Morgunblaðið - 16.07.2005, Blaðsíða 34

34 LAUGARDAGUR 16. JÚLÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið Kringlunni 1 103 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
HVERS VEGNA farast svo margir
Íslendingar í umferðinni sem raun
ber vitni og hvers vegna eru svo
margir sem bera menjar ævilangt
vegna umferð-
arslysa? Þessum
spurningur hafa
margir velt fyrir
sér og virðist svo
sem skoðanir
manna séu mjög
misjafnar, en það
virðist ríkjandi
stefna þeirra sem
segja frá slysum
og óhöppum í
umferðinni, að
kenna einhverjum öðrum um en
ökumanni. Þannig er oft sagt að
slys hafi orðið vegna þess að veg-
kantur gaf sig, grjót eða hola á
vegi, blindhæð eða beygja og þann-
ig mætti lengi telja. Þann 11. júlí
var sagt í fréttum að rúta með um
30 manns hefði farið útaf vegi á
Steingrímsfjarðarheiði, vegna þess
að vegkantur gaf sig. Það var ekki
talað um að ökumaður hefði sýnt
óvarkárni með því að aka svo tæpt
á veginum að hann réð ekki við bíl-
inn og fór útaf. Það var ekki veg-
urinn, sem var slysavaldur heldur
maðurinn. Þegar ekið er um blaut-
an og lélegan veg eins og þarna var,
ber ökumanni að aka með fullri var-
úð og fara ekki hraðar en svo að
hann hafi fullt vald á bílnum og geti
stansað áður en hann missir vald á
honum. 12. júlí kemur í fréttum að
tveir flutningabílar hafi keyrt sam-
an í Víðidalnum þegar annar bíllinn
er að aka framúr litlum bíl. Þarna
er góður vegur. En ökumaður virð-
ist ekki hafa virt þá gullvægu reglu
að aka ekki hraðar en það að hann
ráði við bílinn. Þannig er það nán-
ast alltaf að það er ökumaður sem
er valdur að slysum en ekki vegur
eða ökutæki, því það er ekki staur,
grjót eða kyrrstæður hlutur sem
hleypur fyrir bíla, heldur er það yf-
irleitt of mikill hraði, ökumaður ek-
ur of hratt miðað við aðstæður og
ræður ekki við bílinn, bíllinn tekur
völdin og þá er voðinn vís.
Þarna er löggjafinn sekur líka,
þar sem leyfður hámarkshraði er
oft og tíðum mun hærri en vega-
kerfið er gert fyrir, enda er Vega-
gerðin farin að setja upp aðvör-
unarmerki víða og benda fólki þar á
að ekki sé hættulaust að aka á lög-
leyfðum hámarkshraða. Það er
sama hvernig á það er litið að nán-
ast öll slys eða óhöpp í umferðinni
verða vegna of mikils hraða, enda
er það staðreynd að íslendingar aka
flestir 10 til 20 km. hraðar en leyfi-
legt er samkv. lögum. Þannig var
það þegar leyfður hraði var 60 km.
og þannig er það enn. Í dag aka
menn almennt á 100 til 110 km.
hraða.
Eiga ekki dómstólar þarna sök
líka, hvernig taka þeir á svona mál-
um? Núna, eða 11. júlí, var sagt í
fréttum að ökumaður sem ók á 150
km. hraða og banaði unglings-
stúlku, hafi verið dæmdur í eins
mánaðar fangelsi skilorðsbundið og
réttindasviptingu í sex mánuði.
Þarna er í raun verið að verðlauna
ökumanninn, hann ekur á ofsahraða
þrátt fyrir það að hann viti af ung-
lingunum á veginum, ekur á það
miklum hraða að hann ræður ekk-
ert við bílinn og ekur á aðra stúlk-
una, sem lætur lífið samstundis.
