhúsinu.
LEIKLIST
Leikhópurinn Kláus í samstarfi
við Leikfélag Reykjavíkur
Eftir Önnu Reynolds. Leikstjórar: Oddur
Bjarni Þorkelsson og Ólafur Jens Sigurðs-
son. Leikmynd/búningar: Sirra Sigrún
Sigurðardóttir. Tónlist: Vilhelm Anton
Jónsson. Leikarar: Alexía Björg Jóhann-
esdóttir, Guðjón Þorsteinn Pálmarsson,
Guðlaug Elísabet Ólafsdóttir, Erlendur
Eiríksson, Margrét Sverrisdóttir og
Ólafur S.K.Þorvalds.
Litla svið Borgarleikhússins,
föstudag 8. apríl, kl. 20.
Riðið inn í sólarlagið
María Kristjánsdóttir
SONY hefur formlega sótt um
einkaleyfi á tækni sem gæti gert
fólki mögulegt að finna bragð, lykt
og tilfinningar úr bíómyndum og
tölvuleikjum. Þegar gestaboð
Babettu kemur næst út á mynd-
diski verður það því ilmandi góð út-
gáfa!
Þessi tækni felur það einfaldlega
í sér að ákveðin taugaboð verða
send í heilann sem myndi framkalla
áðurnefndar skynjanir. Þetta yrði
gert með sérstökum hljóðbylgjum
þannig að ekkert þarf að vera að
krukka í hausnum á fólki. Tals-
menn Sony segja að tæknin geti
jafnvel gefið blindu og heyrn-
arlausu fólki færi á að sjá og heyra
og hefði því læknisfræðilegt gildi
ásamt hinu afþreyingarlega. Sony
hefur hins vegar haldið sig nokkuð
til hlés með þetta mál og neituðu
blaðinu New Scientist um viðtal við
manneskjuna sem fann upp þessa
tækni. Virtir prófessorar hafa hins
vegar sagt að þetta sé vel mögulegt
en hafa um leið lýst yfir áhyggjum
af langtímaáhrifum af svona æfing-
um. Sony hefur sóst eftir þessu
einkaleyfi allt frá árinu 2000.
Bíómyndir með bragði
Paul Giamatti og Thomas Hayden Church í Sideways. Brátt fá áhorfendur
einnig að lykta af hinu elskaða „Pinot Noir“-víni þeirra félaga.