Morgunblaðið - 25.11.2005, Síða 28

28 Jólablað Morgunblaðsins 2005
ENSKAR jólahefðir eru frægar víða
um heim, ekki síst úr bókmennt-
unum.
Paul Newton heitir Breti sem bú-
settur er á Íslandi og rekur ásamt
konu sinni Sigríði Þorvarðardóttur
verslunina Pipar og salt á Klapp-
arstígnum. Þar má fá ýmislegt ætt-
að frá enskum jólasiðum.
„Við erum bæði með enska jóla-
köku og plómubúðing og litlar kökur
sem kallaðar eru Mince Pies, þær
eru góðar með kaffi og líka hitaðar.
Plómubúðing ber fólk fram eftir há-
tíðarmat, hellt er koníaki yfir og
kveikt svo í og búðingurinn borinn
fram logandi. Í gamla daga setti fólk
smápening inn í kökuna, eins konar
jólaverðlaun. Hér notum við bæði
mikinn rjóma og brandí-smjör með
kökunni. Ég á uppi á háalofti hjá
mér litla krús með gömlum silf-
urpeningum sem settir voru inn í
jólabúðinginn. Elsti peningurinn er
frá 1868 og margir frá Viktoríutím-
anum, barnið sem hlaut peninginn
fékk svolítil verðlaun en peningana
var ekki hægt að nota, til þess voru
þeir of sjaldgæfir og amma geymdi
þá ávalt til næstu jóla,“ segir Paul.
En hvað varð til þess að Paul
hvarf frá sínum breska heimi og
hingað út á hjara veraldar?
„Árið 1969 giftist ég henni Sigríði
minni, við kynntumst þegar hún var
barnfóstra í Leicester og ég var í
viðskiptaskóla þar. Við bjuggum í 17
ár á Bretlandi, lengst af í Norfolk og
svo í Derby sem er í Mið-Englandi.
Við fluttum til Íslands 1983 og höf-
um búið hér síðan. Við eigum tvö
börn.“
En hvernig er jólahaldið á ykkar
heimili, er það íslenskt eða enskt?
„Við höldum íslenskum siðum á
aðfangadag og jóladag en á annan í
jólum erum við með enska siði og
jólamat,“ segir Paul.
Er erfitt að búa til plómubúðing-
inn?
„Nei, ég hef að vísu búið til ýmsa
enska rétti en ekki þennan búðing.
Ég bý til enska jólaköku og mjög
góðar enskar pylsur – sausages. Í
þeim pylsum er svínakjöt, mikið
kryddað með hökkuðu brauði. Þess-
ar pylsur eru mikið notaðar í jóla-
matinn, þær eru bornar fram beik-
onvafðar og eldaðar í ofni.“
Hvar ólst þú upp í Englandi?
„Í Nottingham. Faðir minn var
ráðsmaður á stóru kúabúi sem sam-
vinnuhreyfingin átti, þetta var stórt
kúabú, um 200 mjólkandi kýr.
Heima hjá okkur var mjög hefð-
bundið jólahald, þar byrjuðu jólin
snemma á jóladag. Við krakkarnir
þrír vöknuðum klukkan fimm eða
sex um morguninn og fórum að
skoða jólagjafirnar, þær voru allar
settar inn í koddaver sem hengt var
á rúmgaflinn. Mamma mín byrjaði
að setja kalkúninn í ofninn eld-
snemma því maturinn var um há-
degi og það tók langan tíma steikja
kalkúninn. Pabbi fór í fjósið klukkan
hálf sex á jóladagsmorgun og kom
svo inn klukkan hálf tíu. Oft fengum
við spil í jólagjöf og spiluðum á jóla-
daginn. Við fengum kannski einn
spilaleik öll þrjú saman, við vorum
ekki fátæk en heldur ekki rík og
jólagjafirnar voru ekkert sér-
staklega miklar.Við áttum ekki bíl
og það var ekki verslun í þorpinu,
farandkaupmenn komu einu sinni í
viku og þá var keypt inn. Við bjugg-
um hins vegar í stóru húsi sem
byggt var um 1790 og því fylgdu
kaldar geymslur. Við bjuggum til
mikið af því sem heimilið notaði,
einkum matvæli. Við höfðum nokkur
svín og einu svíni var alltaf slátrað
fyrir jólin. Á lóðinni heima, sem var
stór, voru húsdýr og hænur, við
þurftum því aldrei að kaupa egg.“
En hvernig finnst þér að búa á Ís-
landi?