Það er kominn tími fyrir löggjaf-
ann að berjast gegn slysum í um-
ferðinni með því að lækka hraða og
herða viðurlög við brotum, því það
er staðreynd að langflest slys verða
vegna of mikils hraða. Það á ekki að
verðlauna eða afsaka menn fyrir að
virða ekki aðstæður hverju sinni.
KARL GÚSTAF
ÁSGRÍMSSON,
Kópavogsbraut 97,
200 Kópavogi.
Umferð og
umferðarmenning
Frá Karli Gústaf Ásgrímssyni,
eftirlaunaþega:
Karl Gústaf
Ásgrímsson
TÖLUVERT hefur verið rætt um
aðild Halldórs Ásgrímssonar for-
sætisráðherra að sölu Landsbank-
ans og fjár-
málaleg tengsl
hans við þá sölu
gegnum ákveðin
fyrirtæki.
Í venjulegu
lýðræðissam-
félagi þykir ekki
góð latína, að
stjórnmálamaður
sé bendlaður við
hugsanlega spill-
ingu og að hann auðgist við
ákvörðun sem hann hefur sjálfur
tekið sem stjórnmálamaður. Gildir
einu þó að fyrirtækið, sem hann á
einhvern hluta í, sé aðili gegnum
þriðja fyrirtækið að sölunni.
Í flestum lýðræðislöndum eru
settar skorður við hlutabréfaeign
stjórnmálamanna sem taka að sér
trúnaðarstörf á vegum hins op-
inbera. Tilgangurinn er augljós:
með því er komið í veg fyrir að
viðkomandi geti hyglað sjálfum sér
með ákvörðun sem hann sjálfur
tekur. Á þessu sviði eiga að gilda
sömu reglur og hjá dómstólum:
dómari má ekki vegna vanhæf-
isreglna dæma í máli sem varðar
hann sjálfan eða aðila honum
skyldan eða tengdan. Hliðstæðar
reglur eru einnig til í íslenskri
stjórnsýslu: sá sem fer með op-
inbert vald, má t.d. ekki semja við
sjálfan sig um sölu á vöru eða
þjónustu, hvað þá verksamning.
Að fara með opinbert vald er
mjög vandmeðfarið og að sjálf-
sögðu á að gera ítarlegri kröfur til
þeirra sem gegna störfum ráð-
herra en ýmissa annarra.
Mörg rök mæla með því, að
Halldór eigi skilyrðislaust að
draga sig út úr stjórnmálum. Sem
ráðherra hefur hann tekið um-
deilda ákvörðun sem hann vissu-
lega hefur notið góðs af. Er rætt
um að hann og fjölskylda hans hafi
auðgast um nálægt 100 milljónir
með sölu Landsbankans vegna
einkavæðingarstefnu núverandi
ríkisstjórnar.
Hér er ekki um neinar smáfjár-
hæðir að ræða, heldur gríðarlegan
auð sem hann hefur fært sjálfum
sér og sínum á silfurfati með einu
pennastriki. Venjulegur launamað-
ur getur með ýtrasta sparnaði
komist kannski nærri því alla ævi
sína að öngla saman hluta þess-
arar fjárhæðar með hlutabréfa-
braski.
Ef minnsti vafi er á að tengja
megi sölu Landsbankans við spill-
ingu, á ráðherrann að láta þegar
af embætti. Hætt er við, að í fram-
tíðinni kunni nafn Halldórs að
verða tengt pólitísku siðleysi og
hann verði tákn spillingar á sviði
íslenskra stjórnmála.
GUÐJÓN JENSSON,
áhugamaður um virkt lýðræði á
Íslandi, Mosfellsbæ.
Á Halldór Ásgrímsson
að segja af sér?
