Fréttablaðið - 03.05.2003, Blaðsíða 28

Hver verður
niðurstaðan?
„Það er erfitt að spá í niður-
stöður væntanlegra kosninga,
því staðan er flókin og
tvísýn, og því má allt
eins búast við
stjórnarkreppu og
pattstöðu sem
tekur töluverðan
tíma að leysa
úr,“ segir Gunn-
laugur um horf-
urnar eftir kosn-
ingar. „Segja má
að tvær ólíkar
fylkingar séu að
berjast um völd-
in, þeir sem
vilja stöðugleika
og óbreytt
ástand (Sjálf-
stæðisflokkur
og Framsókn)
og þeir sem
vilja breytingar
og nýjar áhersl-
ur (Samfylking-
in, Vinstri grænir, Frjálslyndir
og Nýtt afl).“
Að mati Gunnlaugs eru að-
stæður þær að þjóðin er frekar
jarðbundin og raunsæ þessa
dagana og peningar það sem öllu
skiptir. „Fjöldi einstaklinga og
fjölskyldna er skuldum vafinn,
enda efnishyggja mikil og kröf-
ur háar, meðal annars hvað
varðar húsnæði, bíla, frístundir
og svo framvegis. Fjármálin,
meðal annars skattamál, eru því
mál málanna.“
Stöðugleikakenningin
Gunnlaugur telur að tveir
möguleikar séu helstir í stöð-
unni. „Í fyrsta lagi má tala um
„stöðugleikakenningu“ sem
byggir á því hversu miklir efnis-
hyggjumenn við Íslendingar
erum. Hún gengur út á það að í
ljósi þess að fjármálin eru aðal-
atriði megi búast við að baráttan
á milli „stöðugleika“ og „breyt-
inga“ leiði til sigurs þeirra sem
vilja stöðugleika. Margir sem
vilja breytingar óttast óstöðug-
leika vegna persónulegrar
skuldastöðu og munu því þegar
á hólminn er komið taka „styrka
stjórn efnahagsmála“ fram yfir
jafnréttismál, velferðarmál, há-
lendismál og breytingar á kvóta-
kerfi. Samkvæmt því heldur
stjórnin velli (ef svo verður tel
ég eigi að síður að um töluverða
endurskoðun verði að ræða á
stjórnkerfi landsins á næstu
árum).
Breytingakenningin
Í öðru lagi má tala um „breyt-
ingakenningu“, sem byggir á því
að mikillar þreytu sé tekið að
gæta í þjóðfélaginu með núver-
andi ástand. Ef slíkt verður ofan
á og stjórnin fær minnihluta at-
kvæða liggur beint við að álykta
að Samfylkingin, Vinstri grænir
og Frjálslyndir reyni að mynda
ríkisstjórn. Það er hins vegar
ekki víst að slík stjórnarmyndun
gangi greiðlega, né að slík stjórn
reynist stöðug eða langlíf.
Mögulegt afbrigði við breyting-
arkenninguna er að Halldór
verði jókerinn í spilastokknum.“
Gunnlaugur segir að ef ætti
að neyða hann til að velja einn
af nokkrum erfiðum og tvísýn-
um valkostum, þá myndi hann
helst giska á að stjórnin haldi
velli vegna áðurnefndrar efnis-
hyggu og ótta við óstöðugleika,
en það sé alls ekki gefið mál.
„Ástæðan er þá sú að ég tel
Íslendinga mikla efnishyggju-
menn, þjóðin og heimilin eru
skuldsett langt úr hófi fram og
því held ég að óttinn við óstöð-
ugleika verði yfirsterkari þegar
á hólminn er komið. En þetta er
alls ekki gefið mál. Það sem er
víst er að kosningar verða tví-
sýnar og að í kjölfarið munu
taka við erfiðar samningavið-
ræður sem væntanlega leiða til
breytinga, endurnýjunar og upp-
stokkunar á stjórnkerfi lands-
ins.“
30 3. maí 2003 LAUGARDAGUR
STEINGEIT
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
Hver er hún: Fædd 31. desem-
ber 1954 í Reykjavík. Maki er
Hjörleifur Sveinbjörnsson. Tvö
börn. Býr á Nesvegi. Sagnfræð-
ingur. Þingmaður Kvennalistans
frá 1991. Borgarstjóri í Reykjavík
1994 til 2003. Forsætisráðherra-
efni Samfylkingarinnar.
