Fréttablaðið - 04.10.2004, Blaðsíða 10

10 4. október 2004 MÁNUDAGUR
SÆTUR KÓALABJÖRN
Hinn sjö mánaða kóalabjörn, Conen, hefur
fengið góða umönnun undanfarið hjá
starfsmönnum San Diego-dýragarðsins í
Bandaríkjunum. Þurfa þeir að gefa honum
mjólk úr pela fjórum sinnum á dag vegna
þess að mamma hans getur ekki lengur
framleitt brjóstamjólk. Rúmlega 30 kóala-
birnir búa í dýragarðinum.
Ný seðlavél gjaldkera:
Eykur öryggi gegn
bankaránum
ÖRYGGISMÁL Á útibússtjóraráðstefnu
Landsbankans um helgina var kynnt
nýstárleg seðlavél fyrir bankaútibú
sem eykur uppgjörs- og afgreiðslu-
hraða og sér til þess að reiðufé verði
ekki aðgengilegt.
„Þessi vél er mikið framfaraskref
í öryggismálum útibúanna,“ segir
Anna Bjarney Sigurðardóttir upplýs-
ingarfulltrúi. „Seðlavélin, sem er frá
DelaRue, er leiðandi fyrirtæki á
þessu sviði í heiminum og minnkar
alla meðhöndlun gjaldkera með
reiðufé sem þýðir aukið öruggi í úti-
búinu. Vélin afgreiðir bankastarfs-
manninn jafnóðum með þá fjármuni
sem hann þarf og tekur við og telur
jafnóðum alla þá peninga sem lagðir
eru inn. Peningarnir eru síðan
geymdir í öruggum og læstum hólf-
um í vélinni sem engin leið er að
nálgast, ekki einu sinni fyrir starfs-
mann bankans,“ segir Anna,
Hún telur ekki hættu á að vélin sé
hættuleg gjaldkerunum vegna
gremju bankaræningja sem hafa lít-
ið upp úr krafsinu. „Það er horft til
þess að menn viti að það er ekkert
upp úr bankaránum að hafa,“ segir
Anna.
Nú þegar hefur vélin verið tekin í
notkun í einu útibúi Landsbankans
en fleiri vélar hafa verið pantaðar og
munu verða í útibúum víða. ■
Herferð gegn
offitufaraldri barna
Bandaríska vísindaakademían hefur skilað skýrslu um offitufaraldur
á meðal bandarískra barna. Lagt er til að farið verði í allsherjar herferð
til að sporna gegn útbreiðslu vandans.
BANDARÍKIN Til þess að berjast
gegn offitufaraldri barna í Banda-
ríkjunum þarf þjóðin að fara í
allsherjar herferð gegn vandan-
um. Bandaríska vísindaakademí-
an (National Academy og Sci-
ences), sem rannsakað hefur or-
sakir og afleiðingar offituvand-
ans, kynnti nýlega skýrslu sína
um málið.
Dagblaðið Washington Post
greinir frá því að skýrslan sé sú
viðamesta sem gerð hafi verið um
offituvandann og herferðin sem
akademían leggi til að lagt verði
út í sé sú umfangsmesta sem
nokkurn tímann hafi verið kynnt.
Hún nær til dæmis til foreldra,
skóla, matvælafyrirtækja, veit-
ingastaða og hins opinbera.
„Miðað við það hvernig þessi
faraldur er að breiðast út þurfum
við að taka á vandanum strax,“
segir Jeffrey Koplan, sem er í for-
svari fyrir akademíuna. „Þessi
skýrsla kallar á grundvallarbreyt-
ingar í lifnaðarháttum okkar.“
Á meðal þess sem akademían
leggur til að verði gert er:
1. Að næringargildi matvæla
og drykkja verði endurskoðað.
2. Að merkingar á matvælum
verði bættar.
3. Að læknar fitumæli börn
reglulega.
4. Að börn leggi stund á ein-
hvers konar líkamsrækt í að
minnsta kosti hálftíma á dag.
5. Að foreldrar passi betur upp
á að börn sín hreyfi sig reglulega
og sitji minna fyrir framan sjón-
varp og tölvur.
Fjöldi þeirra barna sem þjást
af offitu í Bandaríkjunum hefur
aukist gríðarlega undanfarin ár.
Meira en níu milljón börn sex ára
og eldri eru talin þjást af offitu.
Hætturnar sem fylgja þessu
vandamáli eru taldar svo miklar
að hætt er við að þær þurrki út
allan þann árangur sem náðst hef-
ur á öðrum sviðum í heilbrigðis-
og öryggismálum barna síðustu
þrjá áratugina. Börn sem þjást af
offitu í dag eru þannig miklu lík-
legri til að fá ýmsa sjúkdóma í
framtíðinni.
Þó að akademían hafi í raun
ekkert vald til að koma þessari
herferð í framkvæmd er talið að
hún hafi mikil áhrif á löggjafann
og umræðuna um vandamálið.
Sem dæmi þá hefur öldungar-
deildarþingmaðurinn Edward M.
Kennedy þegar lagt fram laga-
frumvarp sem bannar sjálfsala
með óhollum mat og sælgæti í
skólum sem styrktir eru af rík-
inu.■
OSTAVERÐLAUN VEITT
Guðni Ágústsson landbúnaðarráðherra af-
hendir Friðjóni G. Jónssyni ostameistara
heiðursverðlaun fyrir rjómamysuostinn frá
Norðurmjólk.
