Fréttablaðið - 14.12.2004, Blaðsíða 6

6 14. desember 2004 ÞRIÐJUDAGUR
SKATTSVIK Skýrsla sem skattsvika-
nefnd skilaði Alþingi í síðustu
viku er fjórða úttektin sem gerð
er á skattsvikum hér á landi síð-
ustu tvo áratugi. Töluverðar
breytingar hafa orðið á niðurstöð-
um spurningakannana sem lagðar
hafa verið fyrir landsmenn í
tengslum við úttektirnar.
Þeim fækkar umtalsvert sem
hafa haft tekjur sem ekki voru
gefnar upp til skatts eða þeir
hyggjast ekki gefa upp til skatts.
Lækkaði hlutfallið úr sautján pró-
sentum árið 1992 í níu prósent nú.
Í könnununum var spurt hvort
viðkomandi myndi þiggja tekjur
sem ekki þyrfti að gefa upp til
skatts. Tæp 56 prósent svöruðu
því játandi nú en 71 prósent árið
1992 og tæp 74 prósent árið 1985.
Miklar breytingar hafa orðið á
afstöðu fólks til aðgerða sem
gætu dregið úr skattaundand-
rætti. Nú telja 42 prósent að-
spurðra að lækkun skatta hefði
mest áhrif í þá átt en 24 prósent
voru þeirrar skoðunar árið 1992.
Aftur á móti telja 25 prósent auk-
ið eftirlit hafa mest að segja á
móti 53 prósentum í könnuninni
1992. - ghg
ATVINNULÍF Eftirlitskerfi og stofn-
anir ríkisvaldsins þarf til að taka
á svartri atvinnustarfsemi, segja
forsvarsmenn verkalýðsfélaga
rafiðnaðarmanna, trésmiða og
tónlistarmanna. Í áliti starfshóps
sem kannaði umfang skattsvika
kemur fram að hættast sé við und-
anskotum í byggingarstarfsemi
og mannvirkjagerð, veitinga-
rekstri og hvers kyns persónu-
legri þjónustu.
Guðmundur Gunnarsson, for-
maður Rafiðnaðarsambands Ís-
lands, segir það hafa komið fram í
ályktunum verkalýðsfélaga að
mjög erfitt sé að sætta sig við
svarta atvinnustarfsemi þar sem
fyrirtæki keppi þá ekki á jafnrétt-
isgrundvelli. „Sum þessara ein-
yrkjafyrirtækja hafa verið að
taka til sín
ófaglært fólk á
e i n h v e r j u m
s k a m m t í m a -
kjörum. Þetta
hefur þýtt að
s a m k e p p n i s -
staða fyrirtækja
sem hafa viljað
koma fram við
sitt starfsfólk
með eðlilegum
hætti hefur oft
og tíðum verið
nánast vonlaus,“
segir hann og
bætir við að
mikil umræða
sé um svarta at-
vinnustarfsemi
í Noregi og Sví-
þjóð um þessar
mundir. Þar seg-
ir hann færast í
vöxt að einyrkjar ráði verkamenn
frá austantjaldslöndunum á lúsar-
launum og telur vissa hættu á að
sama þróun geti átt sér stað hér.
„Ef fyrirtækin komast upp með
afbrigðilega hegðun vegna þess
að eftirlitskerfið virkar ekki, þá
halda þau henni áfram.“
Finnbjörn A. Hermannsson,
formaður Trésmíðafélags Reykja-
víkur, segir stundum þrýst á iðn-
aðarmenn að gefa ekki upp vinnu
sína, stundum vegna þess að verk-
beiðendur séu með fjármuni sem
„þeir eiga ekki opinberlega“. Þá
segir hann slíkan þrýsting hafa
aukist eftir að hætt var að endur-
greiða virðisaukaskatta af við-
gerðum á eldra húsnæði. „En ég
er nú samt þeirrar skoðunar að
þetta sé orðum aukið hvað okkur
varðar,“ segir hann, en telur að
draga mætti úr svartri atvinnu-
starfsemi með því að endurgreiða
hluta virðisaukaskatts og með
virkara eftirliti með erlendu
vinnuafli.