Frá Guðjóni Jenssyni:
Guðjón Jensson
EINSTAKLINGSFRELSI og
ferðafrelsi. Skyldu margir spá í
þessi atriði oft á sinni ævi? Ég er
ekki viss. Hvað felst í orðinu
frelsi? Að vera laus við allar hindr-
anir. Frelsi er forsenda þess að
einstaklingseðlið fái að njóta sín og
fólk þroskist og rækti hæfileika
sína. Það að geta
ferðast er sjálfsögð
mannréttindi fyrir
mörgum. Að sjá aðra
menningarheima get-
ur líka verið liður í að
þroska einstaklinginn.
Að upplifa annað
samfélag en það sem
maður elst upp í er
allt annað en að sjá
það í sjónvarpinu eða
lesa um það í bókum.
Þeir sem eiga við
einhvers konar fötlun
að stríða eru oft í
þeim sporum að þurfa
að treysta á aðra til að geta
ferðast, skoðað og séð landið sitt
og einnig kynnst öðrum menning-
arheimum. Það er öllum nauðsyn-
legt að stunda útivist, líka fötl-
uðum. En náttúran setur okkur
fötluðum hömlur. Hjálpartækin,
sem oft á tíðum eru hluti af okkar
lífi, eru stundum ekki nóg til að
komast að sjá náttúruna í sinni
fegurstu mynd. Til dæmis til að
fara um Þingvelli, skoða Snæfells-
jökul eða fara til útlanda. Þá þurf-
um við meiri hjálp frá hjálpfúsum
einstaklingum. Til dæmis við að
halda á ferðatöskum á ferðalögum
erlendis, hjálpa okkur þar sem við
getum ekki hjálpað okkur sjálf
eins á og malarstígum og í brekk-
um.
Ég er ein af þeim. Ég er bundin
hjólastól og hef yndi af því að
ferðast og skoða náttúru landsins,
sjá önnur lönd og kynnast ólíkum
menningarheimum. Það er nauð-
synlegt fyrir mig að hafa aðstoð-
armanneskju til að
hjálpa mér á þessum
ferðalögum. Að róa er
eitt af mínum áhuga-
málum. Ég hef farið í
2 ferðir á kajak og var
það mér mjög eft-
irminnilegt. Á báti
verð ég frjáls. Ég hef
ekki mátt í fótum, en
úti á vatni þá gleymir
maður því, þar stóð ég
jafnfætis ófötluðu vin-
um mínum. „Frelsi til
að ferðast“ er setning
sem er mér ofarlega í
huga. Sérstaklega yfir
sumartímann þegar margir lands-
menn eru í ferðahugleiðingum. Ég
er þar engin undantekning.
Hjálparliðasjóður Sjálfsbjargar,
landssambands fatlaðra, var stofn-
aður 1997 með það að markmiði að
hjálpa okkur að hafa þennan val-
möguleika „að GETA ferðast“.
Sjóðurinn hefur hjálpað okkur við
að finna fólk sem aðstoðarmann-
eskjur á ferðalögum og hjálpað
okkur við að fjármagna ferðina
fyrir aðstoðarmanneskjuna. Sjóð-
urinn hafði réttindanámskeið fyrir
fólk sem ætlaði að verða hjálp-
arliðar. En árið 2004 varð að loka
honum vegna fjárskorts. Nú er
verið að safna fyrir sjóðinn svo
hægt verði að opna hann aftur.
Í samstarfi við Sjálfsbjörg,
landssamband fatlaðra, hóf Kjart-
an Jakob Hauksson það þrekvirki
að róa kringum landið á árabáti til
að láta drauma sína rætast og
jafnframt minnir hann á hvað
ferðafrelsi er mikilvægt fyrir alla.
Hann var nokkur ár að undirbúa
þessa ferð. Hún hófst árið 2003 en
báturinn eyðilagðist. Kjartan var
ekki á því að gefast upp. Hann
keypti nýjan og betri bát sem hann
kallar „Frelsi“ sem á svo sann-
arlega vel við. Hófst annar áfangi
ferðarinnar í Bolungarvík í júní
síðastliðnum og hefur hún gengið
vel.
