Fréttablaðið - 15.10.2004, Blaðsíða 14

14 15. október 2004 FÖSTUDAGUR
Á STANSTEAD
Lögreglubifreið ekur hjá Airbus A340-600
farþegaflugvél Virgin Atlantic sem gert var
að lenda á Stansted-flugvelli í Essex á
Englandi í gær eftir sprengjuhótun sem
barst símleiðis. Vélin var nýfarin í loftið frá
Heathrow á leið til Hong Kong með 214
farþega innanborðs og 18 manna áhöfn.
Skipulagsstofnun um Sorpstöð Suðurlands:
Sorpfjallið orðið of hátt
UMHVERFISMÁL Niðurstaða Skipu-
lagsstofnunar er að sorpfjall
Sorpstöðvar Suðurlands sé orðið
hærra en deiliskipulag geri ráð
fyrir. Hins vegar tekur stofnunin
til greina það álit Umhverfis-
stofnunar, að jafnvel geti reynst
hættulegt að hrófla við haugnum
til lækkunar, að sögn Ásdísar
Hlakkar Theódórsdóttur aðstoð-
arskipulagsstjóra.
„Á þessu byggði álit sem
Skipulagsstofnun lét frá sér um
þetta mál,“ sagði hún. „Við töld-
um að þarna væri hægt að fara
út í breytingu á deiliskipulagi til
að gera ráð fyrir hækkun á
haugnum, án þess að farið yrði
að hrófla við honum.“ Sveitar-
félagið Ölfus fer með skipulags-
vald á svæðinu. Sveitarstjórnin
hefur tilkynnt lokun sorpstöðv-
arinnar 25. október og innheimtu
dagsekta vegna þess að sorpfjall-
ið sé orðið 3 - 7 metrum of hátt
samkvæmt deiliskipulagi. Þessu
hafnar stjórn stöðvarinnar.
„Ef sveitarfélagið er sátt við
þá þróun að þarna sé gert ráð
fyrir hærri haug heldur en gert
var á sínum tíma, þá er það
leiðin til lausnar að breyta
deiliskipulagi í samræmi við
það,“ sagði aðstoðarskipulags-
stjóri.
-jss
VEÐURFAR Sjávarhiti norður af
landinu gerir að verkum að norð-
anáttinni fylgir ekki sami kuldi og
fólk hefur átt að venjast.
„Að öðru jöfnu verður norðan-
áttin mildari en annars væri,
meira að segja svo að þegar snjó-
að hefði áður þegar sjórinn var
kaldur hitar hann nú loftið svo
mikið að getur orðið að rigningu
sem áður var snjór að vetri til,“
segir Páll Bergþórsson, fyrrum
veðurstofustjóri. Hann segir
gamla þjóðtrú, trúlega komna frá
sjómönnum við Faxaflóa á 19. öld,
að ef rigndi þrisvar fyrir jól yrði
vetur mildur. „Þetta byggir nátt-
úrlega á því að fremur verður
rigning en snjór í norðanáttinni ef
sjórinn er hlýr.“
Páll segir áhrif breytinga á
sjávarhita fyrir norðan landið
bæði mikil og langvinn, þar sem
áhrifa geti gætt árum saman og
um allt Norðurhvelið, meðan áhrif
veðurfyrirbrigðis á borð við El
Niño í Kyrrahafi vari bara í eitt til
tvö ár. „Hafís orsakar að sveifl-
urnar eru jafn miklar og raun ber
vitni. Þetta eru stórbrotnar breyt-
ingar sem verða hérna norðurfrá.
Heilmikill brunnur, ýmist heitur
eða kaldur, er á milli Íslands og
Grænlands og Noregs og norður
um Svalbarða. Allir vindar sem
yfir hann blása þegar hann er
heitur verða hlýrri en þeir hefðu
annars verið. Ef hlýnar um 5
gráður á svæðinu milli áratuga þá
verður svona hálfri gráðu heitara
um allt norðurhvelið og það er
ekkert lítið,“ segir Páll og bendir
á að hlýnun vegna gróðurhúsaá-
hrifa síðustu hundrað ár sé talin
nema um 0,7 gráðum.
