Fréttablaðið - 27.10.2004, Síða 17

Fréttablaðið - 27.10.2004, Síða 17
Tæpra 400 tonna af öflugu sprengiefni er saknað úr íraskri vopnageymslu og eru allar líkur á að þeim hafi verið stolið. Málið er þegar farið að hafa áhrif á forsetakosningarnar í Banda- ríkjunum en mönnum ber þó ekki saman um hvort efnin hafi horfið áður en bandaríska hernámsliðið réðst inn í landið vorið 2003. Sigurður Ásgrímsson, deildarstjóri tæknideildar Landhelgisgæslunnar, segir að efnin sem um ræðir, HMX, RDX og PETN, séu hágæða sprengiefni sem eru nánast eingöngu notuð í hernaðarlegum tilgangi. „Mjög hreint og fínt efni, einhverjum gráðum ofar en TNT. Þú getur næstum því helm- ingað það miðað við dínamít að afli þannig að þetta slagar hátt upp í 800 tonn af dínamíti,“ segir Sigurður. Yfirleitt eru þessi sprengiefni ekki sprengd ein og sér heldur eru þau oft- ast notuð til að koma af stað eða magna upp aðra sprengingu. Þannig er HMX gjarnan notað í hvellhettur og RDX í eldflaugar og bæði eru notuð í kjarnorkusprengjur. Þá er efnunum komið innan við kjarnakleyfa efnið til að framkalla nægilega öfluga spreng- ingu til að hrinda af stað kjarnaklofn- un eða samruna, eftir því sem við á. Sigurður segir erfitt að meta eyði- leggingarmátt þessara 380 tonna sem stolið var því aðrir þættir hafa líka áhrif; það eina sem er öruggt er að hann er óhugnanlegur. Til samanburð- ar bendir Sigurður á að 500 grömm af sprengiefni sömu tegundar voru not- uð til að granda Pan Am vélinni yfir Lockerbie í Skotlandi árið 1988. Meira þarf til að sprengja upp hús. „Ég var eitt sinn með í að sprengja upp súr- heysturn og þurftum við um 50 kg af dínamíti til verksins því hann var óvenju rammgerður,“ segir Sigurður. Þegar Timothy McVeigh sprengdi stjórnsýslubygginguna í Oklahoma árið 1996 notaði hann 2,5 tonna áburðarsprengju en slíkar bombur eru mun lakari að gæðum en efnin sem stolið var í Írak. Það má því ljóst vera að 380 tonn af umræddum sprengi- efnum geta valdið miklum skaða, jafn- vel þótt einungis brot af þeim séu sprengt í einu. sveinng@frettabladid.is 17MIÐVIKUDAGUR 27. október 2004                           !"    #$   % & ' !        !                        !!!"   #$  #$ (   $    %  &  '  (    #$  )$ ( $ $ *+ ,  & -(  . / '.   0+(  &  1  ." )$  )$) !    "&  $ "& $ 2 3 4  2 3 & 51 63 . 7'. 1& 8   1  " )$)  $ ) # $  $# * " %$       $ 9 : ;1  <   &  .1 => - 7'. 1& =  " $#  $ *         $ ,( " < +  &  '  (   5" $  $# +$  "&       %"   $ + ;" *+  & +. & 01 " ,# "  "     %        -%  !. /%     %   " 0                          Óhugnanlegur eyðileggingarmáttur SIGURÐUR ÁSGRÍMSSON HMX og RDX eru helmingi öflugri en dínamít. SÉRFRÆÐINGAR SEGJA: Spænskt sjónvarp: Lélegt efni bannað SPÁNN, AP Ríkisstjórn Spánar og helstu sjónvarpsstöðvar landsins hafa samþykkt að banna „rusl“ sjónvarpsþætti á þeim tímum sól- arhrings þegar börn gætu verið að horfa. Aðstoðarforsætisráð- herra Spánar, Maria Teresa Fern- andez de la Vega, sagði í gær að viðmið um hvað megi sýna á milli sex á morgnana og tíu á kvöldin verði bráðlega birt og að ríkið muni fylgjast með að farið verði eftir þeim viðmiðum. Hún vildi þó ekki segja til um hvaða sjónvarps- þættir yrðu teknir af dagskrá. Fulltrúar einkarekinna sjónvarps- stöðva hafa mótmælt þessum ríkisafskiptum. ■ JOHN KERRY Ófrumlegur en traustvekjandi. Forsetaframbjóðendurnir: Blá föt og rauð bindi FATNAÐUR Þótt þeir George W. Bush og John Kerry séu á önd- verðum meiði í flestum málum þá eru þeir samstiga í fatavali: dökk- blá jakkföt, hvít skyrta og rautt bindi. Sighvatur Haraldsson í Herra- garðinum segir að löng hefð sé fyrir þessari fatasamsetningu í bandarískum stjórnmálum því rannsóknir hafi sýnt að almenn- ingur treysti fólki best sem skart- ar þessu litum. Blátt bendir til að manninum sé treystandi en örlítið rautt gefur til kynna áræðni og djörfung. Menn verða þó að gæta að jafnvægi í þessum efnum því hætt er við að frambjóðandi í rauðum jakkafötum og með blátt bindi færi halloka í baráttunni. Sighvatur segir að þessi tíska hafi breiðst út til Evrópu og þannig megi gjarnan sjá Tony Bla- ir, forsætisráðherra Breta, í þess- ari múnderingu. Íslenskir stjórn- málamenn hafa eitthvað tileinkað sér samsetninguna en Sighvatur telur þó að þeir séu almennt djarf- ari en starfsbræður þeirra í ná- grannalöndunum. „Það er hið besta mál,“ segir Sighvatur í Herragarðinum að lokum. - shg

x

Fréttablaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.