Persónuleiki: Ingibjörg er jarð-
bundin, ákveðin og fylgin sér.
Hún er skynsöm og öguð í hugsun,
beinskeytt og vel máli farin. Hún
á auðvelt með að komast að
kjarna þeirra mála sem vekja at-
hygli hennar. Hún er meiri tilfinn-
ingavera en flestir gera sér grein
fyrir, er næm, samúðarfull og við-
kvæm, en er um leið töluverð
prívatmanneskja og felur því
þennan þátt persónuleika síns, og
getur fyrir vikið virst harðari en
hún í raun er. Ingibjörg er mikil
baráttukona og setur félagslegt
réttlæti á oddinn.
Fyrir hvað stendur hún: Ingi-
björg berst fyrir jöfnuði og rétt-
læti. Hún vill stuðla að jafnrétti
kynjanna og leggur aukna áherslu
á velferðarmál, meðal annars
nýja sókn í menntamálum. Hún er
á móti óheftri frjálshyggju og vill
jafnari skiptingu auðs og tekna,
meðal annars í formi hækkunar
skattleysismarka. Ingibjörg er
fylgjandi Evrópusamstarfi og vill
fyrningarleið í fiskveiðistjórn.
Hverjir græða á að kjósa hana:
Þeir sem vilja breytingar og auk-
inn jöfnuð í þjóðfélaginu. Félags-
hyggjufólk og konur sem vilja
komast til áhrifa í samfélaginu.
Þeir sem vilja að þjóðfélagið
tryggi þegnum sínum sterkt og ör-
uggt velferðarkerfi, meðal annars
hvað varðar menntamál (gott fyrir
námsmenn) og heilbrigðismál.
Hverjir tapa: Þeir sem vilja
óbreytt ástand og núverandi
valdahlutföll, meðal annars frjáls-
hyggjumenn og kvótaeigendur.
Hvað er fram undan: Ingibjörg
er augljóslega að ganga í gegnum
mikið breytingatímabil, tímabil
endurnýjunar og uppstokkunar,
en veturinn 2003-04 tekur við tölu-
vert annað ástand, tími aga, al-
vöru og ábyrgðar (Satúrnus). Hún
verður þá undir töluverðu álagi.
MEYJA
Halldór Ásgrímsson
Hver er hann: Fæddur 8. sept-
ember 1947 á Vopnafirði. Maki er
Sigurjóna Sigurðardóttir. Þrjú
börn. Býr í Seljahverfi. Löggiltur
endurskoðandi. Þingmaður frá
1974. Sjávarútvegsráðherra 1983-
91, utanríkisráðherra 1995-2003.
Formaður Framsóknarflokksins.
Persónuleiki: Halldór er jarð-
bundinn í grunneðli sínu. Hann er
varkár og íhaldssamur í fram-
kvæmdum, en fær um að takast á
við óvænt verkefni. Hann er ná-
kvæmur og frekar hægur í vinnu,
en seiglast áfram og kemst þang-
að sem hann ætlar sér. Hann leyn-
ir á sér. Í fyrsta lagi er hann létt-
ur tilfinningalega, stríðinn og
töluverður húmoristi. Hann er
jafnlyndur og geðgóður. Í öðru
lagi er hann frjálslyndari og eirð-
arlausari en hann virðist við
fyrstu sýn og því tilbúinn að vera
í forystu nýrra stefnumála, ef
þörf krefur.
Fyrir hvað stendur hann: Stöð-
ugleika og þróun. Uppbyggingu
atvinnulífs. Segja má að Halldór
sé bæði ‘umsjónarmaður’ hinnar
gömlu samvinnustefnu og þeirra
hagsmuna sem hún stendur fyrir
og einnig forgöngumaður í því
verkefni að finna Samvinnuhreyf-
ingunni og Framsóknarflokknum
sess í nútímanum.
Hverjir græða á að kjósa hann:
Þeir sem vilja stöðugleika og
hægfara umbætur. Kvótaeigend-
ur, sjávarútvegsfyrirtæki, fram-
kvæmdamenn í virkjanamálum
og vegagerð. Venjulegir borgarar
sem vilja framfarir, án of mikils
umróts, og frjálsræði án kaldrar
frjálshyggju.
Hverjir tapa: Þeir sem vilja
róttækar og skjótar breytingar á
íslensku þjóðfélagi.
