Morgunblaðið - 28.12.2005, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 28. DESEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Flugið er víðast hvar íheiminum talinneinn öruggasti
ferðamátinn og má einnig
telja það eiga við um ís-
lenskt flug. Samt sem áður
verða slys og óhöpp í flugi,
misjafnlega alvarleg fyrir
fólk og flugvélar.
Tíðni flugslysa má mæla
á nokkra vegu og er ein
aðferðin að skoða fjölda
slysa á hverja milljón
brottfara eða flugtaka. Á
alþjóðlegri ráðstefnu um
flugöryggismál sem haldin
var nýverið í Moskvu kom
fram að tíðni flugslysa í atvinnu-
farþegaflugi í heiminum á milljón
flugtaka var 0,74 þegar skoðuð
eru árin 1994 til 2003. Hér er átt
við slys þegar flugvél ferst og
eyðileggst án þess að tilgreina
hvort einhverjir hafi látist. Þegar
tölur eru skoðaðar fyrir einstaka
heimshluta sést að munurinn er
mikill. Í Bandaríkjunum er tíðnin
vel undir heimsmeðaltalinu, eða
0,4, og Vestur-Evrópu 0,7. Í lönd-
um sem áttu aðild að JAA, flug-
öryggissamtökum Evrópu, þar á
meðal Íslandi, á þessum tíma var
tíðnin 0,6 en 1,2 hjá löndum utan
JAA en önnur stofnun EASA hef-
ur nú tekið við af henni (European
Aviation Safety Agency).
Hæst tíðni í Afríkulöndum
Í Kína er tíðnin 0,5, og í öðrum
löndum Asíu 1,5 en Eyjaálfa sker
sig úr því þar urðu ekki slys á
þessum tíma. Í löndum Suður-
Ameríku var tíðnin 2,4 en Afríku-
lönd skera sig úr með tíðnina 12,3
á hverja milljón brottfara. Í yfirliti
sem þessu telst slysið til þess
lands sem vél er skráð í.
Ef flugslysatíðnin er skoðuð í
fimm ára tímabilum kemur í ljós
að hún minnkaði á árabilinu 1996
til 2000 úr 1,5 í tæplega 1 og hefur
tíðnin enn lækkað. Ljóst má vera
af þessu að öryggi farþega í flugi
er misjafnt eftir því í hvaða álfu
hann flýgur. Meðal skýringa á
mismunandi tíðni flugslysa eftir
heimsálfum eru mismunandi að-
stæður. Þær eru meðal annars
flugreksturinn sjálfur, svo sem
viðhald og umsjón flugvéla og
tæknibúnaðar þeirra, þjálfun
tæknimanna og áhafna og aðhald
yfirvalda. Einnig skiptir miklu
máli hvernig búið er að fluginu
hvað varðar tæki á jörðu niðri, þ.e.
hversu góð flugleiðsögu- og rad-
artæki og fleira slíkt eru fyrir
hendi. Venjulegur flugfarþegi
leiðir kannski ekki hugann að
þessu þegar hann ferðast um
heiminn. Telja má líklegt að oft
fljúgi farþegar vestrænna þjóða
mest með „sínum“ félögum og
öðrum alþjóðlegum og gamal-
grónum flugfélögum sem eiga
góða sögu í flugrekstri þegar leið
þeirra liggur í fjarlægar álfur.
Hins vegar má benda á að með-
virkandi orsök í meirihluta flug-
slysa eru mannleg mistök og hefur
lengi verið. Tölur sýna líka að
slysatíðnin er misjöfn á hinum
ýmsu stigum flugsins, þau eru tíð-
ust í aðflugi og lendingu, heldur
færri í flugtaki og fæst í venjulegu
farflugi …
Af þessum sökum eru rann-
sóknir á mannlegum þætti, mann-
legu eðli og hegðan stór og vax-
andi þáttur hjá flugrekendum,
flugvélasmiðum, tækniframleið-
endum, yfirvöldum og öðrum sem
hafa reglugerðasmíði á sinni
könnu. Slíkar rannsóknir ná til
allra starfssviða í flugi, flugmanna
og flugþjónustufólks, flugumferð-
arstjóra, flugvirkja og annarra
tæknimanna, starfsmanna á jörðu
niðri og svo mætti áfram telja.
Fækkun flugslysa er beint rakin
til rannsókna og umbóta sem
hrundið er í framkvæmd í flug-
rekstri. Þar hefur líka hjálpað
stóraukin gagnasöfnun í almennu
flugi. Safnað er gögnum sem sýna
framvindu hverrar flugferðar og
komi fram frávik frá því sem áætl-
að er eða reglur mæla fyrir um
eru slík tilvik skoðuð ef vera kynni
að úrbætur gætu dregið úr hættu
á slysi. Fjölmargir vinnuhópar
flugrekenda, framleiðenda og
yfirvalda hafa hrint af stað sam-
eiginlegum verkefnum.
