Morgunblaðið - 17.08.2005, Blaðsíða 10

10 MIÐVIKUDAGUR 17. ÁGÚST 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
HAFI stjórnarmenn, hluthafar eða
stjórnendur fyrirtækis fengið
„verulegar fjárhæðir“ að láni hjá
fyrirtækinu ber að geta um lánveit-
ingarnar í ársreikningi þess, að
sögn Stefáns Svavarssonar, for-
stöðumanns meistaranáms í endur-
skoðun í Háskólanum í Reykjavík.
Hlutverk endurskoðenda sé að
votta um að ársreikningar fyrir-
tækja gefi rétta heild-
armynd af rekstri og
efnahag fyrirtækja en
endurskoðendur geti
ekki vottað um að allar
færslur í bókhaldinu
séu réttar.
Ákærur í Baugsmál-
inu lúta m.a. að því að
rangar upplýsingar hafi
verið í ársreikningum
áranna 1999–2001. Jón
Ásgeir og Tryggvi eru
sakaðir um að hafa ekki
greint frá lánum til
hluthafa, stjórnar-
manna, framkvæmda-
stjóra eða aðila sem eru
þeim nátengdir í árs-
reikningum og skýrslum til stjórn-
ar 1999–2001, heldur fellt þau und-
ir liðinn „aðrar skammtímakröfur“
í efnahagsreikningi. Stefán Hilmar
Hilmarsson hafi undirritað árs-
reikning fyrir árið 1999 án fyr-
irvara og hann ásamt Önnu Þórð-
ardóttur undirritað ársreikninga
2000 og 2001 án fyrirvara. Fyrir
þetta eru þau öll ákærð fyrir brot á
almennum hegningarlögum og brot
á lögum um ársreikninga.
Fram hefur komið í Morgun-
blaðinu að Jón Ásgeir og Tryggvi
eru ákærðir fyrir að lána sjálfum
sér og tengdum fyrirtækjum 846
milljónir króna á tímabilinu októ-
ber 1998 til maí 2001.
„Undarleg lagasmíð“
Stefán sagðist í samtali við
Morgunblaðið ekki vilja tjá sig um
Baugsmálið sem slíkt heldur aðeins
um reikningsskil og endurskoðun
almennt. Hann benti á að í hluta-
félagalögum væri
lagt bann við því að
fyrirtæki lánuðu
hluthöfum, stjórnar-
mönnum, stjórnend-
um og aðilum þeim
tengdum peninga. Í
lögum um ársreikn-
inga væri á hinn bóg-
inn kveðið á um að ef
fyrirtæki veitti þess-
um aðilum peninga-
lán, bæri að geta um
það í ársreikningi. Í
lögum um ársreikn-
inga væri sem sagt
gert ráð fyrir því að
ef að fyrirtæki bryti
gegn hlutafélagalög-
um skyldi þess getið í ársreikningi.
Stefán benti á að hlutverk end-
urskoðenda væri að tryggja að árs-
reikningur gæfi rétta heildarmynd
af rekstri og efnahag viðkomandi
fyrirtækis. Ef fyrirtæki hefði veitt
hluthöfum, stjórnendum og öðrum
slíkum óveruleg lán hefði það engin
áhrif á heildarmyndina og því ekki
nauðsynlegt að gera athugasemdir
við slíkt þegar ársreikningar væru
áritaðir, þrátt fyrir fyrrnefnd fyr-
irmæli í lögum um ársreikninga.
Að hans áliti væri það matsatriði,
með hliðsjón af svonefndri mik-
ilvægisreglu, hvort greina þyrfti
frá óverulegum lánum til þessara
aðila. „Ef allar tölur í efnahags-
reikningnum hlaupa á hundruðum
milljóna, hvaða tilgangi þjónar að
tilgreina nokkra þúsundkalla, jafn-
vel eina milljón, við áritun árs-
reikninga?“ sagði hann. Það væri
þó skynsamlegt af endurskoðend-
um að gera stjórnendum grein fyr-
ir lánveitingunum þar sem þær
væru strangt til tekið óheimilar
samkvæmt lögum.