Erfitt mun að segja til um hvað
ræður hlýnun sjávarins. „Nú sein-
ast hafði sín áhrif að tiltölulega
mikil sunnanátt var milli Íslands
og Noregs á tíunda áratugnum,“
segir Páll, en hún varði í nokkur
ár og bar heitan sjó norður. „Og
við njótum þess núna.“ Að sama
skapi segir Páll að lítið hafi verið
um sunnanátt á þessum slóðum
áður en kólnaði með hafísárunum
1965 til 1971. „Þá var meira að
segja tiltölulega mikil vestanátt
fyrir norðan, frá ísköldum Græn-
landsstraumnum sem kemur hér
norðan með Grænlandi,“ segir
Páll og bendir um leið á að ein-
hverjar tilviljanir ráði líka og því
ekki sjálfgefið að kuldaskeið fylgi
hlýindum í sjónum.
olikr@frettabladid.is
HERNAÐUR Frjálsu félagasamtökin
í Palestínu (PNGO) hafa sent frá
sér ákall til Sameinuðu þjóðanna
og alþjóðasamfélagsins um að
skerast í leikinn og stöðva árásir
Ísraelshers á palestínsku þjóðina.
Árásir hafa staðið á norðanverðu
Gaza-svæðinu síðan 28. septem-
ber síðastliðinn.
Samtökin segja árásirnar hafa
farið stigvaxandi og snúi bæði að
almenningi og eignum fólks með
þungavopnum, bæði skriðdrekum
og herflugvélum. „Fyrstu ellefu
daga árásanna, sem nefndar hafa
verið „Dagar yfirbótar“ (e. Days
of Penitence) hafa 115 Palestínu-
menn verið drepnir, þar á meðal
31 barn. Að minnsta kosti 75 hús
verið eyðilögð og um 400 þúsund
fermetrar af ræktarlandi lagðir í
auðn af Ísraelsher,“ segja samtök-
in og benda á að árásirnar hafi að
mestu beinst að Jabaliya-flótta-
mannabúðunum, en þar sé ein-
hver þéttasta byggð fólks í heimi.
„Þúsundir palestínskra íbúa þjást
vegna íþyngjandi aðgerða Ísraels-
hers sem þýða að skortur er hvort
tveggja á mat og vatni, auk þess
sem lokað er reglulega fyrir raf-
magn,“ segja samtökin sem vilja
að Sameinuðu þjóðirnar geri út
sendinefnd sem gripið geti til
aðgerða sem ýti undir virðingu
Ísraela við alþjóðalög.
-óká
JÓN KRISTJÁNSSON
Á fundi Norrænu ráðherranefndarinnar í
nóvember verður einnig rædd ný skýrsla,
„Áfengisstefna á Norðurlöndum“, þar sem
fram kemur að áfengi sé nær því eins
skaðlegt heilsu manna og tóbaksreykingar.
Ráðherrafundur:
Stefnumótun í
áfengismálum
STJÓRNMÁL Norrænu forsætisráð-
herrarnir hafa beint því verkefni
til félags- og heilbrigðisráðherr-
anna, að þeir undirbúi vettvang
þar sem þeir geti unnið sameigin-
lega, meðal annars innan ESB og
WHO, þegar um stefnumótun í
áfengismálum er að ræða. Í til-
kynningu kemur fram að haldinn
verði aukafundur um áfengis-
stefnu í Norrænu ráðherranefnd-
inni 18. október næstkomandi.
Fundurinn verður haldinn í
menningarhúsinu Norðurbryggju
í Kaupmannahöfn og að honum
loknum boðar Jón Kristjánsson
heilbrigðis- og tryggingamálaráð-
herra til fréttamannafundar, en
Ísland fer með formennsku í
Norrænu ráðherranefndinni í ár.
- óká
Opinn fundur VG um
sveitarstjórnarmál
Hótel Loftleiðum, þingsal 1
laugardaginn 16. október 2004
kl. 13:00 Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson formaður Sambands íslenskra
sveitarfélaga og Þórður Skúlason framkvæmdastjóri fjalla um
helstu verkefni sveitarfélaga, samskipti við ríkisvaldið, eflingu
sveitarstjórnarstigsins, tekjustofna o.fl.
Umræður og fyrirspurnir.
kl. 14:30 VG og næstu sveitarstjórnarkosningar
Framsöguerindi:
Samskiptin við ríkið: Reinhard Reynisson, Húsavík
Umhverfismál: Katrín Jakobsdóttir, Reykjavík
Atvinnumál og nýsköpun: Bjarni Jónsson, Skagafirði
Skólamál: Valgerður H. Bjarnadóttir, Akureyri
Almennar umræður
Umræðustjórar: Stefanía Traustadóttir, Ólafsfirði og
Ársæll Guðmundsson, Skagafirði.
AP
M
YN
D
/
AN
D
R
EW
P
AR
SO
N
S,
P
A
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA
Frjáls samtök í Palestínu:
Kalla eftir aðgerðum
Sameinuðu þjóðanna
SÁRUM MANNI HJÁLPAÐ
Palestínskir sjúkraliðar á leið með særðan mann á spítalann Kamal Edwan í Beit Lahiya á
norðurhluta Gaza síðasta miðvikudag. Ísraelsher tók í vikunni ákvörðun um að halda
áfram og auka umfang aðgerða sem hófust fyrir hálfum mánuði, að sögn til að koma í
veg fyrir eldflaugaárásir Palestínumanna á „jaðarbyggðir“ Ísraels, með því að fara með
skriðdreka dýpra inn í bæinn Beit Lahiya.
AP
M
YN
D
/A
D
EL
H
AN
A
Norðanáttin er mildari
af því að sjórinn er hlýrri
Þjóðtrú segir að vetur verði mildur ef rignir þrisvar fyrir jól. Hlýrri sjór fyrir norðan land hitar
vindinn þannig að fremur rignir en snjóar. Miklar sveiflur í hita sjávar valda loftslagsbreyting-
um á norðurhveli sem jafnast á við gróðurhúsaáhrif.
NORÐANBLÍÐA Í REYKJAVÍK
Sjávarhiti gerir að verkum að ekki verður eins kalt í norðanáttinni sem nú er í Reykjavík
og annars hefði verið. Páll Bergþórsson veðurfræðingur segir breytingar á sjávarhita og
svo gróðurhúsaáhrif stundum fara saman, en stundum vega hvort á móti öðru. „Þetta er
samspil tveggja þátta sem eru töluvert óskyldir,“ segir hann.
SORPFJALLIÐ
Ábúendur í nágrenni urðunarstaðarins
hafa afhent undirskriftarlista til sveitar-
stjórnar Ölfuss, þar sem þeir segjast ekki
sjá til fjalla fyrir sorphaugnum.
Actavis og Hvíta húsið:
Auglýsingar
verðlaunaðar
VIÐURKENNING Lyfjafyrirtækið Act-
avis og auglýsingastofan Hvíta
húsið hafa unnið til viðurkenning-
ar frá The Global Awards fyrir
auglýsingaherferðina Creating
Value in Pharmaceauticals.
Í tilkynningu frá þeim kemur
fram að The Global Awards veiti
viðurkenningar fyrir framúrskar-
andi efni í markaðssetningu á sviði
heilsuverndar. „Verðlaunin eru al-
þjóðleg og sérstök áhersla lögð á
að efnið höfði til fólks óháð stað,
tungumáli og menningu,“ segir þar
en auglýsingaherferðin er sögð lið-
ur í alþjóðlegu kynningarátaki sem
Hvíta húsið vann fyrir Actavis. ■