Draga úr áhættu
Markmið alþjóðlegu regnhlífar-
samtakanna Flight Safety Found-
ation er að gera flugið öruggara
með því að draga úr áhættu á að
slys verði og var minnt á það
markmið á ráðstefnunni í Moskvu.
Jim Burin, sem fór yfir slysatölur
ársins, sagði að sífellt verkefni í
flugi væri að gera þessa örugg-
ustu almenningssamgöngur enn
þá öruggari. Hann rifjaði upp að á
sjöunda áratugnum þegar far-
þegaflug í þotum var orðið al-
mennt hefði slysatíðni þeirra verið
6,21 á hverja milljón flugtaka. Á
áttunda áratugnum hefði tíðnin
verið komin niður í 2,42 slys.
Lækkunin hefði haldið áfram og
hana mætti þakka betri flugvél-
um, betri þjálfun og betri tækni.
Hver ný kynslóð flugvéla væri
öruggari eins og slysatölur sýndu.
Tíðni slysa á nýjum flugvélum
væri lág og héldist lág.
Jim Burin nefndi sem dæmi að
þar til nýverið að Airbus 340 vél
fórst í Kanada hefðu ekki orðið
slys á nýju flugvélategundunum
Boeing 777, Airbus 330 og 340, í
meira en áratugar þjónustu
þeirra.
Fréttaskýring | Tíðni flugslysa í atvinnu-
flugi mjög misjöfn eftir heimsálfum
Víðast öruggur
ferðamáti
Rannsóknir, þjálfun og öguð
vinnubrögð draga úr líkum á slysum
Flug er víða vinsæll ferðamáti.
Um 800 flugfélög reka 16
þúsund þotur og flugvélar
 Talið er að alls starfi kringum
800 flugfélög í heiminum. Enska
er alþjóðamál í flugi en samt sem
áður koma um 200 tungumál við
sögu. Atvinnuflugið notar kring-
um 1.350 flugvelli víðs vegar um
heiminn í um 200 löndum. Alls
eru um 16 þúsund þotur og flug-
vélar á ferð og þeim fljúga kring-
um 150 þúsund áhafnir. Íslend-
ingar eiga og reka hátt í 100
stórar farþega- og fraktþotur og
sinna flugrekstri nánast um allan
hnöttinn.
Eftir Jóhannes Tómasson
joto@mbl.is
Miðasala: 4 600 200 / www.leikfelag.is
brúðkaupiðheldur áfram!
Vegna fjölda áskorana höfum við bætt við
aukasýningum í janúar og febrúar:
7/1, 13/1, 14/1, 20/1, 21/1, 27/1, 28/1,
3/2, 4/2, 10/2, 11/2, 18/2
Sala hafin á allar aukasýningar.
Uppselt var á allar sýningar árið 2005!
Tryggðu þér miða í tíma.
Visa-korthafar fá 200 kr afslátt.
Nú skella allir sér norður!
Miðasalan er opin virka
daga kl. 13-17 og fram
að sýningu á sýningar-
dögum. Á laugardögum
opnar miðasalan kl. 15.
UNDIRRITAÐUR hefur verið
samningur milli Veiðimálastofnunar
og Landbúnaðarháskóla Íslands,
þess efnis að Veiðimálastofnun flytji
aðalstöðvar sínar í húsnæði skólans
á Keldnaholti. Enn fremur renna
bókasöfn stofnananna saman.
Starfsmenn þessara stofnana hafa
átt ýmiss konar samstarf á liðnum
árum, en Veiðimálastofnun rekur
starfsstöð á Hvanneyri og hefur
annast kennslu í veiðinýtingu við
skólann.
Í aðalstöðvum Veiðimálastofnunar
starfa tíu manns, auk nema sem hafa
aðstöðu til að vinna að verkefnum.
Að auki eru starfsstöðvar á Selfossi,
Sauðárkróki og á Hvanneyri. „Við
hugsum okkur gott til glóðarinnar,
að vera innan um fólk sem er að fást
við vísindi eins og við,“ sagði Sigurð-
ur Guðjónsson framkvæmdastjóri
og bætti við að nú myndi starfsfólk
hafa útsýni yfir hina ágætu laxveiðiá
Korpu.
Ágúst Sigurðsson, rektor Land-
búnaðarháskólans, sagðist telja
mikilvægt að nýta Reykjavíkursetur
skólans á Keldnaholti vel. „Við vilj-
um bjóða góðu fólki að starfa þar
með okkur, eins og Veiðimálastofn-
un; fólki sem er að fást við náttúru-
vísindi í víðum skilningi.“
Morgunblaðið/Einar Falur
Ágúst Sigurðsson, rektor Landbúnaðarháskólans, og Sigurður Guðjónsson, framkvæmdastjóri Veiðimálastofn-
unar, handsala samninginn um nýja húsnæðið. Guðni Ágústsson landbúnaðarráðherra staðfesti samninginn.
Veiðimálastofnun flytur á Keldnaholt