Öðru máli gegndi ef upphæðirn-
ar væru verulegar, í slíkum til-
fellum bæri stjórn og stjórnendum
að greina frá lánunum í ársreikn-
ingi. Ef það væri ekki gert ættu
endurskoðendur skilyrðislaust að
gera athugasemdir við það þegar
þeir árituðu ársreikning. Það væri
hins vegar afstætt hvað teldist
vera veruleg fjárhæð. Að mati
Stefáns er réttast að miða við önn-
ur viðskipti milli fyrirtækja og þess
sem fær lánið, t.d. við launakjör
viðkomandi. Ef lánið jafngilti t.d.
1–2 mánaða launum teldist það
ekki verulegt en öðru máli gegndi
ef lánið næmi margra mánaða
launum, hvað þá tugum milljóna.
„Þetta verður að meta með hliðsjón
af launakjörum og öðru slíku en
það er fráleitt að meta þetta með
hliðsjón af til dæmis veltu félags-
ins,“ sagði hann.
Þrátt fyrir fyrrnefnt bann í lög-
um sagðist Stefán telja algengt að
íslensk fyrirtæki veittu hluthöfum,
stjórnarmönnum og slíkum óveru-
leg peningalán.
Stefán Svavarsson endurskoðandi um óheimil lán
fyrirtækja til hluthafa, stjórnarmanna og stjórnenda
Geta á „verulegra fjár-
hæða“ í ársreikningi
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
Stefán Svavarsson
Í BAUGSMÁLINU eru þeir Jón Ás-
geir og Tryggvi m.a. ákærðir fyrir
að láta Baug hf. greiða fyrir per-
sónuleg útgjöld sín sem voru fyr-
irtækinu óviðkomandi.
Stefán ítrekaði að hann vildi ekki
tjá sig um Baugsmálið sérstaklega
en sagði að á undanförnum árum
hefðu fyrirtæki í auknum mæli
greitt útgjöld starfsmanna sem áð-
ur þótti sjálfsagt að teldust til per-
sónulegra útgjalda. Þannig
greiddu fyrirtæki nú oft og iðulega
íþróttastyrki til starfsmanna og
teldu það fram sem starfs-
mannakostnað. Klæðnaður starfs-
manna gæti eins fallið undir starfs-
mannakostnað.
Þá væri orðið algengt að fyr-
irtæki borguðu ferðir á stórmót í
íþróttum erlendis fyrir mikilvæga
viðskiptavini og teldu það fram
sem risnu. Endurskoðandi myndi
ekki gera athugasemdir við það,
jafnvel þó að skattayfirvöld myndu
hugsanlega hafa aðra afstöðu. Stef-
án sagði að skilin milli kostnaðar
einstaklinga og fyrirtækja væru oft
á reiki og örugglega mörg fyr-
irtæki í landinu sem hefðu fært
hluta af persónulegum kostnaði
starfsmanna yfir á fyrirtækið. Það
væri þó alveg ljóst að stjórnendur
fyrirtækja mættu aðeins stofna til
útgjalda sem beint eða óbeint væru
til hagsbóta fyrir hluthafa.
Óskýr skil milli einstaklinga og fyrirtækja
BAUGUR Group boðaði í gær til
blaðamannafundar vegna
skýrslu um Baugsmálið sem
unnin var af enska lögfræðifyr-
irtækinu Capcon-Argen Limited.