Ferðin hans Kjartans er mér því
mjög hugleikin. Ég bind miklar
vonir við þessa söfnun og að hægt
verði að endurvekja sjóðinn. Hvet
ég því alla sem hafa tök á því að
styrkja þessa söfnun á heimasíðu
Sjálfsbjargar, http://www.sjalfs-
bjorg.is, eða hringja í síma 908-
2003, þá dragast sjálfkrafa 1000
kr. af símareikningi.
Ferðafrelsi
Hanna Margrét Kristleifsdóttir
fjallar um einstaklingsfrelsi og
ferðafrelsi
’Ferðin hans Kjartanser mér því mjög hug-
leikin. Ég bind miklar
vonir við þessa söfnun
og að hægt verði að end-
urvekja sjóðinn. ‘
Hanna Margrét
Kristleifsdóttir
Höfundur er gjaldkeri Sjálfsbjargar
á höfuðborgarsvæðinu og formaður
Halaleikhópsins.
SÍÐASTLIÐINN sunnudag (10.
júlí) deildi Morgunblaðið áhyggjum
blaðsins með lesendum sínum þeg-
ar ritstjóraleiðari þess fjallaði um
nýgerða skoðanakönnun Gallup.
Niðurstaða könnunarinnar var sú
að Sjálfstæðisflokkurinn hefði sótt
í sig veðrið í borginni og ætti nú
möguleika á að end-
urheimta meirihluta
sinn í borginni. Nú
veit ég ekki hvort
Morgunblaðið telur
það vera gott mál eða
slæmt að Sjálfstæð-
isflokkurinn nái á ný
meirihluta í borginni
en leiðari blaðsins
veltir því hins vegar
upp að Sjálfstæð-
isflokkurinn sé enn of
hægrisinnaður til að
ná til kjósenda borg-
arinnar og bendir þá
sérstaklega á unga sjálfstæð-
ismenn.
Leiðari blaðsins leggur til að
Sjálfstæðisflokkurinn færi sig
lengra inn á miðjuna til að ná til
þeirra kjósenda sem þar eru fyrir.
Orðrétt segir: „Fylgisaukning
Sjálfstæðisflokksins verður ekki
með því að leggja áherzlu á hægri-
sinnuð stefnumál í stjórnmálum.
Hún verður einungis með því að
leggja áherzlu á að ná til kjósend-
anna á miðjunni.“
Eftir rúma 11 ára setu R-listans
ætti hægri stefna Sjálfstæð-
isflokksins að vera síðasta
áhyggjuefni Morgunblaðsins. Þessa
dagana eru liðsmenn R-listans að
karpa um hvort halda eigi sam-
starfi áfram og þá hvernig skipta
skuli borgarstjórnarsætum sín á
milli þannig að allir geti verið
ánægðir. Tvisvar hefur kosninga-
bandalagið komist í alvarlega
leiðtogakreppu þar sem mikið púð-
ur hefur farið í að gera við og
græða málamiðlanir til þess eins
að halda stjórnarsamstarfi áfram
og halda völdum. Þeir sem hafa
tekið það að sér að starfa í stjórn-
málum gera það væntanlega af
hugsjón og hugmyndum og ættu
að fara eftir því. Nú hafa þeir
flokkar sem mynda kosninga-
bandalagið R-listann lagt hugsjónir
sínar og hugmyndir til hliðar enn á
ný til að reyna að mynda nýtt
bandalag. Og til hvers, jú til þess
eins að halda völdum og stöðum.
Það er því ekki úr vegi að spyrja
hvort Morgunblaðið vilji að Sjálf-
stæðisflokkurinn láti af stjórn-
málastefnu sinni til
þess eins að komast
kannski til valda og
áhrifa í borginni.
