Morgunblaðið - 16.12.2005, Síða 10

10 FÖSTUDAGUR 16. DESEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ORKUVEITA Reykjavíkur tekur
við rekstri fráveitna fjögurra sveit-
arfélaga um áramótin, þ.e. Fráveitu
Reykjavíkur, Fráveitu Akraness,
Fráveitu Borgarbyggðar og Frá-
veitu Borgarfjarðarsveitar. Samn-
ingar þess efnis voru undirritaðir í
gær.
Alfreð Þorsteinsson, stjórnarfor-
maður Orkuveitunnar, segir þetta
auka hagræði OR. „Það er augljóst
hagræði að því að Orkuveitan taki
þetta verkefni að sér,“ segir hann og
nefnir sem dæmi að holræsagjald í
Reykjavík muni, vegna þessa, lækka
um u.þ.b. 10%. Sú lækkun hefur þeg-
ar verið boðuð í borgarstjórn. Inntur
eftir því nákvæmlega hvaða hag OR
hafi af þessum rekstri segir hann:
„Hún mun hafa arð að því að reka
þessar veitur eins og aðrar veitur
sem hún rekur.“
Reksturinn aðskilinn
„Þessi starfsemi er mjög skyld
annarri veitustarfsemi sem orkuveit-
an hefur á sínum snærum,“ segir
hann. „Og það er mjög þekkt erlend-
is að orkufyrirtæki séu með starf-
semi af þessu tagi.“ Hann segir OR
vel í stakk búna til að taka umrætt
verkefni að sér. „Ég held líka að það
sé orðið mjög tímabært að taka þessi
fráveitumál fastari tökum. Þau hafa
verið aukagrein í rekstri, eins og t.d.
hjá Reykjavíkurborg, en verða nú
tekin fastari tökum.“
Hann segir að heildarverðmæti
þessara fjögurra fráveitna séu um 22
milljarðar og að lagnakerfi fráveitn-
anna séu samtals um 800 kílómetrar.
Alfreð segir aðspurður að veiturn-
ar verði aðskildar frá öðrum rekstri
OR. „Allur rekstur OR á mismun-
andi veitum er aðskilinn.“
Orkuveitan tekur við rekstri fjögurra fráveitna
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Forsvarsmenn Orkuveitu Reykjavíkur og sveitarfélaganna fjögurra undirrituðu samninginn í gær.
Um 10% lækkun í Reykjavík
irnir sem starfi við kjötframleiðsl-
una fái 380 krónur í laun á dag.
Kristinn segir að hér gagnrýni
verkalýðshreyfingin innflutning á
ódýru vinnuafli en menn þurfi að
fara að skoða þessi mál í víðara sam-
hengi. „Ég gæti auðveldlega boðið
upp á mjög hagkvæmt verð á nauta-
kjöti ef ég fengi að ráða starfsmenn
t.d. frá Brasilíu eða Kína og borgaði
þeim 380 krónur í laun á dag.“
Að sögn Kristins bíða risastórir
útflytjendur landbúnaðarvara í
startholunum eftir því að afnám
verndartolla verði samþykkt á vett-
vangi WTO. „Segjum sem svo að all-
ir tollar verði afnumdir þá þarf ekki
stórt kjötvinnslufyrirtæki í Banda-
ríkjunum til að leggja undir sig ís-
lenska markaðinn. Afleiðingarnar
yrðu m.a. þær að Sláturfélag Suður-
lands myndi hverfa og í raun allur
þessi iðnaður og öll afleiddu störfin
sem eru í tengslum við landbúnað-
inn. Við verðum þar með í hópi
þjóða sem framleiða ekki lengur eig-
in matvæli og verðum algerlega háð
innflutningi. Hverjir standa þá uppi
sem sigurvegarar?“
Að sögn Kristins njóta hann og
aðrir nautgripabændur hér á landi
sem ekki eru jafnframt í mjólkur-
framleiðslu engra niðurgreiðslna.
„Ég hef verið að berjast hér innan-
lands fyrir ákveðnu jafnræði. Við er-
um nánast í beinni samkeppni við
mjólkurframleiðendur en skortur á
nautakjöti er háður sveiflum hjá
mjólkurframleiðendum,“ segir
Kristinn.
KRISTINN Björnsson, bóndi og
nautakjötsframleiðandi á Arnarhóli
í Gaulverjabæjarhreppi, gagnrýnir
sjónarmið hagfræðinganna Tryggva
Þórs Herbertssonar og Halldórs
Benjamíns Þorbergssonar, sem
héldu því fram í grein í Morgun-
blaðinu í gær, að Íslendingar ættu
að afnema öll innflutningshöft í
landbúnaði og yfirgefa G-10-hóp
ríkja innan Heimsviðskiptastofn-
unarinnar (WTO).
Kristinn segir umræðu um þessi
mál mjög einhliða og ógagnrýna.
Frjáls verslun með landbúnaðar-
afurðir hefði þá þýðingu að iðnaðar-
framleiðsla risafyrirtækja í löndum
á borð við Brasilíu myndi taka völd-
in og leggja undir sig markaði. Nái
ýtrustu kröfur um haftalaus við-
skipti með landbúnaðarvörur fram
að ganga á vettvangi WTO myndi
það hafa gríðarleg áhrif á íslenskan
landbúnað og íslenskt atvinnulíf.