Í fundarboðinu segir að í kjöl-
far þess að gefnar voru út ákær-
ur á hendur Jóni Ásgeiri Jó-
hannessyni og fimm öðrum hafi
stjórn fyrirtækisins leitað til
enska lögfræðifyrirtækisins
Capcon-Argen Limited, sem sér-
hæfir sig í hvers kyns rannsókn-
um á fyrirtækjum. Lögfræðing-
unum hafi verið fengið það
verkefni að rannsaka ákæruat-
riðin til hlítar og vinna skýrslu
fyrir félagið um málsatvik. Þeim
hafi verið veittur fullur aðgang-
ur að málsskjölum, sakborning-
um, verjendum og starfsmönn-
um félagsins undanfarnar fimm
vikur.
Stjórn Baugs Group vilji með
fundinum gefa fjölmiðlum kost á
að kynna sér efni skýrslunnar
og spyrja út í efni hennar á
fundi sem hefst klukkan níu í
dag á Nordica hóteli. Verjendur
sakborninga verða jafnframt
gestir á fundinum og verða til
svara um atriði sem varða ís-
lenskt réttarfar, að því er segir í
tilkynningunni.
Stjórn Baugs fékk enskt lögfræði-
fyrirtæki til að rannsaka ákærur
Skýrslan kynnt
fjölmiðlum á
fundi í dag
PÁLMI Kristinsson, framkvæmda-
stjóri Smáralindar, segir það mis-
skilning hjá Helga Njálssyni, eiganda
Ralph Lauren-verslunarinnar, að
ekki sé biðröð eftir plássi í verslunar-
miðstöðinni, eins og fram kom í
Morgunblaðinu í gær.
Hann segir hið rétta að mikill
áhugi sé á verslunarrými, en hins
vegar sé fyrirkomulagið ekki þannig
að sá fyrsti sem lýsir áhuga fái pláss
sem losnar. Stjórnendur verslunar-
miðstöðvarinnar verði þvert á móti að
velja réttu verslanirnar í þau rými
sem losni, og því standi pláss gjarnan
auð meðan beðið sé eftir þeim versl-
unum sem stjórnendurnir telji henta
best. Þetta fyrirkomulag sé alþekkt í
verslunarmiðstöðvum um heim allan
og Smáralind sé engin undantekning.
„Það er allt verslunarrými hér í
Smáralind annaðhvort í útleigu eða
ráðstafað til opnunar nýrra verslana
síðar á árinu nema eitt pláss, sem er í
endurskipulagningu og því ekki til út-
leigu í bili,“ segir Pálmi. Hann segir
að seint í haust verði opnaðar 5–6 nýj-
ar verslanir í Smáralind, og sé það
gjarnan vilji eigenda að opna á þeim
árstíma.
Misjöfn velta
Hvað varðar sölu einstakra versl-
ana í Smáralind segir Pálmi að hún
geti verið misjöfn hjá verslunum eftir
því hvernig þær falli að smekk gesta
verslunarmiðstöðvarinnar. Hann
nefnir sem dæmi verslun sem hafi
selt vörur fyrir um 170 milljónir
króna á ári, en hætt starfsemi, og
verslun sem kom í staðinn, í sama
pláss, sem selji fyrir 700 milljónir
króna á ári.
Þá sé dæmi um smærri verslun
sem hafi selt fyrir 12 milljónir króna á
ári, og hætt starfsemi, og verslunin
sem kom í staðinn selji fyrir 80 millj-
ónir á ári. Sumar verslanir gangi ein-
faldlega betur en aðrar þótt stað-
setningin sé sú sama, og það sé
áhætta sem verslunareigendur verði
að taka.
Pálmi segir að hann muni ekki
ræða þetta tiltekna mál tengt verslun
Helga frekar, en óskar honum alls
hins besta með nýja verslun Ralph
Lauren á Laugavegi.
Pálmi Kristinsson, framkvæmdastjóri Smáralindar
Allt verslunarrými í
útleigu eða ráðstafað
Morgunblaðið/Einar Falur
Viðsnún-
ingur á einu
og hálfu ári
VIÐSKIPTABLAÐ MORGUNBLAÐSINS
á morgun
 Forstjóri Ingvars
Helgasonar í viðtali