Fréttablaðið - 02.05.2004, Blaðsíða 12

Síðasta vor fengum við mennta-
skólanemar að vita að sett yrðu á
samræmd stúdentspróf í íslenskum
framhaldsskólum. Reglugerð um
það hafði að vísu verið í lögum frá
1996 en þeir menntaskólanemar
sem þreyta íslenskuprófið í vor
voru 11 ára árið 1996 og hafa af ein-
hverjum ástæðum fáir lesið þau.
Mikil óánægja hefur verið meðal
framhaldsskólanema og kennara
með hugmyndina á bak við sam-
ræmdu stúdentsprófin, og fram-
kvæmd þeirra.
Tilgangur prófanna, samkvæmt
menntamálaráðuneytinu, er að:
• Gefa skólunum möguleika á að
sjá hvar þeir standa í samanburði
við aðra skóla
• Gera háskólum innanlands og
erlendis kleift að sjá hvar nemend-
ur sem sækja um skólavist standa í
samanburði við aðra nemendur
• Gera menntamálaráðuneytinu
kleift að sjá hvort markmiðum aðal-
námskrár hafi verið náð og sjá til
þess að allir framhaldsskólanemar
útskrifist með ákveðna grunnþekk-
ingu.
Þetta hljómar vissulega vel en
eru þetta rök sem halda vatni?
Samræmd stúdentspróf á ein-
ungis að leggja fyrir í íslensku,
ensku og stærðfræði. Hvað með líf-
fræði, hvað með frönsku og
spænsku, hvað með hagfræði, hvað
með alla félagsfræðideildina eins
og hún leggur sig? Er frammistaða
skóla í þessum greinum minna
virði?
Samræmd próf í grunnskóla
hafa ekki verið til mikils góðs. Skól-
arnir eru dæmdir eftir samræmdu
einkunnunum einum. Þessi ofur-
áhersla á samræmdu fögin stuðlar
að því að skólarnir verði einsleitari
og minna fjölbreyttir því að aðrar
greinar vilja gleymast í fjölmiðla-
fárinu í kringum samræmdu ein-
kunnirnar og sama efnið verður að
kenna í öllum greinum.
Háskóli Íslands hefur þegar gef-
ið út þá yfirlýsingu að hann muni
ekki nýta samræmdar stúdents-
einkunnir við að taka inn nemendur,
enda geta fáar deildir tekið mark á
þessum prófum. Ef einstaklingur
ætlar t.d. að skrá sig í sálfræði
gagnast próf í ensku, íslensku og
stærðfræði honum lítið og fáránlegt
að hugsa til þess að inntökupróf í
sálfræði yrði lagt niður vegna sam-
ræmdra stúdentsprófa. Á kannski
að fjölga prófunum með tímanum?
Hvað verður þá um gildi hinna
upprunalegu stúdentsprófa?
Íslenskir nemendur hafa hingað
til komist inn í erlenda skóla án þess
að hafa samræmd próf. Af hverju
ætti það að verða öðruvísi núna?
Þar að auki gilda sömu rök og við
nefndum áðan: hvaða fög í erlend-
um háskólum eru það sem geta
stuðst við íslensk samræmd próf í
stærðfræði? Hvað varðar ensku-
kunnáttu er lítið mál að taka alþjóð-
legt stöðupróf í ensku við Mennta-
skólann í Hamrahlíð.
Vissulega er skiljanleg sú þörf
menntamálaráðuneytisins að vita
hvort verið sé að fara eftir aðal-
námskrá. En það hlýtur að vera
hægt að kanna það með öðrum og
betri leiðum en samræmdum stúd-
entsprófum. Innan menntamála-
ráðuneytisins starfar sérstök mats-
og eftirlitsdeild sem á að hafa eftir-
lit með innra starfi skólanna. Er
ekki hægt að virkja þessa deild til
að tryggja að farið sé eftir aðal-
námskrá?
Eftir íslenskuprófið 3. maí verð-
ur efnt til mótmæla á Austurvelli kl.
13:30. Við hvetjum alla sem eru á
móti prófunum, hvort sem það eru
nemendur, kennarar eða aðrir, til að
mæta og sýna andstöðu sína. ■
Mér, eins og fleirum, er farið að
blöskra framgangur íslenskra
stjórnvalda. Hvað eftir annað
verður almenningur vitni að því-
líkum valdhroka að leita þarf
langt aftur í tímann og til ráð-
stjórnarríkja til að finna eitthvað
sambærilegt. Ég sem hélt að hér
væri virkt lýðræði og frelsi! Stað-
reyndin virðist hins vegar sú að
hér á landi ræður einn maður
meira eða minna ferðinni. Lög eru
jafnvel sett sem beinast gegn ein-
stökum aðilum eða fyrirtækjum,
allt eftir geðþótta stjórnarherr-
ans.
Við göngum til alþingiskosn-
inga alla jafna á fjögurra ára
fresti. Þar kjósum við þá 63 þing-
menn sem við treystum (auðvitað
misvel) til að gæta hagsmuna
lands og lýðs næstu fjögur árin.
Það hvern við kjósum, hverjum
við treystum, fer auðvitað eftir
ýmsu. Sumir eru nánast fæddir
inn í ákveðinn flokk, aðrir fara eft-
ir loforðalistum þeim sem settir
eru fram fyrir kosningar og enn
aðrir dæma menn af verkum sín-
um. Ég leyfi mér að fullyrða að
sama hvaða aðferð menn nota þá
gerum við ráð fyrir að allir þessir
fulltrúar hafi eitthvað um land-
stjórnina að segja. Auðvitað hafa
stjórnarþingmenn meiri áhrif en
stjórnarandstæðingar eðli máls
samkvæmt. En hvaða áhrif hafa
óbreyttir stjórnarþingmenn hér á
landi um þessar mundir? Mér birt-
ist stjórnarfarið þannig að for-
maður Sjálfstæðisflokksins
ákveði hlutina og formaður Fram-
sóknarflokksins taki síðan undir,
því ekki má styggja þann fyrr-
nefnda, það er stór stóll í veði.
Það er að verða nokkuð löng
hefð í Sjálfstæðisflokknum að þar
geri menn bara það sem formað-
urinn segir, óháð því hvort um ráð-
herra eða óbreytta þingmenn er að
ræða. Það er reyndar hálf aumk-
unarvert að sjá ungliðana sem
komust inn á þing sl. vor í krafti
æskudýrkunar, sem þá þóttust
hafa miklar hugsjónir og skoðanir,
lyppast nú niður og tala eins og
endurómun af orðum formanns-
ins. Það örlar ekki á sjálfstæðri
skoðun, á gagnrýnni hugsun, á
virðingu fyrir þeim sem kusu við-
komandi vegna orðræðu í kosn-
ingabaráttunni. Í Framsóknar-
flokknum er staðan sú að formað-
urinn heldur öllum ráðherrunum í
heljargreipum vegna stólaskipt-
anna í haust. Allir hafa ráðherr-
arnir lýst yfir vilja sínum til að
halda áfram í stóli ráðherra. Val á
ráðherrum gengur þannig fyrir
sig, eins og menn vita, að formað-
urinn leggur tillögu fyrir þing-
flokk sem „að sjálfsögðu“ sam-
þykkir tillöguna. Hver og einn
ráðherra á því stól sinn undir því
að styggja ekki formanninn. Þegar
allir ráðherrar Framsóknar hafa
samþykkt hugmyndir formanns-
ins í einstökum málum er létt verk
og löðurmannlegt að fá samþykki
þingflokksins því ráðherrarnir
eru jú sex að tölu, þ.e. helmingur
þingflokksins. Auk þess ganga
einhverjir hinna óbreyttu með
ráðherrann í maganum og þeir
gera sér jafnvel vonir um að
hausthrókeringarnar færi þeim
stól. Ekki geta þeir tekið áhættuna
að styggja formanninn!
Opinber umræða um málefni
líðandi stundar, um samfélagsleg-
ar áherslur, um áherslur í utanrík-
ismálum, í menntamálum, í heil-
brigðismálum o.s.frv. finnst mér
fremur veikburða. Ég tók þátt í
kosningabaráttu vegna alþingis-
kosninganna 1999. Þá voru fleiri
en einn og fleiri en tveir sem ekki
töldu sig geta opinberað pólitískar
skoðanir sínar, stuðning við
ákveðna frambjóðendur eða
flokka, vegna þeirra neikvæðu
áhrifa sem slíkt kynni að hafa á
störf þeirra. Menn töldu sem sagt
að þeir gætu misst starf eða
starfstækifæri ef þeir væru ekki í
réttum lit. Þetta var fyrir fimm
árum og síðan hefur skörin aldeil-
is færst upp í bekkinn. Nú þora
menn enn síður en fyrir fimm
árum að hafa skoðanir og láta þær
umbúðalaust í ljós. Jafnvel á fund-
um innan ákveðinna stjórnmála-
flokka, þar sem samherjar hittast,
vilja menn eingöngu vera í já-kór.
Það heitir í hinni nýju gerð míns
gamla flokks „að tala einum
rómi“!
Um stjórnmál og stjórnmála-
menn gildir hið sama og í annarri
stjórnun að allir hafa gott af því að
fá viðbrögð (feedback) við hug-
myndum sínum. Það er hverjum
og einum hollt að heyra bæði já-
kvæðar og hugsanlegar neikvæð-
ar hliðar og afleiðingar mála, að
rökræða hugmyndir og áætlanir,
að þurfa að rökstyðja sitt mál. Það
er engum stjórnanda hollt að
safna í kringum sig óreyndum já-
mönnum, reynslulitlu fólki sem
gagnrýnislaust gerir það sem
þeim er sagt í von um persónuleg-
an frama þegar fram líða stundir.
Ég vona að þessir síðustu at-
burðir á stjórnarheimilinu hafi
verið kornið sem fyllti mælinn hjá
almenningi. Að botninum sé náð
og breyting til hins betra, til virks
lýðræðis, til rökræðu og skoðana-
skipta, til opinnar stjórnsýslu, sé á
næstu grösum. ■
2. maí 2004 SUNNUDAGUR12
Metnaðarfullt starf Leikskóla Reykjavíkur
Kröfur þær sem við gerum til
leikskólanna okkar og þjónustu
þeirra eru miklar. Fólk man tím-
ana tvenna. Það eru ekki mörg ár
síðan fólk var ánægt að koma
börnunum sínum að, þó ekki væri
nema hálfan daginn og það þó
börnin hafi verið orðin 3 ára eða
eldri. Þjónustan er allt önnur í
dag.
Börn fara á leikskóla allt niður
í 18 mánaða og mikill meirihluti,
eða 88%, dvelja allan daginn. Það
er því ljóst að umönnun og mennt-
un sú sem þar fer fram er mjög
mikilvæg í þroskaferli barnanna
fyrstu æviár þeirra. Kannanir
meðal foreldra sýna að þeir telja
leikskóla borgarinnar standa vel
undir þeirra væntingum.
Í leikskólum borgarinnar fer
fram gott og metnaðarfullt starf
hjá vel menntuðu og hæfu starfs-
fólki. Hver leikskóli gerir sína
námskrá og er hún endurskoðuð á
5 ára fresti. Námskráin er byggð á
aðalnámskrá leikskóla. Leikskól-
arnir eru með mismunandi leiðir
en vinna allir að sama markmið-
inu. Námskráin er gerð til að festa
í sessi ákveðnar leiðir og aðferðir
við menntun og uppeldi barna.
Hún er visst aðhaldstæki að þeim
leiðum sem unnið er eftir. For-
eldrar hafa fullan aðgang að nám-
skránni og vita því nákvæmlega
hvaða uppeldisstefnu leikskóli
barnsins aðhyllist.
Leikskólar Reykjavíkur hafa
alla tíð lagt mikla áherslu á góða
starfsmannastefnu. Liður í henni
er metnaðarfull áætlun um sí- og
endurmenntun sem leikskóla-
stjórar sjá um að útfæra eftir
þörfum hvers leikskóla.
Þá hefur verið í gangi heilsu-
eflingarátak á vegum Leikskóla
Reykjavíkur. Verkefnastjóri var
ráðinn sem sér um að taka út allan
aðbúnað leikskólans til hagsbóta
fyrir börn og starfmenn. Þetta
hefur gert það að verkum að
starfsfólk hefur orðið meðvitaðra
um líkamsbeitingu og aðra þætti
sem varða eigin heilsu sem og
heilsu barnanna.
Eins og að framan greinir fer
fram mikið og metnaðarfullt starf
innan Leikskóla Reykjavíkur þar
sem höfuðáhersla er lögð á að
hvert barn fái notið sín sem best.
Allt okkar starf miðar að því að
börnin verði sjálfstæð, glöð og
öðlist heilbrigða sjálfsmynd.
Leikskólinn er fyrsta skólastig
barnsins og því er mikilvægt að
hlúa að þörfum barnsins og leggja
metnað í að gera leikskóladvölina
ánægjulega þroskandi og umfram
allt að barnið njóti sín sem ein-
staklingur í nútíma þjóðfélagi, því
lengi býr að fyrstu gerð. ■
UMRÆÐAN
LEIKSKÓLARNIR
Hver leikskóli gerir
sína námskrá og er
hún endurskoðuð á 5 ára
fresti.
,,
HRÖNN GUÐMUNDSDÓTTIR OG
KRISTÍN SVAVA TÓMASDÓTTIR
SKRIFA UM MÁLFUNDAFÉLAG
KVENNASKÓLANS
HEIMSMÁLIN
DAGSKRÁ
Þetta er
bara
vorhret.
Ekkert mál.
Hvíti maðurinn
segist bara
eiga leið hjá!
Ef þú létir klippa þig
tæki fólk kannski
mark á þér!
Við munum ná takmarki
okkar í Írak
Enn ein heimskuleg
uppfinning?
Þú átt eftir að sjá eftir þessu
þegar þú fellur fram af endi-
mörkum heimsins, Kólumbus!
Þvílíkt fífl!
Kornið sem fyllir mælinn
ELSA B. FRIÐFINSDÓTTIR
HJÚKRUNARFRÆÐINGUR OG
FYRRVERANDI AÐSTOÐARKONA
HEILBRIGÐISRÁÐHERRA
UMRÆÐAN
VALDHROKI
Formaður Sjálfstæð-
isflokksins ákveður
hlutina og formaður Fram-
sóknarflokksins tekur síðan
undir, því ekki má styggja
þann fyrrnefnda, það er stór
stóll í veði .
,,
Samræmd stúdentspróf Fræg ummæli sögunnar
GUÐBJÖRG
GUÐJÓNSDÓTTIR
LEIKSKÓLASTJÓRI
FOLDABORGAR OG
ÞORLÁKUR
BJÖRNSSON
FORMAÐUR
LEIKSKÓLARÁÐS