Kristinn segir að fleiri sjónarmið
þurfi að koma fram í þessu stór-
pólitíska máli sem eru viðræðurnar
á vettvangi WTO. Enginn agnúist í
sjálfu sér út í frjáls viðskipti, „en
það sem menn greinir helst á um í
dag er hvort markaðsöflin eigi
óhindrað að taka yfir eða hvort
menn eigi að nota markaðsvæðing-
una sem tæki til að skapa meiri auð-
legð, auka jöfnuð og fjölga tækifær-
um fyrir alla.“
Kristinn bendir á að þjóðir innan
G-10-hópsins hafi látið skoða þessi
mál ofan í kjölinn og vinna skýrslu
um stöðu matvælaframleiðslu og
landbúnaðar víðs vegar um heiminn.
„Þar kom í ljós að engin þessara
þjóða sem menn eru alltaf að tala
um að eigi að njóta góðs af við-
skiptafrelsi stundar neinn útflutning
á matvælum. Þessar þjóðir eru fyrst
og fremst að berjast fyrir því að
framleiða nægan mat fyrir sig og
sína,“ segir hann.
Risafyrirtæki sem greiða
380 kr. í laun á dag
Kristinn bendir á að Brasilía sé að
verða eitt mesta útflutningsland í
heimi á nautakjöti, svínakjöti og
fuglakjöti. „Þar eru örfá risafyrir-
tæki sem eiga markaðinn og eru
með iðnaðarframleiðslu á landbún-
aðarvörum,“ segir hann og bendir á
að aðeins 1% þjóðarinnar eigi yfir
50% af öllu landinu og verkamenn-
Nautgripabóndi gagnrýnir grein hag-
fræðinga um afnám hafta í landbúnaði
Risafyrirtæki tækju
völdin og legðu
undir sig markaði
Eftir Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Morgunblaðið/Jim Smart
„Ég gæti auðveldlega boðið upp á
mjög hagkvæmt verð á nautakjöti
ef ég fengi að ráða starfsmenn t.d.
frá Brasilíu eða Kína og borgaði
þeim 380 krónur í laun á dag,“ seg-
ir Kristinn Björnsson.
„ÉG ER hissa á svona hálærðum
mönnum að setja fram svona grein,
sem er ekki rökfræðilega sterk. Sér-
staklega umræða þeirra um okkar
viðskipti og þróunarlandanna og
stöðu G-10 þjóðanna,“ segir Guðni
Ágústsson landbúnaðarráðherra er
hann var spurður um sjónarmið hag-
fræðinganna Tryggva Þórs Her-
bertssonar og Halldórs Benjamíns
Þorbergssonar í Morgunblaðsgrein í
gær. Þar halda þeir því fram að Ís-
lendingar eigi að afnema innflutn-
ingsvernd og höft í landbúnaði og yf-
irgefa svonefndan G-10 hóp ríkja á
vettvangi Heimsviðskiptastofnunar-
innar (WTO).
Guðni segir að hér sé á ferðinni
hagfræði sem ekki standi mikil vís-
indi á bak við að margra mati. Hún
gangi ljósum logum um heiminn og
boði að menn og þjóðir eigi eingöngu
að fást við það sem þeir eru sam-
keppnishæfir í. „En markmið flestra
frjálsra þjóða er að brauðfæða sig.
Stjórnmálamenn hafa lagt töluvert
mikið upp úr því að þjóðir brauðfæði
sig og telja það
lykil að uppgangi
í löndum sínum,“
segir Guðni.
Að sögn land-
búnaðarráðherra
er fundur WTO
sem stendur yfir
þessa dagana í
Hong Kong, í
nokkru uppnámi
og ekki sýnt að niðurstaða náist á
þessum fundi. „Þó það sé mikil und-
iralda og átök, þá snýst þetta mest
um hagsmuni stóru þjóðanna,
Bandaríkjanna, ESB og fleiri. Það
eru þjóðirnar sem myndu taka ís-
lenska markaðinn af okkur ef við
gerðum það sem þessir háskólapró-
fessorar eru að biðja um. Sannleik-
urinn er sá að við Íslendingar höfum
mjög góða samvisku gagnvart þró-
unarlöndunum. Íslendingar flytja
inn 50% af fæðuþörf sinni og allar
vörur sem hingað koma frá þróun-
arlöndunum koma hingað án tolla og
magntakmarkana eða kvóta. Þetta
er sykurinn, bómullin, ávextirnir,
kornið og hveitið, teið og kaffið. En
tveir þriðju hlutar af verðmæti land-
búnaðarins er mjólk og kjöt.
Ísland er mjög heilbrigt land. Hér
eru ekki sjúkdómar og talið er að í
því séu fólgin gríðarleg verðmæti.
Það er mikill uppgangur í íslenskum
landbúnaði og íslenskir neytendur
vita sem er að þeir eiga frábæra
bændur, frábært land og búfjárteg-
undir og hér eru mjög örugg matvæli
á borðum manna. Þróunarlöndin eru
ekki útflytjendur á þessum landbún-
aðarvörum, hvorki á kjöti né mjólk.
Þess vegna myndum við gefa upp
okkar hlut fyrir Evrópusambandinu
og Bandaríkjunum og fá heilmikla
erfiðleika yfir okkar byggðir og
kannski miklu meiri efnahagslega
erfiðleika en þessir prófessorar við-
urkenna í þessari pólitísku grein
sinni. Þeir eiga að vera fræðimenn
og við stjórnmálamennirnir eigum
að fjalla um stjórnmálin og leita til
þeirra um álit og afstöðu en þarna
setja þeir sig í okkar stöðu.“
Lýsir furðu á greininni
Guðni Ágústsson