Fréttablaðið - 04.10.2004, Blaðsíða 8

8 4. október 2004 MÁNUDAGUR
Alþingi í kvöld:
Fyrsta stefnu-
ræða Halldórs
STJÓRNMÁL Halldór Ásgrímsson
flytur jómfrúarræðu sína sem
forsætisráðherra á Alþingi í
kvöld. Umræður um stefnuræðu
forsætisráðherra hefjast í kvöld
klukkan 19.50 og verður útvarpað
og sjónvarpað í fjölmiðlum ríkis-
ins. Útsending frá Alþingi stendur
fram til klukkan 22 í kvöld.
Auk Halldórs munu Magnús
Stefánsson og Jónína Bjartmarz
tala fyrir hönd Framsóknar-
flokksins. Davíð Oddsson utanrík-
isráðherra talar fyrir sjálfstæðis-
menn ásamt Sigríði Önnu Þórðar-
dóttur umhverfisráðherra og
Birgi Ármannssyni.
Össur Skarphéðinsson, Jó-
hanna Sigurðardóttir og Björgvin
G. Sigurðsson tala fyrir hönd
Samfylkingarinnar. Steingrímur
J. Sigfússon, Kolbrún Halldórs-
dóttir og Jón Bjarnason fyrir
Vinstri græna. Frjálslyndu þing-
mennirnir taka svo allir til máls,
en þeir eru Guðjón A. Kristjáns-
son, Magnús Þór Hafsteinsson,
Gunnar Örlygsson og Sigurjón
Þórðarson. ■
Vörslumaður væng-
brotins Alþingis
Halldór Blöndal, forseti Alþingis, segir að þingsetningarræðu sinni hafi ekki verið beint gegn forseta Ís-
lands. Hann hafi eingöngu snúist til varnar þinginu eftir að ráðist var að rótum þess í sumar.
Halldór Blöndal segir að ræða sín
við setningu Alþingis hafi fyrst og
fremst verið til að verja stöðu lög-
gjafarvaldsins. Synjun forseta Ís-
lands á staðfestingu fjölmiðlalag-
anna í sumar hafi veikt stöðu þings-
ins og gert hana óljósari. Því sé
nauðsynlegt að skilgreina vandlega
stöðu og hlutverk æðstu stofnana
ríkisins þannig að enginn velkist í
vafa um hvað einstök ákvæði
stjórnarskrárinnar merkja. Starf
löggjafans er undir þessu komið.
„Ræðan mín hefur fengið mjög
góðar undirtektir hjá fólki sem ég hef hitt, vegna þess að ég held að
flestir geri sér grein fyrir því að
nauðsynlegt er að gera úttekt á því
sem gerðist í sumar svo að treysta
megi stöðu Alþings,“ sagði Halldór
Blöndal í samtali við Fréttablaðið.
Hann segir þingmenn, hvort sem
eru í stjórn eða stjórnarandstöðu,
sammála um nauðsyn þess að end-
urskoða 1. kafla stjórnarskrárinnar
sem lýtur að æðstu stjórn ríkisins.
Þannig verður að skilgreina betur
stöðu þingsins, dómstólanna og for-
seta og ríkisstjórnar, þ.e. fram-
kvæmdavaldsins, en jafnframt
verður að draga skýr mörk á milli
löggjafarvalds og framkvæmda-
valds í samræmi við nútímaskoðan-
ir um þrískiptingu valdsins.