Einnig er hægt að
spyrja, hvers konar
miðjuflokkur vill blað-
ið að Sjálfstæðisflokk-
urinn sé? Sjálfstæð-
isflokkurinn hefur um
áratugaskeið verið
stærsti stjórn-
málaflokkur á Íslandi.
Stefna flokksins hefur
að sjálfsögðu þróast í
takt við nýja tíma en
helsti styrkur flokksins hefur ein-
mitt verið sá að hann hefur haldið
fast í hugsjónir sínar og frambjóð-
endur flokksins séð um að koma
þeim í framkvæmd þegar þeir hafa
hlotið til þess umboð kjósenda.
Morgunblaðið telur að það verði
enginn borgarstjórnarmeirihluti
nema kjósendum á miðjunni „sé
sýnd full virðing" og gefur þar aft-
ur í skyn að flokkurinn þurfi að
færa sig á miðjuna. Kjósendum er
hins vegar engin virðing sýnd með
því einu að breyta stjórn-
málastefnu flokks bara til þess
eins að vinna kosningar.
Það má ef til vera að Morg-
unblaðið beri virðingu fyrir þeim
stjórnmálamönnum sem elta uppi
skoðanakannanir og það sem þeir
halda að sé vinsælast hverju sinni.
Leiðari Morgunblaðsins segir það
„grundvallaratriði [] að borg-
arstjórnarflokkurinn átti sig á því,
að hann þarf að ná til þeirra kjós-
enda, sem skipa miðjuna í íslenzk-
um stjórnmálum …“ Sjálfur tel ég
það vera grundvallaratriðið borg-
arstjórnarflokksins að hann haldi í
hugsjónir sínar og leggi þær síðan
í dóm kjósenda. Ég tel að það sé
betra að vera trúr hugsjónum sín-
um og hugmyndum heldur en að
breyta þeim eftir hentugleika. Það
er einmitt stjórnmálastefna Sjálf-
stæðisflokksins sem getur komið
Reykjavíkurborg út úr þeim vand-
ræðum sem hugsjónaleysi R-
listans hefur komið rekstri borg-
arinnar í. Mestur tími liðsmanna
R-listans fer í að halda sjálfum sér
gangandi og ákveða hver geri hvað
hverju sinni. Enda er árangurinn
eftir því.
Leiðari Morgunblaðsins leggur
sérstaklega áherslu á að það sé
unga fólkið í Sjálfstæðisflokknum
sem þurfi að átta sig á þeim veru-
leika sem fyrr var minnst á. Orð-
rétt segir blaðið: „Það er alveg
sérstaklega unga fólkið í Sjálfstæð-
isflokknum, sem þarf að átta sig á
þessum veruleika. Sá hópur hefur
um nokkuð langt skeið horft til
hægri en mun ekki ná árangri í
borgarstjórnarkosningum með
því.“ Það er reyndar alveg rétt hjá
blaðinu að ungt fólk í flokknum
hefur um langt skeið horft til
hægri. Ungt fólk í Sjálfstæðis-
flokknum hefur horft til hægri í 75
ár með ágætis árangri. Ungir sjálf-
stæðismenn fögnuðu nýlega 75 ára
afmæli og geta verið stoltir af því
að hafa farið eftir sannfæringu
sinni og hugsjónum. Reglulega
hafa fyrrnefndar hugsjónir verið
lagðar í dóm kjósenda og með
þeim standa menn og falla. Annars
hafa menn ekkert í stjórnmál að
gera.
Hugsjónir eða lýðskrum?
Gísli Freyr Valdórsson
fjallar um Sjálfstæðisflokkinn
og borgina ’Leiðari Morgunblaðs-ins leggur sérstaklega
áherslu á að það sé unga
fólkið í Sjálfstæðis-
flokknum sem þurfi að
átta sig á þeim veruleika
sem fyrr var minnst á.‘
Gísli Freyr Valdórsson
Höfundur er ungur sjálfstæðismaður
og einn af ritstjórum vefritsins
Íhald.is.