Björn Th. Árnason, formaður
Félags íslenkra hljómlistarmanna,
telur undanskot ekki meira vanda-
mál meðal tónlistarmanna en í
öðrum stéttum. „Þetta eru hlutir
sem við fáum afskaplega lítið gert
við. Fyrst og fremst er það náttúr-
lega ríkisskattstjóri sem þarf að
taka á þessum hlutum. Enn sem
komið er eigum við fullt í fangi
með að fá menn til að borga sam-
kvæmt kjarasamningum.“
olikr@frettabladid.is
Þrjátíu daga fangelsi:
Stal mat fyrir
þúsundkall
DÓMUR Tuttugu og fimm ára mað-
ur var í Héraðsdómi Reykjavíkur
dæmdur í þrjátíu daga fangelsi
fyrir þjófnað. Hann var fundinn
sekur um að stela matvöru í versl-
un 11-11 fyrir rétt rúmar eitt þús-
und krónur.
Maðurinn á nokkurn sakaferil
að baki. Í júní hlaut hann átján
mánaða fangelsisdóm fyrir þjófn-
að og tilraun til þjófnaðar. Við
ákvörðun refsingar var litið til
þess að maðurinn játaði brot ský-
laust. Ekki kom til greina að skil-
orðsbinda refsinguna vegna saka-
ferils mannsins. - hrs
Sjómenn:
Framlengja
kosninguna
KJARAMÁL Sjómenn hafa fengið
frest til ársloka til að kjósa um
nýjan kjarasamning sem undirrit-
aður var 30. október.
Hólmgeir Jónsson, fram-
kvæmdastjóri Sjómannasam-
bands Íslands, segir kosninguna
þegar hafna. Erfitt sé að segja til
um þátttökuna þar sem kosið sé
innan 27 félaga sjómanna. Ýmist
standi kosning innan félaganna til
30. eða 31. desember.
Fundir standa um samninginn
og segir Hólmgeir atkvæðin
verða talin á nýju ári. - gag
■ EVRÓPA
VEISTU SVARIÐ?
1Hvar hefur stærsta ljósapera landsinsverið sett upp?
2Hvað fær Sigmund fyrir teikningarsínar frá ríkinu?
3Hvað heitir framkvæmdastjóri Sam-taka fjármálafyrirtækja?
Svörin eru á bls. 34
Bók sem beðið
hefur verið eftir.
Verðlaunaljós-
myndir RAX
loksins í einu
verki.
edda.is
Andlit norðursins
„Andrúmsloftið í ljósmyndum Rax getur beinlínis
kallað fram gnauðið í vindinum, seltuna í sjónum
og nísting kuldans.“
– Mary Ellen Mark
Rax
6. sæti
Almennt efni
Félagsvísindastofnun
30. nóv. – 6. des.
2. prentun
væntanleg
1. prentun
á þrotum
NÝI FORSETINN
Basescu tekur við embætti af Ion Iliescu,
fráfarandi forseta.
Forsetakosningar:
Úr borg á
forsetastól
RÚMENÍA, AFP Traian Basescu, borg-
arstjóri í Búkarest, bar sigurorð af
Adrian Nastase forsætisráðherra í
rúmensku forsetakosningunum
sem fram fóru á sunnudag. Úrslit-
in lágu fyrir í gær, Basescu hlaut
51,2 prósent atkvæða en Nastase
48,8 prósent.
Basescu, frambjóðandi Réttlæt-
is- og sannleikabandalagsins, gerði
baráttu gegn spillingu að megin-
máli í kosningabaráttu sinni. Hann
bar sigurorð af Nastase, frambjóð-
anda jafnaðarmanna sem fóru með
sigur af hólmi í þingkosningum í
lok síðasta mánaðar. ■
Hlutabréf:
Kaupauka
skotið undan
SKATTSVIK Mörg dæmi eru um að
forsvarsmenn fyrirtækja sem gera
kaupréttarsamninga komi sér und-
an greiðslu tekjuskatts af bréfun-
um. Þetta kemur fram í skýrslu
skattsvikanefndar.
Mjög hefur færst í vöxt að
stjórnendum sé greiddur kaupauki í
formi kaupréttar á hlutabréfum á
undirverði. Í skýrslunni segir að
mörg dæmi séu um að handhafar
kaupréttar láti hann í hendur eign-
arhaldsfélags sem þeir stofna er-
lendis. Eignarhaldsfélagið fær
hlutabréfin á umsömdu undirverði
og stjórnendur sleppa við að gefa
kaupaukann upp til skatts. - ghg
BRUNI Sigurður Markússon,
rekstrarstjóri Nóatúns, segir
næstu tvo til þrjá daga skera úr
um hvenær hægt verði að opna
verslunina við Hringbraut aftur.
Allar vörur hafa verið fjarlægðar
úr búðinni en Sigurður segir þá
ákvörðun hafa verið tekna í sam-
ráði við tryggingarfélag fyrirtæk-
isins. Hann vildi ekki svara því
hvort verslunin væri með rekstr-
arstöðvunartryggingu.
Sigurður segir brunaviðvörun-
arkerfi hafa verið í versluninni og
allur sá búnaður hafi verið eins og
best verður á kosið. „Staðreyndin
er að eldurinn hafði logað í mjög
stuttan tíma þegar slökkviliðið
kom á staðinn. Heimildir blaðsins
segja eldinn hafa kviknað út frá
rafmagni, hugsanlega í rafmagns-
töflu.
Sigurður segir brunann hafa
orðið á alversta tíma sem hugsast
geti vegna jólaverslunarinnar.
Það hefði strax verið skárra ef
bruninn hefði orðið viku fyrr eða
viku seinna. Hann vill þó ekki
segja til um hvort þeir missi af
því sem eftir er af jólaösinni.
- hrs
RÆÐIR EKKI VIÐ ÍRA Ian Paisley,
leiðtogi DUP, flokks norður-
írskra mótmælenda, sagðist í
gær hafa klippt á öll samskipti
við írsku stjórnina. Ástæðan er
ummæli Bertie Ahern, forsætis-
ráðherra Írlands, um að ekki
væri hægt að verða við kröfu
DUP um að ljósmynda afvopnun
Írska lýðveldishersins.
HEIMILISLAUSAR FJÖLSKYLDUR
Meira en hundrað þúsund bresk-
ar fjölskyldur eiga sér ekki fast-
an samastað og hafa aldrei verið
fleiri samkvæmt nýjum breskum
tölum. Þrjár af hverjum fjórum
heimilislausum fjölskyldum búa
þó í tímabundnu húsnæði og eru
því ekki á götunni að sögn
breskra yfirvalda.
FÓLKSFJÖLDI
Tæp 56 prósent Íslendinga myndu þiggja
tekjur sem ekki þyrfti að gefa upp til
skatts. Fyrir tólf árum sögðust 71 prósent
þjóðarinnar myndu þiggja slíkt.
Ný úttekt á skattsvikum:
Fjórða skýrslan um
skattsvik á 20 árum
BYGGINGARVINNA
Í skýrslu starfshóps sem kannaði umfang skattsvika kemur fram að í byggingarstarfsemi
og mannvirkjagerð sé hætt við undanskotum frá skatti.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/E
.Ó
L.
GUÐMUNDUR
GUNNARSSON
FINNBJÖRN
HERMANNSSON
Svört starfsemi skekk-
ir samkeppnisstöðuna
Formaður Rafiðnaðarsambandsins telur hætt við að hér verði sama þróun og
í Noregi og Svíþjóð þar sem svört atvinnustarfsemi hefur aukist. Forsvars-
menn þriggja verkalýðsfélaga telja að auka þurfi eftirlit hins opinbera.
UNNIÐ VIÐ HREINSUNARSTARF
Verslunin fór mjög illa í brunanum og var allt fjarlægt úr húsnæðinu.
Eldsvoðinn í Nóatúni við Hringbraut:
Bruninn á versta mögulega tíma
AÐHLÁTURSEFNI ASÍU Spilling er
svo mikil í Indónesíu að hún hef-
ur gert landið að aðhlátursefni
Asíu. Þetta sagði Susilo Bambang
Yudhoyono, forsætisráðherra
Indónesíu, þegar hann ítrekaði að
hann ætlaði sér að berjast gegn
spillingu. Hann viðurkenndi þó
að verkefnið yrði erfitt.
■ ASÍA