„Mér líkar vel núna eftir 20 ár en
fannst erfitt að koma hingað og hafa
ekki tungumálið, það lærðist smám
saman en veðrinu hef ég illa vanist,
mér finnst kalt hérna ennþá og vet-
urinn of langur. Einkum finnst mér
janúar og febrúar lengi að líða og
langt til vors svo hægt sé að fara að
slá grasið. Hins vegar bætir það
verulega upp hvað sumarið er fal-
legt og næturnar þá bjartar. Nú höf-
um við hjónin eignast sumarbústað
við Kiðafell í Kjós og hlökkum mikið
til að byrja að endurnýja þar gamalt
hús og taka til á lóðinni sem er í
góðri rækt.“
Svínapylsur
1 kg beinlaus svínahnakki
400 g svínaspekk
(fékkst í Melabúðinni)
225 g brauðmylsna –
hvítt samlokubrauð
1 kúfuð tsk nýmöluð
múskathneta
3 kúfaðar tsk þurrkuð salvía
2 tsk þurrkað tímían
2 tsk þurrkað marjoram
3 tsk salt
3 tsk nýmalaður svartur pipar
Aðferð: Kjötið ásamt spekkinu er
hakkað í hakkavél. Öllu kryddinu er
blandað vel saman við brauðmylsnuna.
Bætið brauðmylsnunni saman við
hakkað kjötið og blandið vel. Það er
gott að setja blönduna aftur í gegnum
hakkavélina og ef pylsutúpa fylgir
hakkavélinni er það hæfileg lengd á
pylsunum. Ef pylsutúpa er ekki til
staðar er hakkið rúllað með höndunum
upp í pylsur og skorið í u.þ.b. 5 cm
lengjur.
Beikonrúllur
Pylsurnar, sem rúllað hefur verið
upp í u.þ.b. 5 cm, eru nú vafðar með
með beikoni. Gott er að vefja þær
frekar þétt og baka í grunnu formi í
ofninum við 190° hita í 35 mínútur
eða þar til beikonið er orðið vel
stökkt. Þessar beikonrúllur eru allt-
af bornar fram með jólakalkúninum.
Innbakaðar pylsur
Gott er að nota sama pylsuhakkið
og gera innbakaðar pylsur. Þá eru
u.þ.b. 3 cm pylsur vafðar inn í smjör-
deig (fæst frosið í pökkum) og bakað
inni í ofni við 190° þar til rúllurnar
eru stökkar og ljósbrúnar.
Enskur jólabúðingur
Best er að kaupa jólabúðinginn
tilbúinn, hann kemur í skál og er
eldaður í vatnsbaði. Miðað við 450 g
búðing er hann eldaður í eina og
hálfa klukkustund. Síðan er búð-
ingnum hvolft á disk og koníaki hellt
yfir (nokkrar matskeiðar), gott er að
hita koníakið í potti áður en hellt er
yfir búðinginn til að auðveldara sé
að kveikja í honum. Síðan er jóla-
búðingurinn borinn inn logandi,
skorinn í litlar sneiðar og með hon-
um er borin koníaksbúðingssósa
(brandy sauce), sem auðvelt er að
búa til.
Koníakssósa
2 tsk kartöflumjöl
2 eggjarauður
1 msk sykur
300 ml mjólk
1 tsk ósaltað smjör
3 msk koníak
Kartöflumjöli er blandað saman við
eggjarauður og sykur og eina matskeið
af mjólk.
Mjólkin er hituð upp að suðu í potti,
tekin af hitanum og hellt yfir kart-
öflumjölsblönduna. Þeytt vel á meðan,
sett aftur á hitahelluna og látið þykkna
við vægan hita, hrært í á meðan. Að
lokum er smjöri og koníaki blandað
saman við.
Hvert þó
í logandi!
Í rösk 20 ár hefur Paul Newton búið á Íslandi en annan í jólum heldur fjöl-
skylda hans við gömlum enskum jólasiðum. Guðrún Guðlaugsdóttir ræddi
við hann, m.a. um enskan jólamat og jólasiði.
Ensku Mince pies-kökurnar.
Búnar eru til beikonrúllur úr pylsunum og þær bakaðar í ofni.
Koníaki er hellt yfir jólabúðinginn
og hann borinn fram logandi.
Enska jólabúðinginn þekkja
margir úr sakamálasögum eftir
Agöthu Christie.
Silfurpeningur á leið í jólabúðinginn.
Morgunblaðið/Kristinn
Paul Newton er handlaginn við pylsugerðina.
Borðbúnaðar- og stólaleigan
Fyrir ferminguna,
giftinguna, afmælið,
þú getur stólað
á okkur!
Upplýsingar í síma 897 1776.