Norðurmjólk:
Ostur fær
verðlaun
OSTADÓMAR Úrslit í ostadómum
voru tilkynnt við setningu Osta-
daga í Smáralind á föstudag.
Hæstu einkunn og heiðursverð-
laun fékk Rjómamysuostur frá
Norðurmjólk, 12,99 stig, en hæst
eru gefin 15 stig. Friðjón G. Jóns-
son ostameistari tók við verðlaun-
unum fyrir hönd Norðurmjólkur.
Formaður dómnefndar var Geir
Jónsson, forstöðumaður Rann-
sóknarstofu Osta- og smjörsöl-
unnar, og með honum í dómnefnd
voru fimm mjólkurfræðingar. ■
■ MIÐAUSTURLÖND
CHARLIE WATTS
Trommarinn er sagður hafa sigrast á
krabbameini í hálsi sem hann greindist
með fyrir um fjórum mánuðum síðan.
Trommuleikari:
Sigraðist á
krabbameini
LONDON, AP Charlie Watts, trom-
mari í Rolling Stones, einni elstu
rokkhljómsveit heims, hefur sigr-
ast á krabbameini í hálsi. Þetta
var haft eftir Mick Jagger, söngv-
ara hljómsveitarinnar, í viðtali við
breska dagblaðið Daily Mirror um
helgina.
Watts, sem er 63 ára, greindist
með æxli í hálsi fyrir um fjórum
mánuðum síðan, en hefur nú lokið
geislameðferð sem tókst vel.
Watts er enn eftir sig eftir með-
ferðina og er sagður ætla að dvelj-
ast, ásamt eiginkonu sinni, í
Devon í Bretlandi í nokkrar vikur.
Þá er haft eftir Jagger að þeir
Keith Richards gítarleikari hafi
verið önnum kafnir við lagasmíð-
ar á nýja plötu sveitarinnar
undanfarið, en ekki sé ráðgerð
tónleikaferð í bili. ■
– hefur þú séð DV í dag?
Friðrik Þór kýldur og
rotaður í miðbæ
Reykjavíkur
Átta menn
börðu hann
eftir rifrildi
DV
-m
yn
d G
VA
Landlæknisembættið:
Gigtarlyf tekið af markaði
HEILBRIGÐISMÁL Fyrirtækið Merck,
Sharp & Dohme, Inc. hefur ákveð-
ið að taka lyfið Vioxx af markaði í
öllum löndum þar sem það hefur
verið selt, þar með talið hér á
landi. Þetta er gert vegna auka-
verkana lyfsins frá hjarta- og
æðakerfi í formi aukinnar hættu á
blóðsegamyndun.
Vioxx er í hópi nýlegra gigtar-
lyfja, sem farið var að nota hér á
landi fyrir nokkrum árum. Mark-
aðshlutdeild lyfsins hér á landi var
nær 50 prósent og seldist lyfið á
síðasta ári fyrir um 80 milljónir ís-
lenskra króna. Á vef Landlæknis-
embættisins kemur fram að engin
bráðahætta sé af töku lyfsins, en
fólki, sem hefur tekið Vioxx í
lengri tíma, er ráðlagt að hafa sam-
band við heimilislækni sinn.
Lyfjafyrirtækið stóð sjálft
fyrir rannsókn sem nefndist APP-
ROVe og var gerð til að athuga
aðra hugsanlega verkunarmögu-
leika lyfsins, þ. e. að hindra mynd-
un ristilsepa. „Rannsóknin hófst
árið 2000 og tók til 2.600 manns,
þar sem annar helmingur fékk
lyfið Vioxx á 25 mg en hinn hlut-
inn lyfleysu. Þegar á rannsóknina
leið kom í ljós að þeir sem fengu
lyfið voru í tvöfalt meiri hættu á
að fá blóðtappa í heila eða
kransæðastíflu miðað við þá sem
tóku lyfleysu og var því ákveðið
að taka lyfið af markaði,“ segir á
vef landlæknis. ■
FANGAR SKOTNIR Vígamenn,
klæddir sem ísraelskir hermenn,
stormuðu inn í lögreglustöð í
Nablus á Vesturbakkanum, drógu
tvo fanga út úr klefum sínum og
skutu þá til bana. Morðin eru
sögð hefndarráðstöfun í deilu
tveggja ætta sem búa í Nablus.
EINN FÉLL Palestínumaður lést og
nokkrir særðust þegar kom til
bardaga milli ísraelskra her-
manna og palestínskra víga-
manna í Jebaliya flóttamanna-
búðunum á Vesturbakkanum.
Ísraelsher og vígamenn vígbúast
og er búist við miklum átökum
næstu daga.
NÝ SEÐLAVÉL
Sigurjón Árnason bankastjóri
kynnti sér nýja seðlavél gjaldkera
Landsbankans.
GRÍÐARLEGT VANDAMÁL
Meira en níu milljón börn sex ára og eldri eru talin þjást af offitu.
GIGTARLYFIÐ
Lyfjaframleiðandinn Merk ákvað að eigin frumkvæði að taka gigtarlyfið Vioxx af markaði
um allan heim.