Hvað er fram undan: Eftir erf-
ið ár er að birta til. Þetta getur
þýtt ýmislegt. Í fyrsta lagi að
Halldór verði í lykilstöðu í stjórn-
málum næstu ára. Í öðru lagi að
hann fari út úr stjórnmálum og
taki að sér þægilegt og vel borgað
embætti. Báðir valkostir leiða til
léttara lífs fyrir Halldór sjálfan. Í
þriðja lagi gæti pattstaða í lok
kosninga leitt til þess að á endan-
um verði leitað til Halldórs, því
hann er maður sem getur bæði
varið óbreytt ástand og haldið inn
á nýjar brautir.
KRABBI
Guðjón A. Kristjánsson
Hver er hann: Fæddur 5. júlí
1944 á Ísafirði. Maki er Maríanna
Barbara Kristjánsson. Sjö börn.
Býr á Ísafirði. Skipstjóri 1967-97.
Forseti farmanna- og fiskimanna-
sambands Íslands 1983-99. Vara-
þingmaður 1991-95 (D). Þingmað-
ur síðan 1999 (F). Formaður
Frjálslynda flokksins.
Persónuleiki: Guðjón A. er
krabbi og náttúrubarn, alinn upp
við sjósókn og hetjuskap. Hann er
feiminn og hlédrægur í grunneðli
sínu, en eins og algengt er um
slíka karlmenn setur hann upp
skel sem bæði getur verið hrjúf
og hressileg, eftir aðstæðum. En
bak við skelina slær hjarta manns
sem hefur sterkar tilfinningar og
hvatir. Í framkvæmdum á hann
bæði til að vera varkár, þver og
íhaldssamur og stórtækur, hvat-
vís og drífandi. Þar skiptir máli
hvort viðkomandi mál vekja
áhuga hans eða ekki.
Fyrir hvað stendur hann: Fyrst
og fremst baráttumaður fyrir
breytingum á kvótakerfinu. Vill
að þegnum landsins verði skilað
aftur auðlindum til lands og sjáv-
ar. Berst gegn frjálshyggju, en að-
hyllist frjálst markaðskerfi og
hafnar ríkisforsjá.
Hverjir græða á að kjósa hann:
Íbúar minni byggðarlaga og
landsbyggðarfólk. Þeir sem vilja
breyta kvótakerfinu. Sjómenn.
Einnig þeir sem vilja hrista upp í
þjóðfélaginu og koma á breyting-
um.
Hverjir tapa: Kvótaeigendur
og þeir sem vilja stöðugleika og
óbreytt ástand.
Hvað er fram undan: Satúrnus
er á leið inn í Krabbamerkið og
því er töluvert álag og vinna fram
undan á næstu 2-3 árum. Það mun
töluvert reyna á Guðjón, annars
vegar þarf hann að treysta flokk
sinni í sessi, og hins vegar að axla
ábyrgð vegna mála sem hugsan-
lega hafa ekki vakið áhuga hans
áður. Ekki er ólíklegt að hann
komi til með að gegna lykilhlut-
verki á komandi árum, en hann
mun ekki fá hlutina upp í hend-
urnar án vinnu og baráttu.
GUNNLAUGUR
GUÐMUNDS-
SON STJÖRNU-
SPEKINGUR
Gunnlaugur spáir
í framtíð leiðtoga
stjórnmálaflikk-
anna út frá
stjörnuspeki.
Margir halda því fram að kosningar eigi aðsnúast um málefni og að horfa eigi fram-
hjá þeim persónum sem taka þátt í kosninga-
baráttunni. Spurning er hins vegar hvort hægt
sé að aðskilja málefni frá þeim mönnum sem
eiga að framfylgja þeim. Að mati Gunnlaugs
Guðmundssonar stjörnuspekings er það ekki
hægt, því málefni er eitt, en kraftur til að fram-
fylgja málinu eftir er annað. Einnig skiptir máli
hvort leiðtoginn býr yfir persónulegri stað-
festu. Stendur hann við það sem hann segir?
Og er „samhljómur“ á milli persónuleika leið-
togans og þess málefnis sem hann boðar? Til að
varpa ljósi á persónuleika leiðtoga sex stærstu
flokkanna hefur Fréttablaðið beðið Gunnlaug
að skoða málið.
Hvernig eru
leiðtogarnir
í raun veru?&
Jarðbundin,
ákveðin og
fylgin sér
Náttúrubarn með
sterkar tilfinningar
og hvatir
Varkár og
íhaldssamur
húmoristi