Fréttablaðið - 03.11.2003, Page 12

12 3. nóvember 2003 MÁNUDAGUR
KÍNAKÁL
Kínverskir kaupmenn bíða eftir viðskipta-
vinum á grænmetismarkaði í Peking.
Bandaríkjastjórn krefst þess að kínversk
yfirvöld lækki álögur á bandarískar vörur
og hleypi bandarískum bönkum og
fjarskiptafyrirtækjum inn á kínverskan
markað.
SJÁVARÚTVEGUR Eiður Guðnason,
fyrrverandi umhverfisráðherra,
sakaði umhverfisverndarhópa um
efnahagsleg hryðjuverk í ræðu á
aðalfundi Landssambands ís-
lenskra útvegsmanna. Hann sagði
umhverfisverndarsamtök eyði-
leggja samfélög sem lifa á því sem
náttúran gefur, og nefndi í því tilliti
frumbyggjasamfélög á Grænlandi
sem nýttu selastofna áður en Græn-
friðungar kipptu stoðunum undan
atvinnu íbúanna. Að hans sögn er
barátta umhverfisverndarsinna oft
til hins verra fyrir náttúruna.
„Sérstakur þáttur í þessu hvala-
rugli öllu saman er Keikó-málið,
þar sem hundruðum milljóna króna
hefur verið varið í leikaraskap,“
sagði Eiður. Hann líkti umhverfis-
verndarsamtökum við breska
heimsveldið á nítjándu öld, sem
tróð lífsgildum sínum upp á menn-
ingu annarra þjóða og gagnrýndi
fyrirtæki og Hollywood-leikara
fyrir að styrkja samtökin. „Þannig
sá ég á dögunum að Starbucks
kaffihúsakeðjan, sem nú er starf-
rækt um því sem næst allan heim,
styrkir Paul Watson og Sea
Shepherd-samtökin, sem sökktu
hvalveiðibátunum hér í höfninni.
Það verður bið á því að ég fái mér
kaffisopa þar.“
Eiður lagði til að næstu þrjú árin
yrði 250 milljónum króna varið í
kynningarstarf á sjálfbærri nýt-
ingu Íslendinga á auðlindinni í þeim
tilgangi að svara auglýsingaher-
ferðum umhverfissamtaka, sem í
auknum mæli beini spjótum sínum
að fiskveiðum.

ÍRAK, AP Bandaríkjamenn urðu í
gær fyrir mesta áfalli sínu í Írak
frá því George W. Bush Banda-
ríkjaforseti lýsti því yfir fyrir
hálfu ári síðan að meiriháttar
átökum væri lokið. 15 hermenn,
sem verið var að flytja til Bagdad
á leið sinni í frí utan Íraks, létu líf-
ið þegar stór flutningaþyrla hrap-
aði til jarðar eftir að tveimur flug-
skeytum hafði verið skotið að
henni af jörðu niðri. 21 til viðbót-
ar særðist.
Það hefur einungis gerst einu
sinni áður frá því innrásin í Írak
hófst í mars að fleiri bandarískir
hermenn hafi látið lífið á einum
og sama deginum. Það var á þriðja
degi stríðsins, 23. mars, þegar 28
hermenn létu
lífið. Dagurinn
er jafnframt sá
fimmti blóðug-
asti frá yfirlýs-
ingu Banda-
ríkjaforseta um
lok helstu stríðs-
átaka.
Vitni að at-
burðinum sögðu
að tveimur flug-
skeytum hefði
verið skotið að þyrlunni, sem
flaug samhliða annarri stórri
þyrlu. Skömmu eftir að þyrlan
hrapaði voru bandarískar her-
sveitir komnar á vettvang til að
bjarga særðum og leita að þeim
sem grandaði þyrlunni.
Átök hafa farið mjög vaxandi
undanfarna daga og vikur. Í gær
kom til bardaga milli Íraka og
þungvopnaðra sveita bandarískra
hermanna í vesturhluta Bagdad.
Árásir hafa verið um og yfir 30
talsins að meðaltali dag hvern að
undanförnu.
„Í stríði eiga svona dagar sér
stað. Það er nauðsynlegt að við
gerum okkur grein fyrir því,“
sagði Donald Rumsfeld, varnar-
málaráðherra Bandaríkjanna, að-
spurður um árásirnar. „Þeir dagar
koma þegar mikill fjöldi fólks
deyr. Stríð snúast um það,“ bætti
Rumsfeld við en sagði árásina
ekki hafa afgerandi áhrif á veru
Bandaríkjahers í Írak.
Vinsældir George W. Bush
Bandaríkjaforseta hafa minnkað
mjög frá því þær urðu mestar í
kjölfar hryðjuverkaárásanna á
World Trade Center í New York og
varnarmálaráðuneytið í Wash-
ington í september 2001. Í nýrri
könnun Washington Post og ABC-
sjónvarpsstöðvarinnar sem birt
var í gær eru 56% sátt við
frammistöðu forsetans, 42% ósátt
og tvö prósent óákveðin. Könnun-
in leiðir hins vegar í fyrsta skipti
í ljós að innan við helmingur er
sáttur við frammistöðu hans í
Íraksmálum.
Í Washington Post er þó bent á
að í sögulegu samhengi geti for-
„Í stríði eiga
svona dagar
sér stað. Það
er nauðsyn-
legt að við
gerum okkur
grein fyrir því.
EFTA-dómstóll:
Málflutningi
lokið
DÓMSMÁL Málflutningi í fyrsta ís-
lenska málinu sem kemur til kasta
EFTA-dómstólsins í Brussel er
lokið. Helgi Magnús Gunnarsson,
sem flutti
málið fyrir
hönd ríkis-
l ö g r e g l u -
stjóra, segir
að niðurstöðu
sé að vænta
innan fárra
vikna.
M á l i ð
varðar meint
f j á r s v i k
þriggja Ís-
l e n d i n g a
sem fluttu út
fisk til landa
Evrópusambandsins. Héraðsdóm-
ur Reykjaness bað EFTA-dómstól-
inn um ráðgefandi álit á því hvaða
reglur giltu um upprunavottorð
afurða sem fluttar eru inn á mark-
aði ESB. Um er að ræða 80 tonn af
rússafiski sem Valeik ehf. í Hafn-
arfirði hafði flutt inn, Sæunn Ax-
els á Ólafsfirði unnið og Valeik
svo flutt út undir þeim merkjum
að um íslenska afurð væri að
ræða.
Ríkislögreglustjóri ákærði tvo
fyrrum framkvæmdastjóra Sæ-
unnar Axels og framkvæmda-
stjóra Valeikur fyrir að hafa sam-
mælst um að falsa útflutnings-
skjöl til að sleppa við að greiða
tæpar 60 milljónir króna í tolla á
mörkuðum Evrópusambandsins.
Málið þykir flókið þar sem túlkun
á upprunareglum og viðskipta-
kjörum getur skipt miklu við nið-
urstöðu íslenskra dómstóla.

RAINBOW WARRIOR
Eiður Guðnason, fyrrum umhverfisráð-
herra, leggur til 250 milljóna króna áróð-
ursherferð Íslendinga til að svara efna-
hagslegum hryðjuverkum umhverfisvernd-
arsinna. Hann ætlar ekki að drekka kaffi á
næstunni hjá Starbucks, sem styrkir Sea
Shepherd-samtökin.
Mesta mannfall frá
stríðslokum í Írak
Fleiri bandarískir hermenn féllu þegar þyrla sem flutti þá var skotin niður en hafa látist á einum degi í
Írak frá þriðja degi innrásarinnar sem hófst í mars. Dagurinn er sá fimmtu blóðugasti frá stríðslokum.
Komið hefur til bardaga milli bandar
síðustu þremur sólarhringum. Íbúar á
bandarískir herme
MANNSKÆÐUSTU DAGAR
FRÁ STRÍÐSLOKUM
29. ágúst
85 falla í sprengjuárás á mosku í
Najaf.
27. október
40 falla í sjálfsmorðsárásum í
Bagdad.
19. ágúst
23 látast í árás á bækistöð Sam-
einuðu þjóðanna.
7. ágúst
19 látast í sprengjuárás á
jórdanska sendiráðið.
2. nóvember
15 hermenn látast þegar þyrla er
skotin niður.
Heimild: AP
ÞORSKUR Í ÍS
Þess er nú beðið að
Evrópudómstóllinn
komist að niðurstöðu í
fyrsta íslenska málinu.
Fyrrum umhverfisráðherra gagnrýnir verndarsamtök:
Efnahagsleg hryðjuverk
umhverfisverndarsinna