Halldór segir engan vafa leika á
því að staða Alþingis hafi veikst eft-
ir að forseti lýðveldisins synjaði
fjölmiðlalögunum staðfestingar í
sumar. „Það er líka ljóst að alþingis-
menn áttu ekki von á þessu vegna
þess að eftir því sem ég best veit
hefur aldrei verið flutt fyrirspurn,
þingsályktunartillaga eða laga-
frumvarp á Alþingi um þá þjóðarat-
kvæðagreiðslu sem skyldi haldin ef
forsetinn beitti synjunarvaldi. Ólaf-
ur Ragnar Grímsson gerði það ekki
á meðan hann sat á þingi og ég veit
ekki til þess að nokkur hafi gert
það. Þegar endurskoðun stjórnar-
skrárinnar hefur farið fram og slík
endurskoðun lögð fyrir þingið þá
hefur ekki verið neitt um þessi efni
að finna. Þetta hefur að sumu leyti
byggst á því að menn hafa ekki vilj-
að hrófla við þeim bókstaf sem stað-
ið hefur um þjóðhöfðingja landsins
af því að menn hafa litið á hann sem
sameiningartákn og af þeim sökum
ekki viljað efna til deilna í kringum
embættið.“
Halldór er þrátt fyrir þetta bratt-
ur og bendir á að menn megi ekki
festast í neinum hjólförum heldur
verði að nást samstaða um skynsam-
lega lausn sem treysti grundvöll lög-
gjafarstarfsins. „Það er þetta sem ég
var að segja. Ræðan mín var hvorki
árás á stjórnarandstöðuna né forseta
Íslands því að það eina sem ég gerði
var að rekja í örstuttu máli hvað
gerðist í sumar og setja í sögulegt
samhengi. Ég var að snúast til varn-
ar þinginu því að brestur er kominn
í undirstöður þess. Það getur orðið
örlagaríkt fyrir þjóðina að á við-
kvæmum augnablikum komi upp
deilur um hvort löggjöf sem þingið
setur standi eða standi ekki. Ég vil
ekki að lögfræðingar séu í málstof-
um að skeggræða í hálfkæringi
hvernig löggjafarstarfi Alþingis sé
háttað heldur vil ég að það standi
skýrt í stjórnarskránni hver staða
þingsins er.“
Sú gagnrýni hefur stundum
heyrst að Alþingi stafi fyrst og
fremst hætta af framkvæmdavald-
inu því stærstur hluti lagafrum-
varpa sé saminn í ráðuneytunum en
ekki af þingmönnunum sjálfum.
Halldór bendir á móti á að þingræð-
ishefðir nágrannalandanna séu þær
sömu en sérstaða Ísland er þó sú að
hér eru meirihlutastjórnir jafnan við
völd. „Þetta varð niðurstaðan strax
árið 1904. Danska ríkisstjórnin
ákvað að fela Hannesi Hafstein ráð-
herradóm af því að hann hafði meiri-
hluta þingsins á bak við sig.“
Halldór kippir sér lítið upp við að
fjöldi stjórnarandstæðinga gekk út á
meðan hann flutti ræðu sína. „Ef mig
misminnir ekki þá er þetta ekki í
fyrsta sinn sem þeir hafa gengið út
undir ræðu minni. Þessir atburðir í
sumar voru hins vegar það sérstakir
að ég taldi nauðsynlegt að víkja að
þeim. Ég tel að forseti Alþingis eigi
að vera óhræddur við að segja sína
skoðun ef hann sér ástæðu til. Ræða
hans við þingsetningu á ekki ein-
göngu að vera um nagla og steypu og
lagfæringar á þinghúsinu. Þá er
betra halda ræðuna ekki ef maður
ætlar bara að tala um slíka hluti,“
segir Halldór Blöndal, forseti Al-
þingis. ■
Mót framlengt:
Tölvur lengi
að tefla
SKÁKMÓT Ekki tókst að ljúka skák-
móti Hróksins og Iðnskólans í
gær þar sem á daginn kom að
tölvur eru lengur að hugsa en
skipuleggjendur mótsins ætluðu.
Mótinu, sem átti að verða eins
dags meistaramót skákforrita og
skáktölva í Reykjavík í gær, verð-
ur framhaldið í dag, ef ekki leng-
ur, segir Kristian Guttesen,
tæknistjóri Hróksins. Hann segir
þau óvæntu úrslit hafa átt sér stað
að skákforritið sterka, Fritz 8,
tapaði fyrir forriti sem hlaðið var
niður af netinu. Hægt er að fylgj-
ast með mótinu á heimasíðu
Hróksins, hrokurinn.is. ■
SVONA ERUM VIÐ
BOTNLANGASKURÐIR EFTIR
ALDRI OG KYNI Á HVERJA 100
ÞÚSUND ÍBÚA
Aldur Karlar Konur
10 88 153
10-19 383 383
20-29 312 246
30-39 157 124
40-49 83 82
50-59 77 31
60-69 84 40
70-79 30 26
80-84 0 42
85+ 0 0
Heimild: Vefur Landlæknis
www.baendaferdir.is s: 570 2790
K Y N N T U Þ É R S É R F E R Ð I R F E R Ð A Þ J Ó N U S T U B Æ N D A
K
Ö
-H
Ö
N
N
U
N
/P
M
C
til Würzburg
í Þýskalandi
2. - 5. desember 2004
9. - 12. desember 2004
Jólaferð okkar er að þessu sinni heitið til Würzburg í Þýskalandi, borgar
sem í ár fagnar 1300 ára afmæli sínu. Borgin mun því skarta sínu fegursta
í desember. Hrein upplifun er að fara á jólamarkaðina sem geyma ótal
jólagjafahugmyndir; bragða á jóladrykknum „Glühwein“ og jólastemmingin
eykst á hverju horni. Úrval veitingastaða er gott, hótelið þægilegt og
staðsett miðsvæðis.
Verð kr. 55.000 á mann í tvíbýli
Innfalið: Flug, skattar, gisting í tveggja manna herbergi á 3* hóteli
með morgunverði í 3 nætur, ferðir milli flugvallar og hótels,
skoðunarferð til Rothenburg ob der Tauber og íslensk fararstjórn.
Í LEIFSSTÖÐ
Áætlunarflug til San Francisco í Bandaríkj-
unum gæti orðið til þess að flýta þurfi
stækkun flugstöðvar Leifs Eiríkssonar
vegna þess hve farþegum fjölgi sem fara
um völlinn.
Leifsstöð:
Umferð kall-
ar á stækkun
SAMGÖNGUR Svo gæti farið að fram-
kvæmdum við stækkun Flugstöðv-
ar Leifs Eiríkssonar yrði flýtt í
kjölfar þess að Icelandair ætlar að
hefja beint áætlunarflug til San
Francisco. Að sögn Höskulds Ás-
geirssonar, framkvæmdastjóra
flugstöðvarinnar, mun farþegum
um Keflavíkurflugvöll fjölga mikið
við þessa nýju flugleið, en á síðustu
tveimur árum hefur farþegum
fjölgað um 35 prósent, sem er
mesta fjölgun flugfarþega í allri
Vestur-Evrópu. Gert er ráð fyrir
stækkun móttökusalar í vetur og
framkvæmda vegna rýmis og bún-
aðar fyrir farangursflokkun og
vopnaleit strax á næsta ári. Áætlað
er að fyrirhugaðar framkvæmdir
kosti um 2,5 milljónir króna. ■
Forsetakosningar í Bandaríkjunum:
Stórsókn hjá John Kerry
WASHINGTON, AP Demókratinn og
forsetaframbjóðandinn John
Kerry er kominn með meira fylgi
en keppinautur hans, George W.
Bush Bandaríkjaforseti, sam-
kvæmt skoðanakönnun banda-
ríska tímaritsins Newsweek.
Könnunin var gerð eftir sjón-
varpskappræður forsetafram-
bjóðendanna fyrir skömmu en
Kerry þótti koma vel út úr þeim.
47 prósent aðspurðra sögðust
myndu kjósa Kerry en 45 prósent
voru á bandi Bush. Ralph Nader,
sem býður sig fram sjálfstætt,
hlaut 2 prósenta fylgi.
Hvað varðar kappræðurnar
sjálfar sögðu 61 prósent að Kerry
hefði borið sigur úr býtum en að-
eins 19 prósent sögðu að Bush
hefði staðið sig betur. 16 prósent
sögðu að þeir hefðu staðið sig
jafnvel.
Aðeins fjórar vikur eru síðan
repúblikanar höfðu töluvert for-
skot á demókrata í könnunum eft-
ir vel heppnað flokksþing í New
York. Samkvæmt könnun
Newsweek hafði Bush þá 52 pró-
senta fylgi en Kerry aðeins 41
prósents fylgi. Forsetakosning-
arnar í Bandaríkjunum eru 2. nóv-
ember næstkomandi.■
ALÞINGI
Stefnuræða forsætisráðherra og umræður
um hana á Alþingi verða í beinni útsend-
ingu bæði í Útvarpi og Sjónvarpi frá því 10
mínútur fyrir klukkan átta í kvöld, fram til
klukkan 10.
JOHN KERRY
John Kerry á baráttufundi sem hann hélt í
Flórída fyrir skömmu. Kerry virðist vera að
sækja í sig veðrið um þessar mundir.
AP
/M
YN
D
SVEINN GUÐMARSSON
BLAÐAMAÐUR
FRÉTTAVIÐTAL
SETNINGARRÆÐA FOR-
SETA ALÞINGIS
HALLDÓR BLÖNDAL, FORSETI ALÞINGIS
Gaf sér tíma til að fylgjast með leik Chelsea og Liverpool í gær enda er Eiður Smári
Guðjohnsen í miklu uppáhaldi hjá